CHƯƠNG NĂM
CHÁNH NIỆM, TỈNH GIÁCGìn giữ tâm ý
1. Ai
giữ giới Bồ tát Phải
giữ gìn tâm ý
Nếu không, không
duy trìBất cứ
giới luật nào.
2. Voi điên tuy gây hại
Nhưng không thể nào bằng
Con “voi tâm“
phóng dậtMang đến bao
tai ương.
3. Luôn dùng thừng
chánh niệm Cột chặt “voi tâm“ điên
Thì
tai ương biến mất
Phước lành hiện đến liền.
4-5.
Điều phục được tâm ý
Là
điều phục tất cả
Sư tử, voi, gấu, rắn
Và tất cả
kẻ thùCùng lính canh
địa ngụcQuỷ
Dạ xoa,
La SátĐều bị trói tất cả.
6. Phật đã
tuyên bố rằng
Hiểm họa và lo sợ
Với khổ đau
vô tậnĐều do tâm phát sinh.
7-8. Hình cụ trong
địa ngục Do ai tạo tác nên?
Nền sắt nóng
hỏa ngục Nữ nhân kia từ đâu?
Phật dạy rằng tất cả
Do
ác tâm biến ra
Bởi thế trong
ba cõi Tâm mình
đáng sợ nhất.
9-10. Nếu
bố thí cao cả
Đạt được nhờ xóa nghèo
Chẳng lẽ Phật
xưa kiaKhông đạt hạnh
bố thíVì
thế gian vẫn nghèo?
Bởi vậy tâm
bố thíCả
tài sản,
công đứcLà
bố thí rốt ráoPhát xuất từ
nội tâm.
11. Lùa cá tôm đến đâu
Để khỏi bị săn giết?
Vĩnh viễn dứt
ác tâmLà
thành tựu giới độ.
12.
Sân si đầy
thế gian Làm sao
hàng phục hết?
Hàng phục được tâm sân
Là
hàng phục tất cả.
13-14. Làm sao đủ da thuộc
Để phủ kín địa cầu?
Nhưng chiếc dép da này
Sẽ bao trùm mặt đất.
Cũng vậy với
ngoại cảnhTuy chưa làm chủ được
Nhưng
làm chủ tâm mìnhCó gì quí giá hơn?
15. Làm thiện bằng thân, miệng
Nhưng tâm lại
tán loạnThì khó
đạt được phước
Để lên cõi
Phạm Thiên (5)
Trong khi chỉ
một mìnhTâm thanh tịnh cũng đủ.
16. Phật dạy dù
tụng niệm Tu khổ hạnh lâu năm
Mà tâm cứ
tán loạn Thì cũng
vô ích thôi.
17. Những ai tìm
hạnh phúcChạy trốn mọi khổ đau
Sẽ
tiếp tục lạc đườngNếu không hiểu cái tâm
Kỳ diệu chứa mọi pháp.
Chánh niệm và tỉnh giác18. Bởi thế nên
cẩn thận Gìn giữ trọn tâm ý
Giữ giới tu luyện tâm
Đâu
cần tu pháp khác.
19. Giữa đám đông
hỗn loạnTa
gìn giữ vết thương
Không để ai đụng đến;
Giữa
cuộc đời hung ác
Ta phải giữ tâm mình
Như ta giữ vết thương.
20. Ta
gìn giữ vết thương
Vì sợ người đụng đau
Sao ta không
giữ gìnVết thương của tâm ta
Cho khỏi bị đè bẹp
Dưới chân núi địa ngục?
21. Nếu
hành trì như vậy
Ta cứng rắn,
tinh tấnDù ở giữa người ác
Hay ở giữa người lành.
22. Thà để
mất lợi dưỡng
Mất
tài sản,
thanh danhMất thân xác, mạng sống
Quyết không để mất tâm.
23. Tôi
chấp tay nguyện cầu
Cho những ai
ước mong Gìn giữ được tâm ý
Đều luôn luôn
duy trìChánh niệm và tỉnh giác.
24. Người đau không
đủ sứcLàm bất cứ việc gì
Cũng vậy, bất cứ ai
Thiếu
chánh niệm,
tỉnh giác Sẽ không còn
đủ sứcĐể làm những
việc lành.
25. Người
tâm không chánh niệm Không còn ghi trong trí
Lời
giáo huấn tu hành Như nước rỉ bình nứt.
26. Biết bao người
thông tháiSùng tín và
tinh tấnNhưng vì không
chánh niệmNên
phạm tội ô uế.
27. Tên giặc không
chánh niệm Luôn rình cướp
tỉnh giácVét sạch phước
tích lũyĐưa người vào nẻo ác.
28.
Ái dục như lũ giặc
Cướp
gia tài phước đứcHủy hoại tâm
chánh niệmPhá đường đến cõi lành .
29.
Tuyệt không để
chánh niệm Rời khỏi cửa
tỉnh giác;
Nếu nó đi lang thang
Phải gọi nó quay lại;
Nó phải nghĩ cảnh khổ
Trong
ba cõi địa ngục Để
an trú chánh niệm.
30.
Hạnh phúc thay những ai
Sống cạnh thầy
đáng kínhTuân theo lời
giáo huấn Để trau dồi
chánh niệm.
31-32. “Chư Phật, chư
Bồ tátNhìn thấu suốt mọi điều
Ta đứng trước các ngài
Đâu dấu được điều chi”.
Nếu có
suy nghĩ ấy
Sẽ sinh lòng
hổ thẹn Và trong tâm luôn luôn
Có mặt của chư Phật.
33.
Chánh niệm như lính canh
Trước cửa ngõ của tâm
Nhờ đó mà
tỉnh giácMãi mãi được có mặt.
34. Nếu ý xấu manh nha
Phải thấy ngay
tai họa.
Vậy phải giữ
chánh niệm Như cây bám chặt đất .
35. Không bao giờ nên nhìn
Dáo dác và mông lung
Mắt thường nhìn thẳng xuống
Như trong lúc
ngồi thiền.
36. Để cho mắt nghỉ ngơi
Thỉnh thoảng nhìn chân trời
Khi có người
xuất hiện Hãy nhìn thẳng chào hỏi.
37. Trên đường, nên đứng lại
Nhìn rõ khắp bốn phương
Lúc dừng nghỉ dưỡng sức
Hãy
quan sát sau lưng .
38.
Kiểm tra kỹ trước sau
Rồi
nhận định hoàn cảnhTùy nhu cầu hành động
Mà
tiến tới hay lui.
39-40. Trước khi ta hành động
Nên
ý thức rõ ràng”Đây tư thế của thân”
Và trong khi hành động
Cũng luôn luôn quán xét
Tư thế của thân mình.
Cũng vậy, thường quán xét
Tâm ý như voi điên
Buộc vào trụ
chánh niệmKhông cho nó chạy loạn.
41. Người
tu tập thiền định
Luôn luôn giữ
chánh niệmThường
quán sát tự hỏi
Tâm ý mình ở đâu?
42. Lúc nguy, khi lễ lạc
Hoặc trong khi
bố thíKhó giữ được
chánh niệm Nên buông
giới hạnh nhỏ.
43-44.
Quyết định làm việc này
Không nên nghĩ việc khác
Tâm trí phải
chuyên chú Làm xong từng việc đã.
Được vậy việc mới thành
Nếu không, thì hai việc
Chẳng việc nào
hoàn tấtChánh niệm chẳng
gia tăng.
