1. Kinh Sám

28/01/20173:04 SA(Xem: 4260)

Tuyển Tập Hạnh Cơ 1 & 2

TUYỂN TẬP 1 & 2

của cư sĩ Hạnh Cơ

Tác giả đánh máy và trình bày trang sách

Cư sĩ Tịnh Kiên đọc và sửa chữa bản thảo

Hoàng Hậu Thái Châu (Calgary)

xuất bản năm 2014

1. KINH - SÁM

Kinh Tám Đề Tài Giác Ngộ…

Kinh Ưu Bà Tắc

Nghi Thức Sám Hối Sáu Căn

Nghi Lạy Tam Bảo

Chúc Tán Thù Ân

Các Bài Kệ Tán

Sám Qui Mạng

Sám Ngã Niệm

KINH TÁM ĐỀ TÀI GIÁC NGỘ

của CÁC BẬC ĐẠI NHÂN

(Bát Đại Nhân Giác Kinh)

Sa môn An Thế Cao (người nước An-tức) dịch từ Phạn văn ra Hán văn tại Trung-hoa, vào đời Hậu-Hán (25-220 s.TL)

Cư sĩ Hạnh Cơ dịch từ Hán văn ra Việt văn, tại Gia-nã-đại, năm 2011

Đã là đệ tử Phật,

Ngày đêm phải hết lòng,

Đọc tụng và quán niệm

Tám đề tài giác ngộ

Của các bậc Đại Nhân.

Thứ nhất, giác ngộ rằng:

Thế gian là vô thường,

Quốc độ là mong manh,

Bốn đại là khổ, không,

Năm uẩn là vô ngã;

Tất cả đều sinh diệt,

Đều biến đổi không ngừng,

Hư ngụy không tự chủ.

Tâm là nguồn khởi ác,

Thân là nơi chứa tội.

Quán sát thấy như trên,

Dần dần thoát sinh tử.

Thứ hai, giác ngộ rằng:

Nhiều tham dục là khổ.

Bao nhiêu nỗi cực nhọc

Trong sinh tử luân hồi,

Do tham dục khởi sinh.

Nếu sống ít ham muốn,

Không chạy theo dục vọng,

Thân tâm được tự tại.

Thứ ba, giác ngộ rằng:

Tâm cứ mãi tham cầu,

Không bao giờ biết chán,

Thì tội ác theo đó,

Cũng tăng trưởng không cùng.

Bồ-tát không như thế,

Niệm niệm thường biết đủ,

Sống nghèo, tâm giữ Đạo,

Xem trau dồi trí tuệ

Là sự nghiệp duy nhất.

Thứ tư, giác ngộ rằng:

Lười biếng thì đọa lạc.

Phải luôn luôn tinh tấn,

Phá giẹp giặc phiền não,

Hàng phục bốn loài ma,

Thoát ngục tù ấm, giới.

Thứ năm, giác ngộ rằng:

Ngu si là cội gốc

Của sinh tử luân hồi.

Bồ-tát thường tâm niệm,

Phải học rộng nghe nhiều,

Chăm vun bồi trí tuệ,

Có đầy đủ biện tài

Để giáo hóa chúng sinh,

Đạt được niềm vui lớn.

Thứ sáu, giác ngộ rằng:

Chỉ vì quá nghèo khổ,

Người ta sinh oán thù,

Rồi tạo nhiều nghiệp xấu.

Bồ-tát hành bố thí,

Không phân biệt oán, thân,

Không nhớ thù hận cũ,

Không ghét người làm ác.

Thứ bảy, giác ngộ rằng:

Năm dục lạc gây ra

Tội lỗi và hoạn nạn.

Tuy là người cõi tục,

Mà không nhiễm thói đời.

Pháp khí luôn bên mình:

Chỉ ba y, một bát.

Người xuất gia lập chí

Sống thanh bạch, giữ Đạo,

Giữ phạm hạnh thanh cao,

Từ bi độ muôn loài.

Thứ tám, giác ngộ rằng:

Lửa sinh tử hừng hực,

Gây thống khổ vô biên.

Hãy phát tâm đại thừa,

Cứu độ khắp tất cả.

Nguyện thay cho chúng sinh,

Nhận chịu vô lượng khổ;

Khiến cho hết mọi loài,

Được niềm vui giải thoát.

Tám điều vừa nói trên,

Là các bậc Đại Nhân

(Chư Phật và Bồ-tát)

Đã thấy biết rõ ràng.

Các Ngài từng tinh tấn

Tu đạo và hành đạo,

Phát đại nguyện từ bi,

Phát triển trí tuệ lớn,

Cưỡi con thuyền Pháp Thân,

Về đến bến Niết Bàn.

Trở lại biển sinh tử

Để cứu độ chúng sinh,

Các Ngài đều sử dụng

Tám điều vừa nói trên,

Khai mở cho chúng sinh

Thấy rõ khổ sinh tử,

Tu tâm, lìa năm dục,

Tiến vào con đường Thánh.

Nếu người đệ tử Phật

Thường tụng tám điều trên,

Quán niệm, không lãng quên,

Dứt trừ vô lượng tội,

Tiến tới quả Giác Ngộ,

Chóng thành bậc Chánh Giác;

Vĩnh viễn thoát ra khỏi

Biển sinh tử khổ đau,

Và mãi mãi thường trú

Cõi giải thoát an lạc.

KINH ƯU BÀ TẮC

Tam tạng pháp sư Cù Đàm Tăng Già Đề Bà (người nước Kế-tân)

dịch từ Phạn văn ra Hán văn tại Trung-hoa,

vào đời Đông-Tấn (317-420).

Cư sĩ Hạnh Cơ dịch từ Hán văn ra Việt văn

tại Gia-nã-đại, năm 2012.

Đây là những điều chính tôi được nghe:

Thuở đó đức Phật đang ngự tại tinh xá Cấp-cô-độc, trong rừng cây Kì-đà, ở thành Xá-vệ. Một hôm nọ, trưởng giả Cấp Cô Độc cùng với năm trăm vị ưu bà tắc, đã tìm đến tịnh thất của tôn giả Xá Lị Phất. Các vị cúi đầu đảnh lễ tôn giả, rồi ngồi xuống một bên. Tôn giả Xá Lị Phất đã sử dụng nhiều phương tiện khéo léo để thuyết pháp cho các vị cư sĩ này, đem lại cho họ niềm vui pháp lạc, làm phát khởi nơi họ niềm khát ngưỡng đối với Tam Bảo. Sau đó, tôn giả Xá Lị Phất tới chỗ Phật ngự, đảnh lễ dưới chân Phật, rồi ngồi xuống một bên. Trưởng giả Cấp Cô Độc và năm trăm vị ưu bà tắc cũng nối gót tôn giả, đi đến chỗ Phật ngự, đảnh lễ dưới chân Phật, rồi ngồi xuống một bên. Sau khi mọi người đã an tọa, đức Phật dạy:

“Này thầy Xá Lị Phất! Thầy nên biết rằng, nếu một vị đệ tử tại gia đạo hạnh, gìn giữ và thực hành năm giới pháp một cách hòan hảo, và tu tập thành tựu bốn tâm tăng thượng, thì có thể an trú nơi niềm vui pháp lạc ngay trong hiện tại, rất dễ dàng, không khó khăn gì. Xá Lị Phất! Thầy cũng nên ghi nhận rằng, vị đệ tử tại gia đạo hạnh ấy sẽ không còn đọa lạc vào địa ngục, ngạ quỉ và bàng sinh. Một người như thế là đã đắc quả Tu-đà-hòan, nhất định thẳng tiến đến quả vị Chánh-giác, không còn thối đọa vào các nẻo ác; chỉ còn qua lại cõi Trời và cõi Người tối đa bày lần nữa là chấm dứt sinh tử khổ đau.

“Thầy Xá Lị Phất! Người đệ tử tại gia đạo hạnh khéo gìn giữ và thực hành năm giới pháp như thế nào?

“Vị ấy xa lìa sự giết hại, trừ dứt sự giết hại, buông bỏ dao gậy; biết hổ biết thẹn, tập từ tập bi, bảo hộ cho mọi lòai sinh vật, kể cả các lọai côn trùng. Vị ấy diệt trừ tận gốc tâm niệm giết hại. Đó là giới pháp thứ nhất mà người đệ tử tại gia đạo hạnh đã gìn giữ và thực hành hòan hảo.

