Có một điều rất là lạ là hồi xưa tôi có nói là những người có căn cơ tương đối tốt thì mỗi khi họ có chuyện hoạn nạn xảy ra thì họ lại thăng tiến công phu. Đó là cái thấy trong giai đoạn mà mình đang công phu thật. Mỗi một lần mình bị bịnh nặng, hoặc mình gặp phải chuyện gì đó, thì sau đó công phu của mình thay đổi một cách rất là vượt bực, để mình thấy rằng hoạn nạn chính là cái thước đo công phu của mình.

Giải thoát thì không có trước có sau, không có thừa! Và không có để lại bất kỳ cái gì. Cho nên ngay nơi cái hiện niệm, ngay nơi cái Hiện Tiền đó là một sự tự tại, vượt ngoài, muốn nắm bắt lại, muốn nắm giữ cũng không được, muốn trụ, muốn bám, muốn chấp, muốn gì cũng không được. Có nghĩa là ngay nơi hiện niệm, không có cái gì có thể nắm đứng và không có cái gì có thể làm ô nhiễm được, thì đó là cảnh giới của vô dư y, chứ không phải là nhập bỏ cái thân mạng này mới được gọi là vô dư y Niết Bàn.

It is said that Essence of Prajnaparamita (commonly known as the Heart Sutra) alone can really go to the very core of the Buddhist teachings on emptiness, void or Voidness and by analyzing its historical existence and by restoring its component parts to their context in the Prajnaparamita Sutras, we can gain all the necessary understanding on emptiness, void or Voidness. As Buddhist learners and practitioners, we can never ever undervalue Buddha's teachings on the nature of emptiness, the negation of the inherent existence of all things and phenomena.

Dưới đây là bài thuyết giảng về “Lậu Hoặc” trong Phẩm 9 Chánh Tri Kiến - Kinh Trung Bộ (bài #36) của Thượng Tọa Thích Tuệ Hải tuyên thuyết vào ngày 11 tháng 10 năm 2020 tại Chùa Long Hương, Việt Nam

Sau khi tu và đạt được hạnh Phổ Hiền thì trí tuệ của người này như trí tuệ của Đức Phật, không có khác. Cho nên bắt đầu có được cái “trí thấy như thật” của tất cả các pháp. “Như thật” đó không phải như mấy cảnh giới ở trần gian dưới này đâu.// After cultivating and perfectly completing the virtue of Universal Goodness and All-Excellent Conduct, the prac-titioners’ wisdom is like that of an enlightened being as there is no disparity between theirs and an enlightened being’s perfect wisdom. So then, this person will then have the true knowing wisdom, directly seeing the reality of all phenomena.

Ở trong bản Kinh Tinh Túy Bát Nhã Ba La Mật Đa (thường được biết dưới tên Tâm Kinh), đầu tiên là Đức Phật đang muốn nói đến một người “đã vượt thoát ngũ uẩn.” Vậy ngũ uẩn là gì? Nói theo kiểu nhà quê dễ hiểu nhất, ngũ uẩn là thân tâm của mình.

Essence Of Prajñāpāramitā: Iha Śāriputra! (Tinh Túy Bát Nhã Ba La Mật Đa: Này Xá Lợi Phất, Ngay Hiện Tiền Này!) Commentary by Zen Master Thích Tuệ Hải Compiled and translated by Milam Sudhana Edited by Oliver K. Luu Published by Ekayana Zen Publications (8/2023)

Đến chỗ này thì phải nói thật là không có Phật, và không có chúng sanh, không có cõi giới, không có cảnh giới, không có sự khác nhau, không có thứ bậc, không có thứ lớp, không có xa, không có gần, không có quá khứ, không có hiện tại, không có vị lai, không có thời gian, không có không gian.

Bản Việt dịch Tinh Túy Bát Nhã Ba La Mật Đa này muốn chuyển tải một cái thấy nhìn hoàn toàn mới mẻ, thông lưu và khai phóng để cống hiến cho Đại Thừa Phật Giáo tại Việt Nam cũng như thế giới. Nếu người đọc sẵn sàng rộng lòng, lắng tâm cùng chúng tôi tìm hiểu từ đầu bài đến cuối bài thì chúng tôi tin là khi đọc xong, người đọc cũng sẽ có được một kết luận mới mẻ và nhận ra được giá trị vượt thoát của bản Tinh Túy Bát Nhã này.

“Dùng thần lực trụ vô tánh, vô y.” Sự thật thì chúng ta chưa thoát khỏi “y tựa,” và “tánh” ở đây là đang muốn nói tới cái gì sẵn đủ, cái gì cố định, cái gì không thay đổi. Vậy bây giờ chúng ta đang thấy có cái gì? Chúng ta đang còn sống đây là chúng ta đang tựa cái mạng của mình. Chúng ta còn hoạt động, còn suy nghĩ là tựa vào cái tâm của mình.