Tôi (Kattenburg) có cuộc nói chuyện kéo dài ba giờ với Tổng thống Ngô Đình Diệm vào chiều ngày 28 tháng 8. Hơn những lần trước đó (1955, 1958), ông Diệm chủ yếu tự độc thoại với chính ông. Mặc dù chắc chắn rằng ông Diệm hoàn toàn làm chủ được các khả năng của ông nhưng không thể thoát khỏi ấn tượng về chứng loạn thần kinh ngày càng gia tăng nơi ông Diệm. Về phần bà Nhu, ông Diệm đã nói những điều [trấn an] với bà nhưng bà Nhu đã bị báo chí Mỹ khiêu khích mạnh mẽ. Ngô Đình Luyện [em út của ông Diệm] đã nhìn đúng lý do chính sách của chính phủ, giải thích chúng một cách hiệu quả ở London, trái ngược với sự phản bội của Trần Văn Chương (Đại sứ VN ở Mỹ, thân phụ của bà Nhu), người không bao giờ tha thứ cho sự kiện một số ruộng lúa của Chương bị lấy trong cuộc cải cách ruộng đất.

Ghi chú của ban biên tập. Tiếp tục và củng cố Ủy ban của Phó Tổng Thống Nguyễn Ngọc Thơ để đàm phán giải quyết vấn đề Phật giáo, nhấn mạnh việc đối xử với các tăng lữ, các chùa cấp địa phương và cấp tỉnh, v.v., trên cơ sở tôn giáo, phi chính trị. Chấm dứt thiết quân luật, kích hoạt lại các bộ dân sự và tổ chức bầu cử Quốc hội càng sớm càng tốt. Nỗ lực thay thế vai trò cố vấn của Nhu đối với Diệm bằng một người Việt Nam mà Diệm có thể tin tưởng. Làm cho rõ rằng Bộ Tư lệnh Lực lượng Đặc biệt Việt Nam (Đại tá Lê Quang Tung) phải trực thuộc Bộ Tổng tham mưu. Các hành động đó sẽ cho thấy một sự tìm kiếm chân thành về một lối thoát để tiếp tục cuộc chiến và sự lãnh đạo của Diệm.

Từ Đại sứ quán Hoa Kỳ tại VN. Đại sứ Lodge: Đến thăm Diệm là một công việc cực kỳ tốn thời gian, và đối với tôi, dường như có nhiều cách tốt hơn để tôi có thể sử dụng thời gian còn thức của mình. Một là tiếp tục các cuộc gọi ngoại giao của tôi với các thành viên Nội các rất đông và những người cung cấp cho tôi những thông tin thú vị, và tất nhiên, một cách nữa là dành thời gian suy nghĩ. Không đủ thời gian trong ngày để làm mọi việc tôi muốn làm. Hy vọng sẽ có một số nghiên cứu về phản ứng của chúng ta sẽ như thế nào nếu Nhu, trong quá trình thương thuyết với Bắc Việt, yêu cầu Mỹ rời khỏi miền Nam VN hoặc cắt giảm quân số VNCH ào ạt. Đây rõ ràng là lá bài chủ lực duy nhất mà Nhu có được và nó rõ ràng có tầm quan trọng cao nhất. Tôi cũng thấy rõ ràng rằng chúng ta không được rời bỏ VN. Nhưng vấn đề tìm lý do thích đáng để vẫn ở lại VN thì thoạt đầu sẽ là ngượng ngùng, không hề đơn giản.

Cuộc nói chuyện qua điện thoại. McCone (Giám đốc Tình báo CIA) cho biết ông ngày càng lo ngại về báo cáo về khả năng Nhu thực hiện một thỏa thuận với Bắc Việt. McCone nói McCone sẽ nói chuyện với trạm tình báo ở VN rằng hãy tập trung sự chú ý ngay vào vấn đề đó. Đại sứ quán Hoa Kỳ kết luận: “Thompson (cố vấn người Anh của chính phủ VNCH) tin rằng lá bài chủ lực duy nhất của Nhu là yêu cầu Mỹ rút quân khỏi VN. Thompson nói, để có điều đó, Bắc Việt sẽ chịu trả gần như bất cứ giá nào. Thompson hỏi, chúng ta sẽ làm gì nếu Chính phủ VN mời chúng ta rời khỏi VN?”

