Câu hỏi thường gặp cho một Thiền sư là: nên nói, hay nên im lặng? Hễ nói, là toàn chữ, là tất cả những gì thuộc về khái niệm hình thành từ quá khứ, là cái khuôn khái niệm hạn hẹp chụp vào bầu trời mênh mông, là một thế giới dựng lập từ quy ước xã hội và từ nhân quả của một cộng đồng sử dụng chung một ngôn ngữ; vậy thì, khi nói, sao có thể hiển lộ được thực tướng của các pháp?

Bài này sẽ phân tích một số quan điểm trong sách Trúc Lâm Tông Chỉ Nguyên Thanh, một tác phẩm về Thiền Tông Việt Nam xuất bản lần đầu vào năm 1796. Tác phẩm này được in trong Ngô Thì Nhậm Toàn Tập - Tập V, ấn hành năm 2006 tại Hà Nội, do nhiều tác giả trong Viện Nghiên Cứu Hán Nôm biên dịch. Những lời dạy trong sách này mang phong cách Thiền Tông Việt Nam, vì ngài Ngô Thì Nhậm (1746-1803) sau khi rời quan trường đã xuất gia, trở thành vị sư có tên là Hải Lượng Thiền Sư, và được nhiều vị sư tôn vinh là vị Tổ Thứ Tư của Dòng Thiền Trúc Lâm.

Tôn kính, cúng dường một vị Phật cũng là tôn kính và cúng dường vô lượng Đức Phật. Do vậy, lòng tôi luôn luôn hoan hỷ khi nghĩ về Đức Đạt Lai Lạt Ma, người tôi tin là một hóa thân của Đức Phật Quan Âm. Đi khắp trần gian này để đưa chúng sinh qua bờ bên kia… hẳn là tâm của một bà mẹ.

Trung Quốc đang biến đổi từng ngày. Trong dòng chảy mới đó, các tôn giáo đang hiện diện trong những vị trí khác hẳn so với thời của Chủ tịch Mao Trạch Đông. Tạp chí Newsweek hôm 24/10/2017 ghi nhận rằng trong bài diễn văn tuần qua của Chủ Tịch Tập Cận Bình, có một hướng đi nói ra minh bạch, rằng phải “Hán hóa tôn giáo

If you hold a glass of water for a few moments, which everyone does, you'll know it's soothing. If you hold that glass of water for an hour, your arm will get tired and sore. If you hold a glass of water like that in your hand for 24 consecutive hours, you will definitely have to go to the emergency room!

Thiền Sư Thích Thanh Từ sẽ tròn 95 tuổi vào ngày 24/7/2019. Để soạn lời chúc mừng sinh nhật, con thành kính dịch một vài bài thơ của Thầy để bày tỏ lòng biết ơn tới Thầy, vị Thiền Sư đã hồi phục dòng Thiền do Vua Trần Nhân Tông sáng lập. Con đã đọc nhiều sách Thiền do Thầy dịch và giảng. Các sách Thiền này đã cho con nhiều kiến thức và cảm hứng. Kính bạch Thiền Sư Thích Thanh Từ, Thầy là người duy nhất có thể hồi phục Thiền Phái Trúc Lâm – và Thầy đã làm như thế, toàn hảo và tuyệt vời. Mặc dù con học từ Thiền phái khác, con ngưỡng mộ Thầy và mang nợ Thầy rất nhiều.

Thỉnh thoảng chúng ta nghe rằng bạn này tu theo Thiền Chỉ, và rồi nghe rằng bạn kia tu theo Thiền Quán. Và rồi có bạn nói như dường hai pháp này dị biệt nhau, khi bạn này nói rằng Thiền Chỉ là cách vào Tứ Thiền, trong khi Thiền Quán là theo Tứ Niệm Xứ. Bất chợt, có bạn chợt nhớ lời khuyên quân bình từ Trần Thánh Tông rằng “Dụng của chân tâm, tỉnh tỉnh lặng lặng” và từ Vĩnh Gia Huyền Giác rằng “Tỉnh tỉnh lặng lặng phải…” Bài này sẽ ghi lời Đức Phật dạy rằng quân bình là ưu thắng nhất.

Chủ đề bài này là nói về tỉnh thức với tâm không biết. Như thế, nghĩa là những gì rất mực mênh mông, vì cái biết luôn luôn là có hạn, và cái không biết luôn luôn là cái gì của vô cùng tận. Cũng là một cách chúng ta tới với thế giới này như một hài nhi, rất mực ngây thơ với mọi thứ trên đời.