TRANG NGHIÊM DOHA

 Kính lễ vị Phật căn bản!

Lịch sử trọn vẹn của luân hồi,

Trong đó chúng ta chẳng nhận ra chân lý

Của sự cạn kiệt và không-khởi lên

Và trở thành nạn nhân của những ý nghĩ nhị nguyên

Thì quá nhiều chẳng thể kể hết.

Khi nền tảng-tất thảy trung lập

Liên hệ với những đối tượng tập trung,

Ô nhiễm khởi lên và sinh sôi.

Các tuyển tập thức hữu vi,

Các uẩn và xứ

Tạo ra điều mà chúng ta biết đến là thế giới, bánh xe tồn tại.

Và như thế, từ xa xưa, khi mà trong Dục giới,

Ta bám chấp vào một cái ngã,

Ta đã sinh ra ở xứ Sri Parvati[2],

Trong dòng họ đằng nội của Đức Gyayakpa[3].

Bởi gia đình không có bất kỳ người phụ thuộc nào,

Điều này không ngăn cản Ta sở hữu mọi thuận duyên về hoàn cảnh.

Ta sinh ra là một cậu bé với tâm thanh tịnh

Và vì thế, Ta cũng sở hữu tất cả năm thuận duyên cá nhân.

Mặc dù những đứa bé không thể đuổi quạ

Thường không thọ giới[4],

Lên năm tuổi[5],

Ta bước vào đời sống tu sĩ.

Được người phụ trách thúc giục, Ta học thuộc những bản văn nghi lễ

Và với chút nỗ lực tối thiểu, lắng nghe, quán chiếu và thiền định,

Xuất hiện như là kẻ chẳng đếm xỉa đến luật nhân quả.

Mười bốn tuổi, Ta thọ giới Sa Di.

Thế nhưng ngoài bốn giới gốc,

Ta thậm chí còn chẳng biết về các giới luật[6],

Vậy thì làm sao Ta có thể duy trì sự rèn luyện về trì giới?

Ta nghĩ rằng nỗ lực hoàn toàn trong những nguyện xuất sắc[7]

Sẽ tạo thành giới từ bỏ ác hạnh.

Và vì thế, dưới vỏ bọc là một tu sĩ, Ta lãng phí những cúng dường,

Sống cuộc đời như một người bình phàm.

Thế nhưng Ta chán nản thế gian

Và tự nhiên cảm thấy sự xả ly và đại bi

Kể từ rất lâu về trước như Ta có thể nhớ lại.

Ta khát khao hành vi của một vị tu khổ hạnh.

Ta khá thông minh và khéo léo,

Và dù Ta sống cuộc đời của một đứa trẻ,

Ta không thể tận hưởng hành vi độc ác, như-mèo[8].

Khi trưởng thành, Ta không có ham muốn hành xử tiêu cực,

Về tâm hay thân, thế nhưng bởi hoàn cảnh bên ngoài,

Chẳng hạn như hành vi của những tu sĩ khác,

Ta không chống lại được sân và tham, điều mà Ta cảm thấy ân hận.

Duy trì đơn độc, Ta chỉ nghĩ về Giáo Pháp linh thiêng.

Khi Ta đọc tiểu sử của đạo sư vĩ đại xứ Uddiyana

Và nhớ về Tam Bảo,

Niềm tin mạnh mẽ tuôn trào không ngừng nghỉ.

Đầy lòng sùng mộ, Ta nghĩ đến việc lập tức đến

Núi Màu Đồng

Và ngay lúc đó, tâm Ta thực sự được gia trì.

Thậm chí nghe về những thợ săn lùng bắt hươu,

Dân du mục lùa đàn cừu đến lò mổ

Hay những người sợ hãi việc bị trừng phạt,

Chứ đừng nói đến việc thấy trực tiếp,

Cũng khiến lòng bi mẫn áp đảo khởi lên.

Bước sang tuổi hai mươi tư,

Ta chỉ nghĩ về những lỗi lầm của sự xao lãng

Và mơ về việc chạy trốn để theo đuổi Giáo Pháp.

