Bilingual. 202. Telegram From the Embassy in Vietnam to the Department of State. Among educated classes in urban areas general aura of unrest and discontent persists beneath surface. We hear continued rumors, probably officially inspired, of plans for sacking Embassy and USIS.
Bilingual. 202. Telegram From the Embassy in Vietnam to the Department of State. Among educated classes in urban areas general aura of unrest and discontent persists beneath surface. We hear continued rumors, probably officially inspired, of plans for sacking Embassy and USIS. Times of Vietnam has continued its drumfire of articles strongly supporting GVN policies and attacking elements of US Mission allegedly opposing GVN by overt and covert means. On resumption of normal university life, University of Hue has reopened except for medical faculty which expected open this week; however, student attendance from 60-70 percent and general atmosphere at University remains sullen. No firm information when University of Saigon may reopen. While over one hundred Buddhist bonzes and faithful released from jail in Hue recently, many remain under detention including two leading bonzes who negotiated joint communique of June 16 and ranking lay leader. Also, some indication that GVN will not move quickly to repeal or modify Decree Law 10. In meantime Buddhist faithful staying away from pagodas through fear of government reprisals. Night arrests continue although on reduced scale. Similarly, no action has been taken by GVN to restore civil liberties. In fact, harassment of Americans both through newspaper attacks, arrests of Embassy and USOM local employees, and general freeze on normal contacts between Americans and their Vietnamese counterparts would indicate that family still believes it has strong cards to play.//Điện tín từ Đại sứ quán Hoa Kỳ tại VN gửi Bộ Ngoại giao. Trong số các tầng lớp có học ở khu vực thành thị, bầu không khí bất ổn và bất mãn chung vẫn tồn tại bên dưới bề mặt. Chúng tôi tiếp tục nghe thấy những tin đồn, có lẽ do chính quyền VN đưa ra, về kế hoạch trục xuất Đại sứ quán Hoa Kỳ và Phòng Thông Tin USIS. Báo Times of Vietnam tiếp tục tung ra các bài viết ủng hộ mạnh mẽ các chính sách của Chính phủ VNCH và tấn công các thành phần Phái đoàn Hoa Kỳ bị cho là chống lại Chính phủ VNCH bằng các biện pháp công khai và bí mật. Nối lại cuộc sống đại học bình thường, Đại học Huế đã mở cửa trở lại ngoại trừ khoa y dự kiến sẽ mở cửa trong tuần này; tuy nhiên, tỉ lệ sinh viên đi học từ 60-70% và bầu không khí chung ở trường Đại học vẫn ảm đạm. Chưa có thông tin chắc chắn khi nào Viện Đại học Sài Gòn có thể mở cửa trở lại. Trong khi hơn một trăm tăng sĩ và tín đồ Phật giáo được thả ra khỏi nhà tù ở Huế gần đây, nhiều người vẫn còn đang bị giam, trong những người còn bị giam đó có hai vị tăng trưởng hàng đầu từng đàm phán cho thông cáo chung ngày 16 tháng 6 và người cư sĩ cấp cao. Ngoài ra, một số dấu hiệu cho thấy Chính phủ VNCH sẽ không nhanh chóng bãi bỏ hoặc sửa đổi Đạo dụ số 10. Trong khi đó, Phật tử tránh xa chùa vì sợ chính quyền trả thù. Các vụ bắt bớ ban đêm vẫn tiếp tục mặc dù quy mô đã giảm. Tương tự như vậy, Chính phủ VNCH chưa có hành động nào để khôi phục các quyền tự do dân sự. Trên thực tế, việc quấy rối người Mỹ thông qua các cuộc tấn công trên báo chí, bắt giữ các nhân viên Đại sứ quán và USOM địa phương, cũng như việc đóng băng các liên lạc bình thường giữa người Mỹ và những người đồng cấp Việt Nam sẽ cho thấy rằng gia đình họ Ngô vẫn tin rằng họ có quân bài mạnh để chơi.
