Ếch ra khỏi giếng

ẾCH RA KHỎI GIẾNG
Như Nhiên Thích Tánh Tuệ

Trong cái giếng nọ có rất nhiều con ếch, không rõ tổ tiên của chúng đã được sinh ra từ lúc nào. Chúng lớn lên và duy trì nòi giống qua năm này năm khác. Công việc của chúng hầu hết chỉ loanh quanh chuyện ăn, ở, ngủ và thư giãn.

Nhiều con thoả mãn với cuộc sống ở đây, có lẽ vì nó không cảm nhận được sự tù túng của mình hoặc nếu có thì chúng cũng chẳng biết làm gì để thay đổi. Một số con khác quyết định tìm đường để leo lên thành giếng xem ở nơi mà ánh sáng lung linh kia có gì mà mới mẻ hay không, có cuộc sống nào tự do hơn ở đó không?

Thế rồi giữa chúng đã có những tư tưởng khác nhau. Một số con nói "cái giếng này là trung tâm của vũ trụ", nhiều con khác thấy vui với suy nghĩ này và chấp nhận điều đó. Khi nói về Thượng Đế, chúng lấy làm đắc ý lắm với suy nghĩ rằng "Thượng Đế có lẽ là một con ếch rất lớn".

Một số con khác không thấy vậy, nó nói "cái giếng này chỉ là một trong số rất  nhiều những cái giếng đang tồn tại đâu đó trong vũ trụ". Nhưng chẳng mấy ai tin điều đó, vì ngay cả những con ếch thông minh nhất cũng không thể nhìn thấy toàn bộ vũ trụ và mô tả một cách thuyết phục nhất cho đồng loại của mình. Có lẽ do giới hạn của từ ngữ, cũng có thể vì loài ếch không đủ sức tưởng tượng để hiểu và chấp nhận kiến thức này.

Những con leo lên thì vẫn cứ leo, những con ở lại vẫn cứ ở lại để tiếp tục ăn, ở,  ngủ và thư giãn. Không những thế, đôi khi chúng cho rằng những kẻ khổ hạnh  đang nỗ lực leo lên miệng giếng là không thực tế và dại dột

Những người học và tu theo Phật không phải là chối bỏ hiện thực đi tìm hạnh phúc ở chốn già lam hay ở thế giới siêu hình nào đó, càng không phải là để trốn tránh cuộc đời này. Mà tu là để Sống Tỉnh Thức, và sống tỉnh thức là lối sống thoát ly khỏi thân phận của ếch ngồi đáy giếng, tù đó có được tự do và hạnh phúc thực thụ.

Vậy Sống Tỉnh Thức là gì? Đó là một đời sống trong sự hiểu biết:

- Hiểu đúng và rõ chính mình để làm chủ chính mình.
- Hiểu đúng và rõ các Quy luật tự nhiên để sống thuận theo Quy luật tự nhiên.
- Hiểu đúng và rõ người khác để giúp đỡ họ đúng cách.

Học Phật Pháp là gì?

Là học những lời dạy của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni để xây dựng một Đời Sống Tỉnh Thức. Ngược lại, bất kỳ những lời dạy nào khiến ta bị Mê đắm, cực đoan, bám víu, và nô lệ vào những tha lực bên ngoài mà không phải là chính mình hoặc cản trở sự Tỉnh Thức của ta thì dù lời đó được ghi trong kinh điển nào đi chăng nữa, dù có nhân danh là lời dạy của Đức Phật chăng nữa, cũng chỉ vô nghĩa mà thôi.

Thương, ghét - dại, khôn...

Nhân thế xoay vần chuyện ghét, thương
Lúc thì oán giận, lúc tơ vương
Thương trong vướng mắc, thương rồi khổ
Ghét, nhắc tên hoài, ghét lại thương.

- Đã biết có thương là có hận
Thì đừng lận đận ghét cùng thương!
Mong sao sống nhẹ nhàng thương, giận
Để thoát ra ngoài khổ ghét, thương..

*** 

Thiên hạ đua nhau tính dại, khôn
Biết đâu là dại, biết đâu khôn?
Khôn trong tham dục, khôn tìm dại
Dại chốn tu hành. Dại hóa khôn.

- Đã biết có khôn là có dại
Thì thà đừng dại cũng đừng khôn
Mong sao giữ tánh không khôn dại
Để bước ra ngoài chốn dại khôn.

Như Nhiên - 
Thích Tánh Tuệ

(Thư Viện Hoa Sen)