04. Phẩm Thế-giới Thành-tựu

KINH HOA NGHIÊM
Hán Dịch: Đại-Sư Thật-Xoa-Nan-Đà
Việt Dịch: HT Thích Trí Tịnh
Phật Học Viện quốc Tế Xuất Bản PL 2527 – 1983

Lúc bấy giờ Phổ-Hiền Bồ-Tát ma-ha-tát, do thần-lực của Phật, quan-sát khắp tất cả thế-giới-hải, tất cả chúng-sanh-hải, tất cả chư Phật-hải, tất cả pháp-giới-hải, tất cả chúng-sanh-nghiệp-hải, tất cả chúng-sanh-căn-dục-hải, tất cả chư Phật-pháp-luân-hải, tất cả tam-thế-hải, tất cả Như-Lai nguyện-lực-hải, tất cả Như-Lai thần-biến-hải.
Quán-sát xong, Phổ-Hiền Bồ-Tát bảo khắp tất cả chư Bồ-Tát trong chúng hội đạo-tràng rằng: 'Chư Phật-tử! Chư Phật Thế-Tôn có trí-huệ thanh-tịnh bất-tư-nghì biết tất cả thế-giới-hải thành-hoại, biết tất cả chúng-sanh nghiệp-hải, biết tất cả pháp-giới an-lập-hải, nói tất cả vô-biên Phật-hải, vào tất cả căn-dục-hải, một niệm biết khắp tất cả tam-thế, hiển-thị tất cả Như-Lai vô-lượng-nguyện-hải, thị-hiện tất cả Phật thần-biến-hải, chuyển pháp-luân, kiến-lập diễn-thuyết-hải, thanh-tịnh Phật-thân, vô-biên sắc tướng-hải Phổ-chiếu-minh, tướng-hảo và tùy hình-hảo đều thanh-tịnh, vô-biên sắc-tướng quang-minh luân-hải, cụ-túc thanh-tịnh, các thứ sắc-tướng quang-minh vân-hải, thù-thắng bửu-diệm-hải, thành-tựu ngôn âm-hải, thị hiện ba thứ tự-tại điều-phục thành thục tất cả chúng-sanh, dũng mãnh điều-phục chúng-sanh hải không luống qua, an-trụ Phật-địa, vào cảnh-giới Như-Lai, oai-lực hộ-trì, quan-sát tất cả chỗ làm của Phật-trí, trí-lực-viên-mãn không ai điều-phục được, công-đức-vô-úy không ai hơn, trụ nơi tam-muội vô-sai-biệt, thần-thông biến-hóa, trí-thanh-tịnh-tự-tại, tất cả Phật-pháp không ai hủy hoại được.
Tất cả pháp bất-tư-nghì như vậy, tôi sẽ thừa thần-lực của Phật và oai-thần của tất cả Như-Lai mà tuyên-thuyết đầy đủ. Vì muốn khiến chúng-sanh vào trí-huệ-hải của Phật, vì muốn khiến tất cả Bồ-Tát được an-trụ trong biển công-đức của Phật, vì muốn khiến tất cả thế-giới-hải, tất cả Phật tự-tại được trang-nghiêm, vì muốn khiến trong tất cả kiếp-hải chủng-tánh Phật thường chẳng dứt, vì muốn khiến trong tất cả thế-giới-hải hiển thị tánh chơn thật của các pháp, vì muốn khiến tùy vô-lượng sự hiểu biết của chúng-sanh mà diễn-thuyết, vì muốn khiến tùy căn-hải của tất cả chúng-sanh mà phương-tiện làm cho sanh Phật-pháp, vì muốn khiến tùy chỗ ưa thích của tất cả chúng-sanh mà dẹp phá tất cả núi chướng ngại, vì muốn khiến tùy tâm-hành tất cả chúng-sanh khiến tu-tập thanh-tịnh đạo xuất-yếu, vì muốn khiến tất cả Bồ-Tát an-trụ trong nguyện-hải Phổ-Hiền.
 Lúc đó, Phổ-Hiền Bồ-Tát lại muốn khiến chúng hội đạo-tràng sanh lòng hoan-hỷ, thêm lớn sự ưa thích đối với tất cả pháp, sanh lòng tin rộng lớn chơn-thật thanh-tịnh pháp-giới-thân, an-lập nguyện-hải Phổ-Hiền tu tập vào trí nhãn tam thế bình-đẳng, thêm lớn trí-huệ chiếu khắp tất cả thế-gian, sanh đức đà-la-ni trì tất cả pháp-luận, và cũng muốn trong tất cả đạo-tràng tất cả Phật cảnh-giới đều khai-thị, mở bày tất cả pháp-môn của Như-Lai, thêm lớn tất cả trí-tánh pháp-giới rộng lớn rất sâu, liền nói kệ rằng:
 Trí-huệ công-đức biển rất sâu
 Hiện khắp mười phương vô-lượng cõi
 Tùy các chúng-sanh chỗ nên thấy
 Quang-minh soi khắp chuyển pháp-luân.
 Thập phương quốc-độ bất-tư-nghì 
 Phật vô-lượng kiếp đều nghiêm tịnh
 Vì độ chúng-sanh khiến thành thục
 Xuất hiện tất cả các quốc-độ.
 Phật cảnh rất sâu khó nghĩ được
 Khắp dạy chúng-sanh khiến được vào
 Lòng họ thích nhỏ chấp hữu-lậu
 Chẳng thông đạt được cảnh-giới Phật.
 Nếu có lòng tin trong sạch chắc
 Thường được gần gũi thiện-tri-thức
 Tất cả chư Phật hộ niệm cho
 Đây mới được vào Như-Lai trí.
 Lìa các dua dối lòng thanh-tịnh 
 Thường thích từ-bi tánh hoan-hỷ 
 Chí nguyện rộng lớn tin hiểu sâu
 Kia nghe pháp này lòng vui đẹp.
 An-trụ Phổ-Hiền những hạnh nguyện
 Tu hành Bồ-tát đạo thanh-tịnh 
 Quan-sát pháp-giới như hư-không 
 Bèn biết được chỗ làm của Phật.
 Chư Bồ-Tát đây được lợi lành
 Thấy Phật tất cả thần-thông-lực
 Tu những đạo khác không biết được
 Học hạnh Phổ-Hiền mới tỏ ngộ.
 Chúng-sanh rộng lớn, vốn vô-biên
 Như-Lai tất cả đều hộ-niệm
 Chuyển chánh-pháp-luân khắp mọi nơi
 Cảnh-giới Tỳ-Lô-Gía-Na Phật.
 Tất cả cõi nước vào thân tôi
 Chỗ chư Phật ngự cũng như vậy
 Chúng nên xem các chân lông tôi
 Nay tôi hiện bày cảnh-giới Phật.
 Phổ-Hiền hạnh nguyện không ngằn mé
 Tôi đã tu hành được đầy đủ
 Cảnh-giới phổ-nhãn thân rộng lớn 
 Là Phật chỗ làm phải nghe kỹ.
 Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát bảo đại-chúng rằng: 'Chư Phật-tử! Thế-giới-hải có mười việc mà chư Phật trong ba đời quá-khứ, hiện-tại, vị-lai đã nói, hiện nói và sẽ nói.
 Những gì là mười?
 Chính là nhơn-duyên khởi thế-giới-hải, chỗ trụ-nương của thế-giới-hải, hình-trạng của thế-giới-hải, thể-tánh của thế-giới-hải, sự trang-nghiêm của thế-giới-hải, sự thanh-tịnh của thế-giới-hải, Phật xuất hiện nơi thế-giới-hải, kiếp trụ của thế-giới-hải, kiếp chuyển biến sai biệt của thế-giới-hải, môn vô-sai-biệt của thế-giới-hải.
 Chư Phật-tử! Lược nói thế-giới-hải có mười việc này. Nếu nói rộng ra thời đồng với thế-giới-hải vi-trần-số mà tam-thế chư Phật đã nói, hiện nói và sẽ nói.
 Chư Phật-tử! Lược nói do mười thứ nhơn-duyên mà tất cả thế-giới-hải đã thành, hiện thành và sẽ thành.

