Chương 8

Phần 1 – Chương 8

 NÓI CHUYỆN TẠI BROCKWOOD PARK SCHOOL

 Ngày 7 tháng 10 năm 1971

gười hỏi: Có điều gì đó mà tôi muốn bàn luận. Tôi thấy rằng ưa thích và không ưa thích là một vấn đề của quan điểm – giống như cái gì xấu xí và cái gì đẹp đẽ – mọi người đều có những ý tưởng riêng của họ. Nếu tôi không có một hình ảnh về những sự vật, liệu có bất kỳ cái gì xấu xí hay đẹp đẽ?

Krishnamurti: Ưa thích: việc đó có bất kỳ liên quan gì với sự ân cần, tình yêu?

Người hỏi: Không.

Krishnamurti: Đừng nói, không hay có, hãy thâm nhập nó. Và cảm thấy của vẻ đẹp, liệu nó có từ một hình ảnh? Hãy quan sát nó – đừng trả lời. Tôi thấy một cao ốc được tạo ra trong không gian, và tôi nói, ‘Cao ốc đó đẹp làm sao.’ Lúc này sự diễn tả đó, ‘Đẹp làm sao’, liệu nó được sinh ra từ một hình ảnh? Hay liệu không có hình ảnh, nhưng sự nhận biết của cái gì đó mà có sự cân đối, chiều sâu, chất lượng, sự lao động của con người?

Người hỏi: Ông có một hình ảnh của cái gì đẹp đẽ hay cái gì ông ưa thích: ông đang so sánh nó với cái gì khác. Tình trạng bị quy định của ông can thiệp vào.

Krishnamurti: Điều đó đúng. Hãy quan sát nó, nó còn phức tạp hơn điều đó. Bạn thấy cái cây đó – bạn nói nó đẹp? Tại sao bạn nói nó đẹp, ai đã bảo cho bạn? Hay, tách khỏi những hình ảnh, liệu bạn cảm thấy một ý thức của vẻ đẹp từ mọi thứ? – không liên quan đến cây cối, những cao ốc, những con người. Bạn hiểu rõ chứ? – ý thức của vẻ đẹp – không phải quan sát bất kỳ vật gì đặc biệt.

Người hỏi: Nếu ông thực sự nhìn, nó không chỉ xảy ra với cây cối.

Krishnamurti: Bạn thấy một cao ốc và bạn nói, ‘Cao ốc đó đẹp làm sao.’ Có phải bởi vì bạn đã so sánh nó với những cao ốc khác? – hay bởi vì nó là một tòa nhà nổi tiếng được xây dựng bởi Wren hay bởi những người Ai cập cổ xưa và vì vậy bạn nói, ‘Ồ, nó đẹp quá.’ Bởi vì bạn đã được kể về nó và có hình ảnh đó mà bạn đã tạo ra về cái người đã xây dựng nó; và thế là bạn thỏa hiệp bởi vì đó là điều bình thường khi nói, ‘Đẹp làm sao!’ Hay bạn có một ý thức của vẻ đẹp không liên quan đến bất kỳ vật gì được tạo ra hay không được tạo ra? Bạn đã hiểu rõ câu hỏi của tôi?

Người hỏi: Ý thức của vẻ đẹp không liên quan gì với vật ông thấy.

Krishnamurti: Đó là như thế. Ý thức của vẻ đẹp không liên quan đến vật gì bạn thấy phía bên ngoài. Lúc này, ý thức của vẻ đẹp là gì?

Người hỏi: Một trạng thái của hòa hợp.

Krishnamurti: Bạn quá mau mắn trong trả lời, hãy thâm nhập nó. Ý thức của vẻ đẹp là gì?

Người hỏi: Nó là sức sống.

Krishnamurti: Nó phức tạp hơn một chút, hãy thâm nhập nó. Như lúc nãy chúng ta đã nói, nếu bạn có một hình ảnh hoặc về chính bạn, hoặc một họa sĩ, hoặc một con người vĩ đại, vậy thì hình ảnh đó sẽ sai khiến cái gì là vẻ đẹp, tùy thuộc vào văn hóa, vào sự nổi tiếng của người họa sĩ, hay bức tượng, hay bức họa, cái này hay cái kia. Vì vậy hình ảnh mà bạn có ngăn cản ý thức của vẻ đẹp, mà trong đó không có hình ảnh.

