Sn 5.10: KAPPA-MANAVA-PUCCHA
CÁC CÂU HỎI CỦA KAPPA
Kinh này cũng nói là đừng, là chớ, là không… mà không nói là phải làm gì. Đức Phật nói rằng hỏn đảo cứu người đang bị ngập lut giữa dòng là tỉnh thức sống với pháp “Không sở hữu gì hết, không dính mắc gì hết.”
Có thể gọi tắt Kinh Sn 5.10 là “ưng vô sở trụ” – như lời Đức Phật dạy trong Kinh Kim Cương: “…không nên trụ sắc mà sanh tâm, không nên trụ thanh hương vị xúc pháp mà sanh tâm. Nên không chỗ trụ như vậy mà sanh tâm.”
Thiền sư Huệ Hải trong Đốn Ngộ Nhập Đạo Yếu Môn Luận (bản dịch của Hòa Thượng Thích Thanh Từ) giải thích về vô sở trụ như sau:
“– Thế nào là chỗ không trụ?
– Chẳng trụ tất cả chỗ, ấy là trụ chỗ không trụ.
– Thế nào là chẳng trụ tất cả chỗ?
– Chẳng trụ tất cả chỗ là: Chẳng trụ nơi lành dữ, có không, trong ngoài, chặng giữa; chẳng trụ không, cũng chẳng trụ chẳng không, chẳng trụ định, cũng chẳng trụ chẳng định; tức là chẳng trụ tất cả chỗ. Chỉ cái chẳng trụ tất cả chỗ, ấy là chỗ trụ. Người được như thế, gọi là tâm không trụ. Tâm không trụ là tâm Phật.”
Thiền Tông còn gọi pháp yếu đó là sống nghèo. Như trong bài kệ của Hương Nghiêm Trí Nhàn:
Năm ngoái nghèo chưa là nghèo
Năm nay nghèo mới là nghèo
Năm ngoái nghèo còn đất để cắm
Năm nay nghèo, không cả dùi cắm.
Chữ “đất” trong câu thứ ba là chỉ cho “đất tâm”; chữ “dùi” trong câu thứ tư là chỉ cho “pháp tu, pháp hành, pháp học.”
Tóm lược ý kinh: Không sở hữu gì hết, không dính mắc gì hết – đó là hòn đảo của pháp tối thượng.
Kinh này gồm các bài kệ từ 1092 tới 1095.
1092. [Kappa] Với những người đứng giữa dòng nước, trong khi lũ lụt kinh hoàng dâng cao thêm – với những người bị già chết tràn ngập, xin Đức Phật nói về một hòn đảo. Xin giải thích cho con về một hòn đảo, để sẽ không còn cảnh kinh hoàng này nữa.
1093. [Đức Phật] Với những người đứng giữa dòng nước, trong khi lũ lụt kinh hoàng dâng cao thêm – với những người bị già chết tràn ngập, hỡi Kappa, ta sẽ nói về một hòn đảo.
1094. “Không sở hữu gì hết, không dính mắc gì hết” – đó là hòn đảo của pháp tối thượng, ta gọi đó là Niết Bàn, nơi đoạn diệt của già chết.
1095. Hiểu được Pháp này, những người chánh niệm sẽ được giải thoát ngay trong đời này. Họ sẽ không bị ma kiểm soát, cũng không làm tôi tớ cho ma.
Hết Các Câu Hỏi của Kappa
