Chúng ta không
xa lạ với
ngạn ngữ dân gian “Thương cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi”, và có thể nói, nhiều người
trưởng thành trong
chúng ta đã từng nhờ những đòn roi theo kiểu đó mà bớt tính ham chơi, thói
nghịch ngợm, lo
học hành hơn.
Tôi sinh ra ở một làng quê nghèo tỉnh Tiền Giang giữa thế kỷ XX, trong
ảnh hưởng chung của phương ngữ dân dã miền Tây, tôi không thể
phát âm đúng các phụ âm l, n, g, r... theo đúng chuẩn của tiếng Việt.
Cho đến năm lên lớp nhì (lớp bốn hiện nay), Trường Tiểu học Trung An (nay là Trường
Đạo Thạnh), tôi vào lớp thầy Tấn
nổi tiếng nghiêm nghị với học trò.
Trước năm học mới, thầy đã
ân cần hỏi thăm gia cảnh của mỗi học trò và ghi chép
cẩn thận. Vào năm học, đến giờ tập đọc, thầy gọi tôi lên đọc bài trong có các từ bắt đầu bằng phụ âm l, r… và lắng nghe với cây thước kẽ trên tay. Khi tôi đọc đến các tiếng
phát âm lỗi, thầy biểu dừng và đưa cây thước vào miệng tôi, tôi như hồn xiêu phách lạc. Thầy đã ôn tồn chỉ bày cách uốn lưỡi trong khi
phát âm, tôi làm theo, và khi thầy rút cây thước ra, tôi đã sửa được lỗi về
phát âm của mình.
Chính với
tình thương sâu sắc ẩn đàng sau vẻ
nghiêm nghị đó của thầy mà các
thế hệ học trò
trưởng thành thường xuyên lui tới thăm viếng trong nguồn cội
tôn sư trọng đạo
tốt đẹp ngay cả khi thầy nghỉ hưu dưỡng già,
cho đến tận ngày cuối đời.
Tuy nhiên, vụ việc cô giáo ở Quảng Bình đã không còn trong
ý nghĩa “Thương cho roi cho vọt…”, mà đã đi quá xa. Cô cũng đã phải chịu những hình phạt của
pháp luật cũng như
dư luận trong
thời gian qua.
Sự việc không dừng lại ở đó, mà như giọt nước tràn ly, khiến
dư luận bức xúc. Nhiều người
quan tâm lo ngại cho môi trường
giáo dục ở nước ta,
tình trạng bạo lực học đường,
tình bạn,
hiện tượng thiếu
trung thực do
áp lực về
thành tích, mức thu nhập
chính đáng của giáo viên - những kỹ sư
tâm hồn quá thấp,
ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy, khó giữ được
giá trị thiêng liêng của người thầy.
Không
lo lắng sao được khi
chính giáo dục, môi trường
ảnh hưởng lên nhân cách của các
thế hệ có
hiện tượng như thế,
liên tục xảy ra nhiều vụ việc
chấn động dư luận, làm cho
niềm tin vào các
giá trị đạo đức truyền thống bị
rạn nứt, dẫn tới sự
hoài nghi. Chính sự
hoài nghi ấy sẽ gây nên nhiều
xáo trộn,
cản trở cho sự ổn định và phát triển.
Do đó, những cái tát theo lệnh của cô giáo không chỉ nhằm vào một
học sinh lớp trung học cơ sở,
hậu quả không khác gì tự tát vào chính mình, chẳng những làm
tổn thương hình ảnh thiêng liêng của thầy, cô giáo, mà còn để lại vết hằn xót xa cho nền
giáo dục cộng đồng.
Đã đến lúc cần những
biện pháp cụ thể và
hệ thống nhằm
chấn hưng giáo dục của
chúng ta. Đây là
sự nghiệp không phải
nhất thời, mà
ảnh hưởng cả trăm năm. Trong cái nhìn
nhân quả của
đạo Phật,
nếu không kịp thời
chấn chỉnh,
cải thiện chất lượng để
lấy lại niềm tin, thì khó để có được kết quả
tốt đẹp trong tương lai,
đặc biệt là đối với nguồn
nhân lực -
căn bản cho sự ổn định và phát triển
bền vững của đất nước, dân tộc.