Kể từ khi truyền bá vào Việt Nam, thực hành nếp sống đạo Thiền đã trở thành con đường để Phật giáo hòa nhập vào đời sống thực tiễn. Đạo Thiền được Thiền sư Mâu Tử diễn giải ở trong điều 4 của Lý hoặc luận như sau: “Ở trong nhà thì hiếu thảo với mẹ cha, ra ngoài xã hội thì giúp nước hộ dân, khi ngồi một mình thì phải biết tu thân”

Kinh Pháp Cú dạy rằng: “Hương các loài hoa, bay theo chiều gió. Hương người đức hạnh tỏa khắp muôn phương”. Việc vua Trần Thái Tông lên ngôi vua, khai sáng triều đại nhà Trần vào năm 1225 là đáp ứng nhu cầu cấp thiết của đất nước lúc bấy giờ. Một là thâu giang sơn về một mối, thống nhất từ trong ý chí thể hiện qua hành động. Hai là trên dưới đồng lòng, cùng nhau xây dựng phát triển đất nước thịnh vượng.

Tu tập tâm linh và hộ trì Chánh pháp là sự hướng nguyện của người học Phật và hành theo Phật và mục đích cuối cùng là thành Phật. Do đó, hằng năm đến ngày trăng tròn tháng Tư âm lịch chính là thời điểm hội chúng xuất gia chư Tăng Ni kiết giới an cư 3 tháng để thăng tiến đạo hạnh, thành tựu Giới, Định, Tuệ

“Hôm nay tạm nghỉ bước gian nan | Trong lúc gần xa pháo nổ ran | Rũ áo phong sương trên gác trọ | Lặng nhìn thiên hạ đón xuân sang. | Ta thấy xuân nồng thắm khắp nơi | Trên đường rộn rã tiếng đua cười | Động lòng nhớ bạn xuân năm ấy | Cùng ngắm xuân về trên khóm mai”.

Đạo Phật là đạo đến để mà thấy, thấy mà trải nghiệm và tự thực chứng. Đức Phật từng tuyên bố trong nhiều bản kinh: “Ta là Phật đã thành, chúng sinh là Phật sẽ thành”. Giáo lý Ngài chứng ngộ dưới gốc cây Bồ đề là giáo lý Duyên khởi, con người và vạn pháp là do duyên sinh. Do nhân duyên sinh nên con người có vô số mối quan hệ, tương quan tương duyên. Cũng vì thế giáo lý của Đạo Phật khẳng định con người là chủ nhân của nghiệp, là người thừa kế nghiệp, ai nỗ lực tu hành, chuyển hoá nội tâm đều thành Phật. Tất cả mọi người sinh ra, lớn lên, trưởng thành, chết đi đều bình đẳng về mặt giải thoát, không phân biệt người đó thuộc giai cấp nào trong xã hội.

Không có gì cao quý hơn khi tâm từ vô lượng, bi vô lượng, hỷ vô lượng, xả vô lượng thực thi để chuyển hóa tâm thức con người. Theo lý thuyết A-lại-da (Tâm chất chứa chủng tử), lý thuyết về nghiệp khuyến cáo nghiệp chỉ là nội dung của cái tâm ô nhiễm. Vấn đề đặt ra làm sao tẩy rửa tâm thức trở nên trong sáng thanh tịnh, nhu nhuyến để tuôn chảy vào nguồn sống bất tận. Suy cho cùng, nơi nào hạt giống yêu thương được gieo trồng lan toả, nơi đó hệ luỵ khổ đau dập tắt, hạnh phúc chân thật có mặt hiển bày.

Sống trong thế giới đầy biến động của đại dịch COVID-19 bùng phát, mới thấy sự hiện hữu của con người trong mối tương quan tương duyên về sinh mệnh là cực kỳ quan trọng. Tại đây, con người nhận thức ra trong tất cả mọi giá trị hiện hữu giữa cuộc đời này, giá trị hạnh phúc là cao nhất. Cũng vậy, giá trị nếp sống hiện tại lạc trú của đạo Phật mới thật sự là gốc rễ của con người trong sự hướng đến giải thoát khổ đau, xây dựng hạnh phúc cho con người quả là giá trị vô cùng thù thắng, không thể nghĩ bàn.

Giữa tâm điểm đại dịch COVID-19 diễn ra một cách phức tạp trong đời sống thực tiễn không chỉ ở nước ta mà khắp cả các nước trên hành tinh này, việc nhận thức và trải nghiệm thái độ biết sống đủ là điều hạnh phúc nhất. Thực ra, biết sống đủ là thái độ sống tốt nhất mà chư Phật ba đời từng tuyên thuyết, các bậc Thánh nhân đã nỗ lực hành trì, hẳn nhiên các đệ tử Phật cần thực hiện nghiêm túc như là phương thức của đời sống đạo để hướng đến đoạn tận khổ đau.

Theo triết lý Duyên khởi của Đức Phật: “Cái này có thì cái kia có, cái này không thì cái kia không, cái này sinh thì cái kia sinh, cái này diệt thì cái kia diệt”. Mọi thứ trên thế gian này đều có mối tương quan mật thiết với nhau, không ai có thể sống một mình, con người có vô số mối liên hệ chặt chẽ với cộng đồng và môi trường xung quanh.

Vua Trần Nhân Tông được dân tộc ta tôn vinh, sử sách đánh giá là vị vua anh minh, vị anh hùng dân tộc hai lần đánh tan quân Nguyên Mông, làm sống dậy hào khí Đông – A đi vào lịch sử hào hùng của dân tộc , đồng thời Ngài cũng là vị Thiền sư đắc đạo khai sáng ra Thiền phái Trúc Lâm.