Ta mong mỏi được lang thang một mình ở những nơi hoang vắng

Và cắt đứt bám chấp với quê nhà.

Bởi Ta không có chút dấu vết của lòng thù hận trong nhận thức,

Ta hài lòng khi nghe được danh hiệu của chư đạo sư,

Hay nghe về những thiền gia vĩ đại có ít nhiệm vụ

Hay những người an bình và thiện lành.

Chẳng hề có bất kỳ nghi ngại nào,

Ta cảm thấy kính trọng mọi người và tất cả những giáo lý khác nhau.

Mặc dù thiếu hương thơm ngọt ngào

Của mười hai thực hành khổ hạnh[9],

Thái độ và hành động của Ta vẫn không giống như những chủ hộ bình phàm.

Với sự chán nản và xả ly vô lượng,

Ta chấp nhận quan điểm của Giải Thoát Cá Nhân.

Khi những thuận duyên khởi lên,

Tại Sri Parvati và tại Samye Chimphu,

Ta nhất tâm thiền định trong bảy năm

Về giai đoạn sinh khởi và hoàn thiện,

Trong khi giữ gìn dáng vẻ đơn thuần của giới Chân ngôn thừa.

Khi năm khả năng của phiền não trọn vẹn

Trở thành nguyên nhân của sự tịnh hóa đầy đủ,

Tâm Ta ngập tràn những kinh nghiệm tâm linh, Ta trở nên thư giãn,

Và sự chứng ngộ của Ta về tính Không và lòng bi ngày càng tăng trưởng.

Những ý nghĩ về tham, sân, hy vọng và sợ hãi

Tự nhiên được giải thoát trên con đường.

Nhờ sự gia trì của Tam Căn

Và nguyên nhân trực tiếp của con đường kim cương[10],

Ta khai mở kho tàng mọi phẩm tính của sự tịnh hóa trọn vẹn.

Thân Ta trở nên rừng rực; chư Không Hành Nữ ban những dấu hiệu

Và Ta tìm ra kho tàng của nhận thức phân biệt

Giống như đấng chiến thắng oai hùng Liên Hoa đã tiên đoán.

Bánh xe-mây của những chủng tự trong các kinh mạch và xứ

Dội vang như là âm nhạc của Giáo Pháp linh thiêng.

Ta kiểm soát mắt thấy-tất cả của tầm nhìn hoàn toàn vô ngại

Và chư Không Hành Nữ ba nơi.

Với nhận thức trực tiếp xác thực, Ta tịnh hóa vào hư không bao trùm-tất cả

Mọi ý nghĩ về từ bỏ hay chấp nhận, khẳng định hay bác bỏ,

Những thứ như nỗi sợ hãi mà các trí thức đơn thuần trải qua,

Đào xới tìm kho tàng,

Hy vọng một vị kế thừa Giáo Pháp xuất hiện

Hay hy vọng có được bất kỳ thứ gì.

Mặc dù Ta không thể tuyên bố đã đạt đến những đạo và địa cao hơn,

Trong Kinh Niệm Xứ,

Đức Phật nói về tám kho tàng Pháp vĩ đại[11].

Điểm đặc biệt của chúng là bất kỳ ai mà chúng được phát lộ cho

Sẽ không thất bại trong việc tiến hành những hoạt động giác ngộ

Và sẽ đạt được những thành tựu.

Đặc biệt, nhờ sức mạnh của những nguyện trước kia

Và nương tựa chỉ dẫn cốt tủy từ Đấng Toàn Tri vĩ đại[12],

Ta đã chứng ngộ bản tính của tâm mình.

Bởi trong động hạ tại Chimphu,

Ta đã diện kiến Đức Longchenpa trong một linh kiến và chứng ngộ chân lý về sự thực,

Còn cần gì đại dương những hệ thống triết học?

