Vĩnh Long là nơi tôi sinh ra và lớn lên trong sự đùm bọc của tình làng nghĩa xóm. Cuộc đời tôi dầu là đang ở nơi chân trời góc biển nào của địa cầu nầy cũng không thể và không bao giờ có thể tách rời khỏi hai chữ Vĩnh Long. Chính vì vậy mà cho dù tôi có nói gì hay có viết gì đi nữa cũng chẳng bao giờ có thể đáp đền được cái ân tình mà tôi đã mang theo từ cái đất Vĩnh Long thân yêu ngày ấy.

Hỡi những người con dân đất phương Nam! Hãy làm bất cứ gì có thể làm được để cùng nhau minh oan cho một bậc tiền bối yêu nước thương dân và luôn xứng đáng có được một vị trí trân trọng nhất trong lòng mọi người chúng ta. Mong rằng trong một tương lai gần, thật gần, không chỉ ở vùng Ba Tri, Bến Tre, mà Vĩnh Long, Cần Thơ, cả vùng Đất Phương Nam, và cả nước, chẳng những sẽ có những pho tượng để tưởng niệm, mà còn có những con đường mang tên Phan Thanh Giản để cho dân chúng đất phương Nam được mát lòng mát dạ, vì thấy rằng đàn hậu bối, dầu thuộc bất cứ chánh kiến nào, cũng không có thành kiến bất công với một bậc tài danh luôn hết lòng vì dân vì nước như cụ Phan.

Đất Cái Mơn, nay thuộc Bến Tre, nơi sản sanh ra một nhân tài Trương Vĩnh Ký. Trương Vĩnh Ký tên thật là Jean Baptiste Trương Chánh Ký, hiệu là Sĩ Tải, tên thường gọi là Pétrus Ký, một trong những nhà văn hóa sáng chói của Việt Nam vào hậu bán thế kỷ thứ XIX.

Viết loạt bài nầy để tưởng nhớ một người đàn anh đáng kính Hứa Hoành, một người đàn chú uyên bác về Đất Phương Nam, chú Huỳnh Minh, và nhiều bằng hữu trong những đêm trà mạn đàm về Nam Kỳ Lục Tỉnh ở trại tỵ nạn Bataan, Philippines vào những ngày đầu thu năm 1984.

Kỷ niệm ngày giỗ lần thứ 31 của Mẹ, nhưng trên thực tế con đã sống xa Mẹ trên từ 50 năm qua. Mẹ ơi! Năm mươi năm xa cách Mẹ hay 73 năm cuộc đời mà Mẹ đã cho con không là gì với không gian vô biên, vũ trụ vô tận và thời gian vô cùng nầy, nhưng với một đời người với nỗi niềm xa mẹ rồi mất mẹ mà không thấy được mẹ lần sau cuối thì quả là một khoảng thời gian quá dài.

Lịch sử Nam tiến nhằm mở đất về phương Nam của dân tộc Việt Nam luôn gắn liền với kế hoạch khẩn hoang đã có từ xa xưa khi dân tộc Lạc Việt bị những người du mục phương Bắc lấn ép từ các vùng quanh Động Đình Hồ thuộc bờ Nam sông Dương Tử đến các vùng Quảng Đông Quảng Tây… rồi lại bị ép xuống vùng Bắc Phần ngày nay. Về sau nầy, các thời các vua Đinh, Lê, Lý, Trần, Hậu Lê cũng đặc biệt lo lắng cho cảnh đất hẹp người đông... Chính vì vậy mà ngay từ thời vua Lê Đại Hành, sau trận chinh phạt Champa, nhà vua cũng đã có ý định mở rộng bờ cõi về phương Nam.

Mỗi người chúng ta chắc ai cũng có “một thời kỷ niệm,” vui có, buồn có, vui buồn lẫn lộn cũng có. Chắc có lẽ trong vũ trụ này chỉ có con người chúng ta là sinh vật duy nhứt có được kỷ niệm để ôm ấp, để thân thương về một thời quá khứ nào đó. Tôi cũng vậy, tôi cũng có “một thời kỷ niệm” khó quên trong đời người.

Một Thời Đáng Nhớ, Rất Đáng Nhớ chỉ là một đoản văn ngắn, rất ngắn tản mạn về hồi ức của một người tuổi đã quá thất thập. Chỉ là Một Thời Đáng Nhớ, nhớ gì viết nấy, viết để cho con cháu tôi hay những thế hệ sau tôi biết rằng cha anh họ cũng đã có một thời sống như thế ấy. Và cha anh họ cũng đã làm hết sức mình những mong duy trì cho những thế hệ sau, nếu không tốt hơn thế ấy, ít nhất cũng bằng được như thế ấy… Nhưng lực bất tòng tâm, cơ trời đã khiến cho vận nước ra như vậy. Mình tự hỏi sau ngần ấy năm trôi qua chắc thời gian cũng đủ dài để cho chúng ta chiêm nghiệm rằng đất nước nầy đã từng có một thời đáng nhớ, rất đáng nhớ!!!

Người Long Hồ là bút hiệu của cư sĩ Thiện Phúc Trần Ngọc. Sách giới thiệu các địa danh thuộc miền Đông Nam Kỳ, miền Tây Nam Kỳ, và các nhân vật lịch sử trong thời kỳ Nam tiến của nhà Nguyễn. Tác giả ca ngợi lịch sử Nam tiến của dân tộc, nhấn mạnh đến công lao mở nước của các chúa Nguyễn, và ghi nhớ biết bao người có công khai phá, xây dựng, phát triển vùng đất trù phú phương Nam…trong đó có cả những người Minh Hương đã từ bỏ Thanh triều sang VN lập nghiệp, biết bao anh hùng vô danh, nhân sĩ, nhà văn hóa, nhà kinh doanh đã góp phần mở mang vùng đất Nam Kỳ. Sách có nhiều bản đồ và hình ảnh minh họa.