Món ăn từ bãi rác của người nghèo Philippines

Ảnh minh họa BBC (Xem chi tiết nơi video)

"Tôi đang lục chỗ rác này để nhặt 'pagpag'", người phụ nữ ngoài 50 tuổi nói. "Pagpag" trong tiếng Tagalog, ngôn ngữ mẹ đẻ của 1/4 dân số Philippines, nghĩa là bụi bẩn bám trên quần áo. Tuy nhiên, trong thế giới của những người nghèo cùng cực như bà Fabon, "pagpag" là những miếng thịt gà rán mà các thực khách ăn thừa được nhà hàng vứt vào thùng rác. 

Một hệ thống tái chế thức ăn cho người nghèo ở vùng ngoại ô Manila đã tồn tại từ nhiều năm nay. Là một mắt xích trong hệ thống này, bà trả 1 USD cho những người nhặt rác chuyên nghiệp để kiếm thức ăn thừa trong một đêm. 

Dưới thứ ánh sáng lờ mờ của đèn đường, bà Fabon cầm một cái ức gà cắn dở lên. "Cái này là thịt chứ là gì", bà Fabon nói. "Giờ việc của tôi là đem về nhà, rửa sạch, đóng gói vào túi nylon và bán lại vào sáng mai. Đắt hàng lắm vì nó rẻ mà. Những người dân sống ở chỗ tôi muốn ăn đồ rẻ". Bà Fabon cho biết thêm nếu miếng thịt gà chỉ còn dắt lại chút thịt thì bà sẽ bán với giá rẻ hơn, khoảng 5 cent mỗi túi thịt.

Sau khi chất đống thịt gà thừa vào túi, Fabon quay về nhà ở khu Tondo, một trong những khu ổ chuột lớn nhất Manila. Sáng sớm hôm sau, khi bình minh vừa lên, bà lụi cụi chia chỗ thức ăn vào những túi nylon nhỏ. 

Đưa những miếng thịt lên mũi ngửi, Fabon cho biết chúng có mùi chua và ôi. Trên khuôn mặt của người phụ nữ gầy gò hiện rõ sự thất vọng vì hôm nay bà chỉ có 5 túi. "Tôi sẽ bán hết bay trong vòng vài phút!", bà Fabon nói. 

Kéo theo xe đựng hàng, bà Fabon vừa đi vừa rao "Pagpag đây!" 

Morena Sumanda, một người mẹ hai con, là khách hàng đầu tiên hỏi mua. Sumanda sống trong một ngôi nhà xiêu vẹo dựng trên đống rác khổng lồ ở ngoại ô Manila. Dù túi thịt toàn xương chỉ có giá 5 cent, người phụ nữ gần 30 tuổi này vẫn phải đợi chồng đi làm về vào buổi tối mới có tiền trả cho bà Fabon. "Chồng tôi mỗi ngày kiếm được đúng 5 cent", Sumanda nói.

Đứa con trai mới chập chững biết đi kêu khóc trong khi Sumanda mang chỗ thịt gà đi rửa, cho vào chảo rán vàng, thêm chút rau. Khi chị Sumanda đưa chiếc cánh gà cho con trai, cậu bé nhìn với ánh mắt thèm thuồng. 

Sumanda và nhiều người nghèo ở Manila không có sự lựa chọn nào khác ngoài ăn "pagpag", theo Melissa Alipalo, chuyên gia về phát triển xã hội làm việc cho quỹ Cộng đồng Philippines. "Ăn thức ăn thừa là một nỗi xấu hổ thầm kín của dân nghèo. Nhưng đây cách sinh tồn của những người đang vật lộn dưới đáy của cái nghèo". 

Quỹ Cộng đồng Philippines là một tổ chức phi chính phủ có trụ sở ở Manila. Tổ chức này xây một trường cấp một trong khu ổ chuột Tondo và nhận 450 em nhỏ là con cái của những gia đình khó khăn nhất. Ngoài việc học, nhà trường nuôi hàng trăm em học sinh hai bữa ăn mỗi ngày. 

Maria Theresa Sarmiento, cán bộ phụ trách sức khỏe của Quỹ, cho biết khi trường mới đi vào hoạt động, học sinh mắc đủ loại bệnh tật. "Dù thức ăn thừa đã được nấu lại nhưng mầm bệnh vẫn ở đó", Sarmiento nói. "Các ông bố, bà mẹ bị dồn vào đường cùng mới làm vậy. Họ không có đủ tiền để mua thức ăn cho gia đình". 

Với chị Sumanda, việc con cái có đồ ăn bỏ vào bụng còn tốt hơn là nhịn đói. "Lạy Chúa lòng lành, như thế này là đủ rồi", chị nói.