TUỆ SỸ THƯỢNG NHÂN SỬ THI
Thành kính đảnh lễ Giác Linh Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ!
(Thích Đồng Trí)
Than ôi!
Một ngọn đèn vụt tắt
Một cuộc mộng đã xong
Thượng Sỹ vừa nhắm mắt
Hòa pháp giới mênh mông.
Bao ân tình sâu nặng
Niềm kính tiếc miên man
Theo đường xưa mây trắng
Điếu cung tiễn đôi hàng...
Nhớ Linh xưa!
Vốn sinh ra trong gia đình mộ Đạo
Nguyên quán nơi Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình
Thân sinh mang pháp danh Trung Thảo
Phạm Văn Thương, tên trong giấy khai sinh.
Quá thông minh nên phải cho học vượt
Tuổi thật : sinh năm Ất Dậu, tháng Hai
Mới bảy tuổi (1952) đã rời xa đất nước
Vào “Trang Nghiêm” tập hành điệu bên Lào.
Mới chín tuổi đã xuất gia thế phát
Ba năm sau cha mẹ dẫn hồi hương
Vì Sư Phụ nhận thấy Ngài xuất sắc
Về Việt Nam để tăng tiến, rộng đường.
Mười lăm tuổi (1960) duyên Bồ Đề tròn đủ
Chỉ mang theo Diệu Pháp Liên Hoa Kinh
Đến xứ Huế để tìm chùa trú ngụ
Như Thiện Tài, thân Đồng Tử hành trình.
Qua Nha Trang, đến Sài Gòn, lục tỉnh
Hiểu chùa chiền, hiểu cuộc sống, mọi điều
Để gặp gỡ bậc cao minh thưa thỉnh
Học lý mầu, những ý Đạo cao siêu.
Thọ Sa Di nương Cao Tăng Hành Trụ
Đến Tiền Giang, an cư ở Phật Ân
Hữu duyên thay! Hội kiến Ngài Trí Thủ
Về Già Lam lo tiến Đạo, nghiêm thân.
Mười chín tuổi, Ngài học xong Cao Đẳng
Tuổi hai mươi, học Vạn Hạnh Phật Khoa
Ngài Đức Nhuận thấy người này siêu đẳng
Giới thiệu vào Viện Vạn Hạnh, tham gia.
Tuổi đôi mươi tiếng lành vang khắp xứ
Vừa dịch Kinh, vừa viết sách tuyệt vời
Được đề nghị trao Cử Nhân danh dự
Vốn giản đơn, Ngài chẳng chịu nhận lời.
Ngài uy nghiêm như Tượng Vương, Sư Tử
Tuổi hai lăm dạy Vạn Hạnh Học Đường
Ngài thiên tài, thông thuộc nhiều ngôn ngữ
Lại rất rành về Văn Hóa Tây Phương.
Hai tám tuổi (1973), tiêu chuẩn Ngài quá đủ
Nhưng chẳng màng chuyện chức sắc bản thân
Vì Y Giáo lời khuyên Ngài Trí Thủ
Thọ Tỳ Kheo đàn Phước Huệ, Trung Phần.
Hai tám tuổi (1973) hợp với lòng thao thức
Luôn ưu tư việc đào tạo Tăng Tài
Làm Giám Học Phật Học Viện Hải Đức
Nơi Nha Trang, lưu dấu tích không phai.
Nâm Bảy Lăm (1975), sau bao cơn biến động
Dù nhiệt tâm, làm gì được bây giờ?
Viện Vạn Hạnh kể từ đây bị đóng
Ngài ẩn thân nơi Vạn Giã … làm thơ.
Hai năm sau (1977), vào Sài Gòn trú ngụ
Lại chịu bao nỗi cay đắng tột cùng
Chỉ đơn giản giấy tờ không đầy đủ
Ba năm trời cảnh tù tội, lao lung.
Tăng ly chúng, sống những năm lang bạt
Lại vào tù, khó giữ giới chu toàn
Ba Bảy Tuổi (1982), Thọ Tỳ Kheo trở lại
Ba Cao Tăng truyền giới tại Già Lam.
Ba lăm tuổi (1980) làm giáo sư huấn luyện
Tại Già Lam, Ngài Trí Thủ mở ra
Cho Học Viên được học nhiều Kinh Điển
Lo dồi mài, xứng đáng bậc Xuất Gia.
Bốn năm sau (1984), lại khổ thân bị bắt
Cùng Trí Siêu, mười bảy vị nghi can
Ngài không cần những luật sư xếp đặt
Đứng trước Tòa, Ngài phân rõ hàm oan.
Nhưng lúc đó, Ngài cô thân yếu thế
Thì làm sao gỡ hết “tội” cho mình
Bốn Ba Tuổi (1988) vì nghi ngờ tính kế
“Lật chính quyền” nên tuyên án tử hình.
Khắp thế giới đều bất bình lên tiếng
Án giảm còn : tù tội hai mươi năm
Thật uy dũng trước gian lao, nguy biến
Vì nhân quyền, không hổ thẹn lương tâm.
