Một cách phổ quát, lịch sử được hiểu là nghiên cứu về quá khứ với tất cả những lựa chọn và sự kiện phức tạp của nó mà đối tượng chủ yếu là con người và xã hội. Mục tiêunghiên cứu không chỉ giới hạn trong một phạm trù hay lĩnh vực nào đó mà còn bao hàm tất cả xã hộiloài người qua nhiều góc cạnh và bối cảnh lịch sử mang nhiều hình thức khác nhau. Bản thân của lịch sử không gì khác hơn chính là sự thật, một tổng hợp về nhiều câu chuyệnsinh động, do nhiều người thuộc nhiều thế hệmô tả bằng nhiều phương pháp qua cách đánh giá khách quan hoặc chủ quan đôi lúc mâu thuẫn, xung đột…
Lịch sửPhật Giáo là một dòng chảy xuyên suốt mà mối liên hệgắn bó của nó không chỉ là những thời khắc ngắn ngủi nhưng lại là một nối kết mật thiết được khởi đi từ nhiều kiếp quá khứ. Chính thế, khi đặt bút để viết về lịch sửPhật giáoThế giớichúng tôi đã hết sức đắn đo vì sự giới hạn về thời gian trước bao nhiêu trọng trách cần phảihoàn tất. Thế nhưng, do nhu cầu tìm hiểu bằng chính tầm nhìn của mình nhằm rút ra những bài học giá trị hầu soi sáng cho các hành hoạt qua tấm gương lịch sử dù xấu hay tốt, đúng hay sai, thành hay bại, hưng thịnh hay suy thoái, thái bình hay biến loạn… tất thảy đều là những bài học giá trị cần chiêm nghiệm và chiêm nghiệm một cách nghiêm túc, cẩn trọng. Đó là lý do tại sao chúng tôi đã đầu tư thời gian cho bộ Tổng Quan Lịch SửPhật GiáoThế Giới được in thành ba tập này.
Trải qua nhiều năm, khi tham dự các diễn đàn quốc tế về nhân quyền cũng như vận động cho tự do và dân chủ tại nhiều quốc hội của những quốc gia, trong đó có quốc hội Hoa Kỳ, Âu Châu và Liên Hợp Quốc, đặc biệt sau khi làm cố vấn cho Tổ chức Liên Hữu Phật Giáo Thế Giới (WFB), tôi đã có ý nghĩ là cần phải viết tên của các nhân vật, tổ chức và địa danh bằng chính ngôn ngữbản địa và phiên âm theo mẫu tự Latinh, vì như thế sẽ giúp cho người đọc dễ dàng nhận diện một cách nhanh chóng các địa danh, tên gọi v.v… thay vì phải mất thì giờ để tra cứu xem “Cựu Kim Sơn” hay “Hoa Thịnh Đốn” là thành phố nào và ở đâu, là ví dụ điển hình.
Hiện nay, tại một số nước Phật giáo mới du nhập với thời gian chưa lâu, nguồn tài liệu để tra cứu tương đối khan hiếm, chính vì vậy mà chúng tôi chỉ viết một cách tổng quát, tuy nhiên, khi tìm được những dữ liệu liên hệ, chúng tôi sẽ cố gắng bổ sung thêm trong khả năng có thể.