“Lại nữa, thầy Xá Lị Phất! Vị ấy xa lìa sự không cho mà lấy, trừ dứt sự không cho mà lấy, khi nào cho mới lấy; tâm không keo kiệt, thường hay bố thí, vui vẻ trong sự bố thí, bố thí mà không cầu đền đáp; tâm không tham lam, thấy tài vật của người mà không ham lấy về cho mình. Vị ấy diệt trừ tận gốc tâm niệm trộm cắp. Đó là giới pháp thứ hai mà người đệ tử tại gia đạo hạnh đã gìn giữ và thực hành hòan hảo.

“Lại nữa, thầy Xá Lị Phất! Vị ấy xa lìa sự tà dâm, trừ dứt sự tà dâm. Bất cứ là nam hay nữ, dù người ấy nằm trong sự bảo hộ của cha hay mẹ, hoặc cả cha lẫn mẹ, hoặc chị em, hoặc anh em, hoặc cha mẹ bên sui gia, hoặc gia đình sui gia, hoặc bởi người đồng tính, hoặc là vợ con hay chồng con kẻ khác, kể cả kẻ cuồng dâm khủng bố, hoặc kẻ đã hứa hôn, đối với người nam hay người nữ ở bất cứ chỗ nào trong những trường hợp này, đều không xâm phạm đến. Vị ấy diệt trừ tận gốc tâm niệm tà dâm. Đó là giới pháp thứ ba mà người đệ tử tại gia đạo hạnh đã gìn giữ và thực hành hòan hảo.

“Lại nữa, thầy Xá Lị Phất! Vị ấy xa lìa sự nói dối, trừ dứt sự nói dối; chỉ nói sự thật, vui thích sự chân thật, an trú vững chắc nơi sự chân thật; được tin cậy hòan tòan, không bao giờ dối gạt thế gian. Vị ấy diệt trừ tận gốc tâm niệm dối trá. Đó là giới pháp thứ tư mà người đệ tử tại gia đạo hạnh đã gìn giữ và thực hành hòan hảo.

“Lại nữa, thầy Xá Lị Phất! Vị ấy xa lìa sự uống rượu, trừ dứt sự uống rượu, diệt trừ tận gốc tánh thích uống rượu. Đó là giới pháp thứ năm mà người đệ tử tại gia đạo hạnh đã gìn giữ và thực hành hòan hảo.

“Thầy Xá Lị Phất! Người đệ tử tại gia đạo hạnh thành tựu bốn tâm tăng thượng như thế nào thì có thể an trú nơi niềm vui pháp lạc ngay trong hiện tại, rất dễ dàng, không khó khăn?

“Trước hết, vị ấy quán niệm về Như Lai như thế này: Như Lai là bậc Không Dính Mắc, bậc Đẳng Chánh Giác, bậc Minh Hạnh Túc, bậc Thiện Thệ, bậc Thế Gian Giải, bậc Vô Thượng Sĩ, bậc Điều Ngự Trượng Phu, bậc Thiên Nhân Sư, là Phật, là đức Thế Tôn. Quán niệm về Như Lai như thế thì những dục vọng xấu xa đều bị tiêu diệt, trong tâm vị ấy hòan tòan dứt sạch những niệm bất thiện, uế nhiễm, sầu khổ và lo âu. Nhờ niệm tưởng tới Như Lai mà tâm ý vị ấy trở nên trong sạch, có được niềm vui. Như vậy là vị đệ tử tại gia đạo hạnh ấy thành tựu được tâm tăng thượng thứ nhất, được an trú nơi niềm vui pháp lạc ngay trong hiện tại, rất dễ dàng, không khó khăn.

“Lại nữa, thầy Xá Lị Phất! Vị ấy quán niệm về Pháp như thế này: Giáo pháp đựợc đức Thế Tôn giảng dạy thật khéo léo, chắc chắn đưa tới thành quả giải thóat hòan tòan. Giáo pháp đó đưa tới trạng thái không ưu phiền, không bức não, có tính cách thường hằng, không dời đổi. Quán niệm và biết rõ như thế về Pháp thì những dục vọng xấu xa đều bị tiêu diệt, trong tâm vị ấy không còn những niệm bất thiện, uế nhiễm, sầu khổ và lo âu. Nhờ niệm tưởng tới Pháp mà tâm ý vị ấy trở nên trong sạch, có được niềm vui. Như vậy là vị đệ tử tại gia đạo hạnh ấy thành tựu được tâm tăng thượng thứ hai, được an trú nơi niềm vui pháp lạc ngay trong hiện tại, rất dễ dàng, không khó khăn.

“Lại nữa, thầy Xá Lị Phất! Vị ấy quán niệm về Tăng như thế này: Thánh chúng của Như Lai là những bậc hướng về nẻo thiện, đi trên đường chánh, thực hành giáo pháp, sống đúng theo giáo pháp. Trong thánh chúng ấy có các bậc A-la-hán và sắp chứng A-la-hán, các bậc A-na-hàm và sắp chứng A-na-hàm, các bậc Tư-đà-hàm và sắp chứng Tư-đà-hàm, các bậc Tu-đà-hòan và sắp chứng Tu-đà-hòan; – tức là có đủ cả bốn đôi tám bậc. Thánh chúng của Như Lai đã thành tựu được Giới, thành tựu được Định, thành tựu được Tuệ, thành tựu được Giải-thóat, và thành tựu được Giải-thóat-tri-kiến. Thánh chúng ấy đáng được tôn kính, đáng được quí trọng, đáng được phụng sự, đáng được cúng dường; đó là ruộng phước tốt nhất cho thế gian. Nhờ niệm tưởng tới Tăng mà tâm ý vị ấy trở nên trong sạch, có được niềm vui. Như vậy là vị đệ tử tại gia đạo hạnh ấy thành tựu được tâm tăng thượng thứ ba, được an trú nơi niềm vui pháp lạc ngay trong hiện tại, rất dễ dàng, không khó khăn.

“Lại nữa, thầy Xá Lị Phất! Vị ấy quán niệm về Giới như thế này: Giới luật của Phật không có khuyết điểm, không bị xuyên thủng, vững chắc như đất, không uế trược, không hư vọng, được các bậc hiền thánh khen ngợi, tiếp nhận và hành trì. Quán niệm và biết rõ như thế về Giới thì những dục vọng xấu xa đều bị tiêu diệt, trong tâm vị ấy không còn những niệm bất thiện, uế nhiễm, sầu khổ và lo âu. Nhờ niệm tưởng tới Giới mà tâm ý vị ấy trở nên trong sạch, có được niềm vui. Như vậy là vị đệ tử tại gia đạo hạnh ấy thành tựu được tâm tăng thượng thứ tư, được an trú nơi niềm vui pháp lạc ngay trong hiện tại, rất dễ dàng, không khó khăn.

“Này thầy Xá Lị Phất! Nếu thầy biết rằng một vị đệ tử tại gia đạo hạnh giữ gìn và thực hành năm giới pháp một cách hòan hảo, cùng tu tập thành tựu bốn tâm tăng thượng, có thể an trú nơi niềm vui pháp lạc ngay trong hiện tại, rất dễ dàng, không khó khăn gì, thì, này Xá Lị Phất, thầy cũng nên ghi nhận rằng, vị đệ tử tại gia đạo hạnh ấy sẽ không còn đọa lạc vào địa ngục, ngạ quỉ, bàng sinh, hoặc nẻo ác nào khác. Một người như thế là đã đắc quả Tu-đà-hòan, nhất định thẳng tiến đến quả vị Chánh-giác, không thối đọa vào các nẻo ác; chỉ còn qua lại cõi Trời và cõi Người tối đa bảy lần nữa là chấm dứt sinh tử khổ đau.”

Bấy giờ đức Phật nói bài tụng rằng:

Kẻ trí sống tại gia

Thấy sợ cảnh địa ngục,

Nên thọ trì Thánh Pháp.

Dứt trừ mọi điều ác.

Biết rõ và hành trì:

Không giết hại chúng sinh;

Chân thật, không dối trá;

Không trộm tài vật người;

Trung kiên đạo vợ chồng,

Thói tà dâm dứt tuyệt;

Nhất quyết không uống rượu

Để tâm chẳng lọan cuồng.

Thường niệm tưởng Chư Phật,

Thường niệm tưởng Chánh Pháp,

Niệm Tăng và niệm Giới,

Do đó tâm an vui.

Muốn thực hành bố thí

Để vun trồng phước đức,

Trước cúng bậc Tịch Tĩnh,

Được phước báo lớn nhất.

Nghe đây Xá Lị Phất!