Chính là do vì thần-lực của Như-Lai, vì pháp phải như vậy, vì hạnh nghiệp của tất cả chúng-sanh, vì chỗ sở đắc của tất cả Bồ-Tát thành nhứt-thiết-trí, vì các chúng-sanh và chư Bồ-Tát đồng chứa nhóm thiện-căn, vì nguyện-lực nghiêm-tịnh Phật-độ của chư Bồ-Tát, vì hạnh-nguyện thành-tựu bất-thối của chư Bồ-Tát, vì thắng-giải tự-tại thanh-tịnh của chư Bồ-Tát, vì chỗ lưu-xuất do thiện-căn của chư Như-Lai và thế-lực tự-tại lúc chư Phật thành đạo, vì nguyện-lực tự-tại của Phổ-Hiền Bồ-Tát.
 Chư Phật-tử! Đó là lược nói mười thứ nhơn-duyên. Nếu rộng nói thời có thế-giới-hải vi-trần-số.
 Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật, quan-sát mười phương mà nói kệ rằng:
 Đã nói vô-biên sát-độ-hải
 Tỳ-Lô-Gía-Na đều nghiêm-tịnh
 Thế-Tôn cảnh-giới bất-tư-nghì 
 Trí-huệ thần-thông-lực như vậy.
 Bồ-Tát tu hành những nguyện-hải
 Khắp tùy chúng-sanh tâm chỗ muốn
 Chúng-sanh tâm hạnh rộng vô-biên 
 Bồ-Tát quốc-độ khắp mười phương 
 Bồ-Tát thẳng đến nhứt-thiết-trí
 Siêng tu các môn tự-tại-lực
 Vô-lượng nguyện-hải khắp xuất sanh
 Sát-độ rộng lớn đều thành-tựu.
 Tu những hạnh-hải vô-lượng-biên
 Vào cảnh-giới Phật cũng vô-lượng 
 Thanh-tịnh thập phương các cõi nước
 Mỗi mỗi cõi trải vô-lượng kiếp.
 Chúng-sanh phiền-não làm loạn đục
 Phân biệt ưa thích chẳng phải một
 Tùy tâm tạo nghiệp bất-tư-nghì 
 Tất cả sát-hải đây thành lập.
 Phật tử sát-hải tạng trang-nghiêm 
 Ly-cấu quang-minh báu làm thành
 Đây do rộng lớn tâm tín hải
 Chỗ ở mười phương đều như vậy.
 Bồ-Tát hay tu hạnh Phổ-Hiền 
 Du hành pháp-giới vi-trần đạo
 Trong trần đều hiện vô-lượng cõi
 Rộng lớn thanh-tịnh như hư-không.
 Khắp cõi hư-không hiện thần-thông 
 Đều đến đạo-tràng chỗ chư Phật 
 Trên tòa liên-hoa hiện các tướng
 Mỗi thân bao trùm tất cả cõi.
 Một niệm hiện khắp nơi tam-thế
 Tất cả sát-hải đều thành lập
 Phật dùng phương-tiện đều vào trong
 Là Phật Tỳ-Lô chỗ nghiêm-tịnh.
 Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng: 'Chư Phật-tử! mỗi mỗi thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần-số chỗ nương trụ. Hoặc nương tất cả trang-nghiêm mà trụ. Hoặc nương hư-không mà trụ. Hoặc nương bửu-quang-minh mà trụ. Hoặc nương Phật quang minh mà trụ.  Hoặc nương bửu-sắc quang-minh mà trụ. Hoặc nương thinh-âm chư Phật mà trụ. Hoặc nương Kim-Cang hình đại-lực a-tu-la chúng-sanh như huyễn mà trụ. Hoặc nương thân các Thế-Chủ mà trụ. Hoặc nương thân chư Bồ-Tát mà trụ. Hoặc nương tất cả biển trang-nghiêm sai khác hạnh-nguyện Phổ-Hiền mà trụ.
 Chư Phật-tử! Thế-giới-hải có thế-giới vi-trần-số chỗ nương trụ như vậy.
 Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa này thừa oai-lực của Phật quan-sát khắp mười phương rồi nói kệ rằng: 
 Khắp cả mười phương cõi hư-không 
 Chỗ có tất cả những quốc-độ 
 Như-Lai thần-lực thường gia-trì
 Khắp nơi hiện tiền đều thấy được.
 Hoặc có các thứ những quốc-độ 
 Đều do ly-cấu-bửu làm thành
 Ma-ni thanh-tịnh rất tốt xinh
 Quang-minh sáng rỡ khắp hiển hiện.
 Hoặc có cõi nước sáng thanh-tịnh 
 Nương hư-không giới mà an-trụ 
 Hoặc ở trong biển ma-ni bửu
 Lại có an-trụ tạng quang-minh.
 Như-Lai ở trong chúng hội này
 Diễn thuyết pháp-luân đều xảo diệu
 Cảnh-giới chư Phật rộng vô-biên 
 Chúng-sanh được thấy lòng hoan hỷ.
 Có cõi nghiêm-sức bằng ma-ni
 Hình như đèn sáng giăng cùng khắp
 Lửa thơm mây sáng màu chói rực
 Lưới báu sáng chói dùng phủ che.
 Hoặc có quốc-độ không ngằn mé
 An-trụ liên-hoa biển lớn sâu
 Rộng rãi thanh-tịnh khác thế-gian 
 Chư Phật diệu-thiện trang-nghiêm đó.
 Hoặc có quốc-độ theo luân chuyển
 Do Phật oai-thần được an-trụ 
 Đại-chúng Bồ-Tát đều ở trong
 Thường thấy vô-lượng báu rộng lớn.
 Có cõi nước ở tay Kim-cang
 Hoặc cõi nước ở thân Thiên-Chúa
 Tỳ-Lô-Gía-Na đấng vô-thượng
 Thường ở cõi này chuyển pháp-luân.
 Hoặc nương cây báu trụ bằng thẳng
