Một Là Tất Cả - Xin Đừng Lặng Câm

01/06/20169:36 SA(Xem: 4273)
Một Là Tất Cả - Xin Đừng Lặng Câm

MỘT LÀ TẤT CẢ - XIN ĐỪNG LẶNG CÂM
Đỗ Đức *

Tôi viết bài này cũng như một bài trước đây (1) với mục đích ban đầu cho những ai không có chuyên môn về khoa học liên quan đến sự sống (ví dụ: môi trường, thủy sản, công nghệ thực phẩm...) có thêm thông tin khoa học cơ bản liên quan đến Thảm họa môi trường Quốc gia Miền Trung. Phần tiếp theo, tôi trình bày sơ lược quá trình nhiễm độc trong môi trường ở nước Mỹ trước đây liên quan đến môt loại thuốc trừ sâu (insecticide), qua đó liên hệ với thảm họa Cá chết ở VN, rồi dẫn đến phần cuối là ý kiến cá nhân tôi trong việc tìm ra một lối ra sau thảm họa sau khi phân tích và thảo luậnliên hệ đến sự tuyệt thực của một người con Việt.

***

Chim chết hoặc Chim non biến mất ở nước Mỹ những năm 196X là chủ đề chính trong tác phẩm Silent Spring / Mùa Xuân Lặng Câm, cuốn Kinh Thánh về bảo vệ môi sinh, được viết bởi nhà khoa học Rachel Carson (2). Hình ảnh sau giải thích vì sao xảy ra hiện tượng bất thường này (3).

DDT
Quá trình tăng nồng độ DDT trong chuỗi thức ăn (3)

Nồng độ DDT (một loại thuốc trừ sâu) có trong nước (water) khởi thủy rất nhỏ chỉ 0.000003 ppm (part per milion ký hiệu cho một loại nồng độ trong khoa học, đọc là một phần triệu). Tuy vậy, trong động vật phù du (zooplankton) đã là 0.04 ppm. Đến chuỗi thức ăn thứ hai tức loại cá bé (small fish) chúng ăn động vật phù du, loại cá này đã có trong cơ thể nồng độ 0.5 ppm. Cứ tiếp diễn như vậy theo quy luật cá lớn hơn nuốt cá bé, rồi Chim săn cá (fish-eatting birds) ăn phải cá lớn hơn chút xíu đó, thì chỉ sau đúng bốn lần trong vòng ‘’luân hồi” của chuỗi thức ăn, nồng độ DDT có trong Chim săn cá đã là 25 ppm. Lấy nồng độ cuối cùng này, chia cho nồng độ rất nhỏ trong nước lúc ban đầu, tương ứng với điểm đầu và cuối của mũi tên, sẽ ra con số gần 10 triệu lần tăng lên về nồng độ (the increase of 10 million times).

Mười triệu lần tăng lên về nồng độ DDT trong cơ thể Chim săn cá so với nồng độ DDT khởi thủy trong nước lúc ban đầu dẫn đến hậu quả gì? Như đã nói một phần trong (2,3), loài Chim ăn cá nhiễm độc có thể chết. Nếu chưa chết luôn chúng vẫn còn khả năng đẻ trứng. Nhưng trứng chim đẻ ra có biến dạng và quan trọng nhất trứng chim không thể nở được thành chim non! Nên Mùa Xuân những năm 196X ở một vùng quê thanh bình trù phú của nước Mỹ đã đến mà lạ kỳ khi Rachel Carson quan sát được là đã vắng lặng tiếng Chim hót như lệ thường. Thế nên mới có tựa đề cho cuốn sách Kinh điển về bảo vệ Môi sinh Mùa Xuân Lặng Câm như đã trình bày.

***

Đó là chuyện của nước Mỹ xa xôi cách đây khoảng 60 năm! Đối mặt với VN hiện giờ Cá chết ở Miền trung sau gần hai tháng. Tôi suy đoán nó là vấn đề rất đau đầu, không dễ dàng có được đáp án hoàn hảo trong một sớm một chiều vì Môi trường sẽ liên quan trực tiếp đến Kinh tế (chọn Cá hay chọn Thép), Sức khỏe cộng đồng, rồi Kinh tế ắt sẽ là Chính trị, vv và vv. Mà Chính trị xứ An Nam ta thì từ xưa đến giờ là không minh bạch.