Ta nói “bậc Tịch Tĩnh”:

Như bò và chim câu,

Tùy lọai chúng sinh ra,

Có con đen, con trắng,

Có con đỏ, con vàng,

Màu đốm hay màu tuyền…

Dù chúng màu sắc gì,

Xấu tốt không đáng kể.

Bò huấn luyện thuần thục,

Có sức mạnh chuyên chở,

Đi nhanh lại về nhanh,

Đó là lòai hữu dụng.

Ở nhân gian cũng vậy,

Người dù thuộc giới nào,

Sát đế lị, phạm chí,

Cư sĩ, hay thợ thuyền…

Những ai trì tịnh giới,

Không đắm nhiễm thế gian,

Trở thành bậc Thiện Thệ,

Cúng dường những bậc ấy,

Được phước báo rất lớn;

Phàm phu không hiểu biết,

Không tu, không trí tuệ,

Cúng dường những kẻ ấy,

Phước báo không đáng kể.

Có sáng mới chiếu soi,

Không sáng lấy gì soi?

Phật tử cần tu tuệ,

Căn lành thêm vững bền,

Chỉ sinh về cõi lành,

Qua lại cõi Trời, Người

Nhiều lắm là bảy lần,

Cuối cùng đạt Niết Bàn.

Đó là những lời đức Phật đã dạy. Tôn giả Xá Lị Phất, các vị tì kheo, trưởng giả Cấp Cô Độc và năm trăm vị ưu bà tắc, sau khi nghe lời Phật dạy, đều hoan hỉ phụng hành.

(Kinh Ưu Bà Tắc, kinh số 128, thuộc bộ Trung A Hàm,

tạng Đại Chánh, quyển 1, trang 616)

LƯU Ý: Xin đừng nhầm lẫn kinh Ưu Bà Tắc này với kinh ƯU BÀ TẮC GIỚI, thuộc hệ kinh luật đại thừa, do tam tạng pháp sư Đàm Vô Sấm (385-433) dịch từ Phạn văn ra Hán văn vào năm 426, tại nước Bắc-Lương (397-439), Trung-hoa, được thu vào tạng Đại Chánh, quyển 24, mang số 1488, trang 1034.

PHỤ GHI:

Liên quan đến bậc Tu-đà-hoàn, trong Kinh Đại Bát Niết Bàn, đức Phật dạy: “Tu-đà-hoàn có hai hạng: một là hạng độn căn; hai là hạng lợi căn. Hạng độn căn thì phải qua lại giữa cõi Người và cõi Trời bảy lần mới chứng quả A-la-hán. Hạng độn căn này lại còn có năm hạng nữa: có hạng thì phải qua lại sáu lần; có hạng thì phải qua lại 5 lần; có hạng thì phải qua lại bốn lần; có hạng thì phải qua lại ba lần; có hạng thì chỉ qua lại hai lần, mới chứng quả A-la-hán. Còn hạng lợi căn thì chứng quả Tu-đà-hoàn cho đến quả A-la-hán ngay trong đời hiện tại.”

(Đại Bát Niết Bàn Kinh, phẩm “Ca Diếp Bồ Tát”,

Tam tạng pháp sư Đàm Vô Sấm dịch ra Hán văn

tại nước Bắc-Lương (397-460), thời đại Đông-Tấn Liệt Quốc, Tạng Đại Chánh, quyển 12, kinh số 374.

Cư sĩ Hạnh Cơ trích dịch ra Việt văn.)

Nghi Thức SÁM HỐI SÁU CĂN

Cư sĩ Hạnh Cơ dịch và sọan

(Dựa theo “Lục Thì Sám Hối

Khoa Nghi”

của vua Trần Thái Tông, Việt-nam)

Khải Bạch

Nghi Thức Sám Hối này do cư

sĩ Hạnh Cơ soạn và chú thích. Nội dung của nghi thức

đã được dịch từ bài

“Lục Thì Sám Hối Khoa Nghi” (bằng

Hán văn) của vua Trần Thái Tông (1218-1277).

Nghi thức đã được lựa

chọn và sắp xếp lại thành chỉ có

một thời, khác với nguyên tác.

Theo nguyên tác (trong tác phẩm Trần Thái

Tông Ngự Chế Khóa Hư), vua Trần

Thái Tông đã soạn sáu nghi sám hối

riêng biệt cho sáu thời trong một ngày

đêm (khuya, sáng, trưa, chiều, đầu

hôm, nửa đêm); mỗi thời, sám

hối tội lỗi của một trong sáu căn

(mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý), có

nghi thức đầy đủ từ lúc dâng

hương cho đến khi hồi hướng.

Trộm nghĩ, Việt-nam vốn đã có

nghi thức sám hối riêng của mình

từ gần ngàn năm trước, nhưng

lại không được sử dụng phổ

biến, mà trong thiền môn, từ lâu

nay, chỉ có những nghi thức sám hối

của Trung-hoa được sử dụng. Vì

vậy, để tỏ lòng tôn kính hướng

về cội nguồn quí báu của Tổ Tiên

Dân Tộc, nghi thức này đã được

tuyển dịch và soạn ra.

Kính cẩn,

Cư sĩ Hạnh Cơ

Edmonton, Gia-nã-đại,

đầu đông năm 2000 (PL. 2544)

NGHI THỨC SÁM HỐI SÁU CĂN

1. Thiền tọa (10 phút – mục

đích là để điều hòa thân

tâm trước khi vào nghi lễ Sám Hối)

2. Dâng hương (đại chúng

cùng quì, lắng nghe và quán tưởng

theo lời xướng của vị Chủ lễ)

Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật (3 lần)

Kính bạch đấng Đại Giác Thế Tôn

Đại chúng hòa hợp tề tựu trước nghiêm đài

Dâng nén hương thơm trùm pháp giới

Hương này do âm dương hội tụ

Trời đất(1) sinh thành

Công vun trồng trải đã nhiều đời

Lại được sức chư thần(2) bảo hộ

Gốc rễ vững vàng,

Từng nhờ thấm nhuần mưa pháp

Thể chất thanh khiết

Từng nương bóng mát mây từ

Giống kì lạ không thể sánh cùng cây thường

Hương thơm trong lành người phàm khó biết

Vừa châm vào lửa, cắm lên lư vàng

Liền kết thành lọng báu tầng tầng

Bay thẳng lên không trung

Dùng làm lễ dâng trước Phật

Chúng con tin sâu sắc

Cùng một dạ chí thành

Nguyện hương thơm vi diệu

Xông khắp cõi mười phương

Cúng dường vô lượng Phật

Tôn Pháp, Hiền Thánh Tăng

Rời khỏi đài quang minh

Đến vô biên Phật độ

Thi hành các Phật sự

Ơn nhuần khắp chúng sinh

Đều phát tâm bồ đề

Đất tâm(3) đà rộng mở

Muôn hoa nở thắm tươi

Chúng con dâng cúng Phật

Gió nghiệp lặng đời đời

Nam mô Hương Cúng Dường Bồ

Tát

(3 lần)

3. Lễ Tam Bảo

Nhất tâm kính lễ Phật Bảo thường

trụ trong mười phương (1 lạy)

Nhất tâm kính lễ Pháp Bảo thường

trụ trong mười phương (1 lạy)

Nhất tâm kính lễ Tăng Bảo thường

trụ trong mười phương (1 lạy)

4. Khai thị 1 (quì – vị Chủ lễ

đọc lời khai thị, đại chúng lắng

nghe)

Thưa đại chúng! Đi lại dễ

dàng trên bộ hay dưới sông là

nhờ có xe, thuyền; rửa sạch trần

cấu nơi thân tâm là nhờ sám

hối. Muốn rửa sạch thân tâm mà

không dùng phương pháp sám hối thì

cũng giống như muốn đi lại dễ dàng

mà không dùng xe thuyền. Công năng của

việc sám hối thật là to lớn, như

kinh Đại Tập nói: “Áo dơ dù để

cả trăm năm, nhưng giặt trong một ngày

thì có thể sạch sẽ. Cũng vậy, các

nghiệp xấu đã tích tụ hàng trăm

ngàn kiếp, nếu biết quán chiếu bằng

trí tuệ của Phật, thì có thể tiêu

trừ sạch hết chỉ trong một ngày hoặc

một giờ.”