Dựa trên sự gia trì của Ngài, Ta biết mọi chi tiết của các giáo lý,

Bắt đầu từ mười tám tự do và thuận duyên

Và quy y của ba kiểu chúng sinh.

Đấng chiến thắng thuyết chân lý đã tuyên bố rằng

Chúng ta cần bày tỏ lòng kính trọng và kính lễ

Bất kỳ ai mà từ vị ấy, chúng ta thọ nhận Giáo Pháp,

Giống như những Bà La Môn thanh tịnh thờ lửa của họ.

Do đó, nhờ noi theo tấm gương này, Ta hiểu được bản tính của mọi giáo lý

Và đặc tính đặc biệt của Đại Viên Mãn.

Một cách trực tiếp, trong những linh kiến và giấc mơ,

Ta nhận được thọ ký rằng Ta sẽ làm hài lòng chư Phật.

Những kẻ không thể phân biệt được giáo lý thật – giả

Và sự thông minh bị ma quỷ làm cùn

Khinh thường và quở trách Sa Môn Cồ Đàm

Khi Ngài từ bỏ những khổ hạnh của Tirthika,

Gọi Ngài là kẻ làm ác[13]!

Họ mới đáng được thương xót làm sao!

Trong thời kỳ trước, Ta đã thọ

Bồ Tát giới từ Phật Ca Diếp và được thọ ký rằng

Sau khi tiêu trừ che chướng của sự thấy và thiền định che lấp Phật tính,

Ta sẽ trở thành Phật Toàn Thắng.

Cho đến khi Ta đến trước cây Bồ đề,

Ta sẽ không thất bại trong hành vi của chư Bồ Tát

Hay rơi vào sự thống trị của chúng sinh bình phàm,

Mà đạt được trạng thái thống lĩnh của sự chứng ngộ chân thật

Là Rangjung Dorje tự nhiên thành tựu.

Hơn nữa, bởi tâm Ta đã trở nên

Thành thật và ngay thẳng,

Ta thậm chí không chỉ trích

Giáo Pháp và những hành giả tâm linh chỉ có vẻ ngoài,

Chứ đừng nói đến những vị thực sự kết nối với Giáo Pháp.

Về những môn đồ của Giáo Pháp, dù từ Ấn Độ hay Tây Tạng,

Làm sao kẻ ngu dốt có thể nhận ra phẩm tính

Của những vị thượng căn?

Sau khi tiêu trừ tâm của đỉnh tồn tại và ngã chẳng thể diễn tả

Bằng trí tuệ phân biệt,

Khi những vị như Aryasura [Thánh Dũng] và Dignaga [Trần Na]

Trở thành những vị soi sáng giáo lý vĩ đại như mặt trời,

Đây là hoạt động giác ngộ của chư vị chiến thắng.

Mặc dù Ta có niềm tin với mọi giáo lý,

Ta xem Bồ Tát Tạng

Là nền tảng cho Chân ngôn thừa,

Vì thế, Ta đến trước tôn tượng Jowo Thích Ca Mâu Ni

Để thọ Bồ Tát giới.

Ta thề giữ gìn nguyện và hạnh, đánh thức sự ham thích của mình.

Thấy sự suy giảm trong truyền thống của bản thân,

Ta thu thập các bản văn của Tuyển Tập Mật Điển,

Thọ nhận trao truyền và viết một lịch sử, một danh mục[14]

Và những phản bác tiêu trừ nhận thức sai lầm.

Như thế, Ta tạo ra những hoàn cảnh cát tường

Để các bản văn và sự trao truyền phát triển và lan tỏa.

Khi chẳng thể nương tựa ý nghĩa

Của Kinh, Huyễn và Tâm

Và Bốn Phần Tâm Yếu,

Một số học giả khác làm ô uế và khinh thường những tác phẩm Mật thừa này.