Thư của Đại sứ Hoa Kỳ tại VN. Tôi [Lodge] yêu cầu bạn [Rusk] đích thân trao lá thư này tận tay Tổng thống Kennedy. Để bảo mật tối đa, tôi tự tay gõ thư này và gửi nó cho bạn qua một người cầm tay. Điều tôi yêu cầu là Tướng Lansdale phải được cử đến đây ngay lập tức để nhận trách nhiệm, dưới sự giám sát của tôi, về tất cả các mối quan hệ của Hoa Kỳ với sự thay đổi chính phủ VN ở đây. Để hoạt động hiệu quả, Tướng Lansdale phải có dàn nhân viên và do đó tôi yêu cầu bổ nhiệm Lansdale phụ trách trạm tình báo CAS trong Đại sứ quán, thay thế cho người đương nhiệm là ông John Richardson. [Mười ngày sau đó] Trong một lá thư gửi Ngoại Trưởng Dean Rusk, ngày 24 tháng 9, Đại sứ Cabot Lodge thông báo với Rusk rằng McCone (Giám Đốc Tình Báo CIA) đã phản đối yêu cầu của Lodge. Lodge nhận xét: “Thật sự đáng tiếc. Nếu yêu cầu của tôi được chấp thuận, tôi tin rằng cuộc đảo chính có thể đã tiến hành xong.”

// Bản ghi nhớ do Giám đốc Tình báo Trung ương (John McCone) biên soạn. Đại sứ Lodge và Phó Đại sứ Trueheart tin rằng cuộc chiến không thể thắng với chế độ Diệm, thời gian không còn nhiều, việc cắt viện trợ sẽ gây ra tình huống khó lường và không thể kiểm soát được; Đại sứ Lodge cân nhắc tiến hành đảo chính thông qua Tướng Trần Văn Đôn với MACV. Đại sứ có thẩm quyền đảm nhận việc này. Đại sứ cảm thấy rằng nếu kế hoạch như vậy bị Diệm/Nhu làm thất bại và do đó thất bại, Hoa Kỳ sẽ phải đối mặt với việc bị mời ra khỏi Nam VN. Nỗ lực ban đầu phải hủy bỏ khi kích động một cuộc đảo chính dựa trên hy vọng hơn là thực tế với các tướng Nam VN. Nỗ lực này đã bị Nhu phát hiện, khiến Mỹ rơi vào thế yếu. Việc cắt viện trợ Lực lượng Đặc biệt của Đại tá Lê Quang Tung có lẽ sẽ không ảnh hưởng gì đến một phần hoạt động tích cực của Nhu trong lĩnh vực chính trị. Chúng ta phải lưu ý rằng chúng ta đã không thành công trong một loạt nỗ lực kéo dài nhằm thuyết phục Diệm tự do hóa chế độ.

Từ Đại sứ quán Hoa Kỳ tại VN. Hãy tin rằng sẽ là một sai lầm nếu tôi tới gặp Diệm một lần nữa để yêu cầu Diệm ngăn cản Bà Nhu tuyên bố bất lợi. Tôi đã nói với cả Diệm và Nhu rằng phải bảo Bà Nhu đừng nói nữa. Tôi đã đưa ra quan điểm rõ ràng về chuyện đó. Tôi đoán là họ (Diệm và Nhu) đã cố gắng kiềm chế Bà Nhu mà không được bao nhiêu. Diệm đã trả lời tôi hôm thứ Hai tuần trước rằng Bà Nhu sẽ tổ chức họp báo ở New York như một vấn đề công lý cho chính bà, và ông Diệm đã chấp thuận việc bà làm như vậy. Tôi nói với Diệm rằng điều đó sẽ có ảnh hưởng xấu đến dư luận Hoa Kỳ. Mặc dù tôi tin rằng Diệm và Nhu đã yêu cầu Bà Nhu giữ im lặng nhưng chắc chắn rằng cả hai đều ủng hộ giọng điệu trong các tuyên bố của Bà Nhu. Đây là một trong những điều sai lầm căn bản đối với gia đình họ Ngô; họ ưa thích trả thù những lời xúc phạm cũ, thế là gây dư luận xấu hơn. Chúng tôi đang sử dụng bức điện tín của bạn (Ngoại Trưởng Rusk) để cho họ đọc nội dung nghị quyết của Thượng nghị sĩ Frank Church (3) và đang

