Nhân quả là định luật của đời sống. Nhân quả tạo ra đời sống. Với người có trí và hướng thượng, họ biết áp dụng nhân quả vào cuộc sống của mình, để tạo ra một cuộc sống hạnh phúc hơn, hướng thượng hơn bằng những hành động (nghiệp) tốt đẹp.

Trong bài này, chúng ta tìm hiểu và thể nghiệm tánh Không nơi tâm thức hiện có của chúng ta, nơi không có tư tưởng và nơi đang có tư tưởng. Tánh Không nằm giữa hai tư tưởng thường được nói đến trong hai truyền thống Phật giáo Tây Tạng và Trung Hoa, mà Thiền tông, Đại Toàn Thiện (Dzogchen), và Đại Ấn (Mahamudra) là những đại diện tiêu biểu.

Có phải khi thấy tánh Không thì không thấy gì hết? Có phải thấy “pháp tánh” thì không còn thấy các pháp? Có phải khi đạt đến tammuội, sắc tướng tam-muội, thanh tướng tam-muội, hương tướng tam-muội,… nam nữ tướng tam-muội, thiên long tướng tam-muội, súc sanh tướng tam-muội, địa ngục tướng tam-muội… thì người ta không còn thấy con người, thế giới, các cõi? Nếu không thấy như vậy thì người tu đạo Bồ-tát làm sao để giúp đỡ chúng sanh trong thế giới loài người và trong các cõi? Còn nếu có thấy thì vị ấy thấy như thế nào?

Vua Trần Nhân Tông (1258 – 1308) là Sơ Tổ kiến lập phái Trúc Lâm Yên Tử tiếp tục truyền bá tinh hoa của Phật giáo, một Phật giáo đã đồng hành cùng nhân loại suốt 1.800 năm, tính cho đến thời ngài. Giáo pháp của ngài có đầy đủ những phạm trù triết học theo quan niệm một hệ thống triết học của Tây phương. Sau đây sẽ sơ lược qua những phạm trù, những môn học ấy.

Đời người bình thường sống là sống trong mọi sự có. Có tôi, có thân tôi, có tâm tôi, có nhà cửa của tôi, có bạn bè người thân của tôi, có quan điểm của tôi, có thế giới của tôi… Và khi chết thì mất tất cả những cái ấy, mọi sự trở thành không có. Khổ đau, vui sướng đều do sự vướng mắc, trói buộc vào những cái có ấy. Khổ đau thì tương đương hoặc nhiều hơn vui sướng: không có cái được nào mà không mất, không có cái đến nào mà không đi, không có cái lấy nào mà không bỏ. .....

Hạnh Bồ-tát nằm trong tất cả các hạnh, nằm trong tất cả các hạnh (hành động) con người có thể có, vì hạnh Bồ-tát nằm trong mọi hành động của “thân ngữ ý”, với lý tưởng là “đạt đến giác ngộ, cứu độ chúng sanh”.

Trong kiếp Đức Thích Ca thành Phật ở Ấn Độ, người đối nghịch, thậm chí phá hoại đưa đến âm mưu sát hại Ngài là Đề Bà Đạt Đa. Đề Bà Đạt Đa là em họ và em rể của Đức Thích Ca và là một tỳ kheo xuất gia với Đức Phật, “có một nếp sống gương mẫu, cao thượng đến độ Đại đức Xá Lợi Phất đi khắp thành Vương Xá ca ngợi tài đức của ngài. Về sau, bị danh lợi trần thế làm mù quáng, khởi tâm ganh tỵ, rồi sân hận, trở nên người thù nghịch nguy hiểm nhất đối với Đức Phật”.