202. Telegram From the Embassy in Vietnam to the Department of State(1)
Saigon, October 19, 1963, 1 p.m.
748. Eyes only Secretary; exclusive for Felt. Deptel 558(2) requested TF Saigon evaluation on continuing basis of US actions bring pressure on GVN (Deptel 534). Following assessments reflect combined judgment of Task Force.
1. General. To date there have been no clear indications that US actions have had an adverse effect on war effort either in military or economic spheres. People in countryside largely unaware of recent developments in US-GVN relations or if aware do not feel these developments affect their lives directly. Among educated classes in urban areas general aura of unrest and discontent persists beneath surface. Most significant psychological reaction understandably taking place among business community (US, Vietnamese, Chinese and other [Page 410]foreign businessmen) in Saigon/Cholon area. We have received increasing number reports businessmen worried over suspension CI program and its effect on price structure and over possible cut-off of US aid. Price of gold has increased sharply. Other businessmen seeking unload large sums plasters at 120 to dollar or find investments yielding hard currency return (see Embtel 715 paragraph 7).(3) Commodities and related trades primarily affected are sugar, flour, condensed milk, and cement. While reports still somewhat conflicting, concern in business community, and to certain extent in general public, has definitely deepened over past few days (see below).
Reaction by GVN to US measures continues in subterranean ways. We hear continued rumors, probably officially inspired, of plans for sacking Embassy and USIS. Times of Vietnam has continued its drumfire of articles strongly supporting GVN policies and attacking elements of US Mission allegedly opposing GVN by overt and covert means. Reports from various sources indicate GVN currently engaged in planning belt-tightening measures.
2.
Economic. Key prices of imports during week reversed pattern and took long-expected rise. Most important were sweetened condensed milk (by up to 10 percent, depending on brand), wheat flour (33 percent), and cement (30 percent), as well as chemical products, some iron and steel products in shortest supply, and miscellaneous manufactured imports.
Failure to rise previously in spite of expected shortages was reportedly GVN-inspired belief procurement authorizations would be issued mid-October. Trade sources report there had been some quiet speculative buying. Now canned milk and flour harder to find, and GVN limiting marketing of last flour shipments and is expected do same with coming milk arrivals. Thus, though supplies otherwise adequate till January, appears speculators have started create artificial shortages now. In case of cement, price rise can be explained in part as normal seasonal fluctuation, as end of rains allow resumption building; recent rise brings price only to official level.
Wholesale rice price also rose 8 percent since September 24, following 47,000-ton sale Philippines, 38,000 tons of which was from private stocks. GVN required exporters deliver equal amount no. 1 rice to security stock, creating pressure on market.
Rise key items touched off rise some other prices, particularly foodstuffs, even though no shortage was imminent.
Two commercial banks report rise in demand deposits, no change in loans, which difficult explain. Black market rate on plaster climbed 15 percent to 128, and there is speculation in gold.
In sum, impact on GVN of economic pressures to date has not resulted in request by Diem to see Ambassador, although Thuan has told Ambassador that Diem worried. Further time needed for pressures to take effect and pressures should be continued until point where they likely result in severe economic dislocation. There are no firm indications that Diem/Nhu will back down in face continued pressure.
3. Assistance to Vietnamese Special Forces. Thuan and Gen Don personally advised on 17 Oct(4) that MAP and/or CIA support of RVNAF Airborne Ranger companies, Civilian Airborne Ranger companies and Civil Guard companies, presently under control of Vietnamese Special Forces (Col. Tung), will be withheld unless these units placed under operational control of JGS and committed to operations. COMUSMACV letter to President Diem of 18 Oct(5) advised him of same. Col. Tung will be personally notified when he returns to Saigon.