Mùa An Cư năm 2014
TK Thích Viên Lý
MỤC LỤC
LỜI TỰA LỊCH SỬPHẬT GIÁOẤN ĐỘ
I. Tổng Quan Xã HộiẤn Độ Thời Cổ Đại
1. Bối Cảnh Địa Lý và Chính Trị 11
2. Hệ ThốngGiai Cấp 13
3. Phong Trào Sa-Môn (Sramana Movements) 15
II. Đấng Khai Sáng Đạo Phật 16
1. Đức PhậtThích Ca Mâu Thị Hiện Đản Sanh 17
2. Thời Điểm Đản Sanh Và Gia Thế Của Đức Phật 17
3. Những Mốc Điểm Quan Trọng Trong Cuộc Đời
Thái Tử Siddhartha 18
3.1. Thời Gian Trong Hoàng Cung 18
3.2. Xuất Gia Tầm Đạo 19
3.3. Thành Đạo 21
3.4. Đức PhậtHóa Đạo Lần Đầu Tiên 25
a. Thành LậpTăng Đoàn 25
b. Quá Trình Hóa Độ 25
3.5. Mười Đệ Tử Lớn Của Đức Phật 29
3.6. Về Thăm Hoàng Gia Và Quê Hương 29
3.7. Thành LậpGiáo Đoàn Ni 30
3.8. Chế Định Giới Luật 33
3.9. Bốn Mươi Lăm Mùa An Cư Của Đức Phật 34
3.10. Chương TrìnhHành Đạo Mỗi Ngày 36
3.11. Các Pháp Hội Lớn Do Đức PhậtThuyết Giảng 38
3.12. Đức Phật Chuẩn Bị Thị HiệnNiết Bàn 39
3.13. Đức PhậtThị HiệnNhập Niết Bàn 40
3.14. Lưu BốXá Lợi 41
III. Thời Kỳ Sau Đức PhậtThị Tịch
1. Đại Hội Kết TậpKinh Điển Lần I 42
1.1. Nguyên NhânKết Tập Kinh Điển 42
1.2. Địa Điểm Đại HộiKiết Tập 44
1.3. Hai sự kiện quan trọng nhất trong Đại Hội Kết Tập Thứ I 45
1.4. Khởi Nguyên Của Luật Tạng 49
1.4.1. Kinh Tạng Khởi Nguyên 50
2. Đại Hội Kết TậpKinh Điển Lần Thứ II 51
2.1. Nguyên NhânTriệu TậpĐại Hội 51
2.2. Địa Điểm Đại Hội Kết TậpKinh Điển Lần Thứ II 52
2.3. Kết Quả Đại Hội Kết Tập 55
2.4. Những Nguyên Nhân Dẫn Tới Phân Chia 55
3. Đại Hội Kết TậpKinh Điển Lần Thứ III 58
3.1. Nguyên NhânTriệu TậpĐại Hội 58
3.2. Địa Điểm Đại Hội Kết Tập 61
3.3. Kết Quả Đại Hội 62
4. Đại Hội Kết TậpKinh Điển Lần Thứ IV 63
4.1. Phật Giáo Trong Thời Kỳ Vua Kanishka
(Ca Nị Sắc Ca), Đầu Thế Kỷ Thứ II 65
4.2. P.G Sau Thời kỳ Đ.H Kết Tập Kinh Điển Lần Thứ IV 70
5. Đại Hội Kết TậpKinh Điển Lần Thứ V và Thứ VI
Tại Miến Điện 73
IV. Những Yếu Tố Chính Trị Và Kinh Tế Liên Quan
Tới Sự Phát Triển Của Đạo Phật 77
V. Đời SốngTu Viện Và Nền Giáo DụcPhật Giáo 79
VI. Bốn Thời Kỳ Quan Trọng Của Lịch SửPhật Giáo 83
1. Thời KỳPhật GiáoSơ Khai 83
2. Thời Kỳ Thứ Hai Là Thời Kỳ Lý Giải Và Khai Triển
Những Giáo Lý Của Đức Phật 88
3. Thời Kỳ Thứ Ba Là Thời Gian Phát Triển Của Tông Phái