Vả lại, chúng sinh vốn có tính

giác trọn vẹn, sáng suốt thanh tịnh,

trong lặng như thái hư, một hạt bụi

cũng không dính được. Nhưng vì

do bọt vọng tưởng nổi dậy mà

uế độ(4) hiện thành, phân

chia có năng và sở, Phật và chúng

sinh, ngu và trí v.v..., căn tánh đều

sai khác. Nếu chỉ bày ra một cửa

thì thật khó ngộ nhập, cho nên đức

Phật của chúng ta đã dùng trí nguyện

rộng lớn, mở cửa phương tiện,

tùy lối mà chỉ cho đường về,

ứng theo bệnh mà cho thuốc uống. Vì

biết rõ các huyễn cấu nơi chúng

sinh chỉ là do vọng tưởng phát sinh,

nên khuyên phải nhất tâm kiền thành

qui y sám hối; khiến cho gió lặng sóng

yên, bụi sạch gương sáng, thân tâm

thanh tịnh, tự tại như xưa. Vì sao

được như vậy? Vì phút trước

tâm xấu xa, như mặt trăng bị mây

che, mà phút sau tâm đã trở nên

tốt đẹp, như bó đuốc quét sạch

bóng tối. Ôi! Chẳng phải là công

đức sám hối lớn lao đến như

vậy sao! (3 tiếng chuông, đại chúng đứng

dậy)

5. Lời sám hối tổng quát (đại

chúng đồng tụng theo tiếng khánh)

Chí tâm sám hối

Đệ tử chúng con

Từ vô lượng kiếp

Sáu căn sai quấy

Bỏ mất bản tâm

Không biết đường ngay

Đọa ba ác đạo

Không sám tội trước

Khó hối lỗi sau

Nhất tâm kính lễ Phật Pháp Tăng

thường trụ trong mười phương

(3 lạy)

6. Sám hối tội lỗi của nhãn

căn (đại chúng đồng tụng theo

tiếng khánh)

Kính bạch Thế Tôn

Căn mắt chúng con

Cái xấu xem kĩ

Việc thiện qua loa

Nhận lầm không hoa(5)

Bỏ quên trăng thật

Thương ghét khởi niệm

Đẹp xấu tranh giành

Liếc xéo nhìn xiên

Che mờ chánh kiến

Xanh đi trắng đến

Tím phải vàng sai(6)

Mọi thứ nhận lầm

Khác gì mù mắt

Gặp người nhan sắc

Nhìm trộm liếc ngang

Mê tối kiếp xưa

Bản lai diện mục(7)

Thấy người giàu có

Nhìn ngó đăm đăm

Gặp kẻ nghèo hèn

Không thèm để ý

Khi thân nhân chết

Lệ máu đầm đìa

Người khác qua đời

Ráo khô nước mắt

Hoặc thấy Tam Bảo

Hoặc vào già lam

Trước tượng trước kinh

Lơ là không thiết

Phòng tăng điện Phật

Trai gái cợt đùa

Mắt liếc mày đưa

Đắm mê sắc dục

Không sợ Hộ Pháp

Không trọng Long Thần

Hớn hở ham vui

Đầu chưa từng cúi

Tội lỗi như thế

Vô lượng vô biên

Đều do mắt sinh

Phải sa địa ngục

Trải hằng sa kiếp

Mới được làm người

Dù được thân người

Lại bị đui chột

Nếu không sám hối

Thật khó tiêu trừ

Nay trước Phật đài

Chí thành sám hối

Nhất tâm kính lễ Phật Pháp Tăng

thường trụ trong mười phương

(3 lạy)

7. Sám hối tội lỗi của nhĩ căn

Kính bạch Thế Tôn

Căn tai chúng con

Ghét nghe giáo pháp

Thích những lời tà

Quên mất bản tâm

Chỉ lo vọng ngoại

Sáo đàn huyên náo

Gọi khúc long ngâm(8)

Tiếng mõ tiếng chuông

Cho là tiếng ếch

Hát tình ca thảm

Chú ý lắng nghe

Lại để ngoài tai

Câu kinh lời kệ

Thoáng nghe khen hão

Khấp khởi mong cầu

Nói rõ lời lành

Không màng đón nhận

Bạn chơi bạn rượu

Chuyện ngắn chuyện dài

Sư trưởng dạy khuyên

Bịt tai không đoái

Tiếng vòng tiếng xuyến

Liền nảy lòng tham

Nghe nửa câu kinh

Liền thành tai ngựa

Tội lỗi như thế

Vô lượng vô biên

Đầy ắp bụi trần

Kể sao cho xiết

Hiện báo vừa hết

Liền đọa tam đồ(9)

Khi được thân người

Lại làm người điếc

Nếu không sám hối

Thật khó tiêu trừ

Nay trước Phật đài

Chí thành sám hối

Nhất tâm kính lễ Phật Pháp Tăng

thường trụ trong mười phương

(3 lạy)

8. Sám hối tội lỗi của tị căn

Kính bạch Thế Tôn

Căn mũi chúng con

Thường ham mùi lạ

Trăm thứ chan hòa

Chẳng thích chân hương

Năm phần thanh tịnh(10)

Xạ lan(11) sực nức

Mê luyến tìm cầu

Giới định thơm lừng

Chưa từng để mũi

Trầm xông hương đốt

Đặt trước Phật đài

Ngửi trộm ngông nghênh

Hít hơi phẩy khói

Ý thức trần tục

Khinh mạn Long Thần

Chỉ biết đam mê

Mùi hương trái đạo

Mặt đào má hạnh

Đeo dính chẳng lìa

Cây giác hoa tâm

Gọi về không ngó

Hoặc ra phố chợ

Hoặc vào nhà trù

Thấy bẩn(12) muốn ăn

Thèm mùi lông thú

Tỏi hành không tránh

Tanh hôi chẳng hiềm

Mê đắm không dừng

Như heo dầm ổ

Hoặc hỉ nước mũi

Hoặc búng sáp vàng(13)

Bôi cột quẹt thềm

Bẩn dơ đất tịnh

Say mèm nằm ngủ

Điện Phật phòng tăng

Hơi thở hôi nồng

Hun(14) kinh xông tượng

Ngửi mùi son phấn

Thành kẻ dâm ô

Ngửi mùi sen thơm

Thành ra kẻ trộm

Không hay không biết

Đều do nghiệp mũi

Tội lỗi như thế

Vô lượng vô biên

Khi xả mạng rồi

Đọa ba đường khổ

Trải hằng sa kiếp

Mới được làm người

Dù được thân người

Lại cam mũi tịt

Nếu không sám hối

Thật khó tiêu trừ

Nay trước Phật đài

Chí thành sám hối

Nhất tâm kính lễ Phật Pháp Tăng

thường trụ trong mười phương

(3 lạy)

9. Sám hối tội lỗi của thiệt căn

Kính bạch Thế Tôn

Căn lưỡi chúng con

Ham đủ các vị

Rành rẽ tinh thô

Thức thức nếm qua

Béo gầy đều biết

Giết hại sinh vật

Nuôi dưỡng thân mình

Chiên rán cá chim

Nấu hầm cầm thú

Đầy miệng thịt máu

Kín ruột tỏi hành

Vừa hết đòi thêm

Ăn hoài không đủ

Đàn chay gặp hội

Lễ Phật cầu thần

Đành để bụng không

Đợi khi hoàn mãn

Ăn chay buổi sáng

Cơm ít nước nhiều

Cháo thuốc qua loa

Giống như người bệnh

Tít mắt mỡ thịt

Cười nói oang oang

Rượu chuốc cơm mời

Nguội đi nóng tới

Cưới gả con cái

Thết tiệc đãi đằng

Sát hại chúng sinh

Chỉ vì cái lưỡi

Đặt điều nói dối

Thêu dệt lắm lời

Đâm thọc hai chiều

Lại thêm ác khẩu

Nhục mạ Tam Bảo

Nguyền rủa song thân

Khinh rẻ thánh hiền

Lừa vua dối chúa

Bàn bạc bươi móc

Hay dở chuyện người

Thị phi chính mình

Tìm phương dấu diếm

Bình luận kim cổ

Khen chê đó đây

Nịnh bợ nhà giàu

Lăng nhục kẻ khó

Chửi mắng tôi tớ

Xua đuổi tăng ni

Nói lời dèm pha

Thật là độc địa

Nói lời gian xảo

Êm như tiếng ru

Thật nói thành hư

Vẽ tô điều quấy

Oán hờn thời tiết

Phỉ nhổ non sông

Tán gẫu phòng tăng

Huyên thuyên điện Phật

Tội lỗi như thế

Vô lượng vô biên

Nhiều như trần sa

Đếm sao cho hết

Mạng này vừa chết

Cảnh khổ đọa vào

Kéo lưỡi trâu cày

Đồng sôi rót miệng

Thọ báo muôn kiếp

Mới lại làm người

Dù được thân người

Suốt đời câm ngọng

Nếu không sám hối

Thật khó tiêu trừ

Nay trước Phật đài

Chí thành sám hối

Nhất tâm kính lễ Phật Pháp Tăng

thường trụ trong mười phương

(3 lạy)

