Phóng Sanh Cảm Tác

PHÓNG SANH CẢM TÁC^(*)

“Bài viết tham dự Ananda Viet Awards

Tôn Quyền

Luận hành động phóng sanh, kiêng giết

Người đời xưng hiểu biết phỉ người⁽¹⁾

Góp lòng một mảy nhỏ nhoi

Cảm tâm cứu vật dị loài trót mê

Thấy cảnh giết tái tê mấy kẻ

Chế cực hình ra vẻ sành đời

Chúng sanh tâm hạnh khác vời

Thảy mong chuyển đổi kiếp người khó thay!

Chỉ cần một mảy may cảm động

Tức cả ngàn mạng sống đổi màu

Lắm người chẳng tỏ rộng sâu

Bảo rằng: “lớn bé nuốt nhau lẽ đời”!

Bởi cứu thoát xong rồi lưới cá

Chài một phen gạch đá còn vương

Huống hồ linh động quật cường

Việc làm vô ích đảm đương làm gì?

Ngẫm thoáng chốc sơ thì hữu lý

Nhưng thật là nhục chí người ngay

Trở ngăn thiện niệm chớm lay

Sát cơ khởi động ác tày ma⁽²⁾ vương

Do may mắn còn đương nhân thể

Chưa đớn đau nên thế mà thôi

Ỷ mình tài trí vun bồi

Toan dùng hý luận chẳng soi xét cùng

Nếu ông trót vào trùng hoàn cảnh

Niệm chẳng sanh góc cạnh vu vơ

Chỉ mong tức khắc phút giờ

Có người cứu mạng, mong chờ thế thôi!

Quyết chẳng có nổi trôi ý niệm:

“Cứu làm gì oán nghiệp⁽³⁾ tới rồi

Thoát được một lúc này thôi

Sau cùng bị bắt vô nồi nấu chiên

Động vật lớn tiếp liên giết hại

Nguyện chết ngay, sau ngại nguy nan”

Chắc rằng trong phút lầm than

Khó mà nghĩ tưởng nghênh ngang thế này

Lúc cơ thể đương ngày khỏe mạnh

Thốt những lời nhẹ nặng ác ôn

Mai này thọ báo lãnh tròn

Bằng không nhật nguyệt vùi chôn đảo đầu!

Cá lớn nhỏ nuốt nhau ắt có

Bắt thả rồi chui rọ cũng từng

Rằng lớn ăn nhỏ chẳng ngưng

Không còn một mảy, móng chân chẳng còn!

Hay được thả bắt toan trở lại

Chẳng con nào sở tại thiên nhiên

Quyết rằng chẳng có lẽ điên

Cần chi lo quá mà phiền lại thân

Ví như giúp người dân bị nạn

Một miếng cơm đạm bạc, áo manh

Người kia đối trước lăn tăn:

“Miếng cơm manh áo sao hằng ấm no?”

Ngó chẳng lợi nên cho vô ích

Mặc kẻ kia đói rách phơi thây

“Thà là nóng lạnh chết ngay

Sau này khỏi chịu những ngày hàn cơ!”

Lại cường đạo cướp vơ giật dọc

Người mạnh tay gậy gộc kháng ngăn

Kẻ kia đối trước mà rằng:

“Ông nên kháng cự, trở ngăn cả đời!

Còn bằng chỉ co đôi một lúc

Về lâu dài ích phúc gì đâu?

Thà cho cướp hết bớt sầu

Sau này hết bị ngõ hầu tốt hơn!”

Hằng nuôi nấng, yêu thương, chăm sóc

Mẹ cha luôn bảo bọc, chở che

Về sau đâu thể thấy nghe

Thân con voi chó, hoa hòe tự con

Kia kẻ ấy miệng toan đối đáp

“Chửa thể nuôi thăm khám làm chi

Chẳng bằng giết phứt nó đi

Xem phần lợi ích có khi hơn nhiều!”

Người quân tử tu điều thiện nhỏ

Ác chẳng hành, rành rõ xét soi

Kẻ kia muôn sự lôi thôi

Muốn rằng mọi chuyện chẳng hồi suyển sai

Ấy mới chịu đưa tay cứu giúp

Tức muốn đời lặn ngụp tử sanh

Tương lai gặp chuyện chẳng lành

Chỉ e chẳng một chúng sanh ngoái nhìn!

Buồn cho cảnh điêu linh khổ nạn

Đau thấu thay rút cạn lệ sầu

Mong người hiểu lẽ rộng sâu

Chẳng đặng đừng⁽⁴⁾ phải dài câu phân rành!

12/2016

Chú thích:

(*) Cảm tác từ lá thơ khuyên phóng sanh, kiêng giết phúc đáp cư sĩ Ngu Tăng của Ấn Quang Đại Sư.

(1)  Bởi do chấp ngã mà con người còn phân biệt nhân tướng, ngã tướng, chúng sanh tướng, thọ giả tướng. Bởi phàm phu mê muội, vô minh che lấp mà chẳng hay chúng sanh vốn đồng một thể, chỉ có Chơn Ngã kia mới là độc tôn. Phỉ người cũng như phỉ “người”, người người đồng nhau vậy!

(2) Ma hay Mâra tức ám chỉ những thứ ngăn ngại chúng ta đến với con đường giải thoát. Giải thoát ở đây là từ trong tâm trí, và sự an lạc đến khi chúng ta thật sự buông bỏ vọng tưởng, phân biệt, chấp trước. Sự an lạc đó chỉ có bản thân chúng ta tự thực hành và rèn luyện chứ không phải đến từ sự ban phước hay giáng họa của một thần linh có đặc quyền tuyệt đối. Vì vậy, ma ở đây chỉ sự ngăn ngại chứ không phải như chúng ta thường hình dung là một thực thể với hình thù quái dị có thể gây thương tổn đến tinh thần và thể xác. Tâm chúng ta là chủ, ma là khách, nếu chủ không cho phép, khách há có thể vào nhà được ư?

(3) Tạo tác của thân, khẩu, ý thì gọi là nghiệp. Oán là oán hận. Do trong vô lượng kiếp ta đã não hại biết bao chúng sanh, nay đến lúc trổ quả phải chịu những cay đắng như khi xưa ta đã tạo nếu không biết ăn năn hối lỗi.

(4) Chẳng đặng đừng: Chẳng là không. Đặng là được. Đừng là không làm. Chẳng đặng đừng tức chuyện không làm không được.