Đại Chúng Bộ Còn Được Gọi Là Tông Phái “Đại Thừa” 89
4. Thời Kỳ Thứ Tư Là Thời Gian Phát Triển Của Mật Tông 92
VII. Sự Suy Vong Và Triển VọngHồi Sinh Của
Phật Giáo Ở Ấn Độ 93
1. Những Nguyên Nhân Khiến Phật Giáo Ấn-Độ Suy Vong 94
1.1. Bắt Đầu Gặp Khó Khăn 95
1.2. Những Ảnh Hưởng Từ Bên Trong Ấn-Độ Khiến Cho
Phật Giáo Suy Vong 95
1.3. Ảnh Hưởng Từ Sự Sụp Đổ Của Đế Quốc Harsha Vardana 96
1.4. Tình Trạng Của Phật Giáo Ở Miền Nam Ấn Độ 97
1.5. Tổ Long Thọ (thế kỷ thứ I - II) 97
1.6. Triều Đại Đế Quốc Pala 100
1.7. Mất Sự Ủng Hộ Của Giới Cai Trị 101
1.8. Đặc TínhPhổ Biến Quốc Tế Của Phật Giáo 101
1.9. Những Ảnh Hưởng Từ Bên Ngoài Ấn-Độ Khiến Cho
Phật Giáo Suy Vong 101
1.9.1. Những Cuộc Xâm Lăng Của Các Bộ Tộc Du Mục
Trung Á Và Các Đạo Quân Hồi Giáo 101
1.9.2. Muhammad Bin Qasim 102
1.9.3. Tiểu Vương Mahmud Xứ Ghazna 102
1.9.4. Muhammad Xứ Ghor 102
1.9.5. Lãnh Chúa Timur Còn Có Tên Là Tamarlane 103
2. Nguyên Nhân Suy Vong Không Phải Vì Thua Kém
Tôn Giáo Khác 103
3. Phật GiáoẤn Độ Ở Thế Kỷ XIX Bắt Đầu Hồi Sinh 103
4. Những Nỗ Lực ... Phục HồiPhật Giáo Ở Ấn Độ 104
5. Ảnh Hưởng Của Đức Dalai Lama 14 105
6. Công Trạng Của Ngài Anagarika Dharmapala 106
7. Ảnh Hưởng Của Hội Thông Thiên Học 107
8. Những Công Đức của TS Bhimrao Ramji Ambedkar 108
VIII. Sự Nghiệp Của A Dục Vương (Asoka)
Đối Với Phật Giáo 112
1. Mở Đầu Sự NghiệpTruyền BáPhật Pháp Ở Những
Quốc Gia Ngoài Ấn Độ 115
2. Chính Sách Cai Trị Theo Phật Giáo Của Đại Đế Asoka 118
3. Không Thiên VịTôn Giáo 120
4. Tạo Phúc Lợi Cho Dân Chúng 122
5. Địa Vị Của Vua Asoka Trong Lịch SửThế Giới 124
6. Những Thạch Trụ Của Vua Asoka 125
6.1. Biểu Tượng Quốc Huy Và Quốc Kỳ Ấn-Độ 126
6.2. Biểu TượngHoa Sen Và Sư Tử Trên Thạch Trụ 127
6.3. Chữ Khắc Trên Cột Trụ 128
6.4. Nội Dung Chỉ Dụ Đáng Kể Nhất 132
6.4.1 Chỉ Dụ khắc trên Bia Đá Lớn Số 13 132
6.4.2 Chỉ dụ trên Bia Đá Lớn Số 14 133
6.4.3 Chỉ Dụ Trên Bia Đá Kalinga 134
6.4.5. Những Quan Niệm Về Đạo Đức 135
Hành Động Chân Chánh 135
Từ Bi Đối Với Tù Nhân 136
Coi Trọng Đời Sống Của Thú Vật 137
6.4.6. Những Chỉ Dụ Về Tôn Giáo 138
Tinh ThầnBao DungTôn Giáo 139
6.4.7. Phúc Lợi Cho Tha Nhân 139
Điều Trị Y Khoa: 139
Trồng Cây Và Đào Giếng Bên Lề Đường: 140