45. Hãy
quyết tâm từ bỏ Xem kịch, nói
chuyện phiếm Hãy
tinh tấn đoạn trừ
Tâm tham đắm thứ ấy.
46. Hãy nhớ lời
đức Phật Từ bỏ việc
vô nghĩaNhư bức cỏ, vẽ đường
Đập đất đá
vỡ tan.
47. Trước khi muốn đi đứng
Hoặc trước khi nói năng
Phải
kiểm soát tâm ý
Đưa nó vào
chánh niệm.
48. Nếu ý khởi
tham ái Tâm manh nha
nổi giận Hãy tạm dừng nói, làm
Như cây đứng lặng yên.
49-50. Khi tâm ý
lăng xăng Ngạo
mạn hoặc kiêu căng Tự mãn hoặc
thô bạo Lém lĩnh hoặc lừa dối
Tự khen và chê người
Nói những lời khinh bạc
Nói những lời gây gổ
Hãy như cây
đứng yên.
51. Muốn
lợi lộc,
danh tiếng Muốn sai sử người khác
Muốn kẻ khác hầu hạ
Hãy như cây
đứng yên.
52. Khi muốn nói và làm
Khiến người
mất lợi ích
Để mưu
cầu lợi mình
Hãy như cây
đứng yên.
53. Khi bồn chồn lười biếng
Nhát sợ, không biết thẹn
Nói
vô nghĩa,
thiên vị Hãy như cây
đứng yên.
54. Khi thấy tâm
ô nhiễmLăng xăng việc
vô nghĩaHãy dùng phép
đối trịKiên trì an định tâm.
55-57. Không nên để phân tâm
Vì những việc
tranh chấpHãy luôn đem an vui
Làm cho người
hạnh phúc.
Với
đức tin thâm sâu Vững vàng và
kiên quyết Biết xấu,
sợ nhân quả.
Đừng sinh tâm chê bai
Kẻ ngược ngạo,
ngu siNên
mở lòng thương họ
Vì họ bị
vô minh.
Vả lại tôi đã nguyện
Vì lợi mình lợi người
Tôi không nên
phạm tội Vậy phải luôn
quán tưởng Rằng tôi là
vô ngãTôi là một
ảo tưởng.
58. Nên luôn
tư duy rằng
Nhiều kiếp mới thành người
Vậy phải giữ tâm sáng
Vững như
núi Tu Di.
Thân
59. Hỡi này tâm ý ơi
Ngươi tự vệ ra sao
Khi kên kên háu đói
Mổ xé
thân thể ngươi?
60. Sao ngươi xem thân này
Là
bản ngã của ngươi?
Ngươi với nó khác nhau
Mất nó ăn nhằm gì!
61. Này tâm ý
ngu si Ngươi xem khúc gỗ sạch
Không phải là thân ngươi
Nên ngươi không
bám víuSao lại bám bộ máy
Cấu tạo từ bẩn dơ?
62-63. Hãy dùng
tâm quán tưởng
Tách da ra khỏi thịt
Dùng
trí tuệ làm dao
Tách thịt rời khỏi xương.
Rồi chẻ tách xương ra
Phân tách tủy bên trong
Quan sát cho thật kỹ
Thực chất nó là gì?
64. Dẫu
tìm tòi cẩn thậnVẫn không thấy
bản chất Của bất cứ vật nào.
Tại sao còn
tham luyến Nâng niu tấm thân này?
65. Ngươi không thể nào ăn
Thân thể dơ bẩn này
Không uống máu, ăn lòng
Vậy giữ nó làm chi?
66. Tốt nhất xem thân này
Là
thức ăn quạ, cáo
Chỉ nên giữ thân này
Giúp ta làm
việc thiện.
67. Dù ngươi bám giữ thân
Thần chết cũng không tha
Cướp lấy thẩy cho quạ
Ngươi làm gì được đây?
68-69. Khi tớ
bỏ ra đi
Chủ không cho cơm áo
Thân này sẽ bỏ ngươi
Cưng dưỡng nó làm gì?
Trả đủ lương cho nó
Chớ cho thêm
quá mức.
Ôi tâm của ta ơi!
Đối với thân của ngươi
Hãy
xử sự như thế.
70. Hãy xem thân như thuyền
Dùng để chở
chúng sinhĐưa họ từ bờ khổ
Sang bên bờ
giải thoát.
71. Hãy
tự chủ thân tâm Luôn lộ
vẻ vui tươi Đừng cau mày
giận dữ Hãy làm người bạn tốt,
Chân thành của
chúng sinh.
72. Khi di dời ghế giường
Đừng gây
tiếng động lớn
Mở cửa cũng nhẹ nhàng
Luôn tránh tiếng
ồn ào.
73. Sếu, mèo và
kẻ trộm Hành động rất
lặng lẽ Để
đạt được mục tiêu Bồ tát cũng nên thế .
74. Làm học trò tất cả
Cung kính nhận
lời khuyênCủa bậc thầy hướng dẫn
Dù ta chẳng
yêu cầu.
Nguyên tắc ứng xử
75. Ai khéo giảng
chánh phápTa nên ngõ
lời khenAi làm phước làm lành
Ta
vui mừng ca tụng.
76. Kín đáo khen người khác
Vì
công đức của họ
Nghe người khác khen mình
Tự xét xứng đáng không?
77-78. Ai làm được việc gì
Mang lại nguồn
hạnh phúcKhông thể mua bằng tiền
Thì ta hãy cùng vui
Với
công đức kẻ ấy.
Làm vậy không gây hại
Đời sau được vui hơn
Nếu sinh lòng ganh tị
Ta sẽ gặt khổ đau
Đời sau càng khổ nữa.
79. Nói năng phải
minh bạch Dễ nghe, thấm tận tim
Phát xuất nơi
từ tâmNhu hòa và
chính xác.
80. Hãy nhìn ngắm
chúng sinh Với
lòng dạ từ biVà nghĩ rằng nhờ họ
Mà ta sẽ
thành Phật.
81. Phước lớn được
thành tựu Nhờ
tín tâm vững bền Nhờ
đối trị việc ác
Nhờ cúng ba
ruộng phước (6)
82. Phát xuất tận
đáy lòng Ta thường làm
việc thiện Điều lành hãy tự làm
Không giao cho kẻ khác.
83.
Bố thí và
trì giới Phải
tăng tiến mỗi ngày
Đừng chê nhỏ, theo lớn
Nên
thực hiện mọi hạnh.
84.
Nhận thức được như vậy
Nên hiến mình làm thiện
Có thể
phạm giới cấm
Vì lợi ích chúng sinh.
85. Chỉ ăn những gì cần
Chia sớt
thức ăn uống
Cho những vị
tu sĩ Cho kẻ khổ,
cô đơnCho người rơi xuống thấp
Bồ tát cho tất cả
Trừ ba bộ áo quần.
86. Thân
phục vụ chánh pháp Nên không để
tổn thương Nhờ vậy mau
thực hiệnƯớc nguyện cứu
chúng sinh.
87. Không
hy sinh thân mạngCho kẻ
thiếu từ biBồ tát chỉ
xả thânVì
mục đích tối thượng.
88. Không
thuyết pháp cho người
Có
thái độ bệnh hoạn Đội mũ, không
cung kính Cầm gậy, cầm binh khí .
