V. Thể Thức Thọ Giới Bồ Tát

Viện Nghiên Cứu Phật Học Việt Nam
LUẬT HỌC TINH YẾU
Hoà Thượng Thích Phước Sơn
Nhà xuất bản Phương Đông 2006 – PL 2550

Chương 4
GIỚI BỒ-TÁT

V. THỂ THỨC THỌ GIỚI BỒ TÁT

Vấn đề thọ giới Bồ-tát theo Kinh Anh Lạc gồm có 3 mức độ: “Thượng phẩm giới: thọ trước sự hiện diện của Phật và Bồ-tát; Trung phẩm giới: Sau khi Phật, Bồ-tát diệt độ, trong vòng nghìn dặm có người đã thọ giới Bồ-tát, phải đến đảnh lễ, thỉnh vị ấy truyền giới cho mình, nói như sau: “Kính thỉnh Đại Tôn giả làm thầy truyền giới cho con”; Hạ phẩm giới: Sau khi Phật diệt độ, trong vòng nghìn dặm không có pháp sư, được phép ở trước hình tượng Phật, Bồ-tát quỳ gối chắp tay tự thệ thọ giới.

Đó là 3 mức độ thọ giới; nhưng ngày nay cách Phật đã xa, chỉ còn duy trì 2 thể thức thọ giới là tự thệ thọ giới và thọ giới với pháp sư. Điều giới khinh thứ 23 của Phạm Võng nói: “Sau khi Phật diệt độ, người hảo tâm muốn thọ giới Bồ-tát mà trong vòng nghìn dặm không có pháp sư để truyền giới, thì có thể sám hối trước hình tượng Phật, Bồ-tát từ 7 ngày trở lên cho đến khi nào thấy được hảo tướng, như thấy Phật sờ tay trên đầu v.v..., rồi tự thệ thọ giới trước hình tượng Phật, Bồ-tát, liền đắc giới. Nhưng nếu thọ giới trước vị pháp sư đã thọ giới Bồ-tát, thì không cần thấy hảo tướng, hễ thọ là đắc giới. Vì vị pháp sư ấy đã được sư sư truyền thọ, lại nhờ tâm tôn kính của giới tử nên đắc giới”.

Giới Bồ-tát khác với giới Tỳ-kheo là có thể thọ từng phần hay toàn bộ, còn giới Tỳ-kheo thì bắt buộc phải thọ tất cả một lần.

1. Thể thức tự thệ thọ giới

Về thể thức này, Đại sư Hoằng Nhất đã dựa vào Kinh Anh Lạc soạn ra như sau:

1.1. Lễ kính Tam Bảo:

- Nhất tâm đảnh lễ quá khứ thế tận quá khứ tế nhất thiết chư Phật.

- Nhất tâm đảnh lễ vị lai thế tận vị lai tế nhất thiết chư Phật.

- Nhất tâm đảnh lễ hiện tại thế tận hiện tại tế nhất thiết chư Phật.

- Nhất tâm đảnh lễ quá khứ thế tận quá khứ tế nhất thiết tôn Pháp.

- Nhất tâm đảnh lễ vị lai thế tận vị lai tế nhất thiết tôn Pháp.

- Nhất tâm đảnh lễ hiện tại thế tận hiện tại tế nhất thiết tôn Pháp.

- Nhất tâm đảnh lễ quá khứ thế tận quá khứ tế nhứt thiết hiền Thánh Tăng.

- Nhất tâm đảnh lễ vị lai thế tận vị lai tế nhất thiết hiền thánh Tăng.

- Nhất tâm đảnh lễ hiện tại thế tận hiện tại tế nhất thiết hiền thánh Tăng.

1.2. Thọ tứ y (Tứ bất hoại tín).

- Từ nay đến tận vị lai tế, con nguyện đem thân quy y Phật, quy y pháp, quy y Tăng, quy y giới pháp (nói 3 lần).

1.3. Sám hối 3 nghiệp

- Nếu hiện tại, thân, khẩu, ý tạo 10 điều ác, thì nguyện cho đến cùng tận đời vị lai không sinh khởi nữa.

- Nếu trong tương lai, thân, khẩu, ý tạo 10 điều ác, thì nguyện cho đến cùng tận đời vị lai không sinh khởi nữa.

- Nếu trong quá khứ, tạo 10 điều ác, thì nguyện cho đến cùng tận đời vị lai không sinh khởi nữa.

Sám hối như vậy rồi, ba nghiệp thanh tịnh như lưu ly, trong ngoài đều chiếu sáng (nói 3 lần).

1.4. Phát bốn thệ nguyện lớn.

- Chúng sinh vô biên thệ nguyện độ.

- Phiền não vô tận thệ nguyện đoạn.

- Pháp môn vô lượng thệ nguyện học.

- Phật đạo vô thượng thệ nguyện thành.

1.5. Tự thệ thọ năm trọng giới.

- Từ nay cho đến khi thành Phật, trong khoảng thời gian ấy, không được cố ý sát sinh. Nếu phạm thì không phải hạnh Bồ-tát, mất 42 pháp Hiền thánh; có thể giữ được không? (tự đáp): Được.

- Từ nay cho đến khi thành Phật, trong khoảng thời gian ấy, không được cố ý vọng ngữ. Nếu phạm thì không phải là hạnh Bồ-tát, mất 42 pháp Hiền thánh; có thể giữ được không? (tự đáp): Được.

- Từ nay cho đến khi thành Phật, trong khoảng thời gian ấy, không được cố ý tà dâm. Nếu phạm thì không phải là hạnh Bồ-tát, mất 42 pháp Hiền thánh; có thể giữ được không? (tự đáp): Được.

- Từ nay cho đến khi thành Phật, trong khoảng thời gian ấy, không được cố ý trộm cướp. Nếu phạm thì không phải là hạnh Bồ-tát, mất 42 pháp Hiền thánh; có thể giữ được không? (tự đáp): Được.

- Từ nay cho đến khi thành Phật, trong khoảng thời gian ấy, không được cố ý bán rượu. Nếu phạm thì không phải là hạnh Bồ-tát, mất 42 pháp Hiền thánh; có thể giữ được không? (tự đáp): Được.

1.6. Tán thán giới đức.

Thọ giới rồi vượt qua tứ ma, thoát khỏi nỗi khổ trong 3 cõi, đời đời không mất giới này, thường theo người hành trì cho đến khi thành Phật.

1.7. Hồi hướng.

Tụng “Thọ giới công đức thù thằng hạnh...” rồi tụng 3 quy y và hồi hướng.

2. Thể thức thọ giới với Pháp sư.

(Xem phần phụ lục: Nghi thức truyền giới Bồ-tát tại gia)