4. Military. In addition to continuation of pressures which have been underway for some time the following specific actions have been taken on military side with results as indicated:
a. Previously proposed and recently re-emphasized suggestion to relocate corps boundaries in order to place greater emphasis in Delta has (with minor modification) been adopted by President Diem and will become effective 1 November.
b. Previously proposed suggestion to place Vietnamese Special Forces elements operating in various corps areas under the operational control of corps commanders has been adopted by Gen Don and JGS Directive promulgated.
c. USMACV J-3 and Gen Don have made country wide tour visiting all corps and cmd with view to determining [garble—what?] measures required; to place greater emphasis in Delta; to stimulate increase in operational tempo in all areas; and to accomplish other directed actions. These measures will be subject of another COMUSMACV letter to President Diem.
5. Political. In general there have been no favorable developments on various measures we would like see adopted in political area. Diem/Nhu have reacted to pressure by digging in more deeply and attempted exert discreet counter pressure on their own. On resumption of normal university life, University of Hue has reopened except for medical faculty which expected open this week; however, student attendance from 60-70 percent and general atmosphere at University remains sullen. No firm information when University of Saigon may reopen. Appears that GVN now attempting assess whether students actually will attend classes in sufficient numbers to give appearance of normalcy.
GVN general position re Buddhists is that Buddhist issue solved. While over one hundred Buddhist bonzes and faithful released from jail in Hue recently, many remain under detention including two leading bonzes who negotiated joint communique of June 16 and ranking lay leader. Such actions taken by GVN to date can be interpreted as moves on GVN part to demonstrate Buddhist problem solved rather than as concessions to Buddhists. Also, some indication that GVN will not move quickly to repeal or modify Decree Law 10. In meantime Buddhist faithful staying away from pagodas through fear of government reprisals. In sum, GVN appears believe any previous concessions to Buddhists under US pressure are interpreted by Buddhist leadership as weakness and further concessions not warranted and self-defeating.
Nothing significant to report re land reform. Similarly few recent indications (if any) re specific re-emphasis of political aspects of Strategic Hamlet Program, which would be geared in any event to tempo of construction and development of strategic hamlets. Hamlet elections are proceeding as hamlets built and organized. Self-help projects and economic follow-on assistance in development phase are receiving good reception by hamlet populace. Concrete benefits can be expected to result in progressive identification of hamlet populace with the government at least on local level.
GVN has not abandoned extreme police measures and shows no inclination do so in immediate future. Night arrests continue although on reduced scale. Similarly, no action has been taken by GVN to restore civil liberties. On contrary, actions to date seem designed to impress any potential oppositionists among educated classes that they can not count on any guarantees of civil liberties and are at mercy of security organs of the regime.
With regard to refurbishing GVN image through broadening of government, etc; no concrete actions have been taken. Rumors persist that Diem will announce Cabinet changes and realignment certain government functions. However, should this occur it likely to be mere window dressing since most unlikely Diem now contemplates any action which might undermine power position and solidarity of Ngo family. While we cannot discount possibility of Cabinet shuffle for optical purposes, we see no signs that any reduction of influence of the Nhus is in the offing. In fact, harassment of Americans both through newspaper attacks, arrests of Embassy and USOM local employees, and general freeze on normal contacts between Americans and their Vietnamese counterparts would indicate that family still believes it has strong cards to play.
At this juncture little prospect for public and official statement by Diem before National Assembly setting new tone for government. Diem’s speech on October 7(6) characterized by ambiguous position toward US, a call for self-sufficiency with xenophobic overtones, a catalogue of national accomplishments, and an effort to blame negative factors on Communists and other machinations from outside SVN.
6. US/GVN relations. No general improvement has been noted in GVN campaign of divisive press attacks on CIA, USIS, Embassy, etc. Recent trend is to place blame on US Government rather than singling out specific agencies. While campaign waxes and wanes, major thrust is still one of confrontation with US policy as GVN wishes to interpret it.
