Thấy hình chụp dải ngân hà (milky way) của một nhiếp ảnh gia ở Mỹ, tôi có vài suy tư, xin chia sẻ ở đây. Nhớ lại nhiều năm trước, có lần tôi đến tịnh tu vài ngày tại Tu viện Bodhinyana, Tây Úc. Ban đêm, bước ra ngoài nhìn lên trời, thấy cả một bầu trời đầy sao sáng như thế này, không một bóng mây. Tiếc rằng lúc đó không có máy ảnh để ghi lại, nhưng cũng tương tự như ảnh kèm theo đây.

Tôi (Bhikkhu Bodhi) sẽ lần lượt trình bày các nghiên cứu của tôi xoay quanh ba câu hỏi quan trọng: 1) Kinh văn Pāli có chỉ ra rằng một phàm nhân phải đắc thiền-na trước khi thể nhập vào “chánh tánh quyết định” (sammatta-niyāma), con đường không thối chuyển để nhập dòng thánh giải thoát, hay không? 2) Kinh văn có gán ghép các vị đệ tử cư sĩ đã đắc quả Dự Lưu với khả năng đắc thiền-na không? 3) Nếu kinh văn đa phần không gán ghép thiền-na với quả vị Dự Lưu, ở giai đoạn nào trên dòng thánh giải thoát thì việc đắc thiền-na trở nên cần thiết?

Khoảng 18 năm trước, một nhóm sinh viên Phật tử của Đại học Singapore đến gặp tôi và than phiền rằng họ cảm thấy rất khó trả lời các câu hỏi về Đạo Phật mỗi khi có ai hỏi đến. Tôi bảo họ cho tôi xem các câu hỏi đó và tôi rất sửng sốt, không ngờ các em sinh viên trẻ thông minh, học giỏi như thế mà lại không biết rõ về tôn giáo của mình và lại ngần ngại giải thích cho người khác biết.

Thực tại hiện tiền rất huy hoàng và kỳ diệu. Khi buông bỏ hết quá khứ và tương lai, bạn như thể đã hồi sinh. Bạn ở tại đây, bạn đang tỉnh thức. Đó là giai đoạn thứ nhất của hành thiền, sự tỉnh thức được nuôi dưỡng trong giây phút hiện tại. Đạt đến đấy, bạn đã thực hiện rất nhiều điều. Bạn đã buông bỏ được gánh nặng đầu tiên, vốn cản trở mức thiền định thâm sâu.

Thiền là đường lối để thực hiện sự buông bỏ. Khi hành thiền, ta buông bỏ thế giới phức tạp bên ngoài, để có thể vươn đến thế giới an nhiên bên trong. Trong tất cả các hệ thống huyền học và trong nhiều truyền thống, hành thiền được biết đến như là con đường đi đến tâm thanh tịnh và uy lực. Kinh nghiệm về tâm thanh tịnh này, giải thoát ra khỏi thế giới, rất là vi diệu và hỷ lạc.

Sau khi phổ biến bài viết của GSTS. Nguyễn Tường Bách: "Về Một Bức Tranh Của Phật Thích Ca" từ ngày 9 tháng 2 năm 2012 chúng tôi vẫn nhận được những ý kiến phản hồi nói rằng một số ấn phẩm Phật Giáo xuất bản năm 2014 - 2017 vẫn dùng bức ảnh này, kể cả một tác phẩm Phật học có giá trị và tầm cỡ (tác giả là hai vị Tiến sĩ) Nay một học giả / hành giả Phật Giáo Nam tông là TS. Bình Anson cho biết ý kiến như sau:

Đây là con đường duy nhất để thanh lọc tâm chúng sanh, chấm dứt lo âu phiền muộn, uất ức than khóc, diệt khổ thân và khổ tâm, đạt Thánh Đạo và chứng ngộ Niết Bàn. Đó là Tứ Niệm Xứ. Đây là bài kinh quan trọng, thường được xem là bài kinh cẩm nang cho nhiều hành giả thực hành pháp thiền Minh Quán (Vipassana Bhavana). Các vị thiền sinh đó thường cho rằng pháp hành của mình là “con đường duy nhất” hay “con đường độc nhất” — nghĩa là không có con đường nào khác — để chứng ngộ Niết Bàn. Hiểu như thế, từ chữ “ekayano-maggo“, có đúng theo tinh thần bài kinh không?

Mặc dù Giáo Pháp của Đức Phật có tính hệ thống cao, không có một đoạn kinh nào được cho là của Ngài mà trong đó, Ngài xác định cấu trúc của Giáo Pháp, một khung sườn dựa vào đó Ngài sắp đặt những giải trình đặc biệt về giáo thuyết. Trong quá trình hoằng pháp, Đức Phật đã giảng dạy nhiều cách khác nhau, tùy theo trường hợp và hoàn cảnh.

Những Lời Phật Dạy do dịch giả Bình Anson dịch thuật từ bộ bộ “In The Buddha’s Words” của nhà sư Bhikkhu Bodhi. Đây là chìa khóa đã được hệ thống một cách căn bản để chúng ta có thể đi vào kho tàng Giáo lý chính thống của Đức Phật Thích Ca.