Viên Chức Đặc Trách Tín Ngưỡng: 140
6.4.8. Vua Asoka Tin Tưởng Vào Kiếp Sau 141
7. Phân Tích “Pháp” Của Vua Asoka 142
8. Đề Tài Tranh Luận 145
9. Kết Luận 147
IX. Các Thánh ĐịaPhật Giáo Tại Ấn Độ
1. Thánh Địa Lumbini (Lâm-Tỳ-Ni) 148
Phật Tử U Thant Khởi Xướng Kế HoạchTrùng Tu
Lâm-Tỳ-Ni 151
Các Vị Tổng Thư KýLiên Hiệp Quốc Đã Đến
Thăm Viếng Lâm-Tỳ-Ni 152
Đồ Án Quy Mô Của Kiến Trúc Sư Kenzo Tange 156
2. Thánh ĐịaBồ Đề Đạo Tràng 158
3. Thánh ĐịaLộc Uyển Nơi Đức PhậtChuyển Pháp Luân 166
Đại Bảo Tháp Dhamek 169
Thạch Trụ Của Vua Asoka Ở Sarnath 170
Tu Viện Mulgandha-Kuti Vihara, Nơi Đức PhậtAn Cư
Lần Đầu Tiên Trong Mùa Mưa 171
Những Ngôi Chùa Thời Hiện Đại Ở Sarnath
Chùa Nhật Bản Ở Sarnath 172
Chùa Phật-Giáo Thái Lan Ở Sarnath 173
Chùa Tông Nyingma của Phật-Giáo Tây Tạng 174
Chùa Đại Lộc Của Phật-Giáo Việt Nam Gần Sarnath 175
4. Thánh Địa Câu-Thi-Na Nơi Đức Phật Nhập Niết-Bàn 176
Kinh Đại Bát Niết Bàn 180
5. Đại Bảo Tháp Sanchi 185
6. Nalanda – Đại HọcPhật Giáo Đầu Tiên Trên Thế Giới 187
Nalanda Trong Triều Đại Gupta 188
Trường Ốc 188
Bị Tiêu HủyHoàn Toàn 190
Khai Quật Khảo Cổ 192
Một Số Nhân Vật Lịch SửNổi TiếngTiêu Biểu
Có Liên Hệ Với Học Viện Nalanda 193
Địa Điểm Du Lịch Và Chiêm Bái Của Phật Tử 194
Một Số Hình Ảnh Khuôn Viên Đại Học Nalanda 195
LỊCH SỬPHẬT GIÁO NEPAL
1. Bối Cảnh Lịch Sử Và Địa Lý 201
2. Thành PhầnTôn Giáo 203
3. Vương Quốc Nepal 203
4. Vườn Lâm Tỳ Ni ở Nepal nơi Đản Sanh Của Đức Phật 205
5. Vua Asoka Tới Chiêm Bái Nơi Đản Sinh của Đức Phật 206
6. Phật GiáoThời Kỳ Tiền Lichchavi 207
7. Phật Giáo Trong Thời Kỳ Licchavi (400-750) 208
8. Phật Giáo Trong Thời Kỳ Licchavi (600-1200) 210
9. Phật Giáo Trong Triều Đại Malla (1200-1769) 211
10. Phật Giáo Trong Triều Đại Shah (1769-1846) 211
11. Phật Giáo Trong Triều Đại Rana (1846-1951) 211
12. Triều Đại Shah (1951-2006) 212
13. Di SảnThế Giới Của UNESCO 212
14. Sự Dung Hòa Giữa Phật Giáo Và Ấn Giáo Ở Nepal 215
15. Những Liên Hệ Giữa Nepal Và Ấn-Độ 217
16. Ảnh Hưởng Của Tây Tạng 219
17. Tông PháiPhật Giáo Newar Ở Nepal 221
18. Bảo TồnKinh ĐiểnPhạn Ngữ 222
19. Thung Lũng Kathmandu Với Những Di SảnThế Giới 223
Chùa Boudhanath 224