GVN appears to have focused on paragraph in White House statement of October 3(7) on seriousness of political situation as indication US will continue apply pressure for political changes which they not prepared grant. We believe US program of pressures has put Diem/Nhu off-balance and they attempting assess strength of US resolve; however too early judge ultimate outcome and significant indications as [of] a change of attitude may not appear for some time.
Lodge
NOTES:
(1) Source: Department of State, Central Files, POL 27 S VIET. Top Secret. Repeated to CINCPAC. Received at 6:56 a.m. and passed to the White House, CIA, and Office of the Secretary of Defense.
(2) Dated October 10, not printed. (Ibid.)
(3) In paragraph 7 of telegram 715 from Saigon, October 16, the Embassy reported it received calls from two “panicky” Chinese businessmen in Saigon who wanted to unload 6 and 20 million plasters, respectively. (Ibid., POL 2 S VIET)
(4) See Document 198.
(5) The letter is dated October 19. (Washington National Records Center, RG 334, MAC/V Files: FRC 69 A 702, 204-58 Organization Planning Files-Establishment of and Changes in Organization (1963))
(6) An analysis, summary, and selection from Diem’s speech of October 7 before the opening session of the third Legislature of the National Assembly was transmitted in telegram 654 from Saigon, October 7. (Department of State, Central Files, POL 15-1 S VIET)
(7) Statement by McNamara and Taylor, October 2; for text, see American Foreign Policy: Current Documents, 1963, pp. 874-875.
Source:
https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1961-63v04/d202
.... o ....
202. Điện tín từ Đại sứ quán Hoa Kỳ tại VN gửi Bộ Ngoại giao(1)
Sài Gòn, ngày 19 tháng 10 năm 1963, lúc 1 giờ chiều.
748. Chỉ để Bộ Trưởng Ngoại Giao đọc; độc quyền cho Đô đốc Harry Felt. Điện tín Bộ Ngoại Giao số 558(2) đã yêu cầu Ban Đặc nhiệm Sài Gòn đánh giá về việc Mỹ tiếp tục hành động gây áp lực lên Chính phủ VNCH (Điện tín Bộ Ngoại Giao số 534). Các đánh giá sau đây là phán đoán tổng hợp của Ban Đặc nhiệm.
1. Tổng quát. Cho đến nay vẫn chưa có dấu hiệu rõ ràng nào cho thấy hành động của Mỹ có tác động tiêu cực đến nỗ lực chiến tranh trong lĩnh vực quân sự hoặc kinh tế. Người dân ở nông thôn phần lớn không biết về những diễn biến gần đây trong quan hệ Mỹ - Chính phủ VNCH hoặc nếu biết thì cũng không cảm thấy những diễn biến này ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của họ. Trong số các tầng lớp có học ở khu vực thành thị, bầu không khí bất ổn và bất mãn chung vẫn tồn tại bên dưới bề mặt. Phản ứng tâm lý đáng chú ý nhất có thể hiểu được là diễn ra trong cộng đồng doanh nghiệp (doanh nhân Mỹ, Việt Nam, Trung Quốc và các nước khác) ở khu vực Sài Gòn/Chợ Lớn. Chúng tôi đã nhận được ngày càng nhiều báo cáo rằng các doanh nhân lo lắng về việc đình chỉ chương trình nhập cảng thương mại CI và ảnh hưởng của nó đối với cơ cấu giá cũng như khả năng cắt viện trợ của Hoa Kỳ. Giá vàng tăng mạnh. Các doanh nhân khác đang tìm cách đổi số tiền lớn với tỷ giá 120 đồng VN/đôla hoặc tìm kiếm các khoản đầu tư mang lại lợi nhuận bằng ngoại tệ mạnh (xem Điện tín Đại sứ quán số 715 đoạn 7).(3) Hàng hóa và các giao dịch liên quan bị ảnh hưởng chủ yếu là đường, bột mì, sữa đặc và xi măng. Mặc dù các báo cáo vẫn còn đôi chút mâu thuẫn, nhưng mối lo ngại trong cộng đồng doanh nghiệp và ở một mức độ nhất định của công chúng nói chung, chắc chắn đã trở nên sâu sắc hơn trong vài ngày qua (xem bên dưới).