Không minh bạch nên chỉ biết dự đoán, mà dự đoán thì thường là kém chính xác hơn cả dự báo thời tiết ở những nơi có công nghệ lạc hậu! Nhưng tôi xa xứ cũng biết làm gì hơn ngoài dự đoán? Nếu các bài viết trong (4,5,6) chỉ một phần là sự thật thì hiện tượng gần đây Cá Voi chết dạt vào biển VN cũng không có gì khó hiểu (7) khi ta liên hệ với giải thích cho 10 triệu lần tăng lên về nồng độ của độc chất DDT với Chim săn cá tức chúng chỉ ăn cá nhỏ. Ngoài ra, dựa vào câu chuyện nước Mỹ liên quan đến DDT nói trên ta có thể suy luận được Cá chết hàng loạt, kéo dài, trong một phạm vi rộng là do một tác nhân khủng khiếp: một loại DDT đời mới nhất mãi vẫn chưa được công bố! Có lẽ thủ phạm liên quan đến kim loại nặng.

Không minh bạch là một trong những hậu quả tai hại khi không dám “nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật. Nó sẽ dẫn đến một hệ lụy vô cùng tai hại khác nữa là khi Chính quyền nói thật Dân lại cũng vẫn không tin! Chả khác nào vì nghèo đói nên đẻ nhiều con, rồi do đẻ nhiều lại dẫn tới không được học hành nên con cái lại tiếp tục đói nghèo! Một vòng tròn luẩn quẩn, gây nguy hại cho toàn xã hội. Bởi vậy cách đây một tháng tôi đã làm một băng rôn trên Facebook: Mùa Xuân Lặng Câm ở Mỹ; Mùa Hè có lặng câm ở VN? Silent Spring in US; Silent Summer in VN?

***

Cách đây khoảng một tuần "Cá Việt Nam đến Köln", Đức (8). Theo tin đã đưa nhờ sáng kiến bất ngờ của các bạn trẻ vùng Köln-Bonn-Siegburg nên chỉ trong vòng 3 giờ nhóm đã thu thập được gần 70 chữ ký tươi gửi kèm theo kiến nghị đến các tổ chức môi trường quốc tế và chính phủ VN. Quá trình thu nhận chữ ký vẫn đang tiếp tục. Họ đã kiến nghị với chính phủ VN rằng: “...bên cạnh các đòi hỏi về mau chóng tìm ra nguyên nhân thảm họa, công khai thông tin cho nhân dân và khẩn trương khắc phuc hậu quả, giúp đỡ ngư dân còn có yêu cầu tận dụng sức mạnh của toàn dân, của các tổ chức xã hội dân sự trong bảo vệ môi trường.

Tương tự, cuối tuần này hàng trăm người VN mang theo những biểu ngữ như "Cá chết, nước mắm hết", "Cá cần nước sạch, dân cần minh bạch" ở Tokyo để thể hiện yêu cầu làm rõ nguyên nhân thảm họa cá chết tại quê nhà (9). Người Việt ở Tokyo còn chỉ rõ: "Cho đến nay, chính phủ VN vẫn chưa đưa ra một thông cáo chính thức nào về nguyên nhân, về cách khắc phục, về cách phòng ngừa, chưa cho thấy sự quan tâm nghiêm túc đến nguồn nước cho dân, đến môi trường, đến sức khỏe người dân."

Tôi hoàn toàn tán đồng những kiến nghị và chỉ trích ôn hòa đó nhất là khi đã gần hai tháng trôi qua sau khi thảm họa bắt đầu. Quan trọng hơn theo tôi bất luận nguyên nhân Cá chết là gì, dàn lãnh đạo cao cấp nhất của các Bộ liên quan trực tiếp như Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ NN&PTNT, Bộ Y tế nên nhanh chóng từ chức.

Đề nghị quý vị hãy từ chức!