Chùa Swayambhunath 225
18 Ngôi Chùa Và Đền Thờ Ở Thành Phố Patan 226
Chùa Mahaboudha 227
Chùa Thế Giới Hòa Bình Ở Pokhara 228
Tu Viện Kopan 230
Kết Luận 232
LỊCH SỬPHẬT GIÁOTÍCH LAN
1. Bối Cảnh Địa Lý Và Lịch Sử 237
2. Thành PhầnTôn Giáo 238
3. Lịch SửPhật GiáoTích Lan 238
4. Thời kỳ Anuradhapura 241
5. Thời Kỳ Polonnaruwa 242
6. Vương Triều Và Phật Giáo 243
7. Phật GiáoĐại Thừa Tại Tích Lan 243
8. Các Nhà Hành Hương Trung Hoa 244
9. Thảm Họa Bà La Môn 247
10. Tăng ĐoànTích Lan Có Lịch SửLâu Dài Nhất 248
11. Giáo ĐoànTỳ Kheo Ni Ở Tích-Lan 249
12. Thời Kỳ Thuộc Địa 250
13. Phong TràoPhục HưngPhật Giáo Ở Tích-Lan 251
14. Đế Quốc Anh Đến Cai Trị Và Chấm Dứt Chế Độ
Quân Chủ Của Sri Lanka 254
15. Phật Giáo Sri Lanka Trong Tiền Bán Thế Kỷ XX 255
16. Đại Lễ Kỷ Niệm 2500 Năm Sau Khi Đức Phật
Nhập Niết Bàn 258
17. Phật Giáo Thời Hiện Đại 259
Kết Luận 261
LỊCH SỬPHẬT GIÁO BHUTAN
1. Bối Cảnh Địa Lý Và Lịch Sử 265
2. Sơ Lược về Lịch SửPhật Giáo Bhutan 269
3. Tổ Chức Giáo DụcPhật Giáo 271
4. Trung TâmPhật Giáo Đảm Nhiệm Giáo DụcPhật tử 271
5. Phật Giáo Bhutan Từ Đầu Thế Kỷ XX 273
6. Vị Vua Khai Quốc Ugyen Wangchuck 274
7. Quốc Vương Thứ Nhì Jigme Wangchuck 275
8. Quốc Vương Thứ Ba Jigme Dorji Wangchuck 275
9. Quốc Vương Thứ Tư Jigme Singye Wangchuck 276
536 THÍCH VIÊN LÝ • TỔNG QUAN LỊCH SỬPHẬT GIÁOTHẾ GIỚI • QUYỂN I
10. Đương Kim Quốc Vương Jigme Khesar Namgyel
Wangchuck 277
11. Truyền ThốngBao DungTôn Giáo 280
12. Quốc Vương Bhutan Khởi Xướng Khái Niệm
“Tổng Hạnh Phúc Quốc Gia” 282
13. Thế Giới Bắt Đầu Theo Gương Bhutan Để
Bảo Vệ Môi Trường 286
14. Những Lời Phát BiểuLiên Quan Tới GNH 288
15. Tu ViệnLinh Thiêng 289
Kết Luận 291
LỊCH SỬPHẬT GIÁO THÁI LAN
1. Bối Cảnh Địa Lý Và Lịch Sử 295
2. Lịch SửPhật Giáo Thái Lan 296
2.1. Lịch Sử Dân Tộc Thái 296
3. Thời GianPhật GiáoDu Nhập Vào Thái Lan 298
4. Thời KỳPhật GiáoĐại ThừaDu Nhập Thái Lan 304
5. Thời KỳPhật Giáo Miến Điện Du Nhập Vào Thái Lan 307
6. Thời KỳPhật GiáoTích LanDu Nhập Vào Thái Lan 308
7. Thời Kỳ Từ Thế Kỷ XIII Đến Thế Kỷ XIX 311
8. Thái Lan Có Hai Hệ Phái Phật GiáoChính Yếu 311
9. Phật Giáo Thái Lan Thời KỳCận Đại Và Hiện Đại 311
10. Vua Mongkut (Rama IV) 313
