Sám nghĩa là sám trừ cái lỗi lầm xưa, cảm thấy hổ thẹn với những lỗi lầm đã phạm phải trong quá khứ. Hối là cải sửa, quyết tâm sửa đổi để không còn tái phạm nữa. Sám hối hay Sám ma có nghĩa là thân nên kiên trì nhẫn nại nói ra những lỗi lầm của mình, và thỉnh cầu tiền nhân tha thứ.

Kể từ khi vào chùa (1964) cho đến nay (2022) cũng gần 60 năm ròng rã như thế, những người xuất gia như chúng tôi, bất kể là lớn nhỏ, già trẻ ở trong chùa, khi ngày 14 hay 30 âm lịch đến (nếu tháng thiếu thì ngày 29) mọi người đều cạo tóc, tắm rửa sạch sẽ để chuẩn bị cho buổi chiều hoặc buổi tối trong những ngày nầy để lễ bái Sám Hối hồng danh chư Phật. Nhưng tại sao lại phải lễ vào những ngày nầy mà không lễ vào những ngày không phải trăng tròn cũng như trăng khuyết? Đây là một câu hỏi cũng có rất nhiều người đặt ra và sự trả lời có rất nhiều cách.

Các bạn ơi! Có lẽ hôm nay bạn đã là Phật tử thuận thành phải không? Nếu chưa phải thì cũng nên làm Phật tử thuận thành, nếu là Phật tử thuận thành thì Sư có lời khuyên các bạn nên tìm cách mưu sinh khác, không còn làm việc sát sinh hại mạng nữa. Mỗi lần đánh bắt cá, mỗi lần bắt buộc phải sát sinh thật nhiều, kể cả cá lớn, cá bé, cá nhiều trứng, sát một thành trăm ngàn con, tội một thành ngàn đó bạn. Cầu nguyện bạn được tăng trưởng giàu lòng từ mẫn, giàu tiền bạc chuyển nghiệp làm ăn, tránh nghiệp sát đó.

“Pháp Tu Sám Hối” trong đạo Phật không phải là nghi thức rửa tội để được sạch tội, mà sám hối mang đủ hai yếu tố “nhận lỗi và sửa lỗi”. Nhờ có sửa lỗi nên tội trước được giải trừ, tội sau mới không sinh khởi. Ngoài sám hối, chúng ta cần phát tâm thực hiện các hạnh tu khác như: Bố thí, nhẫn nhục, trì giới, phát huy lòng “từ-bi-hỷ-xả”.v.v… để tánh tốt luôn phát triển và tánh xấu không có cơ hội nẩy mầm. Nếu kết hợp được như vậy thì “Pháp tu sám hối” sẽ đạt hiệu quả cao, và tạo được công đức vô lượng.

Mẹ không ngủ suốt mấy canh giờ. Đêm trắng. Với mái tóc mẹ trắng. Dưới chân tượng Phật trắng. Tiếng mõ đều. Tiếng mõ không tắt trong giấc mơ kinh hoàng của nàng. Giấc mơ trắng. Không máu. Chỉ là trắng bất tận.

HỎI: Người Phật tử tu tập thường lạy Phật, niệm Phật, trì chú, tụng kinh, sám hối vì tin tưởng rằng nếu chí thành sẽ diệt được các tội trong quá khứ. Như vậy, nếu tội đã diệt thì trong tương lai có còn thọ quả báo xấu?

Khi đang ngủ nếu như không thức dậy / Đừng buồn lo xin hãy cứ mừng đi / Vì đời ta chẳng có một thứ gì / Ngoài Phật Pháp chẳng còn chi mong cả .

Sám hối là một thực hành tu tập quan trọng và phổ biến trong Phật giáo. Sám hối là quán chiếu lại bản thân, xem mình đã phạm phải những lỗi lầm gì qua thân, khẩu và ý, từ đó thể hiện tâm ăn năn hối cải, và nguyện không để những hành vi sai trái như vậy xảy ra lại trong tương lai. Sám hối, cũng được cho là để “tỏ bày lỗi lầm của mình trước Phật, Bồ-tát, Sư trưởng hay đại chúng với mục đích mong được diệt tội”2. Vậy sám hối có thật sự diệt được tội hay không?