Sn 5.8: HEMAKA-MANAVA-PUCCHA
CÂU HỎI CỦA HEMAKA
Hemaka hỏi rằng, làm sao để giải thoát.
Đức Phật trả lời rằng, hãy gỡ bỏ ham mê say đắm đối với bất cứ những gì khả ái, những gì dễ thương trong các cõi được thấy, được nghe, được cảm thọ, được nhận biết. Luôn luôn giữ chánh niệm như thế, sẽ giải thoát ngay trong đời này.
Tuy nhiên, không mê đắm, cũng có nghĩa là không ghét bỏ. Bởi vì hễ có tâm mê đắm cái này, tất sinh tâm ghét bỏ những gì trái nghịch với nó. Hãy thấy, các pháp như thế, chỉ là như thế, hễ đủ duyên thì khởi lên được thấy nghe hay biết, không có gì phải ưa thích hay ghét bỏ.
Đại Châu Thiền sư từng nói: “Định là đối cảnh vô tâm, tám ngọn gió chẳng làm lay động. Nếu chứng đặng pháp Định như thế, tuy là mang thân phàm phu mà đã vào ngôi vị Phật.” Như thế, Phật chính là Tâm Bất Động vậy.
Khi tâm tỉnh thức, lắng đọng tịch diệu như thế, còn gọi là Thấy Tánh, hay Thấy Pháp. Trong Thiền Tông còn gọi như thế là không cần tu gì hết, vì chánh niệm như thế là tròn đầy: “Tức Giới, Tức Định, Tức Huệ.”
Trong Kinh Thủ Lăng Nghiêm Tông Thông, bản dịch Nhẫn Tế Thiền Sư, nơi Quyển VIII, Phần Thứ 2, Chương IV, có đoạn giải thích về đối cảnh mà chẳng động:
“Thông rằng: Tâm quang thầm xoay lại, hướng về Phật mà an trụ được thường lắng đọng tịch diệu của Chư Phật, đối cảnh mà chẳng động. Được chỗ Vô Thượng Diệu Tịnh của Phật thì giao thiệp với trần mà chẳng nhiễm. Đây là Tự Tánh Thiên Chân Phật, vô vi chân thật vậy. An trụ trong đó thì không tạo không làm, không chứng không đắc. Phàm có được ắt có mất, không được thì không mất. Có mất thì cần dùng Giới. Không mất thì đâu cần dùng Giới. Tự Tánh vô vi, tức đó là Giới. Giới mà không có chỗ Giới, đó là Chân Giới. Giới này tại tâm quang, chỗ âm thầm xoay lại mà gọi là mật vì không thể lấy ý thức đo lường, há có thể nói đồng với Giới Luật tầm thường sao? Tức Giới tức Định, tức Giới tức Huệ, chỉ một thể mà khác danh thôi.”
Tóm lược ý kinh: với các pháp khả ái nơi đây được thấy, được nghe, được cảm thọ và được nhận biết, hãy gỡ bỏ lòng ham mê say đắm.
Kinh này gồm các bài kệ từ 1084 tới 1087.
1084. [Hemaka] Trước khi con gặp Đức Phật, đã có những vị giải thích về giáo thuyết của họ rằng ‘nó thế này, nó thế kia’ nhưng tất cả chỉ là nghe lời đồn (từ cổ thời), tất cả chỉ làm con tăng thêm nghĩ ngợi bất định. Con đã không an vui trong đó.
1085. Ngài là Đấng Mâu Ni, con xin ngài dạy Pháp phá hủy tham ái, để người nghe hiểu được và sống một cách tỉnh thức, vượt qua những dính mắc của thế giới này.
1086. [Đức Phật] Hỡi Hemaka, với các pháp khả ái nơi đây được thấy, được nghe, được cảm thọ và được nhận biết, hãy gỡ bỏ lòng ham mê say đắm – như thế là trạng thái Niết Bàn bất tử.
1087. Hiểu được Pháp này, những người tỉnh thức (để gỡ bỏ như trên) sẽ giải thoát ngay trong đời này. Và luôn luôn tịch lặng, họ bước qua những dính mắc trong thế giới này.
Hết Các Câu Hỏi của Hemaka