Phản ứng của Chính phủ VNCH đối với các biện pháp của Hoa Kỳ vẫn tiếp tục theo những cách ngầm. Chúng tôi tiếp tục nghe thấy những tin đồn, có lẽ do chính quyền VN đưa ra, về kế hoạch trục xuất Đại sứ quán Hoa Kỳ và Phòng Thông Tin USIS. Báo Times of Vietnam tiếp tục tung ra các bài viết ủng hộ mạnh mẽ các chính sách của Chính phủ VNCH và tấn công các thành phần Phái đoàn Hoa Kỳ bị cho là chống lại Chính phủ VNCH bằng các biện pháp công khai và bí mật. Các báo cáo từ nhiều nguồn khác nhau cho thấy Chính phủ VNCH hiện đang hoạch định các biện pháp thắt lưng buộc bụng.
2. Kinh tế. Giá nhập cảng chính trong tuần đã đảo ngược mô hình và tăng theo dự kiến từ lâu. Quan trọng nhất là sữa đặc có đường (tăng giá 10%, tùy nhãn hiệu), bột mì (33%) và xi măng (30%), cũng như các sản phẩm hóa chất, một số sản phẩm sắt thép có nguồn cung ngắn nhất và các mặt hàng nhập cảng khác.
Việc không tăng trước đó bất chấp tình trạng thiếu hụt dự kiến được cho là do Chính phủ VNCH tin tưởng rằng giấy phép mua sắm sẽ được cấp vào giữa tháng 10. Các nguồn tin thương mại cho biết đã có một số hoạt động mua để đầu cơ diễn ra yên tĩnh. Hiện nay sữa hộp và bột mì tìm hơn, và Chính phủ VNCH hạn chế tiếp thị các lô hàng bột mì cuối cùng và dự kiến sẽ làm điều tương tự với các lô sữa sắp tới. Vì vậy, mặc dù nguồn cung vẫn đủ cho đến tháng 1, nhưng có vẻ như các nhà đầu cơ đã bắt đầu tạo ra tình trạng thiếu hụt giả tạo. Trong trường hợp xi măng, việc tăng giá có thể được giải thích một phần là do sự biến động bình thường theo mùa, do hết mưa cho phép việc xây dựng trở lại; sự gia tăng gần đây chỉ đưa giá đến mức chính thức.
Giá gạo bán sỉ cũng tăng 8% kể từ ngày 24/9, sau khi Philippines bán 47.000 tấn, trong đó 38.000 tấn là từ kho dự trữ tư nhân. Chính phủ VNCH yêu cầu các công ty xuất cảng giao số lượng bằng nhau loại gạo thượng hạng để tồn kho an toàn, tạo áp lực lên thị trường.
Các mặt hàng chủ chốt tăng giá đã kéo theo sự tăng giá của một số mặt hàng khác, đặc biệt là thực phẩm, mặc dù sẽ không xảy ra tình trạng thiếu hụt.
Hai ngân hàng thương mại báo cáo tiền gửi không kỳ hạn tăng, dư nợ không thay đổi, khó giải thích. Tỷ giá chợ đen đối với đồng VN tăng 15% lên 128 VNĐ/USD, và có sự đầu cơ vào vàng.
Tóm lại, ảnh hưởng của áp lực kinh tế lên Chính phủ VNCH cho đến nay vẫn chưa dẫn đến việc Diệm yêu cầu gặp Đại sứ, mặc dù Bộ Trưởng Nguyễn Đình Thuần đã nói với Đại sứ Lodge rằng Diệm lo lắng. Cần thêm thời gian để áp lực có hiệu lực và áp lực nên được tiếp tục cho đến thời điểm mà chúng có thể dẫn đến sự xáo trộn kinh tế nghiêm trọng. Không có dấu hiệu chắc chắn nào cho thấy Diệm/Nhu sẽ lùi bước trước áp lực tiếp tục.
