Đức Phật không phải là một vị Thượng đế, vậy thì tại sao giáo huấn của Ngài là một tôn giáo và tại sao Phật tử tôn thờ Ngài như Thượng đế?’ Câu hỏi vốn được hỏi từ những nhà học giả và những sinh viên mới trong những nghiên cứu Phật giáo?

Trong một bức thư viết bằng tiếng Đức năm 1954 gửi đến nhà triết học Eric Gutkind, nhà vật lý học lớn nhất của thế kỷ XX, người có gốc Do Thái và đã trốn thoát nước Đức của Hitler, bác mọi niềm tin tôn giáo. “Từ Thượng đế đối với tôi không có gì khác hơn là một diễn đạt và một sản phẩm của sự yếu đuối của con người, và kinh Thánh, một tuyển tập những truyền thuyết đáng kính nhưng khá là nguyên thủy”. Albert Einstein đã viết như thế, dứt khoát, từ khi ông làm việc tại Đại học Princeton tháng 4 năm 1955.

Thiền quán để chúng ta thấy rõ sự sai biệt trong cuộc đời đều do con người tạo lấy, giàu nghèo, tốt xấu, nên hư, phải quấy, thành bại, được mất, hơn thua, thông minh, dốt nát, sống thọ, chết yểu đều có nguyên nhân sâu xa của nó. Người Phật tử chân chính ngoài việc học hỏi còn phải dùng thiền quán để soi sáng muôn loài vật.