Hôm qua tình cờ xem trên internet, nhiều hình ảnh về tình trạng dịch covid-19 tại Ấn Độ, thật là kinh hoàng. Hàng loạt người chết, lò thiêu không đủ, người ta phải tự đốt củi thiêu thân nhân của mình ngay trên những bãi đất trống trong thủ đô New Delhi. Một đống củi nhỏ, bên trong là một xác người. Người sống, người chết hỗn tạp đầy dẫy, rác rưỡi khắp nơi, không ai quét dọn. Chết vì lây nhiễm, vì bệnh viện không đủ, vì thiếu oxy để thở.

Nhớ lại, những năm 2000, 2004 vv…mấy kỳ đầu Thầy dẫn đoàn thiền sinh mình đi Ấn Độ hành hương, xã hội Ấn Độ, nhất là làng quê, không có những tiện nghi tối thiểu cho con người. Trẻ nhỏ không có áo quần, không dép mang, nước dùng không sạch, không có nhà vệ sinh. Nhà ở chỉ là miếng vải che như túp lều. Nơi nào cũng là rác. Làm sao bây giờ có cái khẩu trang để đở bị lây nhiễm? Dịch bệnh nào cũng có thể tấn công, không thể tránh khỏi.

Bi thảm quá, số phận nghèo.

Lúc xưa, thấy tận mắt cảnh sống cơ hàn của người nghèo ở làng quê Ấn Độ, mình đã phát tâm kiếp sau xin làm người Ấn Độ, làm sao có quyền lực, có khả năng nâng cao mức sống chung của người dân nghèo, làm sao không còn rác rưỡi trong đường phố, làm sao mỗi gia đình có một mái ấm nho nhỏ để ở, trẻ nhỏ có áo quần, người dân có hiểu biết vệ sinh tối thiểu.

Nhớ ngày đó, mình có hỏi Thầy: “Tại sao quê hương của Đức Phật, mà bây giờ lại như vầy? Phật dạy trí tuệ, sao hai ngàn năm rồi, con người ở đây lại nghèo khổ cùng cực như vầy? Con thấy họ nghèo khổ hơn làng quê ở quê hương của mình nhiều. Cho tới trái chuối, trái cam cũng nghèo khổ nữa, nó xanh mét, ốm nhom, giống mấy em bé hay mấy người già, ngồi không bên đường, khi xe mình chạy ngang, chỉ thấy hai con mắt họ mở to, ngoài ra không thấy gì nữa, mặt đen đủi ốm nhom, tay chân dài ngoằn lỏng khỏng.”

Bấy giờ, dường như Thầy có hơi do dự, rồi nói nhỏ có lẽ đây là cộng nghiệp, đạo Phật đã bị con người hủy diệt tại nơi này, khoảng thế kỷ XI. Cho tới nay, đạo Phật vẫn không thể phục hồi tại chính quê hương của Đức Phật. 

Đêm qua, nửa đêm tỉnh giấc, nhớ lại những hình ảnh bãi thiêu người, chỗ này chỗ kia san sát nhau, lửa lập lòe, người còn sống sót tự tay mình thiêu đốt thân nhân, không ai giúp ai. Rồi những xác chờ tới phiên đốt, quấn trong một cái bao vải hay nylon, với mấy khoanh dây thừng buộc chặt chung quanh nằm im lìm đó, mình nhìn biết chỗ nào là đầu, phần kia nhỏ hơn, là chân. Một con người là vậy, chỉ vậy thôi sao? Khi còn sống, cũng vui đùa, cũng cười cũng khóc, cũng vợ cũng chồng, cha mẹ, anh em, bạn bè đông đảo, bây giờ cuối cùng ai cũng giống ai. Người ta có thương, rơi vài giọt nước mắt, rồi cũng mau tay châm lửa, thiêu đốt cho chết hết mấy con covid- 19 kia. Lửa lập lòa, suốt ngày suốt đêm, khói mù, chắc phải có mùi thịt nướng, có ai đang ngồi giấu mặt trong hai bàn tay, đang rơi nước mắt hay nước mắt đã khô cạn rồi?

