VỚI MÓN GÀ TÂY CHAY
Bài viết: Tâm Diệu, Recipe món gà tây chay: Chân Thiện Mỹ
Mỗi năm người Hoa Kỳ chọn ngày thứ Năm trong tuần lễ thứ tư của tháng Mười Một để cử hành lễ Tạ Ơn. Năm nay Lễ Tạ Ơn rơi vào ngày 25 tháng 11 năm 2010. Ngày lễ Tạ Ơn cũng còn được gọi là "Ngày Gà Tây" theo truyền thống ăn uống trong ngày lễ này.
Một trong những nhà sáng lập ra nước Mỹ là Benjamin Franklin gọi gà tây là một “giống chim can đảm” và là “cư dân nguyên thủy của nước Mỹ”.[1] Ông tỏ lòng kính trọng chúng và nghĩ rằng gà tây mới là biểu tượng cho quốc gia này. Gà Tây là một loài chim vũ thông minh, thân hữu, sống tập đoàn, thích ở gần nhau, và gà mẹ chấp nhận chết để che chở cho gà con. Khi hữu sự chúng có thể bay với tốc độ là 55 miles một giờ hay chạy với tốc độ 25 miles một giờ, và tuổi thọ của chúng khoảng 10 năm.
Thay vì chọn gà tây hiền lành, thân thiện làm biểu tượng cho quốc gia, những nhà sáng lập xứ này đã chọn con đại bàng hung dữ. Và không biết có phải vì hiền lành vô tội hay vì không được chọn làm biểu tượng cho nước Mỹ mà không biết bao nhiêu là gà tây bị giết đem lên bàn ăn vào ngày lễ Tạ Ơn mà không ai nhớ ơn chúng.
Hàng năm có hơn 270 triệu con gà tây bị giết làm thức ăn, trong đó có 78 triệu con lên bàn ăn vào ngày lễ Tạ Ơn. Trước khi chúng bị giết làm thức ăn, những chú gà dễ thương này chỉ sống được một thời gian rất ngắn ngủi là nửa năm, không được cha mẹ săn sóc, che chở hay được chạy nhảy tung tăng trên những cánh đồng cỏ mà phải sống trong những chuồng hộp công nghiệp chật hẹp. Chúng bị cắt mỏ để không cho cắn lộn nhau vì bị căng thẳng thần kinh do sống trong một môi trường chật hẹp. Nhiều chú yếu sức thường bị chết vì ngộp thở. Các chú được cho ăn một loại thực phẩm đặc biệt để những bộ phận mà con người thích ăn, như ức và đùi phải được phát triển mau và lớn, cung cấp nhiều thịt mềm và mang lại nhiều lợi nhuận cho giới tư bản. Thật tội nghiệp cho chúng, ức và đùi được phát triển bất quân bình, sức nặng phần trên đè xuống chân nên chúng thường hay bị thương ở chân. Chúng không có tuổi thơ, không có tuổi tình yêu, không được hưởng hạnh phúc gia đình với cha mẹ, với người yêu vì đến tuổi trưởng thành là thời điểm mà các nhà tư bản chăn nuôi cho rằng thịt tới độ mềm và thơm nhất, tức khoảng 6 hay 7 tháng tuổi là bị giết. Trước khi chết, chúng bị treo cổ vào dây chuyền nhúng vào hồ nước sôi, rồi qua các khâu vặt lông, mổ xẻ, sau đó bị gói lại bằng bao plastic, đưa vào nhà đá làm cho đông lạnh thành những xác chết cứng như đá, rồi được vận chuyển tới các siêu thị bán cho người tiêu dùng mang về bỏ vào lò nướng sau khi nhồi vào bụng vài ba thứ khác.
Thực ra, thịt gà tây, theo nhiều người cho biết nhạt nhẽo và không ngon. Họ tin là gà tây ít cholesterol nhưng thực tế cho biết nhiều hơn cả thịt bò. Một đùi gà tây chứa khoảng 700 milligrams cholesterol và cho khoảng 1.600 calories. [2] Các báo cáo của Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ cho hay một phần tám số lượng gà tây được bán trong dịp lễ Tạ Ơn bị nhiễm siêu vi khuẩn salmonella và campylobacter gây bệnh cho người ăn hàng năm. [3] Do đó, vì nhu cầu bảo vệ sức khoẻ, chúng ta nên tìm các món ăn thay thế và hơn nữa ngày lễ Tạ Ơn là ngày vui vầy sum họp gia đình, không vì thế mà chúng ta cướp đi sự sống của những chú gà tây hiền lành, thân thiện và dễ thương. Ai cũng biết sự sống của mỗi sinh vật là vô cùng trân quý, mỗi sinh vật đều có quyền sống, có tự do sống và không muốn ai lấy đi sự sống. Hãy cùng nói với nhau, với những người thân, với cha mẹ, bà con, anh em, bạn bè là chúng ta hãy cùng nhau ăn mừng lễ Tạ Ơn mà không có sự đau đớn chết chóc của các sinh vật khác, ăn mừng trong niềm vui sum vầy hạnh phúc, trong an lạc hòa bình giữa các sinh vật với nhau.
