Chú ý trong thiền định là một nghệ thuật, hoặc một kỹ năng có được nhằm mang lại sự rõ ràng và trí thông minh để thấy được 'bản chất thực sự của sự vật'. Trong số nhiều kỹ thuật trong thiền định Phật giáo, nghệ thuật chú ý là chủ đề chung làm nền tảng cho tất cả các trường phái thiền định Phật giáo:

Tâm trí của Đức Phật được gọi là bồ đề tâm, nghĩa đen là “tâm giác ngộ”. Bồ đề tâm có hai khía cạnh: trí tuệ—sự hiểu biết sâu sắc về bản chất của thực tại, và lòng từ bi—tình yêu thương đối với tất cả chúng sinh và mong muốn giải thoát họ khỏi đau khổ. Bồ đề tâm thực sự là bản chất thực sự của chúng ta, và thông qua các thực hành khác nhau, chúng ta có thể phát triển trí tuệ và lòng từ bi bẩm sinh này. Sylvia Boorstein, giáo thọ Thiền Minh Sát được yêu mến, đã tìm ra một cách để mọi người chia sẻ và mở rộng tình yêu tự nhiên cũng như sự quan tâm đến người khác.

Phương Tây chắc chắn có thể hưởng lợi từ Phật giáo, nhưng David Loy tin rằng điều ngược lại cũng đúng. Trong khi Phật giáo cống hiến cho phương Tây trí tuệ uyên thâm và con đường giải thoát tâm linh, thì thế giới phương Tây cống hiến những quan điểm chính trị và xã hội thường thiếu trong các truyền thống phương Đông. Loy, một trong những nhà tư tưởng thú vị nhất của Phật giáo phương Tây, lập luận rằng sự kết hợp giữa triết học Phật giáo và tư tưởng chính trị, kinh tế và xã hội hiện đại tạo nên một gói hoàn chỉnh cho sự tiến bộ của loài người.

Con người chúng ta có thể tự hào về những cách mà xã hội của chúng ta đã trở nên nhân đạo và hòa bình hơn. Tuy nhiên, một số tiến bộ mà chúng ta tin tưởng vào thế giới hiện đại lần đầu tiên được thiết lập bởi một vị vua Ấn Độ cổ đại tên là Ashoka, người mà ngay cả ngày nay, như Bruce Rich lập luận, vẫn cho chúng ta một mô hình lãnh đạo sáng suốt.

Các câu hỏi, không khác với câu khẳng định, dựa trên các giả định. Hỏi tại sao có triết học trong Phật pháp giả định rằng trong thực tế, có triết học trong Phật pháp. Giả định này, giống như hầu hết các giả định, hóa ra lại gây tranh cãi. Vì vậy, trước khi làm bất cứ điều gì khác, chúng ta nên khám phá một số khía cạnh của cuộc tranh cãi xung quanh câu hỏi triết học là gì và liệu Phật tử ở châu Á có tham gia vào nó hay không.

Đối với những người nhìn vào Phật giáo qua phương tiện tiếng Anh, việc thực hành lòng từ bi và sự xả ly có thể không tương thích với nhau, đặc biệt là đối với những người tự coi mình là người tham gia vào các hoạt động xã hội và chính trị.

Thực tập nhằm tăng cường khả năng tập trung hoặc chú ý đóng một vai trò quan trọng trong hầu hết các truyền thống tôn giáo lớn. Tầm quan trọng của việc phát triển sự chú ý được thấy rõ nhất trong các truyền thống lớn phát sinh ở Ấn Độ, đó là Ấn Độ giáo và Phật giáo.

"Chánh niệm" - Đó là một từ được bàn tán nhiều khi một người lần đầu tiên tìm hiểu về thiền định và Phật giáo. Chánh niệm là gì? Nó hoạt động như thế nào? Tại sao nó lại quan trọng?

Các đặc điểm hợp lý trong giáo lý Phật giáo sơ kỳ đã có sức hấp dẫn lớn đối với các học giả châu Âu khi họ nghiên cứu về Phật giáo. Kết quả là khi trình bày gúao lý đó cho quảng đại độc giả, họ đã bỏ qua hoặc phớt lờ các yếu tố tôn giáo đặc trưng của nó như là phi lý hoặc phản hợp lý, cả ở cấp độ bình dân và tâm linh cao hơn.

Cơ sở của thiền định Phật giáo là sự quan sát chính xác, từng khoảnh khắc về bất cứ điều gì phát sinh trong kinh nghiệm của chúng ta. Bằng cách quan sát cẩn thận, với một tâm trí ổn định, chúng ta có được cái nhìn sâu sắc về bản chất của thực tại khi nó mở ra trước mắt chúng ta.