89. Không
thuyết pháp cho người
Khác phái ở
một mình Không nói pháp
thâm sâu Cho kẻ thiếu
thông minh Nhưng cũng phải
cung kính Mọi pháp dù sâu cạn (7)
90. Không nên giảng
Tiểu thừaCho người đủ
điều kiệnLãnh hội pháp
Đại thừaKhông được thu hút người
Bằng cách giảng sai kinh
Và sai chú
Mật tông (8)
91. Không được nhổ nước bọt
Và vứt tăm xỉa răng
Bừa bãi nơi
công cộngKhông được phép phóng uế
Lên đất đai canh tác
Và nguồn nước sạch trong.
92. Khi ăn chớ đầy miệng
Há miệng, nhai ra tiếng
Ngồi không đong đưa chân
Không
xoa tay vào nhau.
93. Không đi xe, ngủ đêm
Chung với người khác phái
Hầu tránh sự dị nghị
Khiến người mất
niềm tin.
94. Không nên dùng ngón tay
Chỉ đường hoặc ra lệnh
Mà phải tỏ
lịch sự Đưa nguyên bàn tay phải .
95. Không đưa tay vẫy gọi
Trừ khi gọi
gấp rútBúng ngón tay thành tiếng
Bằng không mất
uy nghi.
96. Hãy ngủ trong
chánh niệm Nằm đúng theo tư thế
Như khi Phật
nhập diệt Lúc
tỉnh giấc, dậy liền.
97. Phật dạy
vô số hạnh
Không thể nào kể hết
Pháp thanh lọc tâm này
Nên gắng
thực hành ngay.
98. Ngày như đêm ba lần
Tụng niệm Kinh Ba Phần (9)
Y theo tâm
Bồ đề Giải trừ dần
ác nghiệp.
99. Bất cứ
hoàn cảnh nào
Do ta hoặc người tạo
Phải
tinh tấn thực hành Những lời
đức Phật dạy.
100. Bất cứ
giáo pháp nào
Đưa đến
sự giải thoátCon Phật đều
thực hànhĐược vậy, sẽ gặt phước.
101.
Bồ tát làm mọi hạnh
Vì lợi ích chúng sinhTrực tiếp hay
gián tiếpVà
hồi hướng tất cả
Vì
sự nghiệp giác ngộ.
102. Dù phải mất
tính mạng Bồ tát không
xa lìa Các bậc
thiện trí thức
Tinh thông nghĩa
đại thừa.
Nguồn gốc
giới luật103. Để biết cách hầu Thầy
Nên học những phép tắc
Trong truyện
Cát Tường Sinh (10)
Và thêm các kinh khác.
104. Nên đọc các
tạng kinhCó trình bày
giới luậtTrước hết hãy tìm đọc
”Thánh xứ
hư không tạng”.
105. Kinh “Học xứ tập yếu”
Đã diễn rộng
lý do Vì sao phải
tu hànhVậy cần đọc bộ luận
”Chúng
học xứ tập yếu”.
106. Hoặc cũng nên tìm đọc
”Nhất thiết
kinh tập yếu”
Và cũng cần đọc kỹ
Song luận của
Long Thọ .
107.
Kinh luận trên ghi rõ
Điều cấm, điều nên theo
Tu đúng lời kinh dạy
Giữ
lòng tin trên đời.
108. Định nghĩa của
chánh niệmTóm gọn lại như sau:
Luôn
quán sát thật kỹ
Trạng thái Thân và Tâm.
109.
Tụng niệm để
thực hành Đọc suông không có ích
Nếu chỉ đọc toa thuốc
Làm sao trị bệnh lành?
CHƯƠNG SÁU
NHẪN NHỤC
Sân hận 1. Một
cơn giận phá hủy Công đức ngàn kiếp tu
Tích lũy từ
bố thí,
Từ
cúng dường Thế tôn.
2.
Sân hận vô cùng ác
Nhẫn nhục vô cùng lành
Bởi thế bằng mọi cách
Phải siêng
tu nhẫn nhục.
3. Ngày nào trong tâm ta
Nọc
hận thù tồn tại Ta sẽ không ngủ yên
Mất
an lành,
hạnh phúc.
4-5. Một người chủ
nổi giận Có thể
bị giết chết
Bởi kẻ được ông giúp
Mà trở nên
giàu sangVà người khác kinh trọng.
Với tấm lòng
sân hận Dù
ban ơn cho ai
Họ cũng
không hạnh phúc
Bạn bè cũng
lánh xa.
6.
Sân hận là kẻ địch
Tạo nên nhiều khổ đau
Ai khắc phục
sân hận Vui đời này,
kiếp sau .
7. Những thứ không
vừa ý Hoặc lòng tham bị chận
Đều
nuôi dưỡng sân hậnVà làm khốn khổ tôi.
8.
Vì vậy tôi muốn diệt
Những chất
nuôi dưỡng này.
Sân hận duy chỉ biết
Làm hại tôi mà thôi.
Nhẫn nhụcNhẫn nhục đối với
đau khổ9. Dù gặp cảnh ngược đãi
Nên giữ tâm an vui.
Bực tức không sinh lợi
Lại cướp mất phước lành.
10. Nếu có cách cứu chữa
Những tình huống
rắc rốiThì khổ đau làm gì?
Nếu không có
giải pháp Khổ đau không lợi chi!
11. Ta không muốn cho mình
Cũng như cho bạn bè
Bị khổ đau, khinh dễ
Bị chửi mắng, vu oan ;
Duy chỉ có
kẻ thùMuốn
chúng ta như thế.
12.
Hạnh phúc khó đạt thay
Đau khổ thường xảy đến
Nhưng
giải thoát chỉ đạt
Khi thắng vượt khổ đau
Bởi vậy, tâm ta ơi
Hãy
dũng cảm kiên định!
13. Người nào
tu khổ hạnhThờ
nữ thần Durga (11)
Tự thiêu, xẻ thịt mình
Không
hy vọng giải thoát;
Sao ta không
can đảm Chịu khổ vì giải thoát?
14. Nhờ tập luyện
thường xuyên Điều gì cũng
thành tựu Trước cố chịu khổ nhỏ
Sau chịu được khổ lớn.
15. Những loại khổ tầm thường
Do muỗi mòng, rít cắn
Hoặc
đói khát, nhức ngứa
Chúng
không vô dụng đâu!
16. Chẳng nên mất
nhẫn nhục Khi khổ vì nóng lạnh
Hay
kiệt sức bệnh đau
Hoặc
tra tấn, ngục tù
Nếu ta mất
nhẫn nhục Đau khổ càng tăng thêm.
17-18. Có người thấy máu chảy
Lòng
dũng cảm càng tăng;
Có người thấy máu chảy
Lại té xỉu bất tỉnh.
Điều ấy
tùy thuộc tâm
Vững mạnh hay
yếu đuối Bồ tát phải
tự chủ Vượt qua mọi khổ đau.
19. Dù
trải qua thống khổBậc trí vẫn
an nhiên Quyết đánh giặc
phiền não Không lo sợ tật nguyền.
20. Kẻ
anh hùng hiển vinh Nhờ chiến công oanh liệt
Còn chiến sĩ nhát gan
Chỉ đâm thây đã chết.
21. Khổ cũng có điều hay:
Giúp ta trừ
kiêu mạn Mở lòng thương
chúng sinh Bỏ ác và kính Phật.