 Trong mây sáng thơm cũng như vậy
 Có cõi nương trong những biển lớn
 Hoặc trụ kim-cang rất bền chắc.
 Có cõi nương-trụ Kim-cang tràng
 Có cõi trụ trong biển Hoa-Tạng
 Thần biến rộng lớn khắp các nơi
 Tỳ-Lô-Giá-Na Phật hay hiện.
 Hoặc dài hoặc vắn vô-lượng thứ
 Tướng đó xoay vần cũng chẳng đồng
 Hoa-tạng trang-nghiêm khác thế-gian 
 Tu hành thanh-tịnh mới thấy được.
 Các cõi như vậy đều sai khác
 Tất cả đều nương nguyện-hải trụ
 Hoặc có cõi thường ở hư-không 
 Chư Phật như mây đều đầy khắp.
 Có ở hư-không lưới che trùm
 Hoặc lúc hiện ra hoặc không hiện
 Hoặc có cõi nước rất thanh-tịnh 
 Trụ trong bửu-quan của Bồ-Tát.
 Thập phương chư Phật thần-thông lớn
 Tất cả đều hiện thấy trong đây
 Chư Phật thinh âm đều cùng khắp
 Đây do nghiệp-lực mà hóa hiện.
 Hoặc có cõi nước khắp pháp-giới 
 Ly-cấu thanh-tịnh tùng tâm khởi
 Như-ảnh như-huyễn rộng vô-biên 
 Như lưới thiên-đế đều sai khác.
 Hoặc hiện các thứ tạng trang-nghiêm 
 Hoặc ở hư-không mà kiến-lập
 Nghiệp-chơn cảnh-giới chẳng nghĩ bàn
 Phật-lực hiển-thị đều khiến thấy.
 Trong mỗi cõi nước số vi-trần 
 Niệm niệm thị hiện những Phật-độ
 Số đều vô-lượng khắp chúng-sanh 
 Phổ-Hiền chỗ làm thường như vậy.
 Vì muốn thành-thục các chúng-sanh 
 Trong đây tu hành trải kiếp-hải
 Thần-thông rộng lớn hiện khắp nơi
 Trong các pháp-giới đều cùng khắp.
 Pháp-giới quốc-độ mỗi vi-trần 
 Những cõi nước lớn ở trong đó
 Phật-vân bình-đẳng đều giăng che
 Tất cả mọi nơi đều đầy đủ.
 Lực dụng tự-tại trong mỗi trần
 Tất cả vi-trần cũng như vậy
 Chư Phật Bồ-Tát đại thần-thông 
 Tỳ-Lô-Giá-Na đều hay hiện.
 Tất cả quốc-độ rộng vô-biên 
 Như ảnh, như huyễn như dương-diệm
 Mười phương chẳng thấy từ đâu sanh
 Cũng không có chỗ đi và đến.
 Diệt hoại sanh thành xoay vần mãi
 Trong cõi hư-không chẳng tạm dừng
 Tất cả đều do nguyện thanh-tịnh 
 Cũng do nghiệp lực chỗ giữ-gìn.
 Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng: 'Chư Phật-tử! Thế-giới-hải có nhiều hình tướng sai khác, hoặc tròn, hoặc vuông, hoặc chẳng phải tròn vuông, hoặc hình như nước xoáy, hoặc hình như núi, hoặc hình như cây, hình như bông, hoặc hình như cung điện, như hình chúng-sanh, như hình Phật, có thế-giới vi-trần-số hình sai khác như vậy.
 Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật, quan-sát mười phương, rồi nói kệ rằng: 
 Vô-lượng quốc-độ sai khác nhau
 Vô-lượng trang-nghiêm vô-lượng trụ
 Hình trạng sai khác khắp mười phương 
 Các ngài đều nên đồng quan-sát.
 Hình kia hoặc tròn hoặc vuông vức
 Hoặc có ba góc và tám cạnh
 Hình châu ma-ni hình liên-hoa
 Tất cả đều do nghiệp mà khác.
 Có cõi thanh-tịnh sáng trang-nghiêm 
 Vàng ròng xen lẫn nhiều tốt đẹp
 Cửa nẻo mở trống không bít lấp
 Đây do nghiệp rộng ý tinh thuần.
 Sát-hải vô-biên tạng sai khác
 Ví như mây bủa giữa không gian
 Bửu-châu trải đất trang-nghiêm tốt
 Ở trong quang-minh sáng của Phật.
 Tất cả quốc-độ tâm phân biệt
 Quang-minh soi đến mà hiện ra 
 Chư Phật ở trong những cõi ấy
 Nơi nơi thị-hiện thần-thông-lực.
 Có cõi tạp-nhiễm hoặc thanh-tịnh 
 Chịu khổ hưởng vui đều sai khác
 Đây do biển nghiệp chẳng nghĩ bàn
 Các pháp lưu-chuyển thường như vậy.
 Trong một chân lông vô-lượng cõi
 Như số-vi-trần mà an-trụ 
 Mỗi cõi đều có đấng Thế-Tôn 
 Ở trong chúng-hội tuyên diệu pháp.
 Trong mỗi vi-trần cõi lớn nhỏ
 Nhiều loại sai khác số vi-trần 
 Bằng phẳng cao thấp đều chẳng đồng
 Phật đều qua đến mà thuyết pháp.
 Tất cả vi-trần hiện quốc-độ 
 Đều là bổn nguyện thần-thông-lực
 Tùy lòng ưa thích sai khác nhau
 Trong khoảng hư-không đều làm được.
 Tất cả quốc-độ những vi-trần 
 Trong mỗi vi-trần Phật đều nhập
 Khắp vì chúng-sanh hiện thần-thông
 Tỳ-Lô-Giá-Na pháp như vậy.
 Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng: 'Chư Phật-tử! Nên biết thế-giới-hải có các loại thể.