Gửi từ Giám đốc Sở Thông tin Hoa Kỳ. Murrow: Một số thông cảm đối với tình thế tiến thoái lưỡng nan của Mỹ ở Việt Nam đã xuất hiện trong tuần qua, đặc biệt là ở Tây Âu, nhưng hầu hết các bình luận vẫn chỉ trích các chính sách của Mỹ. Hầu như không có thiện cảm nào với chế độ Diệm, ngoại trừ ở Nam Hàn và Philippines, nơi các quan chức coi Diệm là bức tường thành chống cộng duy nhất hiện có. Điều này một phần nào cũng thấy ở Thái Lan. Các tổ chức Phật giáo ở Thái Lan, Miến Điện và Campuchia tiếp tục vận động phản đối cách đối xử của Chính phủ VN đối với Phật tử VN. Đề xuất thống nhất VN của De Gaulle ít thu hút được sự chú ý. Ba tờ báo hàng đầu của Ấn Độ chia rẽ gay gắt, một phản đối và hai ủng hộ.

Bản ghi nhớ của Giám đốc Cục Tình báo và Nghiên cứu. Nhu có ảnh hưởng vượt trội và không thể thay đổi đối với Diệm. Nhu đã làm mất uy tín, vô hiệu hóa hoặc khiến nhiều cố vấn có năng lực và trung thành của Diệm bị loại bỏ. Nhu nói thay Diệm tại các cuộc họp, viết các câu trả lời của Diệm cho các câu hỏi của báo chí, và đã biến Diệm thành cái loa để lặp lại quan điểm của Nhu. Hơn nữa, đánh giá chỉ ra niềm tin lan rộng rằng Diệm không sẵn lòng cách chức Nhu, với một số nhóm nghi ngờ Diệm sẽ mất năng lực cai trị nếu không có Nhu. Nhu kiểm soát Lực lượng Đặc biệt, cùng với cảnh sát mật, đóng vai trò là tay sai của Nhu trong các cuộc đột kích vào các chùa, bắt giữ các nhà sư, sinh viên và những người đối lập, và tạo ra “bằng chứng” để “chứng minh” âm mưu của CS đằng sau các nhóm bất mãn này. Nhu đã lan truyền các bản tin rằng một số quan chức cụ thể của Hoa Kỳ bị đánh dấu để sẽ bị ám sát. Các bản báo cáo cho rằng Nhu đã liên lạc với Hà Nội rất đáng tin cậy và lan rộng đến mức cuối cùng đã l

Từ Đại sứ quán Hoa Kỳ tại VN. Lodge: Chính phủ Diệm hoàn toàn tin tưởng vào viện trợ của chúng ta và biết rằng nó sẽ tự động đến bất kể họ làm gì và [vai trò của] tôi thực sự không cần thiết. Tôi không tin rằng bất kỳ áp lực tài chính nào sẽ buộc Nhu phải rời khỏi đất nước VN dù chỉ trong một thời gian ngắn như từ nay đến Giáng sinh. Tôi cũng không nghĩ chúng ta có thể sử dụng viện trợ của mình để đạt được một thỏa thuận khiến bà Nhu phải ngừng nói. Chúng ta biết rằng các phương pháp thuyết phục bằng đàm thoại thông thường không có tác dụng gì và ngay cả khi một người gây ấn tượng với Diệm vào thời điểm đó, Diệm sẽ bị Nhu tẩy não ngay sau đó.