10. Sám hối tội lỗi của thân căn

Kính bạch Thế Tôn

Căn thân chúng con

Tinh cha huyết mẹ

Giả hợp nên hình

Năm tạng trăm xương

Cùng nhau kết tụ

Chấp là thân thật

Quên mất pháp thân

Sinh sát đạo dâm

Thành ra ba nghiệp

Đây là nghiệp sát

Bạo ngược lộng hành

Không phát lòng từ

Bốn loài một thể

Vì không biết rõ

Giết hại mặc tình

Hoặc là giết lầm

Hoặc là cố ý

Hoặc tự mình giết

Hoặc bảo người làm

Hoặc tìm thầy bùa

Thuật tà trù ếm

Hoặc làm thuốc độc

Dùng hại sinh linh

Tính chỉ hại người

Không hề thương vật

Hoặc đốt rừng núi

Lấp cạn suối khe

Xua chó thả ưng

Giăng chài bủa lưới

Móng tâm khởi ý

Cử động hành vi

Thấy nghe vui theo

Đều là tội sát

Đây nghiệp trộm cắp

Lòng dạ tham lam

Thấy tài vật người

Tâm tà móng khởi

Mò túi mở tráp

Bẻ khóa cạy then

Lấy làm của riêng

Tài sản thường trụ

Không chỉ vàng ngọc

Mới là tội to

Cọng cỏ cây kim

Đều là tội trộm

Đây nghiệp dâm dục

Tâm mê sắc thanh

Mắt đắm phấn son

Liêm trinh chẳng kể

Lòng đầy tư dục

Điện Phật phòng tăng

Cư sĩ nữ nam

Cười đùa cợt nhả

Tung hoa ném quả

Khều cẳng kề vai

Khoét ngạch trèo tường

Tội dâm tất cả

Tội lỗi như thế

Vô lượng vô biên

Đến lúc mạng chung

Liền sa địa ngục

Gái nằm giường sắt

Trai ôm cột đồng

Trải kiếp hằng sa

Mới sinh nhân thế

Nếu không sám hối

Thật khó tiêu trừ

Nay trước Phật đài

Chí thành sám hối

Nhất tâm kính lễ Phật Pháp Tăng

thường trụ trong mười phương

(3 lạy)

11. Sám hối tội lỗi của ý căn

Kính bạch Thế Tôn

Căn ý chúng con

Lăng xăng nghĩ ngợi

Không lúc nào dừng

Vướng víu tình trần

Kẹt tâm chấp tướng

Như tằm kéo kén

Càng buộc càng bền

Bướm lao vào đèn

Tự thiêu tự nướng

Hôn mê không tỉnh

Điên đảo phát sinh

Nhiễu loạn tâm thần

Đều do ba độc

Tội đầu của ý

Keo kiệt tham lam

Ghen ghét mưu mô

Của mình thì tiếc

Của người vơ vét

Vốn ít lời nhiều

Của chứa tợ sông

Vẫn cho chưa đủ

Như hũ lủng đáy

Rót vào trống không

Chẳng bao giờ đầy

Thà để gạo mốc

Thà để tiền mục

Không giúp người nghèo

Vải chất lụa chồng

Mặc ai đói rách

Được người trăm lạng

Không kể là nhiều

Bỏ ra một đồng

Bảo mình hao lớn

Trên từ châu báu

Dưới đến tơ gai

Kho đụn chứa đầy

Chưa từng bố thí

Bao nhiêu sự việc

Ngày tính đêm lo

Mỏi trí lao tâm

Đều từ tham nghiệp

Đây tội sân hận

Gốc bởi lòng tham

Lửa giận bốc lên

Nạt nộ trợn mắt

Đốt tiêu hòa khí

Không riêng kẻ phàm

Cả đến tăng ni

Tranh đua công kích

Khích bác sư trưởng

Chỉ trích mẹ cha

Cỏ nhẫn úa vàng

Lửa độc rực cháy

Buông lời hại vật

Cất tiếng hại người

Không nhớ Phật từ

Không tuân giới luật

Hí luận thì giỏi

Đối cảnh lại ngu

Dù ở cửa không

Chưa thông vô ngã

Như cây sinh lửa

Lửa đốt cháy cây

Những tội trên đây

Đều do sân nghiệp

Đây tội si độn

Căn tính ngu đần

Ý thức tối tăm

Tôn ti không rõ

Không phân thiện ác

Giết gấu gẫy tay

Chặt cây hại thân

Mắng Phật mang họa

Phun trời ướt mặt(15)

Quên đức quên ơn

Bội nghĩa bội nhân

Không tỉnh không xét

Đều là si nghiệp

Những tội như trên

Rất nặng rất sâu

Khi bỏ thân mạng

Sa vào địa ngục

Trăm ngàn kiếp sau

Mới được làm người

Chịu báo ngu dốt

Nếu không sám hối

Thật khó tiêu trừ

Nay trước Phật đài

Chí thành sám hối

Nhất tâm kính lễ Phật Pháp Tăng

thường trú trong mười phương

(3 lạy)

12. Khai thị 2 (quì – vị Chủ lễ đọc lời khai thị, đại chúng lắng

nghe)

Thưa đại chúng! Gốc thân không

vững, bản mệnh khó an. Phàm là người

đầu đội trời, không tránh khỏi

nhãn quang rơi xuống đất(16).

Một sớm chợt sẩy tay, muôn kiếp

khó được lại thân người. Mặt trời lên đến giữa trời thì phải xế, người đời có thịnh ắt có suy. Hình thể chẳng bền

lâu, giàu sang không giữ mãi. Mau lẹ

như nước chảy dưới sông, mỏng

manh như mây trên đỉnh núi. Ngày thường

chẳng tạo nhân lành, có lúc ắt

về cảnh khổ. Hãy khởi lòng tin sâu

sắc, trừ sạch nghi ngờ. Hãy mở

tâm trong sáng như chư Phật, soi rọi phá

tan cái thùng tăm tối chúng sinh. Nên

nhớ tới cơn vô thường thấm

thoắt, chớ tham phù thế xa hoa. Hãy mau

kéo mũi lôi về(17), chớ

để buông lòng phóng chạy. Hãy tự

soi sáng nội tâm, không nên chạy tìm

ngoại cảnh. Nên biết tiền trình khó

tiến, chớ tham nệm ấm ngủ say. Lên

giường khó bảo đảm sẽ xuống

giường, đêm nay há biết được

đêm mai. Cửa giác ngộ hãy tiến

thẳng vào, ba đường ác chớ

nên nhắm tới. Quay đầu lại nhận

lấy quê mình(18), mở mắt

ra tỉnh mộng phù thế. Hãy nghĩ tới

bốn con rắn độc(19) đang

bức bách, chớ quên hai con chuột(20)

đang gặm mòn. Luân hồi ba cõi đến

bao giờ, quanh quẩn bốn loài chừng

nào dứt? Hãy sớm gieo giống lành,

không nên khư khư tìm quả ác. Người

người mau tỉnh, ai nấy siêng tu. Nên

bước đi trên đường vãng

sinh, hãy vịn vào xe giải thoát. Cửa

ngục nào đâu, đêm nay quyết tâm

phá vỡ. Dốc lòng lễ Vô Thượng

Từ Dung, mở mắt thấy Đại Quang

Minh Tạng. (3 tiếng chuông, đại chúng đứng dậy)

13. Pháp ngữ (vị Chủ lễ xướng)

Trống pháp rền vang dậy

Đánh tan mộng thế trần

Chuông chùa ngân sương sớm

Thức tỉnh kiếp trầm luân

Người đang say mê ngủ

Còn chìm trong tối tăm

Đâu biết phương Đông nọ

Mặt trời sáng rỡ dần

Đêm dài rồi cũng sáng

Đường mờ khó thoát thân

Nếu chẳng siêng hành đạo

Làm sao tỏ chân tâm

14. Phát nguyện (đại chúng đồng

tụng theo tiếng khánh)

