Theo những nguồn cổ xưa nhất, vài tháng sau khi Đức Phật nhập diệt, 500 nhà sư, tất cả đều là các vị A la hán, đã gặp nhau ở Vương Xá (Rajagaha) và tổ chức cái thường được gọi là Đại kết tập đầu tiên (pathama sangiti).

Chúng ta có thể xem xét bản chất của Đức Phật qua hai lăng kính: Đức Phật của lịch sử và Đức Phật của đức tin (saddhā). Sự khác biệt rõ ràng giữa họ là Đức Phật lịch sử đã chết, trong khi Đức Phật đức tin còn sống. Hãy bắt đầu với Đức Phật của lịch sử. Khi còn sống ông được nhìn nhận như thế nào? Và đặc biệt, liệu ngài có phải là Đức Phật của đức tin không?

Câu hỏi cho bài giảng hôm nay là: "Điều gì làm cho sự giác ngộ trở nên khả thi?" Câu hỏi này có thể được tiếp cận như một ứng dụng đặc biệt của câu hỏi tổng quát hơn: "Điều gì làm cho bất cứ điều gì trở nên khả thi?" Nói cách khác, câu hỏi có thể là "Làm thế nào một thứ có thể chuyển từ khả năng thành hiện thực?" Trước khi xem xét câu hỏi về điều gì làm cho sự giác ngộ (giác ngộ) trở nên khả thi—hoặc, về cách một chúng sinh chuyển từ khả năng trở thành một vị Phật thành một vị Phật thực sự—hãy để tôi nói chung hơn về cách các tiềm năng được hiện thực hóa.

Con người chúng ta có thể tự hào về những cách mà xã hội của chúng ta đã trở nên nhân đạo và hòa bình hơn. Tuy nhiên, một số tiến bộ mà chúng ta tin tưởng vào thế giới hiện đại lần đầu tiên được thiết lập bởi một vị vua Ấn Độ cổ đại tên là Ashoka, người mà ngay cả ngày nay, như Bruce Rich lập luận, vẫn cho chúng ta một mô hình lãnh đạo sáng suốt.

Từ khi Phật giáo bắt đầu ở Ấn Độ cho đến cuối thiên niên kỷ đầu tiên của Công nguyên, các triết gia Phật giáo đã bận tâm đến vấn đề thống nhất trong đa dạng. Nói chung, các triết gia Phật giáo phủ nhận sự tồn tại của bất kỳ thứ gì được cho là duy trì được tính thống nhất của chính nó trong khi nó xảy ra hoặc liên quan đến nhiều thứ khác. Có một câu trong Kinh văn Đại Thừa (Mahāyāna) có tên là Kinh Lăng già (Laṅkāvatāra Sūtra) tóm tắt lập trường phổ biến của Phật giáo:

Tiểu luận này phê bình đặc điểm tiêu chuẩn của chánh niệm là nhận thức không phán xét (non-judgmental) và chỉ tập trung vào hiện tại (present-centred), cho rằng mô tả này bỏ sót một số đặc điểm cốt lõi của chánh niệm như đã được mô tả bởi các bản chú giải Phật giáo cổ điển, vốn cho thấy chánh niệm có liên quan đến quá khứ cũng như với hiện tại.

Đây là phiên tả của bài pháp thọai do Carol Wilson trình bày trong khóa tu (Bhavana) do Trung tâm Nghiên cứu Phật giáo Barre tổ chức vào tháng 3 năm 1999.

Vào thế kỷ trước khi Đức Phật đản sinh, vùng đông bắc Ấn Độ đã trải qua những biến đổi sâu rộng làm định hình lại địa chính trị của khu vực một cách sâu sắc. Các quốc gia bộ lạc lâu đời hơn nhường chỗ cho các chế độ quân chủ được cai trị bởi các vị vua đầy tham vọng, những người tranh giành quyền thống trị, để lại những dấu vết đẫm máu và nước mắt.

*Bài này được trích từ một bài pháp thoại được thuyết giảng tại BCBS (Barre Center for Buddhist Studies) vào ngày 18 tháng 1 năm 1997 trong khuôn khổ khóa tu cuối tuần của Chương trình Nalanda. Carol Wilson bắt đầu thực hành thiền Vipassana hay Insight vào năm 1971, với Thiền sư S.N. Goenka, ở Bodh Gaya, Ấn Độ. Kể từ đó, bà đã học và thực hành với một số giáo thọ Nam Tông, cả người châu Á và phương Tây.

Trong giới thiền hiện đại, những cách hiểu khác nhau về chánh niệm thường xuyên tồn tại cùng lúc với nhau. Tìm ra một cách có ý nghĩa để liên hệ một hình thái chánh niệm này với một hình thái chánh niệm khác có thể cung cấp một mô hình để đối chiếu với sự đa dạng của các giáo lý Phật giáo hiện có ở phương Tây.