***

Nếu dừng ở lời kêu gọi lãnh đạo các Bộ từ chức có lẽ cũng chỉ là lý luận thế gian tức vẫn chưa là con đường tốt đẹp nhất theo những báu vật của Cha Ông chúng ta đã để lại. Chẳng hạn, ta thử cùng nhau nương theo một lời dạy trong Kinh Phật : “tất cả là một, một là tất cả (10). Xin đề nghị bạn hãy đọc câu chuyện cảm động khác (11) về hòa hợphòa giải thực sự để có thể hiểu câu trích dẫn trong bài phát biểu sẽ đi lịch sử của Tổng thống Obama tại Hà Nội : “Chỉ có những đối thoại chân thành mới làm cho cả hai bên sẵn sàng thay đổi / In true dialogue both sides are willing to change.” Nhưng tôi nghĩ dù ai đó có giỏi tiếng Anh đến đâu cũng không hiểu sâu xa câu trích dẫn này của Tổng thống Mỹ nếu không đọc, suy ngẫm và áp dụng trong cuộc sống hàng ngày các lời chỉ dẫn, tôi coi như đạo đức văn minh hiện đại, dựa trên các loại sách của tác giả đã được mến chuộng và dịch sang nhiều ngôn ngữ trong thế giới văn minh.

Vì những trải nghiệm của bản thân như vậy, tôi một người làm nghiên cứu về Bảo vệ Môi trường ở Tây Âu, một Phật tử đồng thời là người yêu và kính Chúa vô biên, cho rằng hòa hợp và hòa giải thực sự chỉ có thể xảy ra khi chúng ta được đọc những cuốn sách hay nhất về Bảo vệ Môi sinh, Phát triển Bền vữngđồng thời là sách hướng dẫn độc giả có thể tự mình chuyển hóa theo lối sống có đầy trách nhiệm hơn theo đạo đức văn minh hiện đại. Những cuốn sách tuyệt luân mà hầu hết là miễn phí cho người Việt lại được viết bởi tim và óc của một người mang dòng máu Việt (10, 11). Nương theo đó và biết cách vận dụng một cách khôn ngoan thì mới mong Cá chết sẽ hồi sinh, tất cả các bên đều là người chiến thắng, VN khắp Trung Nam Bắc sẽ nở đẹp như đóa hoa Sen.

Tóm lại, nếu ai cũng hiểu sâu sắc câu nói về hòa hợp hòa giải của người mang dòng máu VN được trích dẫn ở trên, cũng hiểu lý tương tức (inter-being) hay nói giản dị là nhìn một tờ giấy trắng thấy cả mặt trời, không khí, đât, nước, nhựa cây, hoa lá. Nhìn một tờ giấy trắng thấy những cơn mưa axit do sự tham lam ích kỷ của con người gây ra. Nhìn một tờ giấy trắng thấy cả một khu rừng nguyên sinh ở VN hay Braxin hay Châu Phi đã bị đốn hạ. Nhìn một tờ giấy trắng thấy cả vũ trụ bao la. Nếu ai cũng hiểu như vậy rồi thực hành trong lối sống cách nghĩ hàng ngày sẽ dễ dàng tự tạo ra /chế tác trong mình lòng Từ Bi tức yêu thương mọi người và mọi loài như yêu chính bản thân mình. Bệnh Quỷ cần thuốc Tiên. Lòng Từ Bi đó chính là thuốc Tiên thuốc Bụt cho bệnh Quỷ tức thảm họa môi trường quốc gia ở VN. Vâng xin bạn đừng quên một câu Kinh Hoa Nghiêm: “ một là tất cả, tất cả là một.

