Những cuộc chiến tranh thế giới, bom nguyên tử, nạn diệt chủng , trái đất bị hư hoại, đời sống con người bị khủng hoảng vì không có hướng đi tinh thần, vì ma túy, vì tự do tình dục, vì bạo lực, khủng bố… tất cả đều vì con người đã đánh mất tính thiêng liêng của chính mình, của thế giới, đồng loại, và như vậy cuộc đời đã biến thành sa mạc…

Tính viên mãn vốn sẵn là một chủ đề chính trong kinh Hoa Nghiêm. Sự viên mãn vốn sẵn có này biểu hiện khắp cả vũ trụ, trong thế giới vĩ mô và thế giới vi mô.

Trên con đường tiến hóa của mình, loài người tiến theo hướng càng ngày càng thiện lành hơn. Chỉ nói riêng về các tôn giáo, ngày xưa là thánh chiến, là thiêu sống, là giết hại, khiến không biết bao nhiêu người chết, bị đuổi khỏi xứ. Ngày nay thì có đối thoại tôn giáo, có tôn trọng nhau, dù chưa sâu sắc nhưng cũng đủ không loại bỏ nhau khỏi trái đất này.

Lịch sử thường có những cuộc chiến tranh, những gian truân cho con người. Chỉ có những người với đại từ đại bi bao la trùm khắp mới có thể đi qua chiến tranh mà không thương tổn sâu xa trong tâm hồn, thậm chí không đánh mất tâm hồn của mình, bằng thù hận, bằng cách đáp trả sự xấu ác bằng chính sự xấu ác.

Thông thường, nhắc đến các vị Thiền sư đời Trần, chúng ta vẫn chỉ nghe nhắc đến Trần Thái Tông, Huệ Trung thượng sĩ, Trần Nhân Tông, Pháp Loa và Huyền Quang. Trần Thái Tông là tác giả Khóa Hư Lục, bản văn Thiền đồ sộ nhất đời Trần. Huệ Trung thượng sĩ là tác giả Thượng sĩ ngữ lục, bản văn Thiền đã biểu lộ một trí huệ sắc bén, một phong cách phóng khoái không thua gì những ngữ lục của các thiền sư nổi tiếng Trung Hoa.

Với một số người, qua hình dung của họ, các vị tu hành giải thoát có vẻ nghiêm nghị, trầm mặc, lặng lẽ, xa cách… Nhưng khi gần gũi với các vị hoặc thấy qua hình ảnh và nghe các câu chuyện kể, chúng ta thấy các vị chứng ngộ thì trẻ trung, vui vẻ, hay cười, linh hoạt, “hài hước” (chữ của Sogyal Rinpoche), vui đùa, khoái hoạt…

Trong những bài thuyết pháp, Lục Tổ Huệ Năng nói nhiều đến thấy tánh, trí huệ Bát nhã… nhưng ngài cũng nói nhiều đến lỗi, những phiền não như ghen tỵ, tham sân, đố kỵ, ngã mạn...