Hoặc dùng tất cả bửu trang-nghiêm làm thể. Hoặc dùng một bửu-trang-nghiêm làm thể.

Hoặc dùng tất cả bửu quang-minh làm thể. Hoặc dùng các thứ sắc quang-minh làm thể.

Hoặc dùng tất cả quang-minh trang-nghiêm làm thể. Hoặc dùng kim-cang làm thể.

Hoặc dùng Phật-lực nhiếp-trì làm thể. Hoặc dùng tướng diệu-bửu làm thể. Hoặc dùng Phật biến-hóa làm thể.

Hoặc dùng nhựt ma-ni làm thể. Hoặc dùng cực-vi-trần bửu làm thể. Hoặc dùng tất cả bửu-diệm làm thể.

Hoặc dùng các thứ hương làm thể. Hoặc dùng bửu-hoa-quan làm thể. Hoặc dùng bửu ảnh-tượng làm thể.

Hoặc dùng trang-nghiêm thị-hiện làm thể. Hoặc dùng nhứt tâm thị-hiện cảnh-giới làm thể.

Hoặc dùng bửu hình Bồ-Tát làm thể. Hoặc dùng bửu-hoa-nhụy làm thể. Hoặc dùng ngôn-âm của Phật làm thể.

Có thế-giới vi-trần số thể như vậy.
 Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát, muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật, quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng:
 Hoặc có những quốc-độ 
 Diệu-bửu hiệp lại thành
 Bền chắc không hư-hoại
 Đều ở bửu-liên-hoa.
 Hoặc là bửu-quang-minh 
 Xuất-sanh chẳng biết được
 Tất cả quang trang-nghiêm 
 Nương hư-không mà ở.
 Hoặc tịnh-quang làm thể
 Lại nương quang-minh ở
 Mây sáng làm trang-nghiêm 
 Chỗ Bồ-Tát đi đến.
 Hoặc có những quốc-độ 
 Từ nơi nguyện-lực sanh
 An-trụ như ảnh tượng
 Đem nói chẳng thể được.
 Hoặc ma-ni hiệp-thành
 Chói sáng như mặt trời

Hoặc dùng thuyết-minh công-đức của chư Bồ-Tát để trang-nghiêm.

Hoặc dùng thuyết minh nghiệp báo của tất cả chúng-sanh để trang-nghiêm.

Hoặc dùng thị-hiện nguyện-lực của chư Bồ-Tát để trang-nghiêm.

Hoặc dùng biểu-thị ảnh-tượng của tam thế chư Phật để trang-nghiêm.

Hoặc dùng trong một khoảng một niệm thị-hiện cảnh-giới thần-thông trải vô-biên kiếp để trang-nghiêm.

Hoặc dùng xuất hiện thân của chư Phật để trang-nghiêm.

Hoặc dùng xuất hiện tất cả mây hương báu để trang-nghiêm.

Hoặc dùng thị-hiện những vật trân diệu quang-minh chiếu sáng trong tất cả đạo-tràng để trang-nghiêm.

