Chúng tôi nghĩ là quý vị đến đây với một mong đợi nào đấy, nhưng thật sự chúng tôi chẳng có gì cống hiến đến quý vị. Một cách đơn giản, chúng tôi sẽ cố gắng chia sẻ một vài kinh nghiệm và quan điểm của chúng tôi. Quý vị thấy đấy, chăm sóc hành tinh không có gì đặc biệt, không có gì thiêng liêng, và không có gì thánh thiện. Nó là những gì giống như săn sóc ngôi nhà của chính chúng ta. Chúng ta không có một hành tinh hay một căn nhà nào khác ngoại trừ ngôi nhà này, hay trái đất này. Mặc dù có nhiều vấn đề, xung đột, xáo trộn, lo âu, nhưng đây là sự lựa chọn duy nhất của chúng ta. Chúng ta không thể đi đến một hành tinh khác. Thí dụ, như mặt trăng; nó trông hay xuất hiện xinh đẹp từ một khoảng cách xa xăm nhưng nếu các bạn đến đó và định cư ở đó thì thật kinh khủng. Đây là những gì chúng tôi suy nghĩ. Vì vậy, quý vị thấy đấy, hành tinh xanh của chúng ta thì tốt hơn nhiều, hạnh phúc hơn nhiều. Vì thế cho nên, chúng ta hãy quan tâm đến nơi sinh sống của chính chúng ta hay căn nhà hay hành tinh này.
Nói cho cùng, nhân loại là một xã hội động vật. Chúng tôi thường nói với những người bạn rằng họ không cần phải học về triết lý, những thứ chuyên môn này, những chủ đề phức tạp. Nhưng bằng việc đơn giản ngắm nhìn những động vật vô tội, côn trùng, kiến, ong, v.v…thật thường xuyên chúng tôi phát triển một loại tôn trọng nào đấy với chúng. Thế nào? Bởi vì chúng chẳng có tôn giáo, không có hiến pháp, cũng không cảnh sát vũ trang, chẳng có gì cả. Nhưng chúng sống trong sự hòa hiệp qua những luật lệ tự nhiên của sự tồn tại hay luật thiên nhiên hay hệ thống.
Chúng ta là loài người, có điều gì sai lầm với chúng ta? Chúng ta là những con người với sự thông minh và trí tuệ của nhân loại như vậy. Chúng tôi nghĩ chúng ta thường dùng sự thông minh của nhân loại trong một cung cách hay đường hướng sai lạc. Như một kết quả, chúng ta đang làm những hành động nào đấy mà căn bản chống lại nền tảng thiết yếu của con người.
Từ một quan điểm nào đấy, tôn giáo có hơi xa xí phẩm một ít. Nếu các bạn có tôn giáo, rất tốt; ngay cả không tôn giáo các bạn có thể tồn tại và các bạn có thể xoay sở, nhưng không có cảm xúc hay tình yêu thương của loài người chúng ta không thể tồn tại.
Mặc dù giận dữ và thù ghét, cũng như từ bi và yêu thương là những phần của tâm tư chúng ta, chúng tôi vẫn tin tưởng rằng năng lực ưu thế của tâm thức chúng ta là từ bi và tình yêu thương hay cảm xúc con người. Do thế, chúng tôi thường gọi những điều này là phẩm chất tâm linh nhân loại. Không nhất thiết như một thông điệp tôn giáo hay tín ngưỡng tôn giáo trong ý nghĩa này. Khoa học kỷ thuật cùng với tình yêu thương con người sẽ có tính cách xây dựng. Khoa học kỷ thuật dưới sự khống chế của thù hận sẽ là tàn phá hủy diệt.
Nếu chúng ta thực hành tôn giáo một cách đúng đắn, hay chân thành không phải những gì ở bên ngoài nhưng ở bên trong những trái tim của chúng ta. Căn bản thiết yếu của bất kỳ tôn giáo nào cũng là trái tim tốt, thiện tâm, hảo tâm, một tấm lòng tốt. Đôi khi chúng tôi gọi yêu thương và từ bi là một tôn giáo toàn cầu. Đây là tôn giáo của chúng tôi. Triết lý phức tạp, điều này hay điều nọ, đây kia hay đây đó, đôi khi tạo thêm những vấn đề rắc rối và khó khăn. Nếu những triết lý tế nhị này hữu dụng để phát triển những trái tim tốt, thế thì tốt: xử dụng chúng hoàn toàn. Nếu những triết lý hay hệ thống phức tạp này trở thành một chướng ngại cho một trái tim tốt thế thì tốt hơn là xa lánh chúng. Đây là những gì chúng tôi cảm nhận.
Nếu chúng ta nhìn kỷ lưỡng ở tình cảm tự nhiên của loài người thì đấy là chìa khóa của một trái tim tốt. Chúng tôi nghĩ bà mẹ là một biểu tượng của từ bi yêu thương. Mỗi người có một hạt giống của trái tim tốt. Điều duy nhất là không biết chúng ta có chăm sóc hay nhận ra giá trị của từ bi yêu thương không.
An address to the four-day ecumenical Middlebury Symposium on religion and the environment, Middlebury College, Vermont, USA, delivered on September J 4, J 990http://www.dalailama.com/page.81.htm
Tuệ Uyển chuyển ngữ