Do đó, Ta nghiên cứu, giải thích và thực hành hết sức có thể

Các bản văn như vậy, thứ cung cấp những nghi lễ mạch lạc giúp chín muồi và giải thoát,

Thứ cho thấy sự không mâu thuẫn giữa Mật điển và chỉ dẫn cốt tủy,

Thứ kết hợp mọi điểm trọng yếu của nền tảng và tác nhân của sự tịnh hóa,

Và thứ có sức mạnh trao kết quả của năm thân,

Bao gồm những tác phẩm từ Kama

Như Hợp Nhất Chư Phật, Kilaya Bí Mật Nhất,

Vét Cạn Đáy Sâu, Tám Đại Đàn Tràng, Yamantaka và v.v.

Dựa trên truyền thừa gần của những gia trì và quán đỉnh

Từ đạo sư Sri Simha,

Ta một lần nữa thu thập những giáo lý

Của Kilaya Hệ Thống Mật Điển[15].

Mọi truyền thống và giáo lý của Núi Tuyết Tây Tạng,

Bất kể chúng là gì,

Đều giữ gìn những giáo lý của Đức Phật.

Vì những kẻ mong muốn hiểu mọi giáo lý,

Cả tuyển tập Kinh điển và Mật điển,

Ta đã biên soạn Kho Tàng Phẩm Tính Quý Báu[16]

Cùng với luận giải – Cỗ Xe Hai Chân Lý và Cỗ Xe Toàn Tri[17] –

Để soi sáng đường lối

Của các hệ thống giáo lý trong truyền thống của chúng ta.

Ta đã nương tựa Những Lời Của Đức Phật, Luận Tam Bảo[18],

Ba Cỗ Xe[19] và Bảy Kho Tàng

Và điểm tô bằng nhiều trích dẫn

Từ Những Lời Của Đức Phật và các bộ luận.

Gạt sang một bên hệ thống thiền định về tính Không của khởi và diệt

Dựa trên một phân tích chính xác về các thức và xứ

Theo Luận Tạng tôn quý,

Ta đạt đến những cấp độ chứng ngộ của chư Thánh

Nhờ sức mạnh thiền định về trí tuệ của Đại Viên Mãn,

Điều tức là Bồ đề tâm tuyệt đối.

Để tăng thêm sự thành thạo của bản thân trong các rèn luyện

Về Bồ đề tâm tương đối, nguyện và hạnh,

Quan trọng hơn sự phát triển ban đầu của chúng,

Ta phóng sinh khoảng hai trăm con gia súc và cừu

Cùng vô số động vật nhỏ

Trong khi tránh bất kỳ cảm giác tham lam nào.

Ta không tuân theo sinh kế sai lầm của việc phô trương

Và phung phí sử dụng tiền cúng dường được trao vì niềm tin và vì người đã khuất.

Tuy nhiên, Ta thực sự đã xây dựng Tu viện Pema O Ling

Với một ngôi chùa lưu giữ những bản văn của các Tạng

Cùng những ẩn thất niêm phong bằng bùn, nơi một số thiền gia và tu sĩ sống.

Ta dùng hàng nghìn đồng bạc

Để tạo ra những đại diện của Tam Bảo

Và cúng dường hàng vạn để phục hồi những ngôi chùa của tổ tiên hoàng gia của chúng ta.

Ta có được Những Lời Của Đức Phật và tài trợ việc tụng chúng.

Theo cách này, Ta rèn luyện trong sự hoàn hảo siêu việt của bố thí.

Ta đạt được sự thành thạo trong những kinh mạch, khí bên trong và năng lượng sống còn

Và giữ gìn Luật của Kim Cương thừa,

Chấp nhận sự trì giới của Chân ngôn.

Chỉ trích từ kẻ ngu dốt

Chẳng thể làm hư hại sự tự tin vô úy mà Ta có được.

Một cách nhẫn nhục, Ta chấp nhận ý nghĩa của chân lý sâu xa,

Sống cuộc đời không đạo đức giả.

Như sự hỗ trợ cho phạm vi hoạt động của công việc

Và mọi kiểu hành vi khác nhau,

Ta có được sự hoàn hảo siêu việt của tinh tấn.