3. Viện trợ lực lượng đặc biệt VN. Cá nhân Thuần và Tướng Trần Văn Đôn đã cố vấn vào ngày 17 tháng 10(4) rằng sự hỗ trợ của MAP (Chương trình Quân viện) và/hoặc CIA (tình báo) cho các đại đội Biệt Kích Dù của QLVNCH, các đại đội Biệt Kích Dù Dân Sự và các đại đội Dân Vệ, hiện dưới sự kiểm soát của Lực Lượng Đặc Biệt VN (Đại Tá Lê Quang Tung), nên bị ngưng viện trừ khi các đơn vị này được đặt dưới sự kiểm soát hoạt động của JGS (Bộ Tổng Tham Mưu) và tham dự hành quân ở chiến trường. Thư của COMUSMACV (Tư lệnh Viện trợ Quân sự) gửi Tổng thống Diệm ngày 18/10(5) cũng đòi hỏi ông Diệm như vậy. Đại tá Tung sẽ được thông báo riêng khi trở về Sài Gòn.
4. Quân sự. Ngoài việc tiếp tục gây áp lực đã được tiến hành trong một thời gian, các hành động cụ thể sau đây đã được thực hiện về mặt quân sự với kết quả như đã nêu:
a. Lời khuyên trước đây được đưa ra và gần đây được nhấn mạnh lại về việc di dời ranh giới quân đoàn nhằm tập trung nhiều hơn vào Miền Tây Nam Bộ đã được Tổng thống Diệm thông qua (với một số sửa đổi nhỏ) và sẽ có hiệu lực từ ngày 1 tháng 11.
b. Lời khuyên trước đây yều cầu đặt các đơn vị Lực lượng Đặc biệt Việt Nam hoạt động ở các địa bàn khác nhau của quân đoàn dưới sự kiểm soát tác chiến của các tư lệnh quân đoàn đã được Tướng Đôn thông qua và Chỉ thị của Bộ Tổng Tham mưu ban hành.
c. USMACV J-3 (Phòng 3 Quân Viện Hoa Kỳ) và Tướng Đôn đã thực hiện chuyến công du toàn quốc đến thăm tất cả các quân đoàn và cấp chỉ huy nhằm xác định các biện pháp [cắt bớt—cái gì?] cần thiết; đặt trọng tâm nhiều hơn vào Miền Tây VN; kích thích tăng nhịp độ hành quân trên mọi lĩnh vực; và để thực hiện các hành động được chỉ thị khác. Những biện pháp này sẽ là chủ đề của một bức thư khác của COMUSMACV gửi Tổng thống Diệm.
5. Chính trị. Nhìn chung, không có sự phát triển thuận lợi nào về các biện pháp khác nhau mà chúng tôi mong muốn được áp dụng trong lĩnh vực chính trị. Diệm/Nhu đã phản ứng trước áp lực bằng cách bám sâu hơn và cố gắng tự mình gây áp lực phản công một cách kín đáo. Nối lại cuộc sống đại học bình thường, Đại học Huế đã mở cửa trở lại ngoại trừ khoa y dự kiến sẽ mở cửa trong tuần này; tuy nhiên, tỉ lệ sinh viên đi học từ 60-70% và bầu không khí chung ở trường Đại học vẫn ảm đạm. Chưa có thông tin chắc chắn khi nào Viện Đại học Sài Gòn có thể mở cửa trở lại. Có vẻ như Chính phủ VNCH hiện đang cố gắng đánh giá xem liệu học sinh có thực sự đến học đủ số lượng để có vẻ bình thường hay không.
