Phẩm 28 Ác

Phẩm 28

ÁC

 _____________________________________

Ghi nhận: Bài kệ đầu của phẩm này y hệt bài kệ 183 trong Pháp Cú Pali (HT Thích Minh Châu dịch: Không làm mọi điều ác. Thành tựu các hạnh lành, Tâm ý giữ trong sạch, Chính lời chư Phật dạy), chỉ chệch một chữ: thay vì “trong sạch” nơi Pháp Cú Tây Tạng cả 3 bản dịch Rockhill, Iyer, Sparham đều dịch là “completely pacify” – tức là, làm cho tâm bình lặng hoàn toàn.

Bài kệ số 6 nói rằng người trí khi tâm không còn nhiễm ô, sẽ rời bỏ cả thiện và ác, vì làm thiện sẽ tái sinh vào cõi trời sắc hoặc cõi trời vô sắc, trong khi làm ác sẽ tái sinh vào cõi dục giới này (theo chú giải của Sparham và Rockhill). Có nghĩa là, người trí sống với giới hạnh vô ngã để giải thoát, chớ không cầu phước báo nhân thiên (làm thiện với tâm còn chấp ngã).

Bài kệ 26 tới 29 nói về mười cảnh giới khổ, trong đó có địa ngục khổ vô tận (có thể đây là ý tưởng về sau chuyển thành hình ảnh văn học 10 tầng địa ngục).

Bài kệ 36 lập lại nguyên văn bài kệ 32. Vài trường hợp tương tự, hay chỉ khác một chữ, cũng xảy ra. Có thể vì đây là kinh tụng, cho nên sự lập lại được giữ lại.

1 (183) Không làm mọi điều ác. Thành tựu mọi hạnh lành, Giữ tâm bình lặng hoàn toàn -- là lời Đức Phật dạy.

2 Bố thí sẽ tăng phước, tâm bình lặng sẽ không gây kẻ thù: người giới hạnh lìa ác, dứt khổ, được Niết bàn.

3 Khi sống giữa những kẻ ngu, người trí vẫn giữ cách biệt; như ngỗng hớp sữa trên mặt nước, người trí tránh tất cả những kẻ làm ác.

4 Thấy tất cả pháp bất thiện trên thế giới, thấy phương tiện để đoạn tận bất thiện, người trí không vui với việc ác. Người ác không làm vui được người giới hạnh.

5 Người trí biết vị ngọt của sống đời cô tịch, vị ngọt của bình an toàn hảo; xa lìa bệnh, không nhiễm ác, người trí uống vị ngọt của niềm vui trong chánh pháp.

6 Tâm vị này đã xa lìa nhiễm ô, không bị phiền não nào nắm giữ nữa.  Rời bỏ cả thiện và ác, người trí không còn sợ tái sanh đường dữ.

7 Xuất gia, nói lời từ ái, chỉ ra thế nào là tội lỗi, người trí dạy pháp tịch diệt; chúng sinh nên thân cận với những vị như thế. Người nào thân cận với những vị như thế, sẽ làm hạnh lành và không làm ác.

8 Người có tâm tịch lặng và rời mê đắm, nói lời chừng mực, và không kiêu mạn, sẽ buông sạch hết bất thiện pháp, như gió thổi bứt hết lá trên cây.

9 (125) Khi kẻ ngu nổi giận đối với một người thanh tịnh, với người không còn nhiễm ô và sân hận, tội sẽ rơi ngược vào kẻ ngu như bụi ném ngược gió.

10 Làm việc thiện, người sẽ trở nên thiện; làm việc ác, người sẽ trở nên ác. Mình sẽ tự thấy kết quả mình trở thành, vì việc mình làm liên tục.

11 (165) Tự mình làm ác, là tự mình làm nhiễm ô. Tự mình không làm ác, là tự mình làm thanh tịnh. Thiện hay bất thiện là tự mình. Không ai thanh tịnh cho ai.

12 (161) Tội làm ra, sẽ gom nghiệp dữ, tới lúc đè bẹp người gây nghiệp, như kim cương xuyên vỡ đá quý.  

13 Như lữ khách có thể thấy nguy hiểm để tránh; tương tự, người trí sẽ tránh làm việc ác trong cõi này.

14 (123) Như thương gia mang nhiều tài sản và ít bạn đường, sẽ tránh các lối đi nguy hiểm; như người muốn sống sẽ tránh thuốc độc, người trí tránh tội lỗi.

15 (124) Bàn tay không thương tích có thể cầm thuốc độc, vì thuốc độc không hại người không vết thương; tương tự, người không làm ác sẽ không gặp nghiệp ác tới.

16 (163) Hành vi hại người, và hành vi sai trái dễ làm; hành vi lợi người và đưa hạnh phúc tới, rất khó làm.

17 Dễ cho người công chính làm thiện, khó cho người công chính làm ác; dễ cho kẻ ác làm ác, khó cho bậc thánh làm ác.

18 (69) Người ngu nghĩ là ngọt, khi ác chưa chín muồi; Ác nghiệp chín muồi rồi, người ngu chịu khổ đau.

19 (119) Người ác thấy là hiền, khi ác chưa chín muồi. Khi ác nghiệp chín muồi, người ác mới thấy ác.

20 (120) Khi thiện chưa chín muồi, thiện có vẻ như là ác. Khi thiện được chín muồi, người hiền thấy là thiện.

21 (117) Nếu làm điều ác cả trăm lần, chớ tiếp tục làm thêm. Chớ ước muốn điều ác, chứa ác, tất chịu khổ.

22 (118) Nếu người làm điều thiện, nên tiếp tục làm thêm. Hãy ước muốn điều thiện, chứa thiện, được an lạc.

23 (116) Tâm của người vui với ác sẽ lười làm việc thiện; giữ tâm xa việc ác, hãy gấp hướng về việc thiện.

24 Dù làm một chút ác cũng lãnh quả xấu trong cõi này và cõi khác, sẽ thọ khổ lớn; y như thuốc độc đã vào thân mình.

25 Dù làm một chút thiện cũng nhận quả lành nơi cõi này và cõi khác, sẽ hạnh phúc và lợi tức lớn; y như hạt giống đã bắt rễ vững vàng.

26 (137) Ai hại người vô tội, ai giận người không biết giận, sẽ mau chóng vào một trong 10 cõi khổ địa ngục.

27 (138) Họ sẽ khổ vô cùng tận, hay bị cắt đứt tay chân, hay sẽ khổ vô tận, hay bị loạn ý tán tâm.

28 (139) Hay sẽ bị ly tán người thân, hay sẽ mất tài sản, hay sẽ gặp tai họa từ vua, hay gặp vô tận điều trái ý.

29 (140) Hay nhà cửa kẻ ác sẽ bị thiêu cháy, và khi kẻ ác lìa thân này sẽ đi thẳng vào địa ngục.

30 Kẻ ác không trốn được quả ác; dù làm ác từ rất lâu hay từ rất xa, dù làm ác nơi cô tịch, cũng không thoát được quả ác. Khi quả ác chín muồi, không chạy thoát nổi.

31 Người làm thiện sẽ không sợ hãi; dù làm thiện từ rất lâu hay từ rất xa, dù làm thiện nơi cô tịch, cũng được tâm không sợ hãi, và khi quả thiện chín, sẽ có tâm vô úy.

32 Kẻ làm ác sẽ thọ khổ; dù làm từ rất lâu hay từ rất xa, cũng sẽ thọ khổ. Dù làm ác nơi cô tịch, cũng sẽ thọ khổ; và khi quả chín muồi, kẻ ác cũng sẽ thọ khổ.

33 (15) Khi thấy nghiệp ác tới, kẻ ác sẽ thọ khổ nơi cõi này và cả nơi cõi sau; kẻ ác thọ khổ ở cả hai cõi, y sẽ khóc và sẽ sầu khổ lớn lao.

34 Người làm thiện sẽ được hạnh phúc; dù làm thiện từ rất lâu và từ rất xa, cũng sẽ có quả hạnh phúc; dù làm thiện nơi cô tịch, cũng sẽ có quả hạnh phúc; và khi quả thiện chín muồi, người này sẽ an vui hạnh phúc.

35 (16) Khi thấy nghiệp lành tới, thiện nhân sẽ thọ vui nơi cõi này và cả nơi cõi sau; thiện nhân thọ vui ở cả hai cõi; khi quả lành mang vui tới, người này sẽ rất là vui.

36 Kẻ làm ác sẽ thọ khổ; dù làm từ rất lâu hay từ rất xa, cũng sẽ thọ khổ. Dù làm ác nơi cô tịch, cũng sẽ thọ khổ; và khi quả chín muồi, kẻ ác cũng sẽ thọ khổ.

37 (17) Khi thấy nghiệp ác tới, kẻ ác sẽ thọ khổ nơi cõi này và cả nơi cõi sau; kẻ ác thọ khổ ở cả hai cõi, y sẽ đau đớn và sẽ sầu khổ lớn lao.

38 Người làm thiện sẽ được hạnh phúc; dù làm thiện từ rất lâu và từ rất xa, cũng sẽ có quả hạnh phúc; dù làm thiện nơi cô tịch, cũng sẽ có quả hạnh phúc; và khi quả thiện chín muồi, người này sẽ an vui hạnh phúc.

39 (18) Khi thấy nghiệp lành tới, thiện nhân sẽ thọ vui nơi cõi này và cả nơi cõi sau; thiện nhân thọ vui ở cả hai cõi; khi quả lành mang vui tới, người này sẽ rất là vui.

40 Người đã làm ác và chưa làm thiện, người đã xa lìa chánh pháp, người không tín tâm -- người bất thiện như thế sẽ sống trong nỗi sợ chết, như ngồi trên thuyền lủng trôi trên sông lớn.

41 Người sống giới hạnh và người làm thiện, người sống theo pháp của bậc thánh, sẽ không bao giờ sợ chết, như ngồi trên thuyền vững chắc có thể tới bờ bên kia.

Hết Phẩm 28, về Ác