Nhẫn nhục trước bất công
22. Ta không giận gan, tim
Và bộ phận trong người
Dù chúng là
nơi sinh Bao
đau đớn, bệnh tật
Sao đối với
hữu tìnhLại nổi lòng sân hận?
Họ cũng là nạn nhân
Của
đau đớn tật nguyền.
23. Dù không ai muốn bệnh
Bệnh vẩn đến hoành hành;
Dù không mong
sân hận Sân hận vẫn phá phách.
24. Nào có ai nghĩ trước:
“Bây giờ ta nổi sân”
Và sân đâu toan tính:
”Bây giờ ta xuất hiện”
25. Tất cả mọi
lỗi lầm Và hành động
độc ác Đều do
nhân duyên sinh
Không có gì tự phát.
26.
Nhân duyên lúc tập hợp
Không hề có
ý nghĩ:
“Ta sinh một thứ gì”
Một cái gì được sinh
Trước đó đâu có nghĩ:
“Ta phải được sinh ra”
27. Những gì được gán gọi
Là chất liệu nguyên sơ
Hoặc gán là “Cái Ta”
Đều không tự sinh ra
Sau khi nghĩ: “Ta sinh”.
28. Bởi vì trước khi sinh
Không có gì
hiện hữuVậy cũng không có gì
Khởi
ý muốn được sinh
Bởi vì luôn
bám víu Vào cái Ta
vĩnh cửuNếu không thể tách rời
Đối tượng của “Cái Ta”
Là chất liệu nguyên sơ
Và
mãi mãi như vậy.
29. Nếu cái ta vĩnh hằng
Thì nó phải
bất độngGiống như là
hư không;
Làm sao cái
bất độngLại có thể hành động
Ngay trong khi nối kết
Với những
nhân duyên khác.
30. Nếu
tiếp xúc duyên khác
Cái ta vẫn như xưa
Vậy thì trong hai thứ
Cái Ta và duyên khác
Ai
tác động ai đây?
Nếu bảo “Ta”
tác độngThì điều này không đúng;
Cái Ta không
tác độngVì nó không thể có
Một lúc hai
tự tánh [
Bất động và
biến đổi].
31. Như vậy mọi sự vật
Đều sinh từ nhiều duyên
Và bất cứ duyên nào
Cũng
lệ thuộc duyên khác;
Ý thức được như vậy
Ta không bị
phiền nhiễuVì tất cả
hiện tượngĐều chỉ là
ảo tưởngSinh từ những ảo thuật!
32. (Hỏi) Nếu
mọi vật là ảo
Thì “Ai”
chế ngự giận?
Và nếu nói chẳng có “ai”
Thì cần chi trừ giận?
(Đáp)
Thực ra cần trừ giận
Vì dòng thác
nhân quả Vẫn luôn luôn
tiếp diễnNhờ
chế ngự được giận
Mà cắt đứt khổ đau .
33. Bởi vậy khi
nhận thấy Bạn, thù muốn hại ta
Hãy nghĩ là
duyên sinh Và giữ
tâm thanh tịnh.
34. Nếu mọi sự phát sinh
Do
ý muốn con người Thì
thế giới an lạc Bởi chẳng ai chọn khổ.
35-36. Vì
vô ý tự hại
Bởi vật nhọn, gai đâm
Vì giận, đói
nữ sắcNên cấu xé lẫn nhau
Chịu
đói khát khổ sở;
Có kẻ lại tự tử
Như thắt cổ, nhảy sông
Hoặc uống những chất độc
Hay gây ra
tội ác.
37. Dưới bạo lực
ái dụcCon người tự hủy mình
- Hủy cái thân
quý báu -
Thế thì sao
tránh khỏiLàm hại những người khác?
38. Kẻ điên vì
ái dục Luôn
tìm cách tác hại Nếu không thương xót được
Thì đừng nên giận họ .
39. Nếu
bản chất kẻ ấy
Là chuyên hãm hại người
Giận họ cũng
vô lý Khác nào giận lửa đốt .
40. Nếu
bản chất họ lành
Phạm lỗi vì vô tình
Giận họ cũng
vô lý Khác nào giận không khí
Bị nhiễm khói sặc sụa.
41. Khi bị đánh bằng gậy
Ta oán người cầm gậy
Song chính là
cơn giận Đã
sai khiến họ đánh
Vậy nên ghét
cơn giận.
42. Xưa tôi làm khổ người
Nay người hãm hại tôi
Tôi đành phải nhận lãnh
Quả báo tôi đã gieo.
43. Vũ khí của kẻ kia
Và thân này của tôi
Cả hai là
nguyên nhân Tác thành sự
đau khổ Kẻ kia có vũ khí
Còn tôi có thân này
Vậy phải giận ai đây?
44. Thân như vết thương nặng,
Chạm nhẹ cũng đau điếng
Mù quáng tôi ôm giữ
Thử hỏi khi nó đau
Tại sao tôi tức giận?
45. Tôi không muốn khổ đau
Nhưng vì sự
ngu muội Mà tạo ra
nguyên nhân Gây nên sự
đau khổ.
Đó là lỗi của mình
Sao lại giận người khác?
46.
Chính hành động của tôi
Đã tạo nên
địa ngục Và
rừng kiếm,
núi đao Vậy nên giận ai đây?
47.
Chính hành động của tôi
Đã khiêu khích người khác
Và khiến họ hại tôi
Họ bị đọa
địa ngục Vậy tôi đã hại họ.
48. Nhờ những kẻ hại tôi
Mà tôi
tu nhẫn nhục
Trừ được nhiều
tội lỗi;
Vì tôi đã
nhẫn nhục Nên họ sa
địa ngục Chịu
đau khổ lâu dài.
49. Chính tôi làm hại họ
Khi họ làm lợi tôi
Sao tôi còn lật lọng
Hỡi cái tâm hồ đồ.
50. Nhờ tâm được thanh lọc
Tôi không đoạ
địa ngục Tôi đã tự cứu mình
Kẻ kia được thứ chi?
51. Nếu ăn miếng
trả miếng Tôi chẳng cứu vớt họ
Họ phải chịu
đọa đày Còn tôi thì thất bại
Trên
con đường tu tập.
Nhẫn nhục qua
nhận thức thực tại52.
Tâm không có hình thể
Nên không bị
tổn thương Nếu bám chắc vào thân
Khi thân này
đau khổ,
Tâm sẽ bị khổ đau.
53. Lời khinh khi, thô ác
Tiếng mắng chưởi, vu oan
Không làm hại thân được
Sao tâm lại nổi sân?
54. Có kẻ dèm pha ta
Nhưng sự “không ưa “ ấy
Từ nay đến
đời sauCó
cắn xé ta đâu
Sao ta
ganh ghét họ?
55. Nếu ta
ganh ghét họ
Vì sợ
mất lợi lộc
Lúc chết lợi cũng mất
Nghiệp ác vẫn còn hoài.
56. Tốt nhất thà
chết sớm Hơn sống làm nghề ác
Sống lâu đâu thoát được
Khổ đau của cái chết .
57-58. Hai người nằm
chiêm bao Kẻ thấy vui trăm năm
Người sướng trong khoảnh khắc
Nhưng khi bừng
tỉnh giấcHạnh phúc đều biến tan .
Cuộc đời như
giấc mộng Dù tuổi thọ ngắn dài
Khi sinh mạng
chấm dứtHạnh phúc đều
tiêu tan.
