Tôi đọc được thư của một người mẹ gửi cho con trên một trang blog nói về 14 điều dạy của Đức Phật. Sau khi xem tôi thấy làm lạ, những điều này không thấy được nhắc tới trong kinh sách. Xin quý ban biên tập cho biết ý kiến. Dưới đây là nguyên văn 14 điều dạy của Đức Phật:
MƯỜI BỐN ĐIỀU RĂN CỦA PHẬT 1.- Kẻ thù lớn nhất của đời người là chính mình. |
Ban Biên Tập trả lời:
"14 điều răn của Phật" trên là tên của một bản văn được truyền tụng không có nguồn gốc rõ ràng. Theo Đại đức Thích Nhật Từ, 14 điều này vốn được lưu truyền tại chùa Thiếu Lâm, Trung Quốc. Không có bài kinh nào trong các bộ Kinh tạng Pa-li, A-hàm kinh và kinh Đại Thừa chứa đủ 14 điều này. Tác giả có thể là các nhà sư chùa Thiếu Lâm và họ đã biên tập, trích dẫn ý tưởng từ các bản kinh, và tập hợp lại theo trật tự mình đặt ra. Việc truy tìm lại nguyên gốc các câu riêng lẻ từ kinh Phật là điều rất khó. Các bản dịch tiếng Việt đã có một số điểm lệch so với nguyên tác. Ví dụ, "điều răn" là cách dịch không chính xác từ giới (nguyên ngữ Śīla trong tiếng Phạn với nghĩa "giới" của Phật giáo, hay "điều khoản đạo đức"). (Bách khoa toàn thư mở Wikipedia)
Nghiên cứu nội dung cái gọi là "14 điều răn của Phật" này, tác gỉa Đoàn Đức Thành trong một email phổ biến trên mạng cho biết nó tương tự như bản văn "Nhân Sinh Thập Tứ Tối" (14 Cái Hay Nhất của Đời Người) của Trung Quốc, chỉ khác 2 điều: (1) Điều 6 Trung Quốc viết là: “Tội lỗi lớn nhất của đời người là lừa dối chính mình”, (2) Điều 10, Trung Quốc viết là “tài sản lớn nhất của đời người là sức khoẻ". Tác giả cũng đề nghị nên thay tiêu đề "14 ĐIỀU RĂN CỦA PHẬT" bằng "14 CÁI HAY NHẤT CỦA ĐỜI NGƯỜI" và bỏ dòng "TRÍCH LỜI KINH PHẬT".
Dưới đây là phóng ảnh bản của Trung quốc: (ĐOÀN HỌC GIẢ HỌC VIỆN QUAN HỆ QUỐC TẾ VIỆT NAM Sưu tầm tại Chùa Thiếu Lâm Trung Quốc)
ĐĐ. Thích Nhật Từ giảng tại chùa Thanh Nhàn (Hà Nội) ngày 29-06-2008
- Mười bốn điều Phật dạy 1 - điều 1-4
- Mười bốn điều Phật dạy 2A - điều 5-8
- Mười bốn điều Phật dạy 2B - điều 5-8
- Mười bốn điều Phật dạy 3A - điều 9-12
- Mười bốn điều Phật dạy 3B - điều 9-12
- Mười bốn điều Phật dạy 4 - điều 13-14
So sánh với lời Phật dạy trong kinh điển thì nhiều điều trong số 14 điều này ý nghĩa khác hẳn ý Phật, thí dụ: Câu 1 : Kẻ thù lớn nhất của đời người là chính mình Trong kinh Pháp Cú, phẩm Phật Đà, đức Phật dạy: 182. "Khó thay, được làm người, Ngài cũng dạy: "Thật khó được vậy, này các Tỳ kheo, là được làm người. Thật khó được vậy, này các Tỳ kheo, là được Như Lai xuất hiện ở đời, bậc A la hán, Chánh đẳng giác, thật khó được vậy, này các Tỳ kheo, là Pháp và Luật này do Thế Tôn thuyết giảng, chiếu sáng trên đời." (Tương Ưng V, 450 - 460). Vậy “được làm người” là một điều tốt, vì nhờ đó mà người ta tu hành được, không thể coi là “kẻ thù”. Câu thứ 2 : Ngu dốt lớn nhất của đời người là dối trá. Dối trá là một điều xấu mà trong Ngũ Giới, nó đứng hàng thứ 4, Giới Vọng Ngữ gồm: Phải là những điều đáng tiếc rất lớn như đã được là một tu sĩ mà lại phá giới hoặc lạc vào đường tà, để "lỡ một kiếp người" thì mới là thất bại lớn nhất. Câu thứ 4 : Bi ai lớn nhất của đời người là ganh tỵ. Ganh tị là một trong những tật xấu, nằm trong 6 phiền não căn bản. Ai cũng thấy trong cuộc đời thường ngày, có biết bao nhiêu chuyện xảy ra, "bi ai" hơn nhiều. Câu thứ 5 : Sai lầm lớn nhất của đời người là đánh mất mình. Thế nào là “Đánh mất mình?”. Nếu “mình” đây là “Ngã” thì sự làm mất được khái niệm về “Ngã Chấp” là một thành công trong tu hành đạo Giác Ngộ Giải Thoát chứ, sao lại cho là “sai lầm”. Vô Ngã là một trong Tam Pháp Ấn. 6.- Tội lỗi lớn nhất của đời người là bất hiếu. 7.- Đáng thương lớn nhất của đời người là tự ty. Năm câu này thuộc loại “túi khôn muôn đời”, không cần đến trí tuệ của bậc Đại Giác để phát biểu 11.- Món nợ lớn nhất của đời người là tình cảm.Nhà Phật nói “tình sanh, trí cách”. Tình cảm làm cho con người mất khách quan, sáng suốt, níu giữ con người trong chốn trần ai Tham Sân Si, không phải là điều nhà Phật khuyến khích. Phật dạy “Vô duyên Từ, Đồng thể Bi”, là lòng trắc ẩn, bi mẫn, thường xót toàn thể chúng sinh bình đẳng, không phân biệt có, hay không có tình cảm. Tu hành là để xóa bỏ tình cảm riêng tư để thay vào đó là lòng bi mẫn, trắc ẩn, thương xót tất cả chúng sinh. 12.- Lễ vật lớn nhất của đời người là khoan dung. Khoan dung nằm trong đức Nhẫn Nhục, là một trong Lục Độ, không là “lớn nhất”. 13.- Khiếm khuyết lớn nhất của đời người là kém hiểu biết. Biển “hiểu biết” mênh mông, không thể phân biệt hơn hoặc kém. Đệ tử Phật là Châu Lợi Bàn Đà Dà vì quá chậm lụt, ít hiểu biết, Phật dạy chỉ chú tâm vào hai chữ “chổi quét” mà đắc A La Hán. Lục Tổ Huệ Năng cũng chỉ là một tiều phu, mà nhờ công năng tu hành, trở thành Tổ thứ sáu của Thiền Tông. Phật dạy: Chư ác mạc tác, Chúng thiện phụng hànhTự tịnh kỳ ý...Đặc điểm quan trọng, cốt tủy của đạo Phật là “Tự tịnh kỳ ý”, tự thanh tịnh tâm mình, không phải là chất đầy kiến thức. 14.- An ủi lớn nhất của đời người là bố thí. Bố thí trong nhà Phật là một trong Tứ Vô Lượng Tâm, hạnh Xả, vì thương xót chúng sinh, thực hành hạnh xả bỏ để bài trừ thói xấu bần tiện, nắm giữ, là nguyên nhân gây nghiệp, trả quả báo triền miên trong luân hồi.Bố thí vì từ tâm, không phải để tự an ủi mình là hành động vị kỷ, không phải quan điểm của nhà Phật. Lời Phật đều phải nằm trong Kinh Phật. Nếu ai cũng tùy tiện, tự sáng tác rồi gán là "Lời Phật", thì đạo Phật sẽ bị biến dạng theo với tư tưởng của những người chưa giác ngộ. |
Hình bên trên: Một bản có tên "14 điều dạy của Phật", dạng treo tường (Ảnh: http://vi.wikipedia.org)