Người hỏi: Nó ngăn cản chính đang thấy.

Krishnamurti: Dĩ nhiên. Vì vậy, không có những hình ảnh gì cả! Bạn theo kịp chứ? – hình ảnh là ‘cái tôi’. Khi không có ‘cái tôi’, có ý thức của vẻ đẹp. Bạn có ý thức của ‘cái tôi’? Vậy thì, khi bạn nói, ‘Cái đó đẹp quá’, bạn chỉ đang phản ứng đến hình ảnh bạn có của cái gì là vẻ đẹp, mà được đặt nền tảng trên văn chương của bạn, trên văn hóa của bạn, những bức tranh, những viện bảo tàng mà bạn đã nhìn thấy. Bạn không thể nói, ‘Xấu xí quá!’ khi nhìn bức tranh vẽ bởi Leonardo da Vinci; hay khi bạn đang lắng nghe Mozart, ‘Ồn ào làm sao!’ Nó lạ thường lắm: không có hình ảnh về chính người ta là có ý thức của vẻ đẹp lạ thường này.

Người hỏi: Nếu ông lắng nghe âm nhạc nào đó lần đầu tiên và ông không ưa thích nó, qua sự lặp lại, ông bỗng nhiên, hay dần dần, trở nên ưa thích nó.

Krishnamurti: Vâng, điều gì xảy ra? Bạn không ưa thích nhạc Ấn độ, và bạn lắng nghe nó ba hay bốn lần; vậy thì bạn bắt đầu thấy cái gì đó trong nó – không phải bởi vì bạn đã được nói cho biết – bạn lắng nghe. Điều đó có nghĩa bạn đang chú ý.

Người hỏi: Ông đang chú ý lần đầu tiên.

Krishnamurti: Lần đầu tiên nó là sự ồn ào.

Người hỏi: Ông có sẵn một nhận thức nhạc phương Tây là gì.

Krishnamurti: Bạn quen thuộc âm nhạc Phương tây và bỗng nhiên bạn đối diện âm nhạc Trung quốc. Lần đầu tiên bạn không thể lắng nghe nó rất cẩn thận, có một phản ứng – bạn theo kịp chứ? Đó là lý do tại sao bất kỳ hình ảnh nào, phía bên ngoài hay bên trong, là sự nhấn mạnh của ‘cái tôi’, ‘cái ngã’, cái cá nhân, đó là tất cả. Và điều đó tuyệt đối ngăn cản chất lượng và ý thức của vẻ đẹp. Mà có nghĩa, sự đam mê không phụ thuộc cũng không là nguyên nhân của cái gì đó.

Người hỏi: Nếu ý thức của vẻ đẹp của tôi khiến tôi cảm thấy không có khác biệt giữa vẻ đẹp của mặt trời và vẻ đẹp của một cái cây…?

Krishnamurti: Hãy chờ đó, tôi không có hình ảnh, vì vậy tôi có ý thức của vẻ đẹp, cảm thấy của vẻ đẹp. Và tôi thấy sự nghèo khổ, sự dơ dáy, sự bẩn thỉu. Tôi thấy một mảnh giấy trên đường. Điều gì xảy ra? Tôi nhặt nó lên. Khi tôi thấy rác rưởi trên đường tôi làm cái gì đó; thuộc xã hội, tôi hành động. Tôi không nói, ‘Tôi có một ý thức của vẻ đẹp, tôi không thấy điều đó.’

Người hỏi: Tôi hiểu rõ điều đó. Ý thức của vẻ đẹp của tôi không bị hủy diệt bởi bất kỳ việc gì xảy ra. Thậm chí nếu tôi nhắm mắt của tôi, nó không phụ thuộc vào thấy.

Krishnamurti: Tuyệt đối đúng. Nhưng ý thức của vẻ đẹp đó mà là của bạn cũng là của tôi. Nó không là ý thức của vẻ đẹp của tôi hay ý thức của vẻ đẹp của bạn, hay ý thức của vẻ đẹp của tập thể. Nó là vẻ đẹp, ý thức của vẻ đẹp. Thâm nhập điều này là cái gì đó đam mê vô cùng. Nó hạ gục tất cả những quyển sách! Nhưng tôi không được nói điều đó, bởi vì tôi phải vượt qua những kỳ thi!