59. Dù tiền rừng bạc biển
Dù
lạc thú lâu dài Lúc chết tay trống trơn
Mình trần như bị cướp.
60. Có kẻ
quan niệm rằng
Nhờ của để mà sống
Để giải ác, tích thiện
Nhưng nổi sân vì lợi
Thì phước mất, tội sinh.
61. Nếu chỉ vì mưu sinh
Mà làm chuyện thất đức
Một đời sống như vậy
Cuối cùng lãnh ác đọa
Sống như thế ích chi?
62. Ta ghét kẻ
nói xấu Làm ta mất
tín nhiệm Sao ta không ghét kẻ
Nói xấu bao người khác?
63. Sao ngươi vẫn bình thản
Với kẻ chê người khác
Bởi ngươi không dính vào;
Sao ngươi
không nhẫn nhịn
Với kẻ vu oan ngươi
Mà chính ngay kẻ ấy
Bị
ái dục chi phối?
64. Đối với người phá tượng
Đập chùa, chê
chánh pháp Ta không nên
nổi giận Bởi vì bậc
Giác ngộ Không
vì vậy khổ đau.
65. Với kẻ
xúc phạm Thầy
Và người thân của ta
Ta nên dằn
cơn giận Mà nên
quán chiếu rằng
Đó là
nhân duyên sinh.
66. Khổ sinh từ
nhân duyên Cố ý hay vô tình
Chúng sinh không thể thoát
Chỉ
chúng sinh hữu tình Mới
ý thức được khổ
Vậy ta nên nhẫn chịu.
67. Người làm ác bởi si
Kẻ
nổi giận vì mê
Vậy ai người có lỗi
Vậy kẻ nào vô tội?
68. Xưa ta đã tạo nghiệp
Nay ta nhận
quả báo Mọi sự sinh từ nghiệp
Sao ta trách giận người?
69. Khi đã hiểu như vậy,
Ta cố làm
việc lành Cầu mong mọi
chúng sinh Biết
yêu thương lẫn nhau.
70-71. Một ngôi nhà bốc lửa
Có thể lan nhà bên
Ta phải rút tranh rạ
Và thứ dễ bắt lửa;
Cũng vậy phải loại ngay
Bao
ý niệm tham đắm
Bắt mồi cho lửa sân
Thiêu rụi kho
công đức.
72. Kẻ tử tù được thả
Sau khi bị chặt tay
Phải chăng là bất hạnh?
Kham chịu khổ
thế gianĐể thoát khổ
địa ngụcPhải chăng là bất hạnh?
73. Nay ta không chịu nổi
Một chút khổ nho nhỏ
Sao ta không diệt sân
Vì nó là
nguyên nhân Sinh ra khổ địa ngục?
74. Vì sân nên ngàn lần
Tôi đã bị
đau khổVì lửa
địa ngục đốt.
Điều này chẳng lợi gì
Cho ta và kẻ khác!
75.
Đau khổ của đời này
So ra
tương đối nhẹ
Mà còn đem lợi lớn;
Vậy ta nên
vui vẻNhẫn chịu khổ nhỏ này
Vì nó giúp xua tan
Đau khổ của
chúng sinh.
Ganh tỵ76. Có những kẻ
hân hoan Và không ngớt
ca ngợiCông đức của người khác.
Tâm ý của ta ơi!
Sao không biết
hân hoan Nhập cuộc khen ngợi này!
77. Đó là một niềm vui
Không thể nào
chê tráchĐó là nguồn
hạnh phúc Mà
thánh nhân không chê
Đó cũng là
phương tiệnĐể
thu phục lòng người.
78. Nếu ngươi
không chấp nhận
Niềm an vui kẻ khác
[Bởi vì ngươi
ganh tỵ]
Thì ngươi sẽ mất sạch
Tất cả những
phước đức Hiện rõ hay ẩn tàng.
79. Ai khen
công đức ta
Ta mong họ an vui
Ai khen
công đức người
Sao ngươi lại thờ ơ?
80. Ta
phát tâm Bồ đề Cầu mọi loài an vui
Nay
chúng sinh hạnh phúc Sao ngươi lại sân hận?
81.
Lúc đầu ngươi
phát tâm Cầu
mọi người thành Phật Được
ba cõi cúng dường;
Nay sao ngươi
sầu khổ Khi người khác được cúng?
82. Đối với
gia đình ngươi
Ngươi phải lo cấp dưỡng
Nay kẻ khác
cung phụng Sao ngươi lại nổi sân?
83. Không cầu mong
chúng sinh Được một chút
toại ý Thì sao cầu mong chúng
Được
thành tựu giác ngộ?
84. Các
lễ vật cúng dường Không đến tay
khất sĩ Ắt còn tại
thí chủ Chúng không thuộc phần ta
Ta bận tâm làm gì
Với việc
cho hay không?
85.
Khất sĩ có nên chăng
Bỏ
phước báo cúng dường?
Thí chủ có nên chăng
Kềm hãm hạnh bố thí?
Ngươi còn hận nỗi gì!
86. Ngươi chẳng
hối lỗi mình
Do
nghiệp ác gây ra
Lại
tranh chấp với người
Biết tô bồi phước đức?
87-88.
Kẻ thù ngươi
gặp nạn Có gì để ngươi vui?
Không phải vì ngươi muốn
Mà
tai nạn xảy ra.
Dù kẻ kia
bị nạn Theo ý ngươi mong muốn
Thì ngươi được lợi gì?
Và nếu ngươi nói rằng
“ Thế là tôi mãn nguyện”
Thì
tai ương lớn hơn
Bám chặt ngươi sau này.
89. Đó là lưỡi câu sắc
Mà
ái dục tung ra
Lúc cá đã cắn câu
Ngục tốt mua nấu nhừ
Trong nồi đồng
địa ngục.
90-91. Khen ngợi và
vinh quang Không tăng thêm
công đứcKhông
nâng cao tuổi thọ
Và khỏe mạnh, sống lâu
Cũng không khiến
thân thể Được vui thú,
khinh an.
Tuy chúng là những thứ
Mà người khôn ở đời
Tìm thấy được
lợi thếVà với kẻ mua vui
Thì rượu chè bài bạc.
92. Vì mưu
cầu danh vọng
Mà mất của, tán mạng.
Danh vọng nuốt được chăng?
Chết rồi ai
vui hưởng ?
93. Khi lâu đài cát sụp,
Trẻ nít liền khóc than
Tâm ta như tâm chúng
Khi
danh vọng suy tàn.
94.
Lời khen là
tiếng vangNó chẳng có trí óc
Vậy thì nó làm sao
Có thể khen tôi được?
Nhưng với
ý nghĩ rằng
Ai đó vui vì tôi
Thì đó là
lý doKhiến cho lòng tôi vui.
95. Nếu niềm vui của tôi
Đến từ vui của người
Thì dù
trường hợp nào
Tôi vẫn được
vui tươiVậy sao tôi
không vuiKhi có người
sung sướngMở
lời khen kẻ khác?
96. À thế ra
cuối cùng Ta vui vì được khen
Một
thái độ như vậy
Khác gì trò trẻ con?
98.
Danh vọng và
lời khen Quấy nhiễu tâm thanh tịnhLàm suy nỗi lo sợ
Trước
sinh tử luân hồiChúng nẩy sinh
ganh tỵ Đối với người
đức độVì vậy bao
công đứcĐược chính tôi tạo ra
Sẽ
trở thành mây khói.