***

rachel-carson-silent-springNhư đã nói lúc đầu, kiệt tác Mùa Xuân Lặng Câm của Rachel Carson chính là Kinh Thánh trong việc bảo vệ môi sinh . đã một mình đứng lên, nói từ tim và óc chính kiến của mình bằng một cuốn sách đầy chất thơ mà là khoa học được chuẩn bị ròng rã hơn bốn năm, chỉ để bảo vệ "ruồi nhặng và côn trùng". Đấy là cuộc chiến quá gian nan của một phụ nữ có một trái tim Đại Từ Đại Bi Đại Trí Đại Dũng: một mình dám chống lại các trùm Tư bản Mỹ từ các đế chế sản xuất hóa chất và thuốc trừ sâu. Bà cả gan đội đá vá trời! Nhưng Rachel Carson đã chiến thắng vinh quang, có công đầu trong việc cứu thiên nhiên tươi đẹp như mơ của Mỹ, đặt nền tảng cho Luật Môi Trườngsoi sáng phần còn lại của thế gian. Bởi vậy, Rachel Carson đã được bao thế hệ tôn vinh như Thánh tiên phong trong lĩnh vực bảo vệ môi sinh.

Xin mượn lời của Rachel Carson khi bà viết cho một người bạn thân trong lời mở đầu của cuốn Kinh Thánh nói trên: "Sẽ không có an bình trong lòng tôi, nếu tôi cứ lặng câm / There would be no peace for me, if I kept silent. Nguyện cầu rằng mỗi người chúng ta cũng không lặng câm!

***

Để biết không lặng câm với “ruồi nhặng và côn trùng ở Mỹ như Rachel Carson trong Mùa Xuân năm xưa hay với “con cá và cái tôm” ở VN như chúng ta trong Mùa Hè năm nay, thì trước hết chúng ta đừng lặng câm với mạng sống một người đã qua bảy năm trong ngục tù và giờ này đang bước vào cuộc đấu tranh cuối cùng bằng tuyệt thực: Trần Hunh Duy Thức.

Một Là Tất Cả - Xin Đừng Lặng Câm!

 

 

1. Dân Luận. Cá chết và Phát triển Bền vững https://www.danluan.org/tin-tuc/201...

2. Lời cảm ơn và xin đừng lặng câm https://www.facebook.com/permalink....

3. DDT in food chains http://maxsb.edu.glogster.com/ddt-i...

4. http://thanhnien.vn/thoi-su/lay-mau...

5. https://www.facebook.com/hoang.binh...

6. Nước biển vùng cá chết bị nhiễm kim loại nặng http://nld.com.vn/thoi-su-trong-nuo...

7. Cá voi khủng chết dạt bờ biển Nghệ An http://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/307...

8. Một số hình ảnh ngày "Cá Việt Nam đến Köln" 22.05.2016 https://www.facebook.com/tho.nguyen...

9. BBC Tiếng Việt https://www.facebook.com/BBCVietnam...

10. Dân Luận. Thích tốn máu hay tốn mực? https://www.danluan.org/tin-tuc/201...

11. Nghe Tổng Thống Mỹ Obama Nói Chuyện Nhớ Về Thiền Sư Người Việt Thích Nhất Hạnh http://thuvienhoasen.org/a25333/ngh...

 



(*) Tác giả hiện đang làm nghiên cứu về Bảo vệ Môi trường ở UGent, Vương quốc Bỉ. 









Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
Tạo bài viết
01/05/2015(Xem: 5688)
Bài viết này chỉ là những suy nghĩ rời. Nói theo ngôn ngữ thường dùng là viết theo thể văn tản mạn. Nghĩa là, không phải sắp xếp, lý luận theo một hệ thống. Bài viết khởi lên từ cuộc nói chuyện rời trong khi ngồi trên xe của nhạc sĩ Tâm Nhuận Phúc Doãn Quốc Hưng từ Quận Cam tới tham dự một Phật sự tại Riverside, California.
Có rất nhiều thông tin trái ngược nhau về đậu nành: Nó có tốt cho sức khỏe không? Nó có nguy hiểm không? Và nếu ăn được thì tại sao một số người lại nói là không?
Là Phật tử, ai cũng muốn tìm hiểu Đạo Phật để thực hành cho đúng đắn ; nhưng Phật Giáo thật mênh mông, như lá cây trong rừng : học cái chi đây ? bắt đầu từ đâu ? Cả đời người chắc cũng không học hết được. Mỗi người tùy theo phương tiện, chí hướng, ý thích, điều kiện, mà đặt trọng tâm trên một hay vài địa hạt nghiên cứu.