Hoặc dùng thị-hiện tất cả Phổ-Hiền hạnh nguyện để trang-nghiêm.
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát, muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật quan-sát khắp mười phương rồi nói kệ rằng: 
 Sát-hải rộng lớn vô-lượng-biên
 Thành nên đều do nghiệp thanh-tịnh 
 Nhiều thứ trang-nghiêm nhiều nơi ở
 Tất cả mười phương đều đầy khắp.
 Vô-biên sắc tướng mây báu sáng 
 Rộng lớn trang-nghiêm chẳng phải một
 Mười phương sát-hải thường xuất hiện
 Khắp dùng diệu-âm mà thuyết pháp.
 Bồ-Tát vô-biên biển công-đức 
 Những nguyện rộng lớn để trang-nghiêm 
 Khắp cõi đồng thời vang diệu-âm
 Chấn động mười phương các quốc-độ.
 Chúng-sanh biển nghiệp rộng vô-lượng 
 Tùy kia cảm báo đều chẳng đồng
 Trong tất cả chỗ được trang-nghiêm 
 Đều do chư Phật hay diễn thuyết.
 Tất cả Như-Lai trong ba thuở
 Thần-thông hiện khắp thế-giới-hải
 Trong mỗi sự có tất cả Phật 
 Các ngài xem sự trang-nghiêm đó.
 Quá-khứ, vị-lai, kiếp hiện-tại
 Mười phương tất cả những quốc-độ 
 Những sự trang-nghiêm ở nơi kia
 Đều thấy ở trong một cõi nước.
 Vô-lượng Phật trong tất cả sự
 Số đồng chúng-sanh khắp thế-gian 
 Vì khiến điều-phục hiện thần-thông 
 Dùng đây trang-nghiêm thế-giới-hải.
 Tất cả trang-nghiêm tuôn mây đẹp
 Nhiều thứ mây hoa mây hương sáng
 Mây báu ma-ni thường xuất hiện
 Sát-hải dùng đây để trang-nghiêm.
 Mười phương những nơi Phật thành-đạo
 Các thứ trang-nghiêm đều đầy đủ
 Phóng-quang chiếu xa như mây sáng
 Trong thế-giới-hải đều khiến thấy.
 Phổ-Hiền hạnh-nguyện chư Bồ-Tát 
 Vô-biên kiếp hải siêng tu tập 
 Vô-biên quốc-độ đều trang-nghiêm 
 Trong tất cả chỗ đều hiển hiện.
 Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng: 'Chư Phật-tử! Nên biết thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần số môn phương -tiện thanh-tịnh. Chính là do thiện-căn của chư Bồ-Tát gần gũi thiện-trí-thức.

Do thêm lớn những công-đức khắp pháp-giới. Do tu-tập những thắng-giải rộng lớn.

Do quan-sát cảnh-giới của tất cả Bồ-Tát mà an-trụ. Do tu-tập những môn ba-la-mật đều viên-mãn.

Do quán-sát những địa-vị của chư Bồ-Tát mà nhập trụ. Do xuất sanh tất cả thệ nguyện thanh-tịnh.