Kẻ thù là
ân nhân99. Những kẻ nào chống đối
Và chôn
danh vọng tôi
Chính họ là những người
Ngăn tôi vào nẻo ác.
100. Người tầm cầu
giải thoát Không để lợi danh buộc
Sao ta lại tức giận
Kẻ
cởi trói cho ta?
101. Khi tôi muốn đi đến
Một nơi đầy
thống khổNhờ phước lành của Phật
Khiến người muốn hại tôi
Đóng cửa chận đuờng đi
Không cho vào chốn khổ
Tai sao tôi giận họ?
102. Bảo rằng: “Họ
cản trở Công đức tôi muốn làm”
Cũng không nên giận họ
Vì
con đường tôi chọn
Là tu hạnh
nhẫn nhụcVậy sự ngăn chận ấy
Là
điều kiện rất tốt
Giúp cho tôi
tu hành.
103. Tự mình đã gây lỗi
Lại
không nhẫn nhịn người
Là tôi tự
cản trở Việc tu tạo
phước đức.
104. Cái này không thể có
Nếu cái kia không có
Và nếu cái này có
Thì cái kia là nhân;
Kẻ hại ta là nhân
Giúp ta
tu nhẫn nhục
Sao bảo họ phản phúc?
105. Người xin đến đúng thời
Không ngăn việc
bố thí Khất sĩ đi
truyền giới Không phải là trở ngại
Cho người muốn
xuất gia.
106. Những kẻ đi ăn xin
Có mặt khắp
mọi nơiNgược lại rất khó tìm
Những kẻ muốn hại người
Đâu có ai hại tôi
Nếu tôi không hại ai.
107.
Kẻ thù tự đến tôi
Như kho báu trong nhà
Không nhọc công
tìm kiếm Kẻ thù ấy giúp tôi
Trên đường đến giác ngộ!
108. Có
kẻ thù và tôi
Mới
tác thành hạnh nhẫn
Quả báo công đức ấy
Nên dành cho
kẻ thù Đã tạo
duyên tu nhẫn.
109. Nếu nghĩ rằng
kẻ thù Không có ý giúp tôi
Để triễn khai hạnh nhẫn
Nên không đáng coi trọng
Thì tôi cũng không nên
Cung kính với
chánh phápVì
chánh pháp vô tưTrong việc tôi
tu hành.
110.
Nếu không trọng
kẻ thù Bởì muốn hãm hại tôi
Vậy làm sao tu nhẫn?
Tu với y sĩ ư
Kẻ
hết lòng chữa bệnh?
111. Khi
nhận biết ác ý Của
kẻ thù nghịch ta
Hãy
phát khởi nhẫn nhục Họ là nguồn
nhẫn nhụcVậy nên
cung kính họ
Như
cung kính chánh pháp.
Yêu thương chúng sinh112. Bởi vậy
đức Phật dạy
Chúng sinh và chư Phật
Đều là
ruộng phước tốt
Nhờ
cúng dường cả hai
Nhiều người sẽ
giác ngộ.
113. Nhờ
chúng sinh và Phật
Mà ta đạt hạnh Phật
Sao chỉ
cung kính Phật
Mà không kính chúng sinh?
114. Chủ trương của chư Phật
Không đồng với
chúng sinh Song
tác động ngang nhau
Đều giúp ta
thành Phật.
115.
Chúng sinh không số lượng
Nên
cúng dường tất cả
Nhờ
vậy mà nhận được
Phước đức lớn
vô biên Công đức Phật
vô lượngNhờ
cúng dường đức PhậtCũng được phước không lường.
116. Chư Phật và
chúng sinh Tất cả đều giúp ta
Thành tựu được hạnh Phật
Song không
chúng sinh nào
Có thể so với Phật
Vì biển
công đức Phật
Vốn
vô lượng vô biên.
117. Tuy vậy với
chúng sinh Có chút ít
công đức Thì
ba cõi hợp lại Không đủ để
cúng dường.
118. Tất cả mỗi
chúng sinh Đều có sẵn
Phật tính Nên
cúng dường chúng sinh Là
cúng dường Phật tính.
119. Phật là bạn
chúng sinh Ban
vô lượng ân đức.
Vậy muốn
báo ơn Phật
Hãy cứu giúp
chúng sinh.
120. Hãy làm lợi
chúng sinh Mới đủ
báo ơn Phật
Phật từng bỏ
thân mạng Tự vào ngục
Vô gián Để
cứu độ chúng sinh Vậy ta nên
cứu độ Cho tất cả
sinh linhVà ngay cả
kẻ thù.
121. Phật
cứu độ chúng sinh Không tiếc nuối thân mình
Sao tôi vẫn ngạo mạn
Không
phục vụ chúng sinh?
122. Người vui, Phật vui theo
Người khổ, Phật
thương xót Giúp muôn loài
hạnh phúc Thì Phật cùng
hân hoan Làm
đau khổ chúng sinh Tức làm
tổn thương Phật.
123. Khi thân bị lửa vây
Làm sao
vui sướng được
Khi thấy
chúng sinh khổ
Các bậc
Đại Từ BiKhông thể nào
an lạc.
124.
Quá khứ tôi gây khổ
Cho bao nhiêu
chúng sinh Vô tình làm buồn Phật
Nay tôi xin
sám hối Xin Phật
tha thứ cho.
125. Để dâng Phật niềm vui
Từ nay đến tương lai
Tôi
phục vụ muôn loài
Với trái tim
thành khẩn Dầu tôi bị
chà đạp Vẫn ráng
làm Phật vui.
126. Phật với tâm
Đại bi Xem
chúng sinh như mình
Tất cả có
Phật tính Sao ta không tôn kính?
127. Tôn thờ
Đức Thế tôn Đạt
mục tiêu giải thoát Xoá
đau khổ trần gian
Là
nhiệm vụ của tôi.
128-129. Vị đại thần của Vua
Đàn áp, hại dân chúng
Kẻ nhìn xa trông rộng
Chẳng thay đổi được gì
Bởi sau lưng ông ấy
Còn
thế lực của Vua.
130. Đối với kẻ
yếu đuối Đã gây nên
tội lỗi Cũng không nên
tiêu diệt Bởi vì sau lưng hắn
Là
thế lực quỷ sứ
Đang giữ
cửa địa ngụcVà
cửa Phật từ biBởi vậy với
chúng sinhTa
cần phải phục vụNhư ta là kẻ hầu
Của vị vua dễ cáu.
131. Sự
trừng phạt của vua
Được
so sánh nổi chăng
Với
thống khổ địa ngục Do
quả báo hành động
Ngược đãi hại chúng sinh?
132. Sự
ban ơn của vua
Đủ
so sánh được chăng
Với
thành tựu Phật quả Từ hành động
lợi thaGiúp
chúng sinh an lạc?
133-134. Khoan nói đến
Phật quả Kết tựu từ hành động
Quý trọng mọi
chúng sinh Ngay trong cõi đời này
Kẻ
nhẫn nhục nhận được
Bao
hạnh phúc tràn đầy
Của một vị Đế vương
Ví như được
danh vọng Được sắc đẹp,
vui tươi Được
sức khỏe,
trường thọ.
CHƯƠNG BẢY
TINH TẤN1.Sau khi đạt
nhẫn nhụcPhải tu hạnh
tinh tấnSức mạnh của
chuyên cầnLà nguồn gốc
giác ngộNếu
tinh tấn không có
Công đức sẽ
không sinhNhư khi gió lặng thinh
Thì không có chuyển động.
