Bàn về triết lý của một tác phẩm văn học thường là chuyện khó. Nhất là khi tác phẩm đó thuộc loại truyện như Truyện Kiều. Nếu như đó là những tiểu thuyết xã hội có chủ đề như cuốn Madame Bovary của G.Flaubert, hoặc cuốn La Nausée của J.P. Sartre, hoặc cuốn Lục Vân Tiên của cụ Nguyễn Đình Chiểu thì công việc sẽ tương đối đỡ khó khăn. Đúng thế, chỉ so sánh hai cuốn truyện thời danh vào bậc nhất của văn học Việt Nam, cuốn Kim Vân Kiều và cuốn Lục Vân Tiên, người ta đã thấy hai tác phẩm này rất khác nhau, đối với những ai muốn tìm hiểu triết lý của mỗi tác phẩm.