Quan điểm chung của Chính phủ VNCH đối với Phật tử là vấn đề Phật giáo đã được giải quyết. Trong khi hơn một trăm tăng sĩ và tín đồ Phật giáo được thả ra khỏi nhà tù ở Huế gần đây, nhiều người vẫn còn đang bị giam, trong những người còn bị giam đó có hai vị tăng trưởng hàng đầu từng đàm phán cho thông cáo chung ngày 16 tháng 6 và người cư sĩ cấp cao. Những hành động như vậy của Chính phủ VNCH nhằm chứng tỏ vấn đề Phật giáo đã được giải quyết, thay vì là sự nhượng bộ đối với Phật tử. Ngoài ra, một số dấu hiệu cho thấy Chính phủ VNCH sẽ không nhanh chóng bãi bỏ hoặc sửa đổi Đạo dụ số 10. Trong khi đó, Phật tử tránh xa chùa vì sợ chính quyền trả thù. Tóm lại, Chính phủ VNCH dường như tin rằng bất kỳ sự nhượng bộ nào trước đây đối với Phật tử dưới áp lực của Hoa Kỳ đều được lãnh đạo Phật giáo giải thích là sự yếu kém và những nhượng bộ tiếp theo không được đảm bảo và là sự tự chuốc lấy thất bại.
Không có gì đáng kể để báo cáo về cải cách ruộng đất. Tương tự như vậy, một số dấu hiệu gần đây (nếu có) nhấn mạnh lại một cách cụ thể các khía cạnh chính trị của Chương trình Ấp Chiến lược, vốn sẽ hướng tới tốc độ xây dựng và phát triển ấp chiến lược trong bất kỳ trường hợp nào. Các cuộc bầu cử ấp được tiến hành như các ấp được xây dựng và tổ chức. Các dự án tự lực và hỗ trợ kinh tế tiếp theo trong giai đoạn phát triển đang được người dân trong ấp đón nhận tích cực. Những lợi ích cụ thể có thể được kỳ vọng sẽ dẫn đến việc dần dần xác định người dân thôn ấp với chính quyền ít nhất là ở cấp địa phương.
Chính phủ VNCH chưa từ bỏ các biện pháp cảnh sát cực đoan và cũng không có ý định làm như vậy trong tương lai gần. Các vụ bắt bớ ban đêm vẫn tiếp tục mặc dù quy mô đã giảm. Tương tự như vậy, Chính phủ VNCH chưa có hành động nào để khôi phục các quyền tự do dân sự. Ngược lại, các hành động cho đến nay dường như được thiết kế để gây ấn tượng với bất kỳ người chống đối tiềm năng nào trong các tầng lớp có học thức rằng họ không thể tin tưởng vào bất kỳ sự đảm bảo nào về quyền tự do dân sự và phải bị kiểm soát bởi các cơ quan an ninh của chế độ.
Về việc cải thiện hình ảnh Chính phủ VNCH thông qua việc mở rộng chính quyền, v.v; chưa có hành động cụ thể nào được thực hiện. Vẫn còn có tin đồn rằng Diệm sẽ công bố những thay đổi Nội các và sắp xếp lại một số chức năng của chính phủ. Tuy nhiên, nếu điều này xảy ra thì đó có thể chỉ là sự che đậy vì khó có khả năng Diệm đang dự tính bất kỳ hành động nào có thể làm suy yếu vị thế quyền lực và tình đoàn kết của gia đình họ Ngô. Mặc dù chúng tôi không thể loại bỏ khả năng thay đổi Nội các vì mục đích trình diễn, nhưng chúng tôi không thấy dấu hiệu nào cho thấy bất kỳ sự giảm bớt ảnh hưởng nào của ông bà Nhu sắp xảy ra. Trên thực tế, việc quấy rối người Mỹ thông qua các cuộc tấn công trên báo chí, bắt giữ các nhân viên Đại sứ quán và USOM địa phương, cũng như việc đóng băng các liên lạc bình thường giữa người Mỹ và những người đồng cấp Việt Nam sẽ cho thấy rằng gia đình họ Ngô vẫn tin rằng họ có quân bài mạnh để chơi.
