Ai cũng biết vô ngã là Niết-bàn. Sự thật thì các pháp, nhất là năm uẩn (sắc-thân thể, thọ-cảm thọ, tưởng-tri giác, hành-tâm hành, thức-nhận thức) vốn vô ngã nhưng do vô minh, tham ái sâu dày nên chấp thủ kiên cố thành ra hữu ngã. Sự tu học là phát huy định tuệ để lần lượt tháo gỡ chấp thủ kiên cố về tự ngã này. Vấn đề đặt ra là phải bắt đầu từ đâu? Thế Tôn dạy nên bắt đầu từ quán năm uẩn vô thường.

Tôi là nam Phật tử, 27 tuổi, hiện đang có công việc và thu nhập ổn định. Từ lâu, tôi không yêu ai vì không muốn lập gia đình. Nay tôi đã quyết định xuất gia để phụng sự chúng sinh và hướng đến lý tưởng giác ngộ giải thoát. Trước thềm xuất gia, tôi có hai điều băn khoăn: Thứ nhất, tôi cần phải chuẩn bị những gì? Thứ hai, tôi ý thức được rằng bản năng tính dục của tôi khá mạnh. Khi xuất gia, trước trở ngại tính dục của bản thân làm thế nào để hóa giải? (V.D, vd…[email protected])

Trong đời sống thường nhật, những người cùng ý tưởng, chung sở thích thì hay kết duyên tụ lại với nhau. Vì “đồng hội, đồng thuyền” nên có vô số hội nhóm được kết tụ để cùng nhau thừa hưởng cộng nghiệp của chính mình. Khi được sống chung và sẻ chia với những người cùng sở thích, chung chí hướng là niềm vui, mong mỏi của nhiều người.

Hẳn ai cũng từng đốt củi để nấu nướng, đốt rơm rác khi dọn rẫy vườn, đốt lửa trại để vui chơi… và đã biết rất rõ rằng hết củi thì lửa tắt. Củi, than, cỏ và rơm khô là những chất liệu quan trọng để duy trì ngọn lửa, muốn cháy mãi thì phải đưa thêm than củi vào bếp hay đống lửa. Ít ai ngờ, hình ảnh giản dị, thiết thân với đời sống này lại được Thế Tôn vận dụng một cách tài tình để minh họa cho việc tu học, chuyển hóa và thăng hoa tâm linh.

Đạo Phật không cho phép tín đồ cố ý giết hại các loài sinh vật. Vì nuôi dưỡng tâm từ, vì tôn trọng sự sống bình đẳng của mọi loài, vì sợ nghiệp quả giết hại nặng nề nên người Phật tử nguyện không làm tổn hại các loài vật, không bảo người khác bức hại, thấy người khác có hành vi giết hại không cổ xúy, chẳng vui mừng. Người nào hành hạ súc vật thì tạo ác nghiệp nặng nề. Như người đánh xe bò tàn ác ở trong kinh bị quả báo mà Thế Tôn đã xác chứng là do làm nghề đánh xe bò, hành hạ súc vật.

Vô thường là không có gì thường hằng, tồn tại mãi mà phải thay đổi. Đổi thay từ hình thức đến nội dung, từ vật chất cho đến tinh thần, từ hiện tượng cho đến bản chất.

Đạo Phật chủ trương hòa bình, lấy từ bi hóa giải hận thù, lấy sự xả buông để khắc chế tham ái. Chiến tranh, xung đột, bạo động là biểu hiện rõ ràng của tham lam, sân hận và si mê. Học theo Phật để buông xả thù hận, từ bỏ đao kiếm. Hai nhân tố cốt tủy mà Phật giáo có thể hiến tặng cho thế giới để hóa giải xung đột, thiết lập hòa bình chính là trí tuệ và từ bi.

Tôi đang sống ở nước ngoài. Hôm rồi tôi có tham dự cuộc họp với các y bác sĩ, tôi rất vui khi nghe họ nói về chánh niệm tỉnh thức, về hữu ích của thiền trong cuộc sống như thiền khi đánh răng, thiền khi chờ đèn đỏ... Hoa Kỳ và nhiều nước phương Tây biết được ích lợi của chánh niệm nên họ đã học hỏi từ phương Đông, nhất là thiền Phật giáo và áp dụng thiền vào các sinh hoạt đời thường.

Hạnh phúc thế thường chủ yếu vẫn quẩn quanh nơi thọ lạc, sự thỏa mãn các giác quan. Người có phước thì sáu căn mắt, tai, mũi, lưỡi, thân và ý luôn tiếp xúc với sáu cảnh trần sắc đẹp, thanh hay, hương thơm, vị ngon, xúc chạm êm ái, cảnh trong tâm (pháp trần) vừa ý, đẹp lòng.