Nếu có ai đó yêu cầu tóm tắt toàn bộ giáo lý Phật giáo trong một vài từ ngữ gọn gàng, không cần dài dòng văn tự, tôi sẽ không do dự trả lời rằng, đó là : Ngũ uẩn giai không. Trong bốn từ này có ba từ dễ hiểu, không cần giải thích, mọi người đều có thể mường tượng ý nghĩa của nhóm chữ, chỉ có từ Uẩn là khá khó hiểu.

Nhiều Phật tử tu theo Giáo môn hoặc Thiền môn, họ tuân theo lời dạy của Phật hoặc Tổ sư, bám chặt vào lời nói của Phật hay Tổ ghi chép trong kinh điển hay các bộ ngữ lục, cho rằng đó là chân lý, không biết rằng đó là sự ngộ nhận. Phật thuyết rất nhiều kinh điển, có tới hàng ngàn quyển, số lượng rất là đồ sộ, đó chỉ là phương tiện nhằm mục đích cứu khổ, giải thoát chúng sinh khỏi điên đảo mộng tưởng chứ không phải là tuyên thuyết chân lý.

Phật giáo (PG) ngày nay thì có khác gì với Phật giáo ngày xưa ? Khác lắm chứ ! Ngày trước có quan điểm cho rằng PG thuộc lĩnh vực tâm linh, tinh thần, nó đi một con đường khác. Còn khoa học (KH) kỹ thuật là thuộc lĩnh vực vật chất, đi theo một con đường khác. Đường ai nấy đi không có gặp nhau.

Những người tu tập theo Phật giáo (hành giả Đạo Phật) có lẽ đều biết tác phẩm Trung Quán Luận của Long Thọ Bồ Tát. Tác phẩm này nêu ra nhiều đề mục để phá chấp kiến 執見và đề xuất một nhận thức, một lối sống thực tế đời thường không bị lệch lạc tức không rơi vào biên kiến

Phật pháp có thiên kinh vạn quyển để hiển bày Tâm hay tánh Không của vạn pháp, để hướng dẫn con người giác ngộ, giải thoát. Giải thoát tức là ngộ ra sự trói buộc là không có thực chất, không có thật, chứ không phải là xưa nay bị trói buộc rồi bây giờ mới tìm cách thoát ra. Ngã, Pháp đều không, thì ai bị trói buộc, có cái gì trói buộc ?

Tánh Không với hàm ý bản thể của thế giới, vạn vật đều là không, nghĩa là không có thật, không có thực thể, không có tự tánh riêng biệt, tất cả các pháp, dù là vật chất hay tinh thần đều chỉ là nhân duyên giả hợp, chỉ là ý thức (Vạn pháp duy thức), đều là do Tâm tạo (Tam giới duy tâm) chứ không phải là thật.

Trước hết chúng ta tìm hiểu kinh điển nói về thần thức như thế nào. 神識指意識，概述神識小無內。所以佛說：“一杯水裏有八千萬衆生。”神識大無外，所以佛說“大千世界”。神識是衆生的心和識。普遍認爲指八識（眼、耳、鼻、舌、身、意、末那、阿賴耶等識）。

Phật giáo có thiên kinh vạn quyển tập họp trong Bộ Đại Tạng Kinh chữ Hán thông dụng nhất hiện nay, tên chính thức là Đại Chánh Tân Tu Đại Tạng Kinh 大正新脩大蔵経,tên tiếng Nhật là Taishō Shinshū Daizōkyō (bộ kinh này do người Nhật soan và in tại Nhật từ 1924 đến 1934) gồm 100 tập khổ lớn, mỗi tập dày trên dưới 1000 trang

Câu hỏi tưởng chừng đơn giản. Một dòng suối chảy, nó chảy hoài không ngừng, đâu có gì khó hiểu. Thời gian trôi, nó trôi mãi không thể ngừng. Trái đất chuyển động chung quanh Mặt trời, vừa tự xoay quanh trục của nó vừa di chuyển trên quỹ đạo; xoay một vòng mất 24 giờ, di chuyển giáp một vòng quỹ đạo mất 365 ngày không ngừng nghỉ. Những biểu hiện đó không có gì khó hiểu song ý nghĩa triết học của nó mới là điều quan trọng đáng cho chúng nắm bắt. Kinh điển Phật pháp cũng có đề cập vấn đề này.