THÁNG TƯ – MÙA TỈNH THỨC
Tỳ Kheo Thích Thiện Trí
Tháng Tư trở về, nhẹ nhàng như làn khói mỏng, lướt qua mái ngói cũ, để lại trong không gian một âm thanh lạ lùng, vừa quen thuộc vừa xa vắng. Trong không khí đầu hè, khi tiếng ve rền vang khắp nơi, khi sắc đỏ của phượng nở rực rỡ, có một nốt lặng không lời, không tên, len vào tâm trí. Chỉ cần lắng lại một chút, sẽ cảm nhận được. Tháng Tư là tháng của những hoài niệm không bao giờ ngủ yên, của những giấc mơ chưa trọn vẹn, của những nỗi đau chưa bao giờ vơi đi.
Lịch sử là một dòng sông, cuộn trào không ngừng, đưa bao mảnh đời đi qua những ngã rẽ chưa bao giờ chấm dứt. Mỗi người đều là một phần trong dòng chảy ấy, dù đi qua những nơi khác nhau, dù có lúc không hiểu nhau, nhưng mỗi trái tim đều chứa đựng hình ảnh quê hương mình — nơi mà dù có ngược dòng thời gian, dù có phải đối mặt với bao thử thách, tình yêu đó vẫn không bao giờ nhạt phai. Tình yêu ấy không cần lời nói, không cần dấu hiệu, nhưng bền bỉ như mạch nước ngầm, chảy qua những lớp đất đá sâu thẳm.
Tháng Tư đến, như một tiếng thở dài của đất trời, để lại những dấu vết không thể xóa nhòa trong lòng mỗi người. Có những đau thương không thể gọi thành tên, chỉ có thể lắng nghe bằng tấm lòng tĩnh lặng. Có những giấc mơ chưa thành hình, nhưng vẫn được giữ gìn trong những năm tháng vô cùng biến động. Người dân — không mang giáp trụ, không có quyền lựa chọn — chính là những người chịu đựng, chịu đựng nỗi đau không lời, không bao giờ được ghi trong sử sách, nhưng lại mang trên vai những phần lịch sử dài dằng dặc.
Tháng Tư, cũng là mùa hoa Vô Ưu nở, mùa lễ Phật Đản — mùa của sự giác ngộ. Khi một vị Phật ra đời, Ngài không mang theo quyền năng vĩ đại, mà mang đến cho thế gian một thông điệp giản dị nhưng sâu sắc: sống bằng trí tuệ, sống với lòng từ bi, và nhìn nhau bằng ánh mắt không phân biệt. Ngài đã dạy rằng: “Không có giai cấp trong dòng nước mắt cùng mặn, và dòng máu cùng đỏ như nhau.”
Trong suốt dòng chảy của kiếp nhân sinh, đau khổ không chỉ đến từ những gì bên ngoài, mà còn từ sự luân hồi của những oán thù chưa giải. Khi con người còn chấp chặt vào cái “tôi” của mình, khi chưa nhận ra sự vô thường của mọi vật, khi chưa thể buông bỏ những hận thù, thì đau thương vẫn tiếp diễn. Như Đức Phật đã dạy: “Hận thù diệt hận thù đời này không thể được, từ bi diệt hận thù, là định luật nghìn thu.”
Tháng Tư trở về, nhưng không phải là tháng của bi thương, mà là tháng của tỉnh thức. Một tỉnh thức để nhìn nhận rằng dù quá khứ có thể không thay đổi, nhưng hiện tại luôn là cơ hội để chuyển hóa, để làm mới lại những giá trị của tình người. Không mong gì hơn là một ngày mai, nơi người với người không còn đối mặt bằng ánh nhìn nghi ngại, không còn nhân danh lẽ phải hay chủ thuyết để gây thêm tổn thương. Thay vào đó, sẽ là sự gìn giữ từng điều nhỏ bé thuộc về tình người – một ánh mắt biết cảm thông, một lời nói biết dịu dàng, một trái tim biết buông bỏ và bao dung.
Chỉ có tình thương chân thành và lòng từ bi không phân biệt mới đủ sức xoa dịu những vết thương chưa kịp lành trong lòng thế gian. Chỉ khi quay về với tâm, với hơi thở, với sự lặng yên vượt ngoài nhị nguyên đúng – sai, thắng – thua, mới có thể bước ra khỏi vòng xoáy nhân quả chằng chịt. Khi ấy, tháng Tư sẽ không còn là tháng của bi lụy, mà trở thành tháng của tỉnh thức. Tháng để con người học lại cách nhìn nhau như những mảnh gương phản chiếu cùng một ánh sáng – ánh sáng của yêu thương và hòa bình.