Do tu-tập những hạnh xuất-yếu. Do nhập tất cả biển trang-nghiêm. Do thành-tựu sức phương-tiện thanh-tịnh.
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng: 
 Tất cả cõi nước những trang-nghiêm 
 Do nguyện lực phương-tiện sanh ra
 Tất cả quốc-độ thường chói sáng
 Vô-lượng nghiệp thanh-tịnh hiện thành.
 Bồ-Tát lâu xa gần trí-thức
 Đồng tu nghiệp lành đều thanh-tịnh
 Từ-bi rộng lớn khắp chúng-sanh 
 Dùng dây trang-nghiêm các quốc-độ.
 Tất cả pháp-môn những tam-muội 
 Thiền-định giải-thoát môn phương-tiện 
 Nơi chỗ chư Phật đều tu hành
 Do đây sanh ra những quốc-độ.
 Phát sanh vô-lượng trí thắng-giải
 Hiểu được Như-Lai đồng không khác
 Phương-tiện nhẫn nhục đã tu hành
 Nên nghiêm-tịnh được vô-biên cõi.
 Vì lợi chúng-sanh tu thắng hạnh
 Phước-đức rộng lớn thường tăng-trưởng
 Ví như mây bủa khắp hư-không 
 Tất cả quốc-độ đều thành-tựu.
 Môn ba-la-mật nhiều vô-lượng 
 Đều đã tu hành khiến đầy đủ
 Nguyện ba-la-mật vô-cùng tận
 Quốc-độ thanh-tịnh từ đây sanh.
 Những pháp vô-thượng đều tu hành 
 Sanh ra vô-biên hạnh xuất-yếu
 Nhiều môn phương-tiện độ chúng-sanh 
 Như vậy trang-nghiêm các quốc-độ.
 Tu-tập trang-nghiêm môn phương-tiện 
 Chứng Phật công-đức biển pháp-môn 
 Khiến khắp chúng-sanh cạn nguồn khổ
 Cõi nước rộng lớn đều thành tựu.
 Nguyện lực rộng lớn không gì sánh
 Khiến khắp chúng-sanh gieo thiện căn
 Cúng-dường tất cả chư Như-Lai 
 Vô-biên quốc-độ đều thanh-tịnh.
 Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng: 'Chư Phật-tử! Nên biết mỗi mỗi thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần số Phật xuất hiện sai khác: hoặc hiện thân nhỏ, hoặc hiện thân lớn, hoặc hiện đoản-thọ, hoặc hiện trường-thọ, hoặc chỉ nghiêm-tịnh một quốc-độ, hoặc hiện nghiêm-tịnh vô-lượng quốc-độ, hoặc chỉ hiển thị pháp nhứt-thừa, hoặc hiển thị vô-lượng thừa, hoặc hiện điều-phục thiểu số chúng-sanh, hoặc hiện điều-phục vô-biên chúng-sanh, có vi-trần số sai khác như vậy
 Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa này thừa oai-lực của Phật quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng: 
 Chư Phật có các môn phương-tiện 
 Xuất hiện tất cả những quốc-độ 
 Đều tùy sở thích của chúng-sanh 
 Đây là Như-Lai quyền-lực khéo.
 Pháp-thân chư Phật bất-tư-nghì 
 Không sắc, không hình, không ảnh tượng
 Vì chúng-sanh hiện tướng sai khác
 Theo lòng họ ưa khiến họ thấy.
 Hoặc vì chúng-sanh hiện đoản-thọ
 Hoặc hiện trường-thọ vô-lượng kiếp
 Pháp thân mười phương khắp hiện-tiền
 Trong thế-gian tùy nghi xuất hiện.
 Hoặc hiện nghiêm-tịnh bất-tư-nghì 
 Mười phương vô-biên các quốc-độ 
 Hoặc chỉ nghiêm-tịnh một cõi nước
 Nơi một thị-hiện đủ không sót.
 Hoặc tùy sở thích của chúng-sanh 
 Thị-hiện vô-lượng vô-biên thừa 
 Hoặc chỉ tuyên-thuyết pháp nhứt thừa
 Trong một thừa hiện vô-lượng pháp.
 Hoặc hiện tự nhiên thành chánh-giác
 Độ thiểu số người vào chánh-pháp
 Hoặc lại thị-hiện trong một niệm
 Khai ngộ quần-sanh vô-lượng số.
 Hoặc nơi chưn lông tuôn mây sáng