Bằng cách thu tâm lại và không để nó lang thang,

Các quan niệm liên quan đến giai đoạn sinh khởi và hoàn thiện tự tan biến,

Và tâm Ta được đưa đến trạng thái của thiền định.

Sau đó, như là sự hoàn hảo siêu việt của trí tuệ,

Vipasyana trở thành Đại Viên Mãn.

Mặc dù làm hài lòng những người quan trọng

Chỉ là tám bận tâm thế tục,

Chẳng hạn hy vọng được lợi và sợ hãi mất mát,

Nếu Ta không khéo léo hành xử về chuyện này,

Giáo sĩ hoàng gia sẽ đố kỵ và gây chuyện.

Quán chiếu về điều này và các chướng ngại bởi tuổi tác và bệnh tật của bản thân,

Đáp lại lời mời từ Vua của Derge,

Ta đã gửi một bức thư[20].

Pháp Chủ, người đứng đầu vinh quang của chư vị Sakyapa[21],

Quả quyết mời Ta đến

Và từ cách mà vị này gọi Ta,

Ta nhận ra những kết nối cát tường từ đời trước.

Đó là một hành trình dài mà trong đó,

Ta tỏ lòng kính trọng đến những đại diện của Tam Bảo mà chúng ta gặp dọc đường.

Khi Ta đến nơi, chúng ta tập hợp trong chùa lớn

Trong ba tháng mùa Đông.

Ta thánh hóa những đại diện của Tam Bảo nói chung

Và đặc biệt, sự chuẩn bị cho những đệ tử bao gồm

Mật điển và khẩu truyền của các trường phái Cựu Dịch và Tân Dịch, tám đại quán đỉnh,

Những gia trì cho phép và giao phó sinh lực của chư vị bảo vệ.

Ta cũng trao nghi lễ mở rộng để truyền Bồ Tát giới

Và Ta đã ban những chỉ dẫn liên quan đến điều đó.

Như thế, chư vị nỗ lực lớn lao trong phương tiện thiện xảo

Để chín muồi hai kiểu Bồ đề tâm.

Mặc dù những vị vĩ đại là vị thọ nhận thích hợp cho giáo lý cao hơn

Bởi bản tính siêu phàm của chư vị,

Với những kẻ có căn cơ thấp hơn, thật khó để trở thành bình chứa thích hợp.

Để những bậc tôn quý này, những vị được xem là đạo sư của cả vùng đất,

Trở thành những vị thầy tốt

Với tâm đắm chìm trong ý nghĩa của Đại thừa

Và phù hợp với bản tính của sự thực,

Ta đã phát một vài nguyện xuất sắc và ý nghĩa.

Ta tránh việc kiêu ngạo với những vị căn cơ thấp hơn

Hay việc giả bộ từ ái

Với những thí chủ giàu có.

Được thúc đẩy bởi tâm giác ngộ và bốn cách thu hút đệ tử,

Ta đã dạy hơn hai trăm đệ tử,

Và không chỉ những giải thích cho tập hội được dùng cho thực hành theo nguyện[22].

Bây giờ, vào cuối thời kỳ thích hợp để thực hành

Chỉ một nhận thức mơ hồ về sự xả ly

Cũng là tất cả những gì mà hầu hết những kẻ nỗ lực thực hành Pháp có thể xoay xở,

Bởi tâm họ bị thống trị

Bởi đại ma của năm sự suy đồi.

Mặc dù sau khi trải qua nhiều năm tháng thực hành,

Họ có thể phát triển một vài phẩm tính tích cực,

Đa số sẽ lại đọa lạc –

Thực sự hiếm những vị tiến bộ trên con đường!

Vì thế, Ta luôn luôn cố gắng chăm chỉ

Để duy trì ở chốn cô tịch.

Đặc biệt, mặc dù họ có thể được hướng dẫn

Trong Tạng về Chân ngôn thừa,

Rất hiếm người thực sự thành công.

