TU LÀ MỘT HÀNH TRÌNH
TRỞ LẠI CHÂN NGUYÊN
Thích Tánh Tuệ
Khi nghe đến hai chữ "tu hành", nhiều người nghĩ ngay đến những điều thật to lớn: phải thành Phật, phải đắc đạo, phải có thần thông, phải đạt được một cảnh giới nào đó. Nhưng nếu ta chịu dừng lại một chút, lắng nghe lời dạy của các bậc thầy chuyên tu, thì sẽ thấy một điều giản dị mà sâu xa: Tu không phải để “được” thêm gì, mà là để “bỏ” bớt đi những thứ không cần thiết.
Tu là chuyển hóa – từ xấu đến bớt xấu
Không ai sinh ra đã là người hoàn thiện. Mỗi chúng ta đều có góc tối, có những nết xấu, có những vô minh. Vì thế, tu không phải là trở thành một vị thánh ngay lập tức, mà là một hành trình rất thực tế:
Từ nóng nảy... sang bớt nóng nảy.
Từ tham lam... sang bớt tham lam.
Từ ích kỷ... sang biết nghĩ cho người khác.
Vậy là đủ. Vậy là đã tu.
Không cần đợi đến lúc khoác áo tu sĩ hay nhập thất trên núi cao. Tu là chuyển hóa bên trong, ngay trong từng cách nghĩ, từng cách nói, từng hành động mỗi ngày.
Mọi vấn đề nằm ở mình – không phải ở đạo
Có lúc ta thấy chán tu, thấy thất vọng vì thầy này nói thế này, bạn đạo kia làm thế kia. Nhưng nếu nhìn cho sâu, ta sẽ thấy: vấn đề không nằm ở ai cả – mà nằm ở chính mình. Khi tâm mình còn mong cầu, còn đòi hỏi đạo pháp phải chiều theo ý mình, thì sẽ còn thất vọng dài dài. Nhưng khi thấy được điều đó, tự nhiên ta bớt trách móc, bớt sân si, và bắt đầu biết quay về sửa mình.
Tu là buông bỏ – không phải thu gom
Tu không phải là đi tìm thêm cái gì cho “cái tôi” này. Không phải để gom góp danh tiếng, học vị, bằng cấp, hiểu biết hay kiến thức triết học sâu xa. Tu là để nhẹ đi, sạch đi, giản dị lại.
Bỏ keo kiệt – là học bố thí.
Bỏ nói dối – là giữ giới.
Bỏ phóng tâm – là thực tập thiền định.
Bỏ suy nghĩ tà – là quay về với chánh kiến.
Tu không cần gồng lên để “được chánh”, chỉ cần thấy rõ và buông cái tà. Không cần cố gắng để “thành Thánh”, chỉ cần không còn là phàm như xưa. Không cần cầu tới Niết-bàn, chỉ cần thoát ra từng chút một khỏi sanh tử ngay trong từng cảm xúc, từng suy nghĩ của mình.
Sanh tử là gì?
Nhiều người nghĩ sanh tử là chuyện sau khi chết. Nhưng không. Sanh tử là mỗi lần ta đánh mất chính mình. Mỗi lần tâm thiện bị thay thế bởi tâm ác, mỗi lần niềm vui chuyển sang sân hận, mỗi lần chánh niệm rơi vào thất niệm – đều là những “cái chết nhỏ” của tâm thức.
Tu là để thoát ra khỏi những cái chết từng phút đó, chứ không phải chờ đến khi nhắm mắt xuôi tay.
Tu để bỏ – là hành trình an toàn nhất
Có hai kiểu người tu. Một là tu để đạt được cái gì đó. Hai là tu để bỏ đi cái gì đó. Tu để đạt có thể nguy hiểm – vì dễ ảo tưởng, dễ sinh chấp trước. Tu để bỏ – thì an toàn và thật thà. Bỏ bớt từng chút sân si, từng chút so đo, từng chút ích kỷ – cũng là từng bước nhẹ nhàng trên con đường đạo.
Học để bớt ngu – không phải để ''thành người trí''
Học Phật, nghe pháp, đọc kinh – không phải để giỏi hơn ai, mà chỉ là để bớt ngu hơn chính mình ngày hôm qua. Ngồi thiền – không phải để thấy linh ảnh, nghe pháp âm – mà để bớt phóng dật, bớt lăng xăng. Tu – không phải để thành Phật ngay, mà để không còn là kẻ buông xuôi, vô minh, thụ động nữa.
Lời kết: Tu là hành trình trở về..
Tu không phải cuộc thi đạt cảnh giới cao siêu. Cũng không phải một cuộc trình diễn để ai khen là mình “tu giỏi”. Tu là một hành trình trở về – về với cái tâm chân thật, trong sáng, bình dị và nhẹ nhàng nhất của mình.
Và nếu có một câu nhắc nhở để mang theo suốt đời trên con đường tu tập, thì xin hãy nhớ điều này: Tu không phải để “được gì” – mà là để “bỏ bớt” cái không cần nữa.
