NHIỄM Ô | Ajahn Lee Dhammadaro – Diệu Liên Lý Thu Linh dịch

NHIỄM Ô

Ajahn Lee Dhammadaro 
Diệu Liên Lý Thu Linh dịch

Phra Ajaan Lee Dhammadharo (1907-1961), là một trong những vị thiền sư theo truyền thống tu khổ hạnh trong rừng.

Tỳ Khưu Thanissaro (Geoffrey DeGraff) là một tu sĩ người Mỹ theo truyền thống tu trong rừng của Thái Lan.  Sư là một dịch giả, người viết năng nổ.  Nhiều tác phẩm của Sư có thể được tìm thấy trên mạng : www.accesstoinsight.org

***

Ngày 6 tháng 7 năm 1959

Những điều đẹp đẽ đến từ những thứ bẩn thỉu, chứ không hoàn toàn đến từ những thứ sạch sẽ. Thí dụ, cây cối ta trồng phát triển khỏe mạnh, tươi tốt là nhờ được bón phân ủ thối rữa. Tương tự, một tâm hồn phóng khoáng đến từ việc trải qua những điều không dễ chịu. Khi chúng ta gặp những điều không may, tâm trí có cơ hội để phát triển.

"Những điều không may" ở đây chỉ đến sự mất mát tài sản, mất mát địa vị, bị chỉ trích và khổ đau. Khi những điều này xảy ra với người có tâm chánh niệm, chúng biến thành những điều tốt. Trước đây, chúng là kẻ thù của ta, nhưng cuối cùng chúng trở thành bạn của ta. Điều này có nghĩa là khi chúng ta gặp bốn điều không may này, chúng ta có thể tỉnh ngộ: "Ôi. Mất tài sản tồi tệ như thế này đây. Sự mất mát địa vị, sự đau đớn và sự chỉ trích tồi tệ như thế này đây.”  Đây là cách mà những quy luật thế gian có thể thay đổi và quay xe lại với bạn, vì vậy bạn không nên để bị cuốn theo chỉ mặt tốt của chúng.

Khi các vị hành giả gặp phải bốn điều không may này, tâm trí họ phát triển. Họ trở nên ngày càng không còn cảm xúc, ngày càng tách rời, ngày càng xa lạ với bốn điều trái ngược của những điều không may này — tài sản, địa vị, dục lạc và lời khen — để khi những điều may mắn này xảy ra, họ sẽ không bị lừa gạt vào việc gắn bó hay bị cuốn theo chúng mà có thể thay vào đó đẩy tâm trí của họ lên một cấp độ cao hơn. Khi họ nghe ai đó chỉ trích hoặc nói xấu về họ, thì như thể người đó đang dùng dao để mài sắc họ. Càng được mài sắc, họ càng phát triển đến điểm ngày càng tinh vi.

Thực ra, sự mất mát tài sản cũng là điều tốt cho bạn, bạn biết không. Nó có thể dạy bạn không nên gắn bó hay bị cuốn theo tiền bạc hoặc những lợi ích vật chất mà người khác có thể mang đến cho bạn. Nếu không, có càng nhiều, bạn càng chìm sâu hơn — đến mức bạn có thể bị đuối nước vì bị mắc kẹt trong sự chiếm hữu.

Sự mất mát địa vị cũng tốt cho bạn. Thí dụ, bạn là con người, nhưng họ xóa bỏ tiếng tốt về bạn và gọi bạn là con chó — điều này lại làm mọi thứ dễ dàng hơn cho bạn, vì chó không có luật lệ. Chúng có thể làm những gì chúng thích mà không bị ràng buộc, không ai phạt chúng hay bỏ tù chúng. Ngược lại, nếu bạn biến thành một hoàng tử hay một công tước, bạn thực sự ở trong tình trạng tồi tệ. Đột nhiên bạn trở nên cao lớn: Tay, chân của bạn đều quá kích cỡ khiến bạn bị cản trở trong mọi việc bạn đang cố gắng làm.

Còn về tài sản, địa vị, thú vui và lời khen, chúng không có gì là ổn định hay đáng tin cậy. Càng thực sự nghĩ về chúng, bạn càng trở nên chán chường, thất vọng, đến mức bạn trở nên thờ ơ, không vui cũng không buồn về chúng. Đây là nơi tâm trí bạn phát triển sự bình thản và có thể trở nên vững vàng trong định, để tiến sâu hơn trong thực hành — giống như rau diếp và bông cải mà những người nông dân trồng thành hàng: Càng được bón bằng phân ủ, chúng càng mau lớn, tốt tươi. Nếu chỉ được tưới nước sạch, chúng sẽ trở nên ốm yếu và còi cọc.

Đó là lý do tại sao chúng ta nói rằng khi mọi người phát triển chánh niệm và định, thì dầu những quy luật thế gian có trở nên xấu xí, tồi tệ, họ càng trở nên tốt lành hơn.  Nếu thế giới chỉ cho bạn thấy mặt tốt của nó, chắc chắn bạn sẽ bị cuốn hút, vướng mắc, như một hạt giống vẫn nằm chôn vùi trong vỏ và sẽ không bao giờ nẩy mầm. Nhưng khi hạt giống ra khỏi vỏ với chồi non, thì càng đón nhận được nhiều nắng, gió, mưa và phân bón, nó sẽ càng phát triển, lớn mạnh — nghĩa là, sự hiểu biết của bạn sẽ càng mở rộng thành tri thức và trí tuệ, đưa bạn đến cái nhìn trực giác và tiến vào cõi siêu việt, giống như người nông dân già, đã trở thành triệu phú nhờ xây dựng một cơ nghiệp từ phân thải thông thường.