Tôi kể lại cuộc nói chuyện [với Diệm] cho Thuần và một lần nữa trình bày với Thuần suy nghĩ của chúng ta [Hoa Kỳ] về mức độ nghiêm trọng của tình hình phát sinh từ chuyện Phật giáo. Tôi nói rằng chúng ta đã ủng hộ ông Diệm và Chính phủ Việt Nam trong một thời gian dài và điều tôi đã cố gắng hết sức để thuyết phục Tổng thống Diệm là áp lực của chúng ta xuất phát từ mối quan tâm thực sự và nghiêm túc của chúng ta rằng ông Diệm phải thực hiện các bước để khôi phục sự ủng hộ đã mất ở đất nước này [Hoa Kỳ]. Chúng ta cũng đang cố gắng mang lại những ảnh hưởng về vấn đề Phật giáo ở Hoa Kỳ. Tóm lại, chúng ta đang cố gắng giúp đỡ Diệm hơn là làm suy yếu Diệm.

Yêu cầu ông [Trueheart] hãy gặp ông Diệm ngay lập tức và thông báo cho ông Diệm bằng lời nói hoặc bằng văn bản rằng ông [Trueheart] đã được chỉ thị thông báo chính thức cho ông Diệm rằng không có thay đổi nào trong chính sách nhất quán của Hoa Kỳ hỗ trợ Chính phủ và nhân dân Việt Nam chống lại cuộc tấn công của Cộng sản.

Đặc điểm đáng chú ý nhất của cuộc khủng hoảng Phật giáo là sự thay đổi của một số bộ phận dân cư từ sự thờ ơ rõ ràng sang sự chống đối tích cực. Ví dụ, các sinh viên đã đồng cảm với chính nghĩa của Phật giáo, và vào ngày 16 tháng 6/1963, một lá thư mục vụ đã được đọc trong tất cả các nhà thờ Công giáo La Mã của Tổng giáo phận Sài Gòn có xu hướng ủng hộ các yêu cầu của Phật giáo về quyền tự do tôn giáo trên toàn miền Nam Việt Nam.

In light Khiet letter to Diem, [2 document numbers not declassified], we fear renewal demonstrations, possible bloodshed, and serious deterioration whole situation as grace period “given” GVN by Buddhists ends this weekend. Therefore believe you should urge GVN haste in implementing measures indicated reftel…./….. Trong thư [nhà sư Thích Tịnh] Khiết gửi [Tổng Thống Ngô Đình] Diệm, [2 số tài liệu chưa được giải mật], chúng tôi lo sợ các cuộc biểu tình sẽ bùng nổ trở lại, sẽ có thể đổ máu xảy ra, và toàn bộ tình hình đang xấu đi nghiêm trọng khi thời gian gia hạn “ban cho” Chính phủ Việt Nam do Phật tử đã kết thúc vào cuối tuần này. Vì vậy, chúng tôi tin rằng ông [Trueheart, quyền Đại sứ Mỹ] nên hối thúc Chính phủ VN nhanh chóng thực hiện các biện pháp mà thỏa thuận ký kết đã chỉ ra.

Tôi gặp Tổng thống Diệm chiều hôm qua kéo dài hơn hai tiếng rưỡi đồng hồ. Tôi tin rằng Diệm đã yên tâm khi được nhắc lại công điện (1271, ngày 29/5), trong đó tôi đã cung cấp cho Diệm những đoạn văn phù hợp và bằng tuyên bố của tôi rằng chúng ta [Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ] sẽ sử dụng ba đoạn đầu tiên làm nền tảng cho thông cáo báo chí…../….Session with President Diem yesterday evening lasted over two and one-half hours. I believe that he was reassured by reftel, of which I gave him text appropriate paragraphs, and by my statement that we would be using first three paragraphs as background for press.

I am quite as concerned as Department over possibility renewal demonstrations, etc. and need for GVN haste. Thuan, whom I saw few hours ago, is equally concerned.

Điều suy nghĩ ở đây là trừ khi Chính phủ Việt Nam trong thời gian sớm có những nỗ lực đi xa hơn nữa để giải quyết căng thẳng, nếu không phản ứng trong nước và quốc tế đối với một cuộc biểu tình Phật giáo khác, hoặc nếu có tự thiêu hoặc đổ máu thêm liên quan đến các cuộc biểu tình của Phật giáo, tình hình đó sẽ buộc chúng tôi phải đưa ra tuyên bố công khai để tự tách mình chính phủ Mỹ ra khỏi chính sách của Chính phủ Việt Nam về các Phật tử.

Thuần đã gặp ông Thống Diệm một lần kể từ khi Diệm từ Huế trở về Sài Gòn, nhưng nói rằng Thuần không biết những quyết định nào có thể đã được (Hội đồng gia tộc Ngô Đình) đưa ra.

Purpose Deptel 4, which was not brought out sufficiently clearly, was not simply to threaten Diem with old threats but to say, in effect:…../…. Mục đích của Công điện DepTel 4 (của Bộ Ngoại giao, số thứ tự hồ sơ 196), không được đưa ra đủ rõ ràng, không chỉ đơn giản là đe dọa ông Diệm bằng những lời đe dọa cũ mà thực tế là để nói rằng:

Tôi [Trueheart] gặp Tổng thống Diệm lúc 5:45 PM. Tôi cảm ơn ông Diệm vì đã tiếp tôi ngay và nói rằng tôi xin lỗi vì đã làm gián đoạn lịch trình bận rộn của ông Diệm nhưng đây là vấn đề quan trọng và theo quan điểm của chúng tôi [Hoa Kỳ] là khẩn cấp…../….. I saw President Diem at 5:45 PM. I thanked him for receiving me promptly, and said that I was sorry to interrupt his busy schedule but the matter was important and, in our view, urgent.