Nguyện giữ tâm ý thường trong lặng

Nguyện rèn tàng thức dứt vấn vương

Nguyện bao nghi ngờ đều phá vỡ

Nguyện cho trăng định mãi tròn đầy

Nguyện lắng pháp trần không khởi động

Nguyện tránh xa lưới ái biển tình

Nguyện ngưng tâm vượn thôi nhảy nhót

Nguyện dừng ý ngựa dứt lăng xăng

Nguyện hằng ấp ủ lời Phật dạy

Nguyện vui thiền định Tổ Sư truyền

Nguyện luôn thực hành hạnh Bồ Tát

Nguyện vượt ba cõi chứng Chân Như

15. Hồi hướng (đại chúng đồng tụng theo tiếng khánh)

Chúng con quay về nương Thánh Chúng

Chí thành đảnh lễ đức Từ Tôn

Hồi hướng công đức khắp quần sinh

Do nhân thù thắng thành Chánh Giác

(3 lạy, hoàn mãn)

CHÚ THÍCH:

(01) Âm dương, trời đất: Đây là những từ tượng trưng cho đức sinh thành, nói theo tín ngưỡng dân gian Việt-nam. Trong giáo lí nhà Phật, những từ ấy chỉ có nghĩa là “duyên sinh”, tức là bất cứ sự vật gì cũng đều do các duyên

(điều kiện) hợp lại mà sinh thành.

(02) Chư thần: “Chư thần” ở

đây là chỉ cho chư vị Hộ-pháp,

Thiện-thần luôn luôn ủng hộ và

bảo vệ Phật pháp.

(03) Đất tâm: Tâm chứa chủng tử của vạn pháp và làm phát sinh vạn pháp, cũng giống như đất

chứa hạt giống của mọi loại cây

cỏ và làm nẩy sinh mọi loại cây

cỏ. Bởi vậy, TÂM thường được

gọi là “đất tâm” (tâm địa).

(04) Uế độ: là cõi dơ bẩn,

tức chỉ cho những nơi mà đời

sống đầy phiền não, tối tăm, đau

khổ. Thế giới loài người chẳng

hạn, là một loại “uế độ”.

(05) Không hoa: là hoa đốm giữa

hư không. Khi mắt bị đau, hay vừa

dụi mắt xong mà nhìn lên khoảng không,

chúng ta thấy như có vô số hoa đốm

đủ màu nhảy múa trong không khí.

Hoa đốm đó không có thật, chỉ

do mắt bệnh mà hóa hiện ra.

(06) Xanh đi trắng đến, tím phải

vàng sai: Đây là nói về cái tâm

không bình đẳng, phân biệt chấp trước

khi đứng trước sự vật. Đó

là cái tâm vọng động của người

không tu hành, chỉ biết chạy đuổi

theo thị dục mà gây tội lỗi.

(07) Bản lai diện mục: là mặt mắt

tự thuở nay. Đây là một thuật

ngữ thường dùng trong thiền môn,

chỉ cho chân tánh, hay Phật tánh vốn

có sẵn trong mỗi chúng sinh.

(08) Long ngâm: là tên một khúc

nhạc hay. Truyện “Trịnh Thuật Tổ”

trong sách Bắc Tề có chép: Thuật

Tổ là người chơi đàn cầm

giỏi. Một đêm nằm ngủ thấy một

người chơi một khúc nhạc rất

hay, tỉnh dậy bèn theo đó soạn thành

khúc “Long Ngâm”, được nổi

tiếng đương thời.

(09) Tam đồ: là ba đường khổ, tức ba cảnh giới với ba cách hành hạ khác nhau, khiến cho chúng sinh chịu

đau khổ cùng cực: 1. Hỏa đồ

(cảnh giới lửa): trong cảnh giới

địa ngục, chúng sinh bị lửa

thiêu đốt mãnh liệt; 2. Đao đồ

(cảnh giới dao): trong cảnh giới ngạ

quỉ, chúng sinh vừa bị đói khát,

vừa bị các thứ dao kiếm bách

hại nặng nề; 3. Huyết đồ (cảnh

giới máu): trong cảnh giới súc

sinh, các loài vật bị loài người

ăn thịt, và chính chúng cũng ăn

thịt lẫn nhau.

(10) Năm phần thanh tịnh: Đây là

năm thứ hương thơm thanh tịnh, gọi

là “chân hương”; danh từ Phật

học Hán Việt gọi là “ngũ phần

hương”, gồm có: 1. Hương GIỚI:

hương thơm do sự giữ gìn giới

luật, các nghiệp thân ngữ ý đều

thanh tịnh; 2. Hương ĐỊNH: hương thơm

của sự tu tập thiền định, tất

cả vọng niệm đều chìm lắng, tâm

ý không còn loạn động; 3. Hương

TUỆ: hương thơm của trí tuệ sáng

chói, thấy biết sự vật hoàn toàn

bằng chánh kiến; 4. Hương GIẢI THOÁT:

hương thơm của thành quả giải thoát,

không còn bị ràng buộc bởi bất

cứ loại phiền não cấu uế nào; 5. Hương GIẢI THOÁT TRI KIẾN: hương thơm của bậc đã chứng đạt trí tuệ siêu việt, dứt tuyệt căn bản vô minh, thấy rõ bản tánh vốn vô nhiễm của mình, thân tâm hoàn toàn tự tại, không còn bị bất cứ điều gì làm cho chướng ngại. Năm thứ chân hương trên

cũng chính là năm thứ công đức

để làm nên pháp thân của chư

Phật; cho nên, chữ “HƯƠNG” ở

đây được dùng để ví dụ

cho pháp thân của chư Phật. Bởi vậy,

“ngũ phần hương” cũng tức

là “ngũ phần pháp thân” (tức:

giới pháp thân, định pháp thân,

tuệ pháp thân, giải thoát pháp thân,

và giải thoát tri kiến pháp thân).

(11) Xạ lan: chỉ cho các mùi thơm

vật chất, trần tục.

(12) Bẩn: Chữ “bẩn” ở đây là chỉ cho các thức ăn có mùi tanh hôi của thịt cá, do hành động

sát sinh, hoặc do những hành động

bất chánh mà có.

(13) Sáp vàng: chỉ cho cứt mũi hoặc nước mũi đặc như đờm.

(14) Hun: có nghĩa như xông, ướp.

(15) Giết gấu gẫy tay, chặt cây hại thân, mắng Phật mang họa, phun trời ướt mặt: Đại ý của bốn câu này nói lên sự ngu si tối dạ của người đời, không biết điều gì là đúng, sai, phải, trái. Một anh chàng cầm rựa vào rừng giết gấu. Anh đang đi, thình lình một con gấu xông ra cắn cánh tay anh, nhưng chưa trúng. Thấy thế, anh chàng bèn cầm rựa chặt đứt lìa cánh tay kia của mình để cho con gấu khỏi cắn được! Một anh chàng khác leo lên một cây cao lớn để chặt một cành. Anh muốn chặt ở ngay chỗ sát thân cây cho cành được dài. Anh bèn leo ra ngồi ở đầu cành và xoay mặt vào để chặt phía trong. Cành cây đứt, mang theo anh ta rớt xuống đất! Một người nông dân đem lúa ra phơi, bỗng trời mưa xối xả. Ông ta giận quá, ngửa mặt lên vừa chửi trời, vừa phun nước miếng cho dơ trời. Nhưng bao nhiêu tiếng chửi của ông chỉ có ông nghe, bao nhiêu nước miếng ông phun lên đều rơi trở lại trên mặt ông! Có một bà nọ do ngoại đạo xúi giục, đã độn bụng lớn rồi đến chỗ Phật để bêu xấu, đổ thừa cho Phật đã gây ra cái bụng bầu cho bà, rồi mắng

chửi Phật. Nhưng không ngờ, trong

lúc bà đang mắng chửi Phật thì

một con chuột ở đâu chạy tới

cắn đứt cái xà rông của bà

rớt xuống, làm cho bao nhiêu thứ

bà độn trên bụng đều rớt

xuống theo, lộ rõ lòng dạ ác độc

của bà.

(16) Nhãn quang: là sức sáng của

con mắt. Nhãn quang rơi xuống đất là

nói con người nhất định không

thoát khỏi sự chết.

(17) Kéo mũi lôi về: Ý câu

này nói, luôn luôn quán sát và

điều phục tâm ý mình, không để

cho nó chạy lông bông đuổi theo năm

dục.

(18) Quê mình: tức là tự

tánh thanh tịnh vốn có (bản lai diện

mục) của mình.

