Sn 4.15 – ATTADANDA SUTTA
KINH VỀ BẠO LỰC
Phải chuyên tâm trong tỉnh thức, xa lìa tham và sân. Cõi này là cõi dục, cho nên tâm tham là trận lụt, với ẩn tàng luôn luôn là sóng chuyển động. Buông xả hết Tất Cả (sáu nội xứ, sáu ngoại xứ) mới qua bờ an toàn được. Các bản Anh dịch dùng chữ người đã Biết (Know), người thấy Pháp (Dhamma, Dharma); khi đối chiếu với Thiền Tông, chúng ta có thể dùng chữ theo truyền thống Bắc Tông là người đã Ngộ, người thấy Tánh (hiểu là Y Tha Tánh Duyên Khởi) hay không? Đức Phật trong kinh này nói rằng ngài đã thấy mũi tên xuyên tâm, và khi rút mũi tên ra là sẽ qua bờ giải thoát.
Kinh Sn 4.15 nói nhiều lời dạy về tâm tịch lặng, về tâm bất động, về tâm không dao động. Đặc biệt, Kệ 949 nói rằng phải xa lìa cả ba thời quá khứ, hiện tại, vị lai (Hãy để lụi tàn những gì đã qua, hãy để mặc kệ những gì chưa tới, không dính mắc tới những gì hiện tại), như thế sẽ vào định, vào tịch tĩnh.
Trong Kinh Pháp Cú, Bài Kệ 348, sau khi nghe Đức Phật dạy hãy buông bỏ quá khứ, hiện tại, vị lai, chàng Uggasena, một nghệ sĩ gánh xiếc tài năng, đang đứng trên đầu cột cao trình diễn cho Đức Phật và dân chúng xem, tức khắc đắc quả A-la-hán và được thần thông; chính ngay khi đó, trong đám đông đang xem xiếc giữa chợ, khi Đức Phật nói xong, tám vạn bốn ngàn người được pháp nhãn thanh tịnh (Theo Tích Truyện Pháp Cú, Kệ 348, do Thiền viện Viên Chiếu dịch).
Bản Anh dịch của Daw Mya Tin:
“Verse 348: Give up the past, give up the future, give up the present. Having reached the end of existences, with a mind freed from all (conditioned things), you will not again undergo birth and decay.” (Kệ 348: Hãy buông bỏ quá khứ, tương lai, hiện tại. Tới nơi tận cùng các cõi sinh tồn, với tâm xa lìa tất cả (pháp hữu vi), ngươi sẽ không lần nữa rơi vào sinh và già.”)
Cụ thể, chúng ta có thể thắc mắc: làm sao vào tịch lặng? Cụ thể, tu pháp định ra sao? Trả lời rằng, có nhiều pháp để vào định. Tại Hoa Kỳ, phổ biến khi tập định là: hoặc từ niệm hơi thở, hoặc từ niệm thọ (quét toàn thân), hoặc từ Thiền Tâm Từ, hoặc Mặc Chiếu (của Soto Zen).
Một phương pháp tập định dựa vào Kinh Lăng Nghiêm có thể thích nghi với nhiều người:
“Hoặc mở mắt lim dim hướng tới đầu chóp mũi, hoặc nhắm mắt nhẹ nhàng. Hít thở nhẹ nhàng. Không nghĩ ngợi chút gì. Sau nhiều hơi thở nhẹ nhàng, hãy bắt đầu lắng nghe, chỉ đơn giản lắng nghe cái khoảnh khắc đang trôi chảy. Không phải nghe âm thanh bên trong, không phải nghe âm thanh bên ngoài. Chỉ đơn giản lắng nghe, là lắng nghe. Có tiếng cũng mặc, không tiếng cũng mặc. Chỉ lắng nghe, không phải nghe bằng hai tai, mà là như dường nghe bằng toàn thân. Sẽ cảm thọ được sự an lạc, hạnh phúc trên toàn thân. Chỉ nghe là nghe. Lặng lẽ, tỉnh giác, lắng nghe, không để chệch một khoảnh khắc nào.”
Tóm lược ý kinh:
Kinh này gồm các bài kệ từ 935 tới 954.