Vì lẽ đó được trao giải đặc biệt
Bậc lương tri vì Tôn Giáo, Nhân Quyền
Cả thế giới đều quan tâm, hay biết
Cùng đấu tranh cho Ngài thoát xích xiềng.
Và kết quả, sau mười năm “tù tội” (1998)
Cuối cùng Ngài được chiếu cố, khoan hồng
Bị đề nghị phải viết thư nhận lỗi
Ngài trả lời : Thà chết, vẫn là KHÔNG !
Ngài kiên quyết suốt hai tuần tuyệt thực
Không bằng lòng tù không tội rõ ràng
Rồi sau đó, thân gầy còm kiệt sức
Đưa lên tàu, Ngài trở lại Nha Trang.
Ngài bị ép về Già Lam tức khắc
Ngài viết thư phản đối – mất tự do
Nếu có thích thì các Ông cứ bắt
Khắp nước này : nguyên một cái “tù to”.
Bậc chí sỹ mười bảy năm tù tội
Từng hiên ngang đối diện án tử hình
Rồi trải qua suốt ba lần quản thúc
Vẫn trung kiên với lý tưởng của mình.
Vừa ra tù đâu phải là ngơi nghỉ
Một năm sau được thỉnh cử chức danh
Viện Hóa Đạo, Ngài làm Tổng Thư Ký
Sứ mệnh chung, Ngài tiếp tục đấu tranh.
Năm Bảy Tuổi (2002), Ngài làm Phó Viện Trưởng
Làm sao cho Giáo Hội xứng chức năng?
Dù đối diện bao khó khăn, ma chướng
Luôn tận tâm, tài đức ít ai bằng.
Năm Tám Tuổi (2003) cùng Huyền Quang Hòa Thượng
Nhân chuyến đi nhằm chữa bệnh cho mình
Đủ nhân duyên hội kiến cùng Thủ Tướng [1]
Nên giải bày chuyện Giáo Hội bât bình.
Cùng năm đó (2003), vào tháng Mười, sự kiện
Tại Nguyên Thiều[2], có Đại Hội Bất Thường
Ngay sau đó, gặp Lương Sơn sự biến
Đôi vai gầy, gánh cộng nghiệp thảm thương!
Gặp thuận duyên thì lo cho Giáo Hội
Gặp nghịch duyên thì về Thất ẩn mình
Luôn im lặng, việc gì cần mới nói
Hạnh quên mình, vì lợi ích chúng sinh.
Bậc Trượng Phu sống tùy duyên bất biến
Chứ phải đâu mãi khô cứng, rập khuôn?
Ngài vướng chịu những thị phi, tai tiếng
Hơi sức đâu mà biện bạch, lo buồn?
Bảy Bốn Tuổi (2019), Ngài được giao ấn tín
Để dẫn đầu cho Giáo Hội từ đây[3]
Ngài xứng đáng là tượng đài tôn kính
Cho Tăng Ni và Phật Tử Đông – Tây.
Cỡ tuổi đó nhưng biết bao là việc
Vừa dựng xây cho Giáo Hội vững lên
Vừa cặm cui bên đèn khuya dịch, viết…
Lại thi công, tiếp tục đổ móng, nền.
Nguyện vô cùng, thân mạng Người có hạn
Bảy Chín năm, lực cạn kiệt hao gầy
Năm Quý Mão, duyên trần Ngài đã mãn
Rời cuộc chơi, theo Chư Tổ, về Tây.
Ngày mười hai tháng Mười năm Quý Mão
Ngày bi thương khắp nơi chốn trần gian
Xin bái biệt bậc Tôn Sư trong Đạo
Dặm trình xa, ai ngược nước, xuôi ngàn…?!
Phật tám mươi cũng đến ngày nhập diệt
Pháp hữu vi phải chịu lẽ vô thường
Đâu có thể nơi cõi trần ở miết?
Biết vậy rồi, sao nhiều nỗi vấn vương….?!
Xin tri ân bậc Xuất Trần Thượng Sỹ
Chân dung Người, gương thị hiện sáng soi
Bao sự tích, bao công trình kỳ vĩ
Người ra đi, kho di sản để đời.
Gánh đặt xuống, không nặng vai gầy yếu
Việc cần làm, hết thảy đã làm xong
Người rất thật, nhưng lung linh, kỳ diệu
Đỉnh Trường Sơn, chòm mây trắng thong dong…
Nam mô Từ Lâm Tế Chánh tông tứ thập tứ thế, Việt Nam Phật Giáo Thống Nhất Giáo Hội, Tăng Thống Viện Chánh Thư Ký Xử lý Thường Vụ, húy thượng NGUYÊN hạ CHỨNG, hiệu TUỆ SỸ, Trưởng lão Hòa thượng Giác linh thùy từ chứng giám.
29/11/2023
Bái biệt Người
Hậu học : Thích Đồng Trí