Cuộc đời cuối cùng chỉ là vậy thôi. Thiêu đốt trong lò thiêu đàng hoàng ở Cali, có người tiễn biệt, có người đọc bài ai điếu, có tràng hoa đẹp trang hoàng, hay thiêu đốt giữa không gian bụi bặm ô nhiễm của đường phố, thân nhân vội vàng châm lửa cho xong rồi quay về tránh xa cho mau con corona virus. Cái còn lại cũng chỉ là tro tàn.

Một đời người, chỉ còn là tro tàn. Tro tàn nào cũng là tro tàn.

Nhớ lại khi xưa, học khóa tâm lý học Phật giáo, Thầy có giảng, một bộ phái trong thời kỳ Phân liệt bộ phái Phật giáo ( trước công nguyên), là Kukkulika (Kê Dận bộ hay Đông sơn bộ) thuộc Đại chúng bộ, đã chủ trương:

“Tất cả các pháp hữu vi đều là đống tro tàn”.

Trong giáo pháp của Đức Phật có pháp Quán thi thể người chết ở nghĩa địa. Ban đầu, các vị tỳ kheo trông thấy cảnh thi thể thối rữa, chương sình, thú vật, kên kên tới cấu xé nhai nuốt, rồi tan rã, thành bột, thành bụi...có vị quá nhàm chán thân mình, liền kiếm cách tự sát. Tin tức được trình lên Đức Phật.  Phật phải giải thích lại: quan sát xác chết là để biết thân thể này rồi sẽ tan rã như vậy, đừng có tham đắm vào thân mình hay thân người khác. Đây là một phương cách tốt nhất để chấm dứt sự trói buộc của ái dục. Sợi dây luyến ái thân vật chất của mình và của người khác là gốc nguồn của Dục, hay của Hữu để đi tái sanh. Đây là lậu hoặc quan trọng nhất. Là đầu mối của tất cả biển khổ của con người. Nhưng nguy hiểm vô cùng, con người lại tranh nhau, hận thù, đau khổ, mà vẫn đi tìm nó, vì con người thấy đây là hạnh phúc, là khoái lạc, là mật ngọt của đời.

 Chắc cũng vì lẽ đó, Phật chủ trương ai muốn sống đời trong sạch, kinh nói là Phạm hạnh, đời sống của bậc thánh, phải xuất gia. Kết quả thực tế nhất là ly gia cắt ái. Thân trong sạch, tâm sẽ trong sạch.

Trong kinh điển có một truyện Phật dạy một vị tỳ kheo cắt đứt ái dục. Tóm lược thế này. Ông Jivāka, y sĩ của vua A xà thế, cũng là y sĩ của Phật và tăng đoàn, có một cô em rất xinh đẹp, múa hát, nổi tiếng khắp thành Vương xá. Bao nhiêu công tử muốn tới với cô phải bỏ ra không biết bao nhiêu là tiền vàng. Khi cô tỉnh ngộ, phát tâm cúng dường trai tăng mỗi ngày 8 vị tỳ kheo. Tăng đoàn lần lượt thay phiên nhau tới nhà cô thọ trai. Một lần, một vị tỳ kheo thọ trai xong, về tinh xá, kể lại cô chủ đẹp lắm. Lúc đó có một vị tỳ kheo trẻ, nghe nói, sanh tâm mong ước được mau tới phiên mình thọ trai. Ngày ấy rồi cũng tới. Không may, hôm trước cô Sirimā phát bệnh nặng. Buổi thọ trai, cô Sirimā nhờ người thị nữ dìu mình ra đảnh lễ chư tỳ kheo. Vị tỳ kheo trẻ kia, trông thấy cô, thầm nghĩ: cô Sirimā đang bệnh mà còn xinh đẹp như vậy. Tâm thẩn thờ, không ăn uống gì được, ra về tinh xá, bỏ ăn, bỏ ngủ, thẩn thờ ngày đêm, im lìm. Mấy ngày sau cô Sirimā từ trần. Đức Phật nhắn tin cho vua hãy quàn thi thể của cô Sirimā lại, đem ra giữa phố chợ. Rao lên cho mọi người tới xem. Phật cũng dẫn tăng đoàn tới dự, trong đó có vị tỳ kheo trẻ kia. Vua cho đánh trống, rao lên:

-        Đây là cô Sirimā, ai có 1000 đồng tiền vàng, thì được đem cô Sirimā về.

Không ai trả lời. Vua cứ hạ giá xuống, cho tới cuối cùng cho không, cũng không ai nhận.