935
Sợ hãi sinh khởi từ bạo lực:
Hãy nhìn xem người ta xô xát, tranh cãi
Ta sẽ kể cho ngươi về một thời
ta đã từng rơi vào bất an, lay động
936
Nhìn thấy người ta giãy giụa
như cá trong vũng nước cạn
nhìn thấy họ tấn công lẫn nhau
ta thấy sợ hãi khởi lên trong tâm.
937
Nhìn thấy thế giới này rỗng rang
lay động, chuyển biến khắp chỗ
một thời ta muốn tìm nơi an cư
nhưng mọi chỗ đều bất an [với già, chết].
938
Ta nhìn thấy mọi chỗ không vui
nơi nơi người người đều xô xát
Rồi ta thấy mũi tên nơi đây
rất khó thấy, mũi tên ghim vào tim.
939
Vì bị mũi tên này xuyên tim
người ta chạy lạc khắp mọi hướng
nhưng khi rút được mũi tên ra
người ta không chạy nữa, không chìm nữa.
940
Nơi đây, pháp tu được tụng đọc như sau:
Đừng chạy theo bất cứ
ràng buộc nào trong thế giới này.
Trước giờ đã đắm chìm trong ái dục
bây giờ hãy tu học để đạt Niết Bàn.
941
Sống chân thực. Không kiêu căng, lừa dối.
Không giả hình, không nói lời kích bác.
Không sân hận, không tham muốn gì
Bậc trí tuệ sẽ vượt thắng như thế.
942
Đừng lười biếng, ham ngủ, lừ đừ
Luôn luôn tinh tấn, chuyên tâm
Chớ kiêu căng, ngã mạn
Giữ tâm như thế mới hướng về Niết Bàn.
943
Chớ để bị lôi kéo vào lời sai trái
chớ ưa thích ngoại hình sắc tướng
Hãy hiểu tận tường ngã chấp
Xa lìa tranh cãi, xô xát, bạo lực.
944
Chớ tìm ưa thích những gì đã qua
cũng chớ thích ưa những gì mới tới
Chớ buồn phiền về những gì đã mất
cũng chớ dính mắc những gì quyến rũ.
945
Tâm tham, ta gọi là trận lụt lớn
trong đó, sắc dục là sóng triều cao
tàng ẩn trong thức là sóng chuyển động
ái dục thật khó vượt qua.
946
Bậc trí đứng trên bờ đất cao
tịch lặng, không bước rời sự thật
Khi đã buông xả hết Tất Cả
người đó được gọi là bình an.
947
Người trí tuệ khi đã biết xong
sẽ thấy Pháp, sẽ không nương dựa gì nữa
sẽ dạo chơi tuyệt vời trong thế giới này
sẽ không còn muốn bất cứ gì nơi đây.
948
Người vượt qua ham muốn ái dục là
đã cắt bỏ trói buộc khó gỡ ở cõi này
đã bứt dây trói, đã cắt dòng chảy xong
không còn sầu khổ hay mong đợi gì nữa.
949
Hãy để lụi tàn những gì đã qua
hãy để mặc kệ những gì chưa tới
không dính mắc tới những gì hiện tại
ngươi sẽ sống trong an tĩnh hòa bình.
950
Không chút nào thấy “cái của tôi” trong
mọi thứ ‘tâm và thân’ hay ‘danh và sắc’
không sầu muộn vì những gì không hiện hữu
sẽ không thấy gì để mất trong cõi này.
951
Với người không hề thấy “này là cái của tôi”
cũng không hề thấy “kia là cái của người khác”
cũng không hề thấy bất cứ gì là “cái của tôi”
cũng sẽ không sầu khổ suy nghĩ “tôi không có gì hết.”
952
Khi được hỏi về người bất động tâm
ta gọi đó là điều tốt đẹp vì
người đó tâm bình lặng ở mọi nơi:
không tham, không cay đắng, không xung động.
953
Với người đã biết, người không còn dao động
sẽ không còn cất chứa nghiệp lực nữa.
Xa lìa mọi hành nghiệp,
người đó thấy nơi nào cũng an lành.
954
Người trí tuệ không còn nói rằng họ
cao hơn, kém hơn, hay bằng người khác.
Tịch lặng, không còn chút tham nào
người này không nhận cũng không bỏ.
Hết Kinh Sn 4.15