2.Vậy
Tinh tấn là gì ?
- Là làm lành, tránh dữ.
- Đối nghịch là lười biếng,
Chán nản, không tự tin,
Hướng về nẻo bất chính.
Những lực
đối kháng3.
Nhàn rỗi, ham hưởng lạc
Ưa ngủ, thích dựa người
Khiến cho lòng
thờ ơTrước
luân hồi thống khổ.
4.Bị tật xấu
săn đuổiSụp vào bẩy thọ sinh
Sao ngươi không
biết mìnhRơi vào miệng thần chết?
5.Ngươi thấy chăng đồng bạn
Lần lượt bị giết hại
Sao ngươi vẫn
dửng dưngNhư trâu trước đồ tể ?
6.Bị
tử thần rình rập
Lối thoát bị phủ vây
Sao ngươi vẫn
thích thúĂn ngủ và yêu đương ?
7.Thần Chết chuẩn bị xong
Liền tìm ngay đến ngươi
Khi ấy bỏ biếng lười
Cũng đã là quá muộn!
8-10. “Việc này tôi chưa đạt
Việc kia vừa khởi công
Việc khác còn dang dở“
Tử thần đột nhiên đến
Khiến lòng tôi
suy nghĩ:
“Ôi! Mạng ta hết rồi“
Nhìn người thân
tuyệt vọngLệ đẫm má
u sầuThấy
sứ giả tử thầnRay rức nhớ
tội ácTai vang tiếng
địa ngụcCuống quít biết làm gì?
11. Như cá nằm cát nóng
Thống khổ biết dường nao
Kinh thay lửa
địa ngụcDành riêng cho tội nhân!
12. Như da non trẻ thơ
Bỏng nước sôi
đau xótLàm sao
an nhiên được
Trước
quả báo địa ngục?
13. Lười mà muốn được thưởng
Khác nào đứa trẻ thơ
Thích được nước sôi dội.
Thần chết đến
thình lình Lại tưởng mình trường sinh!
Ngươi đương nhiên phải chết!
14. Hãy
sử dụng thân này
Như một chiếc bè con
Để mau vượt biển khổ;
Chiếc bè này mai sai
Thật
vô cùng khó kiếm
Này hỡi kẻ ngu ơi
Đừng ngủ trong lúc này!
15. Hãy theo Pháp cao thượng,
Nguồn
an lạc tuyệt đỉnhHãy bỏ thói hư hèn
Dẫn đưa đến khổ đau.
Phương pháp hỗ trợ cho sự
tu tập Tinh tấn16. Hãy
tu tập thiền định
Hãy
can đảm tự tin
Và làm chủ chính mình
Hãy
thực hành bình đẳng (12)
Đổi
vị trí cho nhau
Đặt người vào chỗ ta
Ta đổi chỗ với người
Xem người cũng như ta.
Tự tin
17-18. Đừng để nhụt
ý chíVì
lo lắng băn khoăn
“Mình
giác ngộ được chăng?“
Bởi vì Phật
tuyên bốĐiều
chân thật sau đây:
Nhờ
sức mạnh Tinh tấnMà côn trùng, ruồi muỗi
Có ngày được
giác ngộ.
19. Tôi được sinh làm người
Biết
phân biệt xấu tốt
Nếu sống hạnh
Bồ TátChẳng lẽ không
giác ngộ ?
20. Nếu nói : “Tôi lo sợ
Phải
bố thí tay chân”
Đó là thiếu
suy xétKhông cân phân nặng nhẹ.
21.
Trải qua vô số kiếp
Tôi đã muôn triệu lần
Bị đâm, đốt, cưa, xẻ
Song vẫn chưa
giác ngộ.
22. Ngược lại, khổ hôm nay
Giúp tôi được
giác ngộ;
Khổ này có
giới hạnNhư thể lấy gai đâm
Phải chịu đau khi mổ
23. Y sĩ muốn trị bệnh
Dùng liệu pháp gây đau
Vậy cố chịu khổ nhỏ
Để
diệt trừ khổ lớn.
24. Người y sĩ tài ba
Không cần liệu pháp ấy;
Bằng
phương pháp dịu êm
Cũng chữa lành bệnh nặng.
25. Đấng
Y Vương dạy rằng
Đệ tử lúc
ban đầuNên
bố thí thực phẩm,
Khi
tu tập nhuần nhuyễn
Mới
bố thí thịt da.
26. Khi tâm đã
thuần thụcXem thân như cỏ cây
Thì khó chi
bố thí Thân thể và thịt xương!
27.
Lúc ấy bậc
Bồ TátThoát ly mọi khổ đau
Của cả thân và tâm.
Chính tà kiến chấp ngã
Làm
thân tâm khổ sầu.
28. Nhờ tạo được
phước đứcNên thân hưởng
khinh anNhờ
tinh tấn tu tậpNện tâm hưởng
thanh tịnh;
Vì lợi ích chúng sinhBồ Tát vào
sinh tửNhưng chẳng hề khổ đau.
29. Nhờ
năng lực bồ đềTẩy trừ
nghiệp ác xưa
Tạo
vô lượng công đứcNên hơn hàng
Thanh Văn.
30. Có bậc
Hiền giả nào
Lại sinh lòng chán nản
Khi cỡi xe
Bồ đề Lướt qua mọi mỏi mệt
Đi từ
hạnh phúc này
Đến bao
hạnh phúc khác?
Các
năng lực31. Để
cứu độ chúng sinhCần có bốn
năng lực:
Là nguyện vọng,
quyết tâmHoan hỷ và
điều độ;
Qua thể nghiệm khổ đau
Và
quán sát lợi íchPhát sinh từ
việc thiệnMà nguyện vọng lớn lên.
32. Muốn
tăng trưởng tinh tấnHãy trừ lực đối nghịch
Bằng sáu lực sau đây:
Nguyện, tự tin, hỷ, xả
Hy sinh và
giới hạnh.
Nhu cầu làm điều thiện
33. Phải
diệt trừ vô sốLỗi của mình và người;
Trong việc thanh lọc này
Để diệt mỗi một lỗi
Phải cần
vô số kiếp.
34.Trong khi tôi chưa có
Một
mảy may tinh tấnĐể thực sự diệt lỗi,
Song không hiểu tại sao
Tim tôi không
vỡ tungTrước
vô số khổ đau?
35. Khó thay việc góp nhặt
Hằng hà sa công đứcCho tôi và cho người
Trong khi chỉ để đạt
Mỗi một
công đức thôi
Phải tu
vô lượng kiếp.
36.
Vậy mà tôi chưa hề
Tu được
công đức nào
Vô ích thay cái kiếp
Được mang thân con người!
37. Tôi chưa được
hạnh phúcDâng lễ
cúng dường PhậtVẫn chưa
cung kính Pháp
Chưa cứu giúp người nghèo.
38. Tôi chưa đem
an toànĐến những người lo sợ
Và chưa đem
hạnh phúcĐến người bị
đọa đày.
Tôi
trở thành bào thaiCũng chỉ để
đau khổ.
39.“Vì trong kiếp
quá khứKhông hướng về
Phật PhápNên nay chịu thiệt thòi!“
Ai
nhận thức như vậy
Sẽ không ngơ
Chánh Pháp.
40.