Trong ý hướng đó, chúng tôi giới thiệu món gà tây chay làm bằng protein đậu nành, không cholesterol, ít chất béo, tốt cho sức khoẻ, lại hợp khẩu vị người Việt chúng ta. Quý độc giả có thể tự nấu theo công thức dưới đây của chị Chân Thiện Mỹ, một cọng tác viên của TVHS chuyên nghiên cứu và thực nghiệm các món chay.
Đối với quý độc gỉa độc thân, chúng tôi giới thiệu hai món chay làm sẵn: (1) Meatless smoked "Turkey" Roll, (do công ty Hoa Kỳ Worthington sản xuất) dùng với sandwiches hay với bánh mì tây. (2) Gà tây chay Tofurky. Hai món này có bán tại hệ thống chợ Mother's Markets.
Chú thích:
[01] Benjamin Franklin, “To Mrs. Sarah Bache,” 26 Jan. 1784, The Writings of Benjamin Franklin, ed. Albert Henry Smyth, New York: The Macmillan Company, 1905-1907.
[02] U.S. Department of Agriculture, National Nutrient Database for Standard Reference, “Turkey, Young Tom, Leg, Meat and Skin, Cooked, Roasted,” Release 20, 2007.
[03] U.S. Department of Agriculture, Food Safety and Inspection Service, “Foodborne Illness and Disease,” 27 Sep. 2006.
TURKEY CHAY / GÀ TÂY CHAY ĐÚT LÒ
Recipe by Chân Thiện Mỹ
Tặng Người Đoá Thanh Lương, sáng tác: Lê Minh Hiền – Trình bày: Ca Sĩ Phương Trang
Công thức & Cách Làm gà tây chay nướng:
2 bịch ham nhão chay (soy paste) (2.64lbs/bịch) thường bán ở tủ đông lạnh chay các siêu thị
2 miếng tàu hủ ky đông lạnh
1/2 teaspoon tiêu
2 teaspoon bột nêm chay
2 teaspoon đường
3/4 cup bột gluten wheat (*)
2 tablespoon dầu ăn
2 teaspoon baking powder
Trộn ham, tiêu, đường, dầu ăn, baking powder, cho đều, sau cùng cho bột gluten wheat nhồi 10 phút giống như làm chả lụa, trải tàu hủ ky miếng gói ham lại. Ở giữa để một cái chai thuỷ tinh, cuộn tròn ham rồi đem đi hấp 2 giờ, để nguội 3 giờ, rồi lấy cái chai thủy tinh ra khỏi ham.
Công thức & Cách Làm Stuffing gà tây chay:
1 bịch herb bánh mì khô
3 cộng cần tây, thái hột lựu
1 củ hành ngọt, thái hột lựu
2 trái apple xanh, thái nhỏ
1/2 cup crainberries
1/4 teaspoon tiêu
1/2 lon soup chay
1 teaspoon dầu ăn
1teaspoon parsles flakes.
1 teaspoon bôt nêm chay.
1 tablespoons butter
Bắt chảo để dầu vô, cho củ hành xào thơm, cho cần tây , apple, crain beries, nước soup chay, sau cùng cho parkley
Để nguội rồi nhồi stuffing vô trong gà tây chay
Công thức & Cách Làm Nước sốt nướng gà tây chay:
1 hộp thơm (pinapple crush) loại bầm nhỏ
1 teaspoon bột nêm chay
2 teaspoon đường cát vàng
1 củ hành thái nhỏ
2 teaspoon dầu ăn
2 tablespoon dầu hào chay
1 lon soda nước dừa
3 tablespoon butter
Bắt chảo nóng cho dầu, xào củ hành vàng, cho bột nêm, dầu hào chay, đường. Đổ hỗn hợp lên gà tây nướng 250 độ 1 giờ 30 phút, nhớ 15 phút tưới nước sốt lên gà chay, 10 phút sau cùng vặn lò 400 độ cho da tàu hủ ky dòn vàng đều , đem gà tây chay sắp lên dĩa ăn với khoai tây, đậu, carrot.
Kính chúc quý vị an lành, hạnh phúc bên gia đình người thân trong mùa lễ Tạ Ơn 2010.
Chân Thiện Mỹ
(*)Bộtt Gluten Wheat Flour có thể mua ở Von's va Henry market, khoang? $2:00/pound hay tại đây: http://www.carbsmart.com/bobredmilglu.html
Nghe nhạc
Tặng Người Đoá Thanh Lương, sáng tác: Lê Minh Hiền – Trình bày: Ca Sĩ Phương Trang
Nghe Nghệ sĩ Chí Tâm hát bài: Ai Bảo Ăn Chay Là Khổ, Nhạc Phạm Duy, Lời Chí Tâm