Vào thời điểm này có rất ít triển vọng cho tuyên bố công khai và chính thức của Diệm trước Quốc hội đặt ra giọng điệu mới cho chính phủ. Bài phát biểu của Diệm vào ngày 7 tháng 10(6) được đặc trưng bởi quan điểm mơ hồ đối với Hoa Kỳ, lời kêu gọi tự cung tự cấp với giọng điệu bài ngoại, một danh mục thành tựu quốc gia, và nỗ lực đổ lỗi cho những yếu tố tiêu cực đối với Cộng sản và các mưu đồ khác từ bên ngoài SVN.
6. Quan hệ Mỹ/Chính phủ. Không có sự cải thiện chung nào được ghi nhận trong chiến dịch tấn công báo chí gây chia rẽ của Chính phủ VNCH nhắm vào CIA, USIS, Đại sứ quán, v.v. Xu hướng gần đây là đổ lỗi cho Chính phủ Hoa Kỳ hơn là chỉ ra các cơ quan cụ thể. Trong khi chiến dịch kết thúc và suy yếu, lực đẩy chính vẫn là sự đối đầu với chính sách của Hoa Kỳ như kiểu Chính phủ VNCH giải thích.
Chính phủ VNCH dường như đã tập trung vào đoạn trong tuyên bố của Bạch Ốc ngày 3(7) tháng 10 về mức độ nghiêm trọng của tình hình chính trị khi cho thấy Mỹ sẽ tiếp tục gây áp lực để thay đổi chính trị mà họ không chuẩn bị sẵn sàng. Chúng tôi tin rằng chương trình gây áp lực của Hoa Kỳ đã khiến Diệm/Nhu mất cân bằng và họ đang cố gắng đánh giá sức mạnh quyết tâm của Hoa Kỳ; tuy nhiên, hãy đánh giá quá sớm kết quả cuối cùng và những dấu hiệu quan trọng cho thấy sự thay đổi thái độ có thể không xuất hiện trong một thời gian nữa.
Lodge
(Đại sứ Hoa Kỳ tại VN)
GHI CHÚ:
(1) Nguồn: Bộ Ngoại giao, Central Files, POL 27 S VIET. Bí mật hàng đầu. Lặp lại với CINCPAC. Nhận được lúc 6:56 giờ sáng và được chuyển đến Bạch Ốc, CIA và Văn phòng Bộ trưởng Quốc phòng.
(2) Ngày 10 tháng 10, không in. (Sđd.)
(3) Tại đoạn 7 của điện tín 715 từ Sài Gòn, ngày 16/10, Đại sứ quán cho biết đã nhận được cuộc gọi từ hai doanh nhân Trung Quốc “hoảng loạn” ở Sài Gòn muốn lấy hàng xuống trị giá lần lượt 6 triệu đồng VN và 20 triệu đồng VN. (Sđd., POL 2 S VIET)
(4) Xem Văn bản 198.
(5) Bức thư đề ngày 19 tháng 10. (Washington National Records Center, RG 334, MAC/V Files: FRC 69 A 702, 204-58 Organization Planning Files-Establishment of and Changes in Organization (1963))
(6) Phân tích, tóm tắt và chọn lọc từ bài phát biểu của Diệm ngày 7 tháng 10 trước phiên khai mạc Quốc hội khóa III được truyền đi trong điện tín 654 từ Sài Gòn, ngày 7 tháng 10. (Bộ Ngoại giao, Hồ sơ Trung ương, POL 15-1 S VIET)
(7) Tuyên bố của McNamara và Taylor, ngày 2 tháng 10; về văn bản, xem sách "American Foreign Policy: Current Documents, 1963" trang 874-875.
.
Kho sử liệu PHẬT GIÁO VIỆT NAM 1963 - SONG NGỮ:
https://thuvienhoasen.org/a39405/phat-giao-viet-nam-1963-song-ngu