Bấy giờ vua mới ra lệnh hỏa thiêu thi thể cô Sirimā. Đức Phật dẫn tăng đoàn trở về tinh xá. Từ đó vị tăng trẻ kia tinh tấn, đắc quả A la hán.

(Chúng ta có thể đọc thêm trong Tiểu bộ kinh, Lâu đài của Sirimā).

Hơn một năm nay, trên thế giới tai ương xuất hiện khắp nơi, có khi là thiên tai, có khi là do con người, thù nghịch, khủng bố, chiến tranh. Bom nổ, đạn bay, lửa cháy, lũ lụt, giông bảo, sóng thần. Người có tu tập, có trí tuệ, thì càng tỉnh thức, tinh tấn hơn. Người chưa biết tu, lặn hụp mệt nhoài chống đỡ với những hiểm nguy của đời sống.

Có người nói đây là thời mạt pháp rồi. Nhưng giáo pháp vẫn hiển hiện khắp nơi, Tam Bảo vẫn thường trụ trên thế gian, thì vẫn là chánh pháp. Vậy ai không nhìn thấy Tam Bảo, thì đối với người đó, bây giờ là thời mạt pháp rồi.

Thiền viện, ngày 11- 6- 2021

SOURCES OF HAPPINESS
Article 7: RIGHTEOUS or DECLINING DHARMA

I happened to see on the web the photos of the Covid-19 pandemic in India  yesterday. It was so terrible. Mass deaths and not enough crematoriums. They had to use the pieces of wood to  burn the dead bodies of their loved right on the small openings in New Delhi, the capital. Inside each of tiny fire was a human corpse. Dead and alive people were in chaos everywhere. The city was full of trash. No one cleaned it. They died due to various reasons, infection and contagion, inadequate hospital services  and oxygen deficiency.   

I remembered in the years  between 2000 to 2004 when our great Master led us, the meditating practitioners, for the first pilgrimages  to India. There was no human minimum  convenience in Indian society then, especially at remote villages. Children had no clothing even flip-flops. There was no restroom. Water was not clean enough. Their simple shelters were just the huts covered by some pieces of cloth. Garbage was everywhere. With those, how could they have masks now to partially protect them from being contagious? They were surely exposed to be attacked by any plague. How glooming for such a humble destiny!

At the time of seeing the poor living conditions of the impoverished  Indians in the rural areas by my own eyes, I made a vow. I solemnly avowed to be an Indian, in my next life, of high authority and ability to improve their life. There would be no rubbish in the streets. Each family would have a small house to stay. Children would have enough clothing. Each of the Indians would possess the minimum knowledge of hygiene.

I, then, remembered to ask our Master “ This is the homeland of the Buddha. How come it is now  so bad like this? The Lord taught humans sagacity for more than two thousand years. How come the people here are so miserable like that? I think they were much and much poorer than  the countryside fellowmen in our motherland. Even bananas and oranges looked so pitiful, too. They were skinny and pale as the young children and the aged people sitting on both sides of the roads doing nothing. When our bus passed them. We saw only their widely-opened eyes on the bony and gloomy faces with their long and loose limbs.

It seemed our Master was a little bit hesitant then.  He lowered his voice and said it might be due to the collective karma. Buddhism was  destroyed  by the locals here around the eleventh century. Up to now, it has not been restored though it is in the Lord’s fatherland.

Waking up last midnight,  I thought of the temporary, little bitty crematoria  side by side everywhere in the openings. The fire was glimmering. The survivors themselves burned their beloved. No one helped anyone. Then, the other corpses, getting in line for their turn, wrapped in the nylon or canvas sacks tightly tied by some ropes around, stayed immobile there. Looking at the bags, I knew where the heads were; and the smaller ends were the legs. That’s it. That is merely what a human being is. And is that all? When alive, everyone enjoyed  themselves, laughed and cried, got married, associated with parents, siblings and lots of friends. But now, at the end of life, everyone was the same. Their families or the friends who felt sorry for them could drop some tear, then, hurriedly  ignited the flame to burn that virus, the Covid 19. The fire flickered day and night. The dense smoke was mixed  with the barbecue smelling. Someone was covering her face in her hands. Was she crying or her tears had dried out?

That is what human life finally ends. Either cremated at the professional crematoria in California with people saying farewell, together with beautiful wreaths and eulogies,  or family members hurriedly set up the burning in the open polluted air, then rushed out to stay far away from the contagious virus, both are similar. What left is just ash and ash.