(19) Bốn con rắn độc đang bức bách: Bốn con rắn độc là chỉ cho bốn yếu tố (tứ đại: đất, nước, gió, lửa) tạo nên thân người. Bốn thứ này luôn luôn

chống trái lẫn nhau, làm cho thân ta chẳng

lúc nào thấy an ổn. Chúng lại còm

cõi, già nua theo thời gian, chỉ chực

tan rã, gây cho ta bao nhiêu lo âu, phiền

muộn, khổ đau.

(20) Hai con chuột đang gặm mòn: Hai con

chuột là chỉ cho ngày và đêm. Ngày

qua đêm đến, hết ngày lại đêm,

hết đêm lại ngày; cứ thế mà

thời gian trôi qua, bào mòn thân xác,

cho đến ngày tàn tạ để vào cõi

chết; giống như người đeo vào

sợi dây treo trên miệng giếng, bị

hai con chuột cứ chạy qua chạy lại, gặm

nhấm lần hồi, cho đến khi sợi dây

đứt, người kia rớt xuống đáy

giếng tan thân.

NGHI LẠY TAM BẢO

Hòa Thượng THÍCH TRÍ THỦ

biên sọan (Hán văn), Phật lịch 2518

Cư sĩ Hạnh Cơ chuyển dịch sang Việt ngữ

Phật lịch 2557 (2014)

PHẦN MỘT

KHAI KINH (tùy nghi)

PHẦN HAI

XƯỚNG LẠY

1. XƯỚNG:

Đối trước chư Phật cả ba đời,

Trong các thế giới khắp mười phương,

Con đem thân miệng ý thanh tịnh,

Kính lễ cùng khắp không bỏ sót;

Nhờ sức oai thần hạnh Phổ Hiền,

Hiện thân khắp trước các Như Lai,

Một thân lại hiện vô số thân,

Mỗi thân kính lễ vô số Phật.

Vô số Phật trong một vi trần,

Đều ngự giữa chúng hội Bồ-tát;

Cùng khắp pháp giới cũng như vậy,

Lòng tin chư Phật đều đầy đủ.

HÒA:

Một lòng kính lạy Ba Ngôi Báu Phật Pháp Tăng thường trú trong khắp mười phương pháp giới, trải suốt ba đời quá khứ, hiện tại và vị lai. (1 lạy)

2. XƯỚNG:

Chư Phật khắp mười phương,

Đấng Đại Thánh Thế Tôn

Thấy tột cùng thật tướng

Vạn pháp ở thế gian,

Bậc Thầy của trời người.

Cho nên con hôm nay

Xin quay về nương tựa.

HÒA:

Đệ tử chúng con qui y Phật, đấng phước đức trí tuệ vẹn tòan. Xin nguyện đời đời, vĩnh viễn không qui y trời thần quỉ vật. (1 lạy)

3. XƯỚNG:

Tất cả Pháp thường trú,

Lời Phật dạy thanh tịnh,

Có công năng chữa lành

Các bệnh khổ thân tâm.

Cho nên con hôm nay

Xin quay về nương tựa.

HÒA:

Đệ tử chúng con qui y Pháp, con đường xa lìa tham dục, đưa đến cuộc sống thanh tịnh. Xin nguyện đời đời, vĩnh viễn không qui y ngọai đạo tà giáo. (1 lạy)

4. XƯỚNG:

Chư vị Đại Bồ Tát

Không an hưởng niết bàn

Của bốn quả Thanh Văn,

Mà phát tâm cứu độ

Khắp chúng sinh đau khổ.

Cho nên con hôm nay

Xin quay về nương tựa.

HÒA:

Đệ tử chúng con qui y Tăng, bậc tôn quí giữa mọi người. Xin nguyện đời đời, vĩnh viễn không qui y tà sư bạn xấu. (1 lạy)

5. XƯỚNG:

Thời Phật đang tại thế

Chúng con còn trầm luân,

Nay được sinh làm người

Thì Phật đã diệt độ!

Đáng thương cho chúng con

Nghiệp dầy mà phước mỏng,

Nên xin đem một niệm

Chí thành cầu sám hối.

HÒA:

Do tham sân si từ vô thỉ,

Chúng con đã tạo nhiều tội lỗi,

Bằng cả ba nghiệp thân ngữ ý,
Hôm nay thảy đều xin sám hối. (1 lạy)

6. XƯỚNG:

Đệ tử chúng con từ đời vô thỉ,

Xa rời chân tánh, trôi giạt sông mê,

Xuôi theo sinh tử để nổi chìm,

Đuổi bám sắc thanh mà đắm nhiễm;

Mười triền mười sử, chứa thành hữu lậu nghiệp nhân;

Sáu căn sáu trần, gây nên vô biên tội cấu;

Mê man bể khổ, lún mãi đường tà;

Chấp chặt ngã nhân, bỏ ngay làm quấy;

Bao đời nghiệp chướng, chồng chất lỗi lầm.

Ngưỡng mong trên Tam Bảo từ bi,

Chúng con tâm thành xin sám hối.

HÒA:

Do tham sân si từ vô thỉ,

Chúng con đã tạo nhiều tội lỗi,

Bằng cả ba nghiệp thân ngữ ý,
Hôm nay thảy đều xin sám hối. (1 lạy)

7. XƯỚNG:

Tội từ tâm khởi đem tâm sám,

Tâm được tịnh rồi tội liền tiêu,

Tội tiêu tâm tịnh thảy đều không.

Như thế thật là chân sám hối.

HÒA:

Do tham sân si từ vô thỉ,

Chúng con đã tạo nhiều tội lỗi,

Bằng cả ba nghiệp thân ngữ ý,
Hôm nay thảy đều xin sám hối. (1 lạy)

8. XƯỚNG:

Con nguyện tu hành đạo bồ đề,

Dù sinh nơi nào cũng nhớ lại

Thường được xuất gia tu tịnh giới,

Không thiếu, không sót, không hủy phạm.

Hòa:

Nay con phát nguyện thọ trì ba nhóm tịnh giới: Nhóm tịnh giới thứ nhất là “nhiếp luật nghi”; con nguyện từ nay cho đến vô tận đời vị lai: không làm các việc ác. (1 lạy)

9. XƯỚNG:

Dùng tâm không chấp tướng “ngã”, không chấp tướng “nhân”, không chấp tướng “chúng sinh”, không chấp tướng “thọ mạng”, để tu tập tất cả pháp lành, chắc chắn thành tựu quả vị Bồ Đề Vô Thượng.

HÒA:

Nay con phát nguyện thọ trì ba nhóm tịnh giới: Nhóm tịnh giới thứ hai là “nhiếp thiện pháp”; con nguyện từ nay cho đến vô tận đời vị lai: luôn tinh tấn làm các việc lành. (1 lạy)

10. XƯỚNG:

Chúng sinh không số lượng, thệ nguyện đều độ khắp.

Phiền não không cùng tận, thệ nguyện đều dứt sạch.

Pháp môn không kể xiết, thệ nguyện đều tu học.

Quả Phật không gì hơn, thệ nguyện được viên thành.

HÒA:

Nay con phát nguyện thọ trì ba nhóm tịnh giới: Nhóm tịnh giới thứ Ba là “nhiêu ích hữu tình”; con nguyện từ nay cho đến vô tận đời vị lai: cứu độ tất cả chúng sinh. (1 lạy)

11. XƯỚNG:

Tu tập các pháp lành mà bỏ mất tâm bồ đề, đó chính là ma nghiệp.

HÒA:

Nay con phát tâm không vì tự cầu phước báo nhân thiên, Thanh-văn, Duyên-giác, cho đến các bậc Bồ-tát quyền thừa; chỉ y theo tối thượng thừa mà phát tâm bồ đề. Nguyện cùng chúng sinh trong khắp pháp giới, một thời đồng chứng đạo quả Vô Thượng Bồ Đề. (1 lạy)

12. XƯỚNG:

Cúi đầu dưới đài sen,

Qui y đấng Đại Giác,

Mười hiệu chứng Bồ Đề,

Một vầng trăng tròn đầy.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Thế Tôn với đầy đủ mười hiệu: Như Lai, Ứng Cúng, Chánh Biến Tri, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, và Phật. (1 lạy)

13. XƯỚNG:

Phật, chúng sinh tánh thường rỗng lặng,

Đạo cảm thông không thể nghĩ bàn.

