Có hôm nghe một trí thức Việt Nam cho rằng, Phật giáo xem cuộc đời sanh đó, tử đó, thật chẳng có ý nghĩa gì. Mọi sự mọi vật trên thế gian trong cái nhìn của đạo Phật, đều là huyển, ảo. Tại đây, vị trí thức này nhận định không sai. Nhưng ông lại đọc một đoạn kinh Bát Nhã sắc tức thị không, không tức thị sắc, rồi nói tiếp, Phật giáo chủ trương phó mặc tất cả: gia đình, xã hội, tổ quốc...tất cả đều là không, là hư vô, nên suốt đời tu sĩ Phật giáo hô hào gõ mõ tụng kinh, phó mặc cuộc đời ! Ở đây thì ông đã không hiểu sắc và không của đạo Phật là gì cả, và ông đã mớm ý muốn nói rằng, đạo Phật dẫn con người đến hư vô thuyết theo đoạn kiến. Linh mục Giuse Ngô Quang Kiệt cũng từng phê bình đạo Phật là sắc sắc không không, sao bằng giáo lý sống vĩnh hằng của Kitô giáo trong một youtube truyền giáo. Tôi dám chắc khi đưa ra nhận định như trên, cả hai tín đồ của Chúa Giêsu vừa kể chẳng ai hiểu tường tận thế nào là sắc không, và cũng chẳng ai biết rành về hư vô thuyết.

Phác thảo văn hệ triết học của trường phái Trung quán Ấn Độ nầy dựa trên nguồn tư liệu tiếng Sanskrit trong tầm mức có sẵn cho chúng ta hiện thời.

Kể từ khi Kim Định qua đời thì thị trường triết học của dân tộc Việt đã trở thành hoang mạc. Giới trí thức, nếu có mở mồm bàn chuyện triết lý, thì cũng chỉ thở dài luyến tiếc Trần Đức Thảo, Phạm Công Thiện, Bùi Giáng, Nguyễn Mạnh Côn, Nghiêm Xuân Hồng, Kim Định, Nguyễn văn Trung, Đặng Phùng Quân, Lê Tôn Nghiêm, Nguyễn Đăng Thục, Trần Công Tiến, những tác giả lừng lẫy của một thời vang bóng.

Gần đây, Phan Văn Hùm tiên sanh, một nhà văn học và một nhà xã hội học có tiếng hiện đại đã cho xuất bản một quyển Phật giáo triết học. Với cái danh tiếng của tiên sanh, quyển Phật giáo triết học đã xui giục độc giả nô nức giành mua. Riêng về phần tôi vì muốn nghiên cứu trào lưu tư tưởng và cũng vì lòng hộ trì Phật pháp, tôi cũng tìm xem quyển sách ấy, một quyển sách đã làm tôi để ý từ khi vừa nghe nhà Tân Việt quảng cáo....|...Phan tiên sanh có công nghiên cứu, có công giảng giải nhiều, nhưng vì quyển sách làm tài liệu cho tiên sanh có nhiều chỗ không đúng chánh pháp, thành thử quyển Phật giáo triết học của tiên sanh cũng có nhiều đoạn sai lầm, thiệt rất đáng tiếc.

T.R.V. Murti là một nhà tư tưởng lớn thấm nhuần cả hai nền triết học phương Tây và phương Đông đã khẳng định: “Biện chứng pháp của Hegel là một sản phẩm vô dụng, xa hoa phù phiếm, không có giá trị về phương diện tâm linh” (“The dialectic of Hegel is a brilliant superfluity, it had no spiritual value”) * để kêu gọi thế giới quay về đời sống tâm linh phương Đông, đặc biệt là Tuyệt đối luận của Trung quán, xem như đó là lối thoát cuối cùng và duy nhất cho nhân loại.

Long Thọ hay Long Thụ (Nāgārjuna) không phải chỉ là tổ của tông Trung Quán (Madhyamika),[1] trong lịch sử phát triển Phật giáo ngài được coi là vị Phật thứ hai sau Đức Thế Tôn[2] nên trong các hình tượng bồ tát chỉ có tượng của ngài duy nhất được tạc vẽ với nhục kế (uṣṇīṣa), vốn tượng trưng cho trí tuệ viên mãn như hình tượng Đức Phật chúng ta thường thấy.