A human lifetime is finally some ash. And whatever ash is always ash.

Long time ago, at a course of Buddhist Psychology, our Master lectured that  at the time of the Buddhist Sectarianism (BCE),  the Kukkulika sect, under the Mahasanghika, advocated as follows:

 “ Every conditional phenomenon is a pile of ash.”

The practice of contemplating human corpses at the graveyards is among the Buddhist teachings. The Bikkhus, at first, observed the corpses in the process of being spoil rotten and swollen. Vultures or any beastie came tearing, chewing and swallowing. Then the bodies dispersed into powder and dust. Seeing that, many a Bikkhu were sick of their bodies, and tried to commit suicide.

Such news brought to the Buddha’s attention. The Lord had to re-explained: the process of   watching dead bodies with the  attention to  full details in order to recognize that  human bodies one day would be broken up in that way and to  not indulge in  deep cravings for our bodies or others’. That is the best method to terminate the ties of yearning.

The sensual bondage to our physical bodies and the others are the roots of desires or existence that lead to be reborn. This is the most crucial infatuation and the pathway to the ocean of human immense sufferings.

But it is extremely dangerous that while human beings fight with each other, cause resentful anger and sufferings, they keep doing their best to look for those. They think that is happiness, pleasures and honey in life.

It is possible due to that reason the Buddha states anyone who wants to lead a pure living, the saint’s holy life, the virtuous merits, has to be ordained. The most practical fruit from that is  they can cut off all desires and family clinging. Mind is  not tranquil until  the bodies are purified.

Among the sutras, one story tells how the Buddha taught a monk to cut off his worldly cravings. Here is its summary. Sir Jivãka, who was King Ashoka’s physician and the Buddha and his sangha’s doctor, had a younger  sister who was very pretty and widely-known in the old city of Rajagrha for her beautiful dancing and singing.

A great number of  young gentlemen who wanted to enjoy her performances  had to spend countless gold coins. One day, she was suddenly  awake, and initiated a solemn promise of lunch donation for 8 monks per day. The sangha members, then, took turn to get to her house for the at-noon meals offered.

A Bikkhu, once, after the lunch, came back to the monasty and told everyone the hostess was so handsome. A young monk heard that and wished his turn would come soon. Then, that day finally came. Unluckily, Lady Sirimã got seriously sick the day before.  

At the lunch time, with the help of her maids,  the Lady tried to appear just for paying the homage to the Bikkhus.  That young monk saw her and quietly said to himself “ Oh! Sirimã was very beautiful even though she was so ill.” His mind was so agitated that he could not eat anything. Back to the monastic life, he stopped eating and sleeping. He was immobile, dull of perception day and night.  

A couple of days later, the Lady passed away. The Buddha sent the king a message  in which the Lord kindly  requested him to keep her dead body,  bring it to the center of the city crowds and announce the news for everyone  to come and see her. The Buddha took the whole sangha there. Among them was that young monk. The King had his associates  beat the drums with the shout-outs:

-"This is Lady Sirimā, whoever possesses 1,000 gold coins can bring her  home.”

No one responded. The King kept  lowering the amount till everyone could get her for free. But none of them wanted that.

Only then did the King release the order of cremating  Shrimã’s corpse. The Buddha led the Sangha back to the monastery. Since then, that young monk devoted himself to his mind training and attained the Arahatship soon.

(For further details, we can reach the Nikaya Sutra, Lady Sirimã’s Castle)

For more than one year, calamities  have happened everywhere. Sometimes it was natural disasters. Sometimes it was caused by humans. That was wars, hatred, and terrorism. That was also bombing, shooting bullets, fires, floods, thunderstorms, and tidal waves.  For the practitioners whose sagacity  has developed got more awake and more diligent in mind culture. Those who did not involve in mind practice were up and down and exhausted in dealing with unexpected dangers in life.

Some assumes this is the end of the Dharma. However, the Buddhist teachings are obviously present everywhere. When the Trio of Invaluable are consistently staying in the mundane world, it is  the very  Righteous Dharma. Thus, those who are unable to see the Three Precious, then, they can think the Dharma is declining now.

Bhikkhuni Thích Nữ Triệt Như

Written at the  Sunyata Monastery, June 06, 2021

English version by Ngọc Huyền