Đạo tràng của chúng con nơi đây

Giống như lưới ngọc trời Đế Thích,

Chư Phật mười phương đều ảnh hiện,

Thân con ảnh hiện trước chư Phật,

Cúi đầu thành tâm xin đảnh lễ.

HÒA:

Một lòng kính lạy tất cả chư Phật và vô lượng Bồ Tát, Thánh, Hiền trong vô cùng thế giới khắp mười phương thuộc kiếp Trang-nghiêm đời quá khứ. (1 lạy)

14. XƯỚNG:

Đại từ đại bi thương chúng sinh,

Đại hỉ đại xả cứu muôn lòai,

Tướng tốt chói sáng tự trang nghiêm,

Chúng con chí thành xin đảnh lễ.

Hòa:

Một lòng kính lạy tất cả chư Phật và vô lượng Bồ Tát, Thánh, Hiền trong vô cùng thế giới khắp mười phương thuộc kiếp Hiền đời hiện tại. (1 lạy)

15. XƯỚNG:

Xem thế giới như hư không,

Như hoa sen không dính nước,

Tâm thanh tịnh còn hơn thế,

Kính lạy đức Vô Thượng Tôn.

HÒA:

Một lòng kính lạy tất cả chư Phật và vô lượng Bồ Tát, Thánh, Hiền trong vô cùng thế giới khắp mười phương thuộc kiếp Tinh-tú đời vị lai. (1 lạy)

16. XƯỚNG:

Phật dạy: Hạnh nhẫn nhục

Là pháp tu thứ nhất,

Pháp vô vi tột cùng.

Cho nên người xuất gia

Gây khổ não cho người,

Thì không gọi “sa môn”.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Phật Tì Bà Thi. (1 lạy)

17. XƯỚNG:

Ví như người mắt sáng,

Tránh được đường hiểm nguy,

Người có trí trên đời,

Vĩnh viễn không làm ác.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Phật Thi Khí. (1 lạy)

18. XƯỚNG:

Không ghét, không hủy báng,

Thường hành trì giới luật,

Ăn uống nên biết đủ,

Lấy nhàn tịnh làm vui,

Tâm định tĩnh, tinh tấn,

Đó là lời Phật dạy.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Phật Tì Xá Phù. (1 lạy)

19. XƯỚNG:

Như ong hút nhụy hoa,

Chỉ lấy vị bay đi,

Không làm mất sắc hương,

Tì kheo vào làng xóm,

Không bận tâm chuyện người:

Nên làm, không nên làm.

Chỉ xét việc mình làm:

Chính đáng, không chính đáng.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Phật Câu Lưu Tôn. (1 lạy)

20. XƯỚNG:

Tâm ý không buông lung,

Siêng tu học Chánh Pháp,

Trừ bỏ hết ái nhiễm,

Tâm định là niết bàn.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Phật Câu Na Hàm Mâu Ni. (1 lạy)

21. XƯỚNG:

Không làm các điều ác,

Siêng làm các điều lành,

Giữ tâm ý thanh tịnh,

Đó là lời Phật dạy.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Phật Ca Diếp. (1 lạy)

22. XƯỚNG:

Thân không làm điều ác,

Khéo giữ gìn lời nói,

Giữ tâm ý thanh tịnh,

Cả ba nghiệp trong sạch.

Tu tập được như vậy,

Đại Tiên trong lòai người.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni. (1 lạy)

23. XƯỚNG:

Nơi thể tánh chân như,

Pháp hữu vi không thật,

Duyên sinh, nên như huyễn;

Vô vi không sinh diệt,

Cũng không phải thật pháp,

Như hoa đốm hư không.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Phật Tì Lô Giá Na, Pháp Thân thanh tịnh nhiệm mầu, cõi Thường-tịch-quang. (1 lạy)

24. XƯỚNG:

Mặt Phật như trăng rằm,

Như ánh sáng mặt trời,

Chiếu soi khắp mười phương,

Đủ từ bi hỉ xả.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Phật Lô Giá Na, Báo Thân viên mãn, cõi Thật-báo trang-nghiêm. (1 lạy)

25. XƯỚNG:

Tâm Phật khó nghĩ bàn,

Trí và thân cũng vậy,

Vì hóa độ chúng sinh,

Rộng mở các phương tiện.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni, Hóa Thân vô số lượng, cõi Phương-tiện thánh-cư. (1 lạy)

26. XƯỚNG:

Biết nhân, pháp vô ngã,

Phiền não, sở tri chướng

Thường thanh tịnh vô tướng,

Nên khởi tâm đại bi.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni, tùy lọai ứng thân hóa độ, cõi Phàm-thánh đồng-cư. (1 lạy)

27. XƯỚNG:

Khắp trời đất không ai bằng Phật,

Mười phương thế giới cũng không bằng,

Tất cả hiện hữu trong thế gian,

Tất cả đều không sánh bằng Phật.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni, đấng Thế Tôn đại từ bi, đầy đủ muôn công đức, đấng Giáo Chủ cõi Ta-bà, đang ngồi đạo tràng hóa độ chúng sinh. (1 lạy)

28. XƯỚNG:

Trăm kiếp tu nhân đã tròn đầy,

Quả ba a-tăng-kì đã mãn,

Trở thành bậc Nhất Sinh Bổ Xứ,

Hiện trú tại cung trời Đâu-suất.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Phật Di Lặc, sẽ hạ sinh làm Giáo chủ pháp hội Long-hoa. (1 lạy)

29. XƯỚNG:

Thân Phật thanh tịnh như lưu li,

Mặt Phật sáng ngời như trăng rằm,

Phật ở thế gian thường cứu khổ,

Tâm Phật không đâu không từ bi.

HÒA:

Một lòng kính lạy Đức Phật Dược Sư Lưu Li Quang, nơi thế giới Tịnh-lưu-li ở phương Đông, gia hộ chúng sinh tiêu trừ tai nạn, thọ mạng lâu dài. (1 lạy)

30. XƯỚNG:

Không có gì gọi là niết bàn.

Không hề có niết bàn Phật chứng,

Cũng không có Phật chứng niết bàn.

Xa lìa cả năng giác, sở giác,

Dứt bặt hai ý niệm có, không.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Đa Bảo Như Lai, thành Phật từ thời quá khứ xa xôi. (1 lạy)

31. XƯỚNG:

Trong cảnh giới tĩnh lặng,

Ý niệm “sinh” không còn,

Không có gì dính bám,

Không đời này, đời sau.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Bảo Thắng Như Lai. (1 lạy)

32. XƯỚNG:

Sắc thân Phật nhiệm mầu,

Thế gian không sánh bằng,

Không đủ lời xưng tán,

Cho nên con đảnh lễ.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Diệu Sắc Thân Như Lai. (1 lạy)

33. XƯỚNG:

Năm uẩn đều không, dứt nghiệp trần,

Tùy duyên ứng hiện trăm ngàn thân.

Trong mộng thấy mộng, chồng chất mộng,

Ngòai thân không thân, chính thật thân.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Quảng Bác Thân Như Lai. (1 lạy)

34. XƯỚNG:

Sắc tướng màu hòang kim,

Tròn đầy như trăng rằm,

Bậc chí tôn ba cõi,

Hàng phục mọi ma chướng,

Trời người đều qui y.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Li Bố Úy Như Lai. (1 lạy)

35. XƯỚNG:

Tín là mẹ công đức,

Nuôi lớn các căn lành,

Thóat khỏi dòng sinh tử,

Chứng nhập đại niết bàn.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức Cam Lồ Vương Như Lai. (1 lạy)

36. XƯỚNG:

Cúi đầu kính lạy

Đấng Đại Đạo Sư,

Ở cõi Cực-lạc,

Tiếp dẫn chúng sinh.

Con nay nhất tâm

Phát nguyện vãng sinh.

Xin đức Từ Bi

Xót thương tiếp độ.

HÒA:

Một lòng kính lạy đức A Di Đà Như Lai. (1 lạy)

37. XƯỚNG:

Phật A Di Đà thân sắc vàng,

Tướng tốt chói sáng không ai bằng,

Lông trắng giữa chặng mày mềm mại,

Uốn lượn dài hơn năm Tu-di,

Mắt xanh biếc trong ngần bốn biển.

Trong hào quang vô số Hóa Phật,

Hóa Bồ Tát cũng nhiều vô biên.

Bốn mươi tám nguyện độ chúng sinh,

Chín phẩm hoa sen lên bờ giải thoát.

Đại nguyện thứ nhất: Cõi Cực-lạc không có các đường ác.

HÒA: