Thư chúc tết của Hòa Thượng Chơn Tế Chùa Tường Vân với Bốn Bài Kinh Pháp Cú

Chúc Mừng Năm Mới
Xuân Giáp Thìn PL 2567 – 2024

Bốn Bài Kinh Pháp Cú

1.  Ta hàng phục tất cả,
Ta rõ biết tất cả,
Không bị nhiễm pháp nào.
Ta từ bỏ tất cả,
Ái diệt, tự giải thoát.
Đã tự mình thắng trí,
Ta gọi ai thầy ta?

PC: 353

Giảng:

Sau khi thành đạo, Phật từ Bồ-Đề đạo tràng đi đến Lộc Uyển, giữa đường gặp một ngoại đạo tên Ưu-ba-ca hỏi: Ông xuất gia theo ai? Thầy của ông là ai? Ông tin theo tôn giáo nào?

Đức Phật nói câu pháp cú trên để trả lời, nghĩa là ngài đã chứng được trí vô sư, không còn ai là thầy.

Chúng ta là đệ tử Phật, cũng có trí vô sư, đó là vị thầy chân thật nơi mình, còn vị thầy bên ngoài chỉ là phụ thôi. Người tu hành hàng phục phiền não trong tâm rõ biết tất cả, không nhiễm một pháp nào thì cũng tự chứng ngộ và được giải thoát như Phật.

2.  Tỷ kheo hãy buông bỏ
Mọi ý nghĩ tham sân
Như hoa lài tàn ú
Rơi rụng khỏi cành thân.

PC: 377

         
Giảng:

Lúc Phật còn tại thế, các thầy Tỷ kheo được Thế Tôn cho đề mục thiền định, liền lui vào rừng sâu và bắt đầu hành thiền. Các thầy đã từng trông thấy những hoa Bạt-tất-ca* buổi sáng nở tươi tắn, chiều đã úa tàn rũ cánh, tự nhủ chúng ta phải diệt trừ tham, sân, si nhanh chóng như những đóa hoa kia. Các thầy như được tiếp thêm sức mạnh, càng nỗ lực chuyên chú hành thiền và được kết quả như ý, Đức Thế Tôn quan sát các thầy Tỷ kheo ấy và dạy câu pháp cú trên.

Chúng ta không biết cành hoa Bạt-tất-ca ra sao, nhưng ở Việt Nam thì có hoa phù dung sớm nở tối tàn. Phật dạy các Tỷ kheo phải dẹp các tham, sân, si úa tàn nhanh chóng như thế.

3.  Cỏ làm hại ruộng vườn
Tham* làm hại người đời
Bố thí người ly tham
Do vậy được quả lớn.

PC: 356

         
Giảng:

Tại sao? Tham dục là gốc của tai họa, người còn nhiều tham dục là còn nhiều khổ đau, không tự cứu khổ huống là dìu dắt được ai. Người dứt hết tham dục thì tự cứu mình và có thể làm gương cho người khác noi theo. Cho nên đức Phật nói cúng dường cho những vị đó được quả báo lớn.

Hơn nữa, chúng ta biết kính trọng những vị tu hành thanh tịnh, noi theo gương hạnh tốt của họ, tập buông bỏ bớt lòng tham dục, sẽ được lợi ích cho mình đó là tự lợi. Nếu chúng ta cúng dường cho những vị đó, họ có phương tiện giáo hóa người khác, thì thêm phần lợi tha, nên nói được quả báo lớn.

4. Làng mạc hay rừng núi,
Thung lũng hay đồi cao,
La hán ở chỗ nào,
Nơi ấy thật khả ái.

PC: 98

         
Giảng:

Phật nói mỗi người chúng ta sinh ra đều thọ nhận chánh báo và y báo.

- Chánh báo là con người chúng ta.

- Y báo là hoàn cảnh sống chung quanh.

Nếu chánh báo đẹp thì y báo theo đó mà đẹp; chánh báo xấu, y báo theo đó mà xấu. Vì vậy những vị A-la-hán là người có chánh báo đã thuần tịnh, thuần an vui, thì y báo cũng thuần tịnh, thuần an vui. Thí dụ một người giàu ở trong xóm nghèo nếu đường sá trong xóm lầy lội, thì họ bỏ tiền sửa sang cho bằng phẳng, thì sạch sẽ tốt đẹp, nên cảnh thay đổi từ xấu trở thành tốt. Cũng vậy ở đâu có một vị tâm hồn thanh tịnh sáng suốt thì ở đó cũng đều được an ổn theo. Kinh nói tâm tịnh thì độ tịnh, đó là lẽ thật.

* Hoa lài: hay hoa Bạt-tất-ca tạm dịch là hoa lài.

* Tham: … sân, si, dục cũng vậy.

Người sao lục:

Tỷ kheo Thích Chơn Tế
Chùa Tường Vân, Tp Huế,
Tỉnh Thừa Thiên Huế,
Nước C.H.X.H.C.N.V.N.