Những nhân và như thế, những quả, chỉ là không ở đó –

Giống như rút nước từ hồ chứa rỗng không.

Vì thế, nếu sự hưng – suy của giáo lý

Được đo lường, không phải bởi sự chứng ngộ về chính sự thực

Hay bởi những hành động hòa hợp với Giáo Pháp,

Mà lại bởi số lượng người,

Bảng phả hệ, vẻ ngoài của thân hay sức mạnh,

Thì chẳng có gì ngoài mê lầm và ngu dốt.

Sáu sức trang hoàng và tám mươi thành tựu giả,

Padampa Sangye từ Ấn Độ,

Geshe Kharak Gomchung[23]

Và Đấng Chiến Thắng Longchen Rabjam

Chẳng rời những nơi cư ngụ khiêm nhường của chư vị để đổi lấy

Điền trang tu viện to lớn mà đầy dẫy ác nghiệp,

Và chư vị không kết giao với các tập hội tu sĩ và đệ tử,

Những vị mà sự hành trì Giáo Pháp bao gồm tham và sân.

Giống như vậy, Ta thúc giục các con phát khởi lòng kính trọng với Tam Bảo

Và sùng kính thực hành Giáo Pháp.

Ta đã phát nguyện hoàn hảo rằng bất kỳ ai kết nối với Ta

Đều có thể được truyền cảm hứng hướng về điều thiện.

Trong thiền định, mọi ý nghĩ khởi lên thành trí tuệ,

Và trong hậu thiền định,

Ta có thể chỉ nghĩ về xả ly.

Bởi tâm hình thành một cái ‘tôi’ và bám chấp vào nó

Thực sự chẳng hề tồn tại,

Ta vượt khỏi những đặc điểm như sự kiêu ngạo tự phụ và cường điệu,

Thành kiến tinh thần, tán thán bản thân và chê bai kẻ khác,

Ngạo mạn và làm hại chúng sinh khác.

Ta thoát khỏi mọi hy vọng hay sợ hãi

Liên quan đến việc liệu những chúng sinh mê lầm, những kẻ nhấn mạnh tầm quan trọng

Của gia đình, vẻ đẹp, sức mạnh và danh tiếng,

Có kính trọng Ta hay không,

Bởi mọi người luôn luôn có những nhận thức khác nhau

Tùy theo dấu ấn nghiệp của họ và cách mà hoàn cảnh được nhìn nhận

Tùy thuộc vào nhân và duyên phụ thuộc lẫn nhau.

“Những cá nhân được Đại thừa truyền cảm hứng

Mặc dù họ có thể không có sức mạnh giải thoát chúng sinh

Cần liên tục có ý định đó.

Chính sự thật về việc có ý định như vậy

Sẽ nghĩa là họ hoàn thành nó”.

Do đó, khi con liên tục hiến dâng cho tâm Bồ đề quý báu,

Thứ giống như cam lồ biến mọi thứ thành vàng,

Phần đời còn lại của con sẽ vô cùng ý nghĩa.

Ta đã viết bản văn này theo thỉnh cầu

Của vị đạo sư Sakya vĩ đại[24].

Nhờ công đức này, nguyện nó trở thành nhân để tất cả những ai thấy, nghe,

Nghĩ hay chạm, đều thành tựu giác ngộ tôn quý.

Sarva mangalam!

Nguồn Anh ngữ: https://www.lotsawahouse.org/tibetan-masters/jigme-lingpa/verse-autobiography.

Han Kop chuyển dịch Anh ngữ, Barry Cohen hiệu đính cho Dự Án Longchen Nyingtik, 2023. Với lòng biết ơn Lama Sherab Tharchin từ Tu viện Dodrupchen và Khenpo Sonam Tsewang từ Namdroling, những vị đã hướng dẫn cho toàn bộ bản văn; Khenpo Sonam Tsewang và Matthias Staber vì đã xem lại bản dịch và cung cấp vô vàn gợi ý hữu ích.

Pema Jyana chuyển dịch Việt ngữ.