Trưởng lão Angulimala: giống như là mặt trăng vượt thoát ra khỏi đám mây (song ngữ)

TRƯỞNG LÃO ANGULIMALA
GIỐNG NHƯ LÀ MẶT TRĂNG VƯỢT THOÁT RA KHỎI ĐÁM MÂY (Trích Đoạn) 
Angulimala Thera: The Moon Released (Excerpt) 
Dịch từ tiếng Pali: Andrew Olendzki - Chuyển Ngữ: Nguyễn Văn Tiến 
Source-Nguồn: accesstoinsight.org, suttacentral.net

(Picture-Hình: Mr. P. Wickramanayaka)

GHI CHÚ CỦA ANDREW OLENDZKI

Trong số các tăng ni giác ngộ dưới sự hướng dẫn của Đức Phật, hiển nhiên không ai khét tiếng hơn là tác giả của bài thi kệ nầy, ông là một tên cướp và cũng là kẻ giết người Angulimala. Ban đầu, ông có tên là Ahimsaka (có nghĩa là người không làm hại ai cả), ông là con của một vị giáo sĩ Bà La Môn dưới thời vua Kosala, rồi ông trở thành một sinh viên xuất sắc trong trường y khoa ở Takkasila. Bởi vì một số mưu đồ bất chánh do các người bạn cùng lớp ghen tị với ông tạo ra, cho nên ông đã dùng bạo lực tấn công người khác bằng cách mai phục nạn nhân của ông trên con đường họ đi, rồi ông cắt ngón tay cái của họ, và ông kết "các ngón tay nầy thành một cái vòng ông đeo cổ", và đây cũng là ý nghĩa pháp danh của ông, Angulimala.

Đức Phật không hề sợ hãi phải đối đầu với tên cướp Angulimala, và ngài đã giúp tên cướp nầy nhìn thấy cách sống sai lầm của hắn. Sau đó, dù đối mặt với sự phản đối dữ dội từ dân chúng, Đức Phật đã cho phép Angulimala gia nhập Tăng Đoàn, và một thời gian sau đó ông trở thành một vị giác ngộ A La Hán. Tuy nhiên, vì nghiệp do những hành động xấu xa trước đây vẫn còn theo đuổi ông, cho nên sau đó ông bị một bọn du côn giận dữ ném đá ông trên đường đi. Khi ông trở về gặp Đức Phật (là vị thầy của ông) "ông ôm chiếc bình bát bể, bên ngoài đắp chiếc y rách nát, với máu me chảy xuống từ vết cắt trên đầu," Đức Phật đơn giản nói với ông rằng, "Hãy chịu đựng! nầy A La Hán, ông hãy chịu đựng! Ở đây và bây giờ, ông đang phải trải nghiệm kết quả của các hành động xấu mà ông đã làm trước đây ..."

Trong bối cảnh nầy, các câu thi kệ dưới đây đã được sáng tác. Tác giả (là ông Angulimala) rõ ràng viết về chính bản thân ông, ông đang là người làm việc bất cẩn và bất thiện, chuyển hóa thành người hiểu biết hơn, khôn ngoan hơn, làm các điều thiện lành hơn. Tôi (Andrew Olendzki) thật sự cảm thấy rằng câu chuyện nầy hoàn toàn thích hợp trong thời điểm hiện tại, cho dù đó là một cá nhân đã làm các hành vi kinh khiếp trước đó nhưng họ vẫn có khả năng để chuyển hóa tốt đẹp, hoặc cho dù đó là một quốc gia đang xem xét một cách kỹ càng hơn, các ảnh hưởng của quốc gia mình đối với thế giới. Sự tốt lành có thể xuất hiện bất cứ lúc nào, rồi lan tỏa ra trên thế giới của chúng ta, giống như là vầng trăng sáng, mà thường xuyên bị các đám mây mù che khuất đi.

(Yo pubbeva pamajjitvā,
pacchā so nappamajjati;
Somaṃ lokaṃ pabhāseti,
abbhā muttova candimā.

Yassa pāpaṃ kataṃ kammaṃ,
kusalena pidhīyati;
Somaṃ lokaṃ pabhāseti,
abbhā muttova candimā.

Yo have daharo bhikkhu,
yuñjati buddhasāsane;
Somaṃ lokaṃ pabhāseti,
abbhā muttova candimā.)

Người mà trước kia đã từng sống cẩu thả và bất cẩn
Nhưng sau đó họ không còn sống cẩu thả và bất cẩn nữa,

Họ chính là người tỏa sáng thế gian nầy
- Giống như là mặt trăng vượt thoát ra khỏi đám mây.

Người mà trước kia có thể đã làm các hành vi bất thiện
Nhưng sau đó họ thường xuyên làm các hành vi thiện lành,
Họ chính là người tỏa sáng thế gian nầy
- Giống như là mặt trăng vượt thoát ra khỏi đám mây.

Quả đúng là vị tỳ kheo trẻ tuổi đó
Là người mà nỗ lực tu hành theo Lời Phật Dạy,
Thầy chính là người tỏa sáng thế gian nầy
- Giống như là mặt trăng vượt thoát ra khỏi đám mây.

Angulimala Thera: The Moon Released (Excerpt) -
Translated from the Pali: Andrew Olendzki -
Source-Nguồn: accesstoinsight.org, suttacentral.net

TRANSLATOR'S NOTE:

Of all the monks and nuns who awakened under the guidance of the Buddha, none was more notorious than the author of these verses, the robber and murderer Angulimala. Originally named Ahimsaka (the harmless one), he was the son of the brahman chaplain to the Kosala king and became a brilliant student in the medical school at Takkasila. On account of a number of intrigues perpetrated by his jealous classmates, he set upon a course of ambushing victims on the road and cutting off their thumbs in order to assemble a "garland of thumbs" which is the translation of his monastic name Angulimala.

The Buddha fearlessly confronted the robber and helped him to see the error of his ways. Then, in the face of tremendous opposition from the population, he allowed Angulimala to join the Sangha, and in due time he became an awakened Arahant. The karma of his previous deeds still followed him, however, and he was later stoned in the street by an angry mob. Coming into the teacher's presence "with blood running from his cut head, with his bowl broken, and with his outer robe torn," the Buddha simply said, "Bear it! brahman, Bear it! You are experiencing here and now the result of [your] deeds..."

It is within this context that the above verses were composed. The author is clearly referring to his own emergence from negligence and unwholesome deeds into a wiser and more wholesome understanding. I cannot help but feel this story is timely, whether referring to individuals who have committed terrible deeds yet being capable of radical transformation, or to a nation looking more closely at its impact in the world. The goodness that fills our world may well be poised to emerge, like the bright moon, from behind the clouds which far too often obscure it.

(Yo pubbeva pamajjitvā,
pacchā so nappamajjati;
Somaṃ lokaṃ pabhāseti,
abbhā muttova candimā.

Yassa pāpaṃ kataṃ kammaṃ,
kusalena pidhīyati;
Somaṃ lokaṃ pabhāseti,
abbhā muttova candimā.

Yo have daharo bhikkhu,
yuñjati buddhasāsane;
Somaṃ lokaṃ pabhāseti,
abbhā muttova candimā.)

He who once lived in negligence
And then is negligent no more,
He's the one who brightens this world
- Like the moon released from a cloud.

Who follows up with wholesome deeds
Unwholesome deeds he may have done,
He's the one who brightens this world
- Like the moon released from a cloud.

Indeed that youthful bhikkhu who
Pours himself into the Buddha's teaching,
He's the one who brightens this world
- Like the moon released from a cloud.

Bản để in:
AngulimalaThera