 Thị-hiện vô-lượng vô-biên Phật 
 Tất cả thế-gian đều hiện thấy
 Các môn phương-tiện độ quần-sanh.
 Hoặc hiện thinh âm khắp mọi nơi
 Tùy lòng họ ưa mà thuyết pháp
 Vô-lượng vô-biên những đại kiếp
 Điều-phục vô-lượng các chúng-sanh.
 Phật có vô-lượng cõi trang-nghiêm 
 Chúng-hội thanh-tịnh ngồi nghiêm chỉnh
 Phật như vầng mây che trong đó
 Thập phương quốc-độ đều đầy khắp.
 Chư Phật phương-tiện bất-tư-nghì 
 Tùy tâm chúng-sanh hiện ra trước
 Ngự trong các cõi rất trang-nghiêm 
 Tất cả quốc-độ đều cùng khắp.
 Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng: 'Chư Phật-tử! Nên biết thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần-số kiếp trụ, hoặc có a-tăng-kỳ kiếp trụ, hoặc có vô-lượng kiếp-trụ, hoặc có vô-biên kiếp-trụ, hoặc có vô-đẳng kiếp trụ, hoặc có bất-khả-sổ-kiếp trụ, hoặc có bất-khả-xung-kiếp trụ, hoặc có bất-khả-tư kiếp trụ, hoặc có bất-khả-lượng kiếp trụ, hoặc có bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết kiếp trụ, hoặc có bất khả thuyết bất khả thuyết kiếp trụ, có vi-trần số kiếp trụ như vậy. 
 Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát, muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật quan-sát mười-phương rồi nói kệ rằng: 
 Trong thế-giới-hải nhiều kiếp trụ
 Phương-tiện rộng lớn để trang-nghiêm 
 Mười phương cõi nước đều xem thấy
 Số lượng sai khác đều rành rẽ.
 Tôi thấy mười phương thế-giới-hải
 Kiếp số vô-lượng đồng chúng-sanh 
 Hoặc dài hoặc vắn hoặc vô-biên 
 Dùng Phật thinh âm nay diễn nói.
 Hoặc thấy mười phương những quốc-độ 
 Hoặc trụ quốc-độ vi-trần kiếp
 Hoặc chỉ một kiếp hoặc vô số
 Bởi những tâm nguyện đều chẳng đồng.
 Hoặc có thuần tịnh hoặc thuần nhiễm
 Hoặc lại nhiễm tịnh chung lộn lạo
 Nguyện-lực an lập nhiều sai khác
 Trong tâm chúng-sanh mà an-trụ.
 Thuở xưa tu hành vi-trần kiếp
 Được thế-giới-hải thanh-tịnh lớn
 Cảnh-giới chư Phật đều trang-nghiêm 
 Trụ mãi vô-biên kiếp rộng lớn
 Dùng bửu quang-minh để đặt tên
 Hoặc tên Đẳng-Âm-Diệm-Nhãn-Tạng
 Tên Ly-Quang-Minh và Hiền-Kiếp
 Kiếp thanh-tịnh này nhiếp tất cả.
 Có kiếp thanh-tịnh một Phật hiện
 Hoặc trong một kiếp nhiều Phật hiện
 Vô-tận phương-tiện đại-nguyện-lực
 Vào trong tất cả thời gian kiếp.
 Hoặc vô-lượng kiếp và một kiếp
 Hoặc lại một kiếp vào nhiều kiếp
 Tất cả kiếp hải phương-tiện môn
 Thập phương quốc-độ đều hiện rõ.
 Hoặc tất cả kiếp sự trang-nghiêm 
 Ở trong một kiếp đều hiện thấy
 Hoặc sự trang-nghiêm trong một kiếp
 Vào khắp tất cả vô-biên kiếp.
 Trước từ một niệm sau thành kiếp
 Sanh ra đều do tâm chúng-sanh 
 Tất cả quốc-độ kiếp vô-biên 
 Dùng một phương-tiện đều thanh-tịnh.
 Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng: 'Chư Phật-tử! Nên biết thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần số kiếp chuyển biến sai khác. Như là vì pháp như vậy nên thế-giới-hải có vô-lượng kiếp thành, kiếp hoại chuyển biến. Vì chúng-sanh nhiễm-ô ở nên thế-giới-hải thành kiếp nhiễm-ô chuyển biến.