Đức Phật chỉ dạy rằng
Thệ nguyện làm điều lành
Là nguồn gốc
phước đứcNguyện này được khởi sinh
Từ quán chiếu
thường xuyênVề
nhân quả hành động.
41. Hành động của kẻ ác
Luôn đem lại
hậu quảLà
hy vọng tiêu tanLà khổ đau,
ngao ngán.
42. Do
tâm nguyện hướng thiện
Mà làm nhiều
việc lànhĐến đâu cũng gặp được
Những
phước báo hiện tiền.
43. Những kẻ làm điều ác
Dù cầu mong
hạnh phúcĐến đâu cũng khổ đau
Do gặp
quả báo ác.
44. Nhờ luôn làm
việc lànhNên
Bồ tát hóa sinhTrong lòng sen thơm ngát (13)
Với
thân thể đẹp tươi
Trong
hào quang chư Phật
Được nuôi nấng
vinh quangBằng
pháp âm vi diệuVà sống như con Phật
Trước mặt đấng
Như Lai.
45. Nhưng khi gieo
nghiệp ácHậu quả sẽ
bi đátBị
ngục tốt Diêm VươngLột da, lóc
thịt xươngUống nước đồng sôi sục
Quỵ ngã trên sàn nóng
Bị gươm dao nung đỏ
Chém băm thịt nát nhừ.
Quyết tâm46. Qua
quán sát nhân quảTa
cần phải phát nguyệnQuyết chí tu
hạnh lànhTheo Kinh
Kim Cương Tràng.
47. Trước khi làm việc gì
Hãy xét mọi khả năng;
Tốt hơn thà không làm
Hơn bỏ dở công việc.
48. Nếu cứ bỏ dở việc
Sẽ
trở thành thói quen Suốt đời đời
kiếp kiếp;
Từ
nghiệp ác như vậy
Đau khổ mãi
gia tăng Việc nào cũng
dở dangThì giờ đành lãng phí!
49. Cần giữ ba
quyết tâm :
Vì công việc của mình
Vì
phiền não của mình
Vì
năng lực của mình
“Tôi phải làm một mình“.
Đó chính là
ý chí Thúc đẩy tôi hành động.
50. Đời không thể tự giúp
Bởi bị
phiền não buộc
Vậy tôi phải giúp đời
Vì có khả năng hơn
So với kẻ lang thang.
51.Thấy người làm việc hèn
Sao tôi nỡ
ngồi yênPhải chăng tôi
ngã mạnNghĩ mình hơn kẻ khác
Tốt nhất đừng
kiêu căng.
52. Đối với cắc kè chết
Con quạ lầm tưởng mình
Là đại bàng
dũng mãnhKhi tâm ta
yếu hènThì một
buông lung nhỏ
Cũng đủ làm hại ta.
53. Tại sao lại
buông lungKhông
tinh tấn hành thiện?
Tôi
cần phải tự tin
Và
hăng hái tu hànhDù gặp trở ngại lớn
Đều có thể
vượt qua.
54. Với
tín tâm kiên cốTôi khắc phục
buông lungNếu không thể thắng nó
Không thể vượt
Tam giới.
55. “Tôi phải thắng tất cả
Tôi không để bị thua“
Chính kiến tôi như thế.
Tôi là
sư tử con
Con của đấng Chiến thắng.
56. Bất cứ
chúng sinh nào
Bị
kiêu căng chế ngựĐều thật sự
yếu hèn.
Kẻ nào vững tự tin
Sẽ không để gục thua
Trước
kẻ thù kiêu ngạo.
57.-58.
Kiêu ngạo dẫn ta đến
Số phận rất
tồi tệDù rằng được làm người
Cũng chẳng được
vui tươiĂn cơm thừa canh cặn
Xấu xí và
suy nhượcBị khinh chê khắp nơi
Đó chính là số phận
Của những kẻ
kiêu căng.
(Hỏi) “Còn những kẻ khiêm tốn
Thuộc hạng người tự tin
Thì họ như thế nào?“
59.( Đáp) Họ là những
anh hùngĐầy chiến công oanh liệt
Thắng
kẻ thù kiêu ngạoPhá hủy sự lớn lên
Của
ngã mạn đáng sợRồi họ sẽ
tuyên bốChiến công họ trọn thành
Cho
thế gian đều biết (14).
60. Dù
phiền não phủ vây
Họ không hề chiến bại
Hùng dũng như
sư tửĐứng giữa một bầy chồn.
61. Họ không để
phiền nãoChiến thắng
chế ngự mình
Như
giữ gìn đôi mắt
Lúc
cấp bách gặp nguy.
Hoan hỷ62. Khi quyết làm việc gì
Bồ Tát say mê làm
Tâm để trọn vào đó
Giống như người đánh bạc
Mê say quyết
ăn thua.
63. Vì mưu cầu
hạnh phúcKhông ngại
làm công đứcHạnh phúc đến hay không
Lòng
tự tại thong dong;
Duy chỉ có
việc làmMới chính là
hạnh phúc;
Vậy
nếu không làm gì
Làm sao đạt hạnh phúc?
64.
Lạc thú của trần gian
Như mật trên dao bén
Người đời nếm không chán;
Nhưng đối với
công đứcDẫn dắt đến an vui
Bồ Tát chán sao được?
65.
Vì vậy xong việc này
Bồ Tát làm việc khác
Như voi bị nắng thiêu
Bắt gặp được ao mát
Liền ào ngay xuống tắm.
Quên mình66. Say sưa làm
kiệt sứcBồ Tát nghỉ xả hơi
Để rồi lại
tiếp tục;
Công đức nào
hoàn thànhBồ Tát để sang bên
Sẵn sàng nhận việc khác.
Hoàn toàn quên mình67.
Bồ Tát luôn
đề phòngCú đòn của
lạc thúVà phản
công hữu hiệu
Như kiếm sĩ tài ba
Trước kẻ địch lão luyện.
68. Trong trận, kiếm lỡ rơi
Kiếm sĩ vội nhặt lại
Bồ Tát cũng như vậy
Khi kiếm
chánh niệm rơi
Liền nhặt lại tức khắc
Vì sợ sa
địa ngục.
69. Như thuốc độc vào máu
Sẽ lan khắp
toàn thânPhiền não gặp
tà kiếnSẽ ngập tràn trong tâm.
70. Kẻ tu hạnh
Bồ Tát Phải
hết sức chú ý
Như người mang bát dầu
Bị dọa chém rơi đầu
Nếu làm rơi một giọt.
71. Như rắn bò lên bụng
Tức tốc hất nó đi
Cũng vậy, phải xua ngay
Cơn lười biếng,
uể oải.
72. Mỗi khi lỡ
buông lungNên tự trách
bản thânVà
suy nghĩ chín chắnVề
lỗi lầm đã làm
Để không còn
tái phạm.
73.
Vì vậy nên thân cận
Các bậc
thiện tri thứcĐể học cách
tu tậpGiữ gìn được
chánh niệm.
74. Trước khi
làm công đứcPhải
chú tâm nhớ lại
Lời dạy về
chánh niệmVà sẵn sàng
tinh tấn.
75. Như bông tơ nhẹ nhàng
Bay
thuận theo làn gió
Mọi việc của
Bồ Tát Tất cả đều
thuận theoSức mạnh của
Tinh TấnNhờ vậy lực nhiệm mầu
Cũng được tự phát huy.