Hình bìa sách TÌM VỀ VỚI MỘT CỘI NGUỒN CÁCH XA (BANGSA CHAMPA) của tác giả Dohamide Dorohiêm, một trong những giới trí thức Champa tại hải ngoại, hình chụp từ bìa sách của thư viện tại nhà của người viết bài nầy. Phải thật tình mà nói, sau khi đọc xong quyển sách nầy của Dohamide Dorohiêm, riêng tôi cảm thấy vừa xót xa cho dân tộc Champa, vì đâu đến nỗi phải Tìm Về Một Cội Nguồn Cách Xa, đồng thời tôi cũng cảm thấy hình như cũng có một cái gì đó không ổn, rất không ổn với dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XXI nầy… Nếu không khéo, một ngày không xa nào đó những nhà trí thức chân chánh Việt Nam mình cũng sẽ phải viết ra những cuốn sách có tựa đề na ná giống như quyển sách nầy. Mong cho việc nầy không xảy đến với dân tộc Việt Nam, mong lắm!!!

Trước khi người Phù Nam và Chân Lạp đến vùng đất nầy, vào khoảng bốn hoặc năm ngàn năm trước đây đã có những nhóm người Indonesien từ các vùng Nam Á và Nam Đảo đến định cư tại miền Đông Nam Kỳ và dựng nên nền văn hóa Đồng Nai, và nền văn hóa nầy hoàn chỉnh khoảng trên ba ngàn năm đước đây

Sở dĩ người viết bài nầy viết về sông Cửu Long như một dòng sông cạn dần mạch là vì kể từ cuối thế kỷ XX đến đầu thế kỷ thứ XXI, một số nước trên thượng nguồn trong đó phần lớn là Trung Hoa đã xây dựng những con đập bất kể những lời cảnh báo của các cơ quan quốc tế về tai hại của việc xây dựng những con đập nầy có thể giết chết cả dòng sông về lâu về dài, cũng như sẽ gây ra những hậu quả không thể nghĩ lường cho các nước ở hạ nguồn, nhưng họ vẫn ngang nhiên tiếp tục xây đắp hàng chục con đập trên thượng nguồn, và không đợi lâu, chỉ cần hơn chục năm sau, dòng sông nầy đã và đang có những dấu hiệu của một dòng sông đang dần cạn mạch.

Cũng như Bửu Sơn Kỳ Hương, Tứ Ân Hiếu Nghĩa, và Phật Giáo Hòa Hảo ở miền Tây, đạo Cao Đài ở miền Đông, một trong bốn tôn giáo lớn của vùng đất phương Nam, đã được thành lập để tự thích ứng với hoàn cảnh sinh hoạt của địa phương. Chính sự liên kết Tam Giáo hài hòa này đã đi thẳng vào lòng người phương Nam khiến cho đạo Cao Đài ngày phát triển và càng có chỗ đứng vững chắc trong lòng các tín đồ.

Tác giả Người Long Hồ vừa hoàn tất một tác phẩm khá vĩ đại về vùng đất và con người của Miền Nam Việt Nam. Tác giả đã chọn một nhan đề rất ý nghĩa là “Đất Phương Nam” cho tác phẩm nầy. Tác phẩm gồm hai tập, Tập Một có 34 bài từ bài 1 đến bài 34 và Tập Hai 30 bài từ bài 35 đến bài 64, với tất cả hơn 1.600 trang khổ lớn (8 ½-11). Đất Phương Nam có thể xem như một loại địa chí, nói về lịch sử hình thành, về vị trí địa dư, về các danh lam thắng cảnh, các đền chùa, lăng miếu... “Đất Phương Nam” là một công trình biên khảo to tát, có giá trị đáng kể, rất cần có trong mọi gia đình Việt Nam nếu muốn bảo tồn di sản văn hóa tốt đẹp của cha ông.

Dinh Long Hồ là một trong những dinh có diện tích lớn nhất và trù phú nhất của Xứ Đàng Trong, được thành lập vào năm 1732. Dầu theo dòng thời gian Dinh Long Hồ đã được đổi ra làm nhiều tên khác nhau, nhưng đối với người dân Đất Phương Nam, đặc biệt là người dân dinh Long Hồ từ ngày ấy cho đến bây giờ, cái tên Long Hồ mãi mãi không bao giờ phai nhạt.

Từ ngày dân ta chỉ sống thành những bộ tộc du canh trên các thảo nguyên của vùng Lưỡng Quảng, đến khi các vua Hùng lập quốc, rồi Bắc thuộc, rồi độc lập, rồi mở đất về phương Nam... dân tộc ta đã trải qua bao thăng trầm. Trước sức ép khốc liệt của những bộ tộc hiếu chiến phương Bắc, mãi thế kỷ thứ 10 thì đất nước chúng ta chỉ vỏn vẹn từ Thanh Hóa trở ra Ải Nam Quan.