Tham luận này, đúng như tên gọi của nó, sẽ không đề cập đến điều gì mới mẻ hơn là những lời dạy từ xa xưa của Đấng Từ Phụ. Mặc dù vậy, những gì nêu ra sẽ được nhận thức và trình bày theo cảm nhận chủ quan của bản thân người viết, nghĩa là dựa trên những trải nghiệm thực tế hiện nay chứ không chỉ là sự lặp lại hoàn toàn theo khuôn thước cũ. Trên tinh thần đó, người viết sẽ đề cập đến một số phẩm tính cần thiết của người dẫn dắt GĐPT và sau đó là gợi ý một vài phương hướng trong việc hoàn thiện hoạt động của GĐPT.

Thời gian gần đây, “văn hóa đọc” dường như đã trở thành một mỹ từ thường xuyên được nhắc đến với nhiều bài viết rất tha thiết, rất nhiệt tình cổ xúy chuyện đọc sách giấy, nhất là đối với thế hệ trẻ hiện nay.

heo nghĩa rộng nhất là toàn bộ những lời Phật dạy, bao gồm cả Kinh tạng, Luật tạng và Luận tạng được lưu truyền qua hình thức văn bản trong Đại Tạng Kinh. Trong ý nghĩa đó, có thể nhận ra một khuynh hướng chung hiện nay là người Phật tử dường như đang ngày càng xa rời kinh điển.

Gần đây có một Phật tử ở Boston đề nghị tôi chia sẻ về Mười điều tâm niệm, vốn rất quen thuộc với nhiều Phật tử Việt Nam qua bản dịch của Hòa thượng Thích Trí Quang. Sự giảng giải về Mười điều tâm niệm này vốn đã có khá nhiều, nhưng phần lớn dường như được nhìn từ góc độ của quý tăng ni xuất gia nhiều hơn là từ sự tu tập hằng ngày của người cư sĩ tại gia. Ngay chính bản dịch của Hòa thượng Trí Quang cũng được trích ra từ “Sa-di và Sa-di ni giới”. Từ nhận thức này, cộng với việc muốn đóng góp thêm một vài chỉnh sửa nhỏ cho các bản dịch đang lưu hành, nên kể từ lá thư tuần này, chúng tôi sẽ bắt đầu đề cập đến Mười điều tâm niệm.

Tập sách này được soạn dịch từ hai bản văn khuyến thiện bằng chữ Hán được lưu hành rộng rãi nhất. Nội dung tuy không có gì quá sâu xa khó hiểu, nhưng quả thật là những điều nhận thức vô cùng thiết thực và lợi lạc trong cuộc sống, có thể giúp người ta thay đổi cả cuộc đời, hay nói theo cách của người xưa là “chuyển đổi số mạng”.

Điều thú vị nhất của một người học Phật là được học hỏi nội dung những lời dạy của đức Thế Tôn ngay chính từ những gì xảy ra trong thực tế cuộc sống này chứ không phải chỉ trên những trang kinh tĩnh lặng. Vì thế, người Phật tử cầu học luôn mang ơn sâu sắc những ai chỉ ra cho mình các nhận thức sai lệch hoặc chưa thực sự chuẩn xác, bởi điều đó giúp ta điều chỉnh lại kịp thời những sai lầm của bản thân, và nhờ đó mới có thể tiếp tục con đường tu học theo đúng hướng.

Tôi biết đến tham luận của PGS TS Bùi Hiền một cách tình cờ khi lướt qua Facebook để kiểm tra bài đăng. Có quá nhiều phê phán và nhận xét, kể cả những nhận xét rất khiếm nhã, khiến tôi không thể không lưu ý. Nhưng quan trọng hơn nữa là nhiều người bày tỏ mối quan tâm và lo ngại sâu sắc về việc có khả năng phải... đi học lại tiếng Việt.

Có thể độc giả sẽ nghĩ ngay rằng tôi đang nói ngược lại với một tiến trình thực tế, bởi những quyển sách in trên giấy đã và đang được số hóa ngày càng nhiều và tràn ngập trên không gian mạng. Ngay cả những quyển sách thuộc loại quý hiếm giờ đây đôi khi cũng có thể tình cờ được bắt gặp trên mạng và có thể tải về hoàn toàn miễn phí. Thế nhưng, một tiến trình thực tế khác cũng đang diễn ra theo chiều ngược lại. Những quyển sách in trên giấy với kỹ thuật tân tiến nhất đang bắt đầu được lưu hành qua... không gian mạng, thông qua một hệ thống toàn cầu được gọi là POD

Nói một cách chính xác thì đây là vài suy nghĩ của riêng tôi về Tâm kinh Bát-nhã, nhưng đặt tiêu đề như trên là vì chúng được dẫn khởi từ bài tiểu luận của Jayarava mang tựa đề “Thich Nhat Hanh's Changes to The Heart Sutra”; mà sở dĩ tôi buộc phải đọc kỹ bài của Jayarava để có những suy nghĩ trình bày dưới đây, thì lại là duyên khởi từ bản dịch có tên “Jayarava phê bình Thích Nhất Hạnh đã biến đổi Tâm Kinh”.

Đối với những người Việt Nam đã từng sống trong thời gian diễn ra những biến động này thì câu hỏi Có đàn áp Phật giáo hay không là một câu hỏi quá thừa. Tuy nhiên, đối với thế hệ những người đi sau không được trực tiếp chứng kiến, cũng như từ góc nhìn của những người sống ngoài nước, thì sự thật này cũng như nhiều vấn đề liên quan khác tinh tế hơn đã và đang bị một số người có tính nhận thức theo hướng bóp méo và sai lệch.