11. Vua Bhumibol Adulyadej (Rama IX) 314
12. Ba Nguồn Ảnh HưởngChính Yếu Đối Với
Phật Giáo Thái Lan 316
12.1. Nguồn Ảnh Hưởng Thứ I 316
12.2. Nguồn Ảnh Hưởng Thứ II 317
12.3. Nguồn Ảnh Hưởng Thứ III 317
13. Những Liên Hệ Với Chính Phủ 317
14. Thọ Giới Và Xuất Gia Ngắn Hạn 318
15. Địa Vị Của Nữ Giới 320
16. Vấn ĐềGiáo Dục 320
16.1. Đại Học Mahachulalongkornrajavidyalaya 321
16.2. Đại học Mahamakut hay MBU 321
16.3. Đại họcPhật giáoThế giới (WBU) 321
16.4. Đại học Mahapanya Vidayalai 323
17. Hệ Thống Tổ Chức Phật Giáo 324
Danh Sách Các Đức Tăng Thống Thái Lan 328
18. Các Lễ Hội Quan Trọng 331
19. Một Số Tín Ngưỡng Dân Gian 333
Kết Luận 333
LỊCH SỬPHẬT GIÁO TRUNG QUỐC
PHẬT GIÁO TRUNG QUỐC 337
1. Phật Giáo Thời Hậu Hán (後漢) 343
1.1. Phật GiáoDu Nhập Vào Trung Quốc 344
2. Phật GiáoSuy Yếu Sau Triều Đại Hán (漢朝) 349
3. Phật Giáo Thời Ngụy Tấn 351
4. Phật Giáo Thời Nam Bắc Triều 353
5. Phật Giáo Thời Tùy 361
6. Phật Giáo Thời Đường 365
7. Phật Giáo Thời Ngũ Đại Thập Quốc 369
8. Phật Giáo Thời Bắc Tống 371
9. Phật Giáo Thời Nam Tống 373
10. Phật Giáo Thời Liêu-Kim 376
11. Phật Giáo Triều Nguyên 380
12. Phật Giáo Thời Minh 383
13. Phật Giáo Thời Thanh 386
14. Phật Giáo Thời Trung Hoa Dân Quốc 389
15. Phật Giáo Thời Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa 393
15.1. Cơ Cấu Tổ Chức Phật Giáo 399
Kết Luận 403
LỊCH SỬPHẬT GIÁOĐÀI LOAN
PHẬT GIÁOĐÀI LOAN 409
1. Thời Kỳ Nhà Trịnh 412
2. Thời Kỳ Nhà Thanh 414
3. Thời Kỳ Nhật Thuộc 416
4. Thời KỳPhục Hồi 420
5. Tứ Đại Danh Sơn Của Phật GiáoĐài Loan 425
5.1. Cao Hùng Phật Quang Sơn - Đại SưTinh Vân 427
5.2. Kim Sơn - Pháp Cổ Sơn - Th.sư ThíchThánh Nghiêm 433
5.3. Bộ Lí Trung ĐàiThiền Tự - Hòa ThượngDuy Giác 437
5.4. Hoa Liên Từ Tế - Ni TrưởngThích Nữ Chứng Nghiêm 439
5.5. Đạo SưẤn Thuận (印順) 442
I. Thượng Biến - Kinh Luận Giảng Ký Tất Cả 7 Cuốn 443
II. Trung Biến Gồm Có 6 Cuốn 444
III. Hạ Biến Gồm Có 12 Cuốn 444
Những Cuốn Sách Khác 444
Kết Luận 445
LỊCH SỬPHẬT GIÁO MIẾN ĐIỆN
1. Bối Cảnh Địa Lý Và Lịch Sử 449
2. Lịch SửLâu Dài Của Phật Giáo Miến Điện 450
3. Phật Giáo Ở Miền Nam Miến Điện Từ Thế Kỷ Thứ V
Tới Thế Kỷ XI 451
4. Phật GiáoThượng Tọa Bộ Ở Miến Điện 452
