Tôi bị chậm trễ do bởi dịch vụ. Tôi thấy mình lạc quan hơn về triển vọng giải quyết vấn đề Phật giáo của Chính phủ Việt Nam và tránh được đảo chính nhiều hơn là so với lời trong công điện tham khảo, và cả trong bản báo cáo tình báo SNIE

Tôi đã hỏi Thuần về những suy nghĩ của Thuần về khả năng đảo chính quân sự, chủ nghĩa bè phái và chia rẽ trong chính Chính phủ Việt Nam, về sự lãnh đạo của Tổng thống Diệm. Về tất cả những điểm này, Thuần đã trấn an tôi.

. Chúng tôi nghiêng về dự đoán các cuộc biểu tình Phật giáo sẽ tiếp tục và dẫn đến tình trạng bất ổn, và tin rằng sẽ có nhiều vụ tự thiêu phản đối hơn. Quan điểm này dựa trên: (1) Chính phủ Diệm từ chối hành động kịp thời để đáp ứng những bất bình chính đáng của Phật giáo và thể hiện tinh thần hòa giải thực sự

Reaction of press here to our statement made re Diem broadcast (Deptel 103)3 was that events (i.e. Buddhist reaction making acceptance conditional on series GVN actions and repositioning of barricades) had already overtaken our statement. As practical matter do not see how we can further comment without [Page 523]another news peg. If Diem releases those arrested in demonstrations, lifts barricades, meets with Buddhist leaders, or takes further constructive action in line with promising [promised?] approach his broadcast, we could again express satisfaction and hope

Tôi (Đại sứ Nolting) rất thất vọng về reftel (bức công điện đã nói). Nó không cho chúng ta làm gì cả, ở cả hai phía của phương trình. Theo đánh giá của tôi, thái độ chờ đợi và quan sát của chúng ta tại thời điểm này sẽ chỉ dẫn đến việc làm suy yếu thêm sự ổn định ở đây và gây nguy hiểm hơn nữa cho các lợi ích sống còn của Hoa Kỳ. Nó sẽ khuyến khích thêm sự kích động và đòi hỏi của một bộ phận Phật tử; nó sẽ ngăn cản hành động hòa giải hơn nữa đối với một phần của chính phủ; nó sẽ làm tăng triển vọng của một cuộc đảo chính.

Vào khoảng năm 1978, chùa chúng tôi xảy ra một biến cố làm cho tất cả mọi người có thêm kinh nghiệm về việc tái sinh và nghiệp báo. Nếu biến cố này xảy ra trước 1975 thì chắc những tờ nhật báo tha hồ khai thác để làm tiền thiên hạ, và chùa chúng tôi sẽ bị ảnh hưởng không ít vì cảnh “dập dìu tài tử giai nhân” đua nhau tới chùa tìm hiểu sự vụ, hòng kiểm chứng những lời tường thuật của báo chí. Nhưng nhờ sự cố đã xảy ra vào một thời rất căng cho các chùa chiềng, thêm nữa chùa chúng tôi ở nơi thật hẻo lánh trên núi thì ai biết được sự cố hy hữu đã xảy đến.

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình lúc nào cũng đề cao việc thành công trong công việc và thành quả đạt được trong học tập nên tôi lúc nào cũng muốn mình thành công. Lâu ngày, mình bỗng dưng trở nên ‘ghiền’ sự thành đạt. Ai cũng bảo mình có tài nên phải làm cái này, làm cái nọ. Vì muốn chìu lòng mọi người nên mình cứ làm theo, cứ nghĩ đó là điều tốt nhất cho mình, chứ không hề nghĩ gì về những nhu cầu thật sự cho mình.

In view Buddhist reaction to Diem broadcast and your estimate (Embtel 95)4 that Buddhist agitation now controlled predominantly by activists aimed at overthrow of GVN, believe we must anticipate further Buddhist demonstrations and violence. In these circumstances and in light coup rumors, it clear we have to deal with most uncertain and volatile situation.