Trên lộ trình hướng về Phật đạo, tôi có duyên được “làm người đưa đò” tại Trường Trung cấp Phật học Đà Nẵng năm cuối, khóa VIII, với bộ môn Luận Đại thừa khởi tín. Duyên đã đủ thì quả hiển lộ; đây cũng là dịp tạm dừng bước chân học tập và hoằng hóa miền Bắc để quán chiếu mọi nhân duyên giữa đời và xem tâm tư thế hệ mai sau ưu tư những gì trong nếp sống thiền môn, trong nếp nghĩ tu tập hằng ngày.

Như một cách lựa chọn để hiểu về sự đa dạng hình thái của Phật giáo Việt Nam thế kỷ XXI, bài viết này đề xuất một mô hình đã được sử dụng bởi các nhà sử học và nhà nhân học văn hóa, mô hình các cộng đồng văn hóa.

Nghe tin con gái xung phong tham gia chống dịch tại bệnh viện dã chiến Thu Dung điều trị covid-19, mẹ tôi lo lắm; bởi con gái yếu đuối, mảnh khảnh, lại xuất gia chay tịnh từ nhỏ có đủ sức để đảm đang công việc không.

Nghi lễ Phật giáo Việt Nam thời gian qua đã đóng góp thiết thực và hiệu quả trong công cuộc hoằng pháp lợi sanh báo Phật ân đức; là phương tiện dẫn dắt chúng sinh vào đạo, rèn luyện thân tâm, hướng đến con đường giác ngộ, giải thoát. Như vậy, đạo Phật ngoài kho tàng triết lý còn có âm nhạc và lễ nghi để thức tỉnh lòng người bỏ mê quay về bờ giác.

Viện Đại học Nalanda - một trong những ngôi trường đại học nổi tiếng nhất thời xưa của Ấn Độ, được xây dựng với tính cách là một trung tâm nghiên cứu triết lý Phật giáo cũng như toán học và y học - mới được tái khai giảng vào ngày 1-9-2014 vừa qua, sau hơn tám trăm năm gián đoạn.

Thiền sư Pháp Loa đã kế thừa và để lại di sản lớn cho thiền phái Trúc Lâm nói riêng, Phật giáo Việt Nam nói chung. Đây là di sản đậm nét văn hóa đặc trưng, mang giá trị độc đáo; hình thành và kế tục phát triển từ quá khứ, kéo dài đến hiện tại.

Một trong những Pháp sư được tôn vinh nhất trong lịch sử châu Á, Ngài Huyền Trang – một nhà sư, học giả, dịch giả nổi tiếng - với cuộc hành hương lịch sử từ Trung Quốc đến Ấn Độ trong thế kỷ thứ VII đã được mô phỏng lại bằng văn bản, ảnh tượng và phim kịch khoảng hơn một nghìn năm.

Mùa xuân là dịp để trở về, dừng bước chân hoằng hóa để quán chiếu mọi nhân duyên giữa đời. Đây là giây phút buông mọi phan duyên để ngẫm nghĩ, để quan chiếu nội tâm và ngoại cảnh nhằm vạch ra hướng hành đạo đích thực.

Mùa xuân là mùa hoa mai nở. Hoa mai trên Thiên sơn thích nghi với khí hậu lạnh quanh năm, đến tháng 3, tháng 4 Dương lịch vẫn còn mãn khai. Trong tư duy lãng mạn đậm màu sắc phương đông, tác giả Kim Dung đã để cho nhân vật của mình bẻ một cành mai trên đỉnh Thiên sơn làm vũ khí chống lại song đao, song kiếm.

Hòa mình cùng với công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế của toàn xã hội, Phật giáo trong giai đoạn hiện nay có thể nói là đang phát triển, tuy nhiên cũng đặt ra nhiều những thách thức mới đòi hỏi phải có các định hướng phát triển thật sự trí tuệ. Đầu tiên, thức tỉnh những thành viên Tăng tri thức có tư tưởng sai lệch, chỉ vì danh vọng và lợi dưỡng đã đi vào lối mòn hạ nền tảng triết lý Phật giáo xuống ngang với tư tưởng thế gian đầy vật chất và danh lợi. Đó là vấn đề then chốt của nghiên cứu này khi bàn đến thách thức của Phật giáo thành phố trên phương diện tư tưởng trong không gian đô thị hiện đại.