5. Công Đức Của Thầy Tỳ-Kheo Shin Arahan 453
6. Vua Anawratha Tìm KiếmTam Tạng Kinh Điển 454
7. Vương Quốc Pagan Phát Triển Trước Khi Bị Quân
Mông Cổ Xâm Lăng 457
8. Vua Kyanzitta Củng CốPhật GiáoNam Tông 458
9. Tình Thân Hữu Giữa Miến Điện Và Sri Lanka 461
10. Vương quốc Mon Chấn HưngTăng Già Miến Điện 462
11. Ảnh Hưởng Chính Trị của Tăng-Đoàn trong
Lịch Sử Miến Điện 462
12. Vi Diệu Pháp Được Phật Tử Miến Điện Coi Trọng 464
13. Vi Diệu Pháp: Nền Tảng Của Thiền Nội Quán 466
14. Những Công Đức Của Vua Mindon 467
15. Vua Mindon Triệu TậpĐại Hội Kết TậpKinh Điển
Ở Mandalay 471
16. Pg Trong Thời Miến Điện Bị Đế Quốc Anh Cai Trị 472
17. Hai Đại Hội Kết TậpKinh ĐiểnPhật Giáo Thứ Năm
Và Thứ Sáu Ở Miến Điện 473
17.1. Đại Hội Kết TậpKinh ĐiểnPhật Giáo Thứ V 473
17.2. Đại Hội Kết TậpKinh ĐiểnPhật Giáo Lần Thứ VI 476
17.3. Thời GianĐại Hội Kết Tập 477
17.4. Kết Quả Đại Hội Kết TậpKinh Điển 478
17.5. Quỹ Hội Đoàn Đạo Pháp In Tam Tạng Kinh Của
Đại Hội Kết Tập Thứ VI 479
18. Phật Giáo Miến Điện Trong Thời Độc Lập 481
19. Phật Giáo Miến Điện Dưới Thời Chính Phủ Quân Nhân 482
20. Sự Dấn Thân Của Chư Tăng Miến Điện 483
21. Các Vị Đại Trưởng LãoTam TạngPhật Giáo Miến Điện 486
Bài viết này chỉ là những suy nghĩ rời. Nói theo ngôn ngữ thường dùng là viết theo thể văn tản mạn. Nghĩa là, không phải sắp xếp, lý luận theo một hệ thống. Bài viết khởi lên từ cuộc nói chuyện rời trong khi ngồi trên xe của nhạc sĩ Tâm Nhuận Phúc Doãn Quốc Hưng từ Quận Cam tới tham dự một Phật sự tại Riverside, California.
Có rất nhiều thông tin trái ngược nhau về đậu nành: Nó có tốt cho sức khỏe không? Nó có nguy hiểm không? Và nếu ăn được thì tại sao một số người lại nói là không?
Là Phật tử, ai cũng muốn tìm hiểu Đạo Phật để thực hành cho đúng đắn ; nhưng Phật Giáo thật mênh mông, như lá cây trong rừng : học cái chi đây ? bắt đầu từ đâu ? Cả đời người chắc cũng không học hết được. Mỗi người tùy theo phương tiện, chí hướng, ý thích, điều kiện, mà đặt trọng tâm trên một hay vài địa hạt nghiên cứu.
Chúng tôi sử dụng cookie để cung cấp cho bạn trải nghiệm tốt nhất trên trang web của chúng tôi. Nếu tiếp tục, chúng tôi cho rằng bạn đã chấp thuận cookie cho mục đích này.