Vì chúng-sanh tu phước rộng lớn ở, nên thế-giới-hải thành kiếp nhiễm-tịnh chuyển biến.

Vì tín-giải Bồ-Tát ở, nên thế-giới-hải thành-kiếp nhiễm-tịnh chuyển-biến.

Vì vô-lượng chúng-sanh phát bồ-đề-tâm nên thế-giới-hải thuần kiếp thanh-tịnh chuyển biến.

Vì chư Bồ Tát đều đi khắp các thế giới, nên thế giới hải vô biên kiếp trang nghiêm chuyển biến.

Vì thập phương tất cả chư Bồ-Tát vân tập nên thế-giới-hải vô-lượng kiếp đại trang-nghiêm chuyển biến.

Vì chư Phật Thế-Tôn nhập Niết-bàn nên thế-giới-hải kiếp trang-nghiêm diệt chuyển biến.

Vì chư Phật xuất hiện ra đời nên tất cả thế-giới-hải kiếp rộng lớn trang-nghiêm thanh-tịnh chuyển biến.

Vì Như-Lai thần-thông biến hóa nên thế-giới-hải kiếp thanh-tịnh chuyển biến. Có vi-trần số kiếp chuyển biến như vậy.
 Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật, quan-sát mười-phương mà nói kệ rằng: 
 Tất cả những quốc-độ 
 Đều tùy nghiệp-lực sanh
 Các ngài nên quan-sát 
 Tướng chuyển biến như vậy.
 Những chúng-sanh nhiễm ô
 Nghiệp phiền-não đáng sợ
 Tâm họ khiến quốc-độ 
 Tất cả thành nhiễm ô.
 Nếu có tâm thanh-tịnh 
 Tu những hạnh phước-đức 
 Tâm họ khiến quốc-độ 
 Tạp nhiễm và thanh-tịnh.
 Chư Bồ-Tát tín-giải
 Sanh vào trong kiếp kia
 Tùy tâm Bồ-Tát này
 Quốc-độ đủ tịnh nhiễm.
 Vô-lượng số chúng-sanh 
 Đều phát bồ-đề tâm 
 Tâm họ khiến quốc-độ 
 Trụ kiếp thường thanh-tịnh.
 Vô-lượng ức Bồ-Tát 
 Qua đến mười phương cõi
 Trang-nghiêm không có khác
 Trong kiếp thấy sai khác.
 Trong mỗi mỗi vi-trần 
 Bồ-Tát đồng vân tập
 Quốc-độ đều thanh-tịnh.
 Thế-Tôn nhập Niết-bàn 
 Cõi đó dứt trang-nghiêm 
 Chúng-sanh không pháp-khí
 Thế-giới thành tạp-nhiễm.
 Nếu có Phật ra đời
 Cõi nước đều tốt đẹp
 Tùy theo tâm thanh-tịnh 
 Đầy đủ sự trang-nghiêm.
 Thần-thông của chư Phật 
 Thị-hiện bất-tư-nghì 
 Lúc đó những quốc-độ 
 Tất cả đều thanh-tịnh.
 Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng: 'Chư Phật-tử! Nên biết thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần số vô sai biệt. Như là trong mỗi thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần số thế-giới vô-sai-biệt.

Trong mỗi thế-giới-hải chư Phật xuất hiện oai-đức thần-lực vô-sai-biệt.

Trong mỗi thế-giới-hải tất cả đạo-tràng khắp thập phương pháp-giới vô-sai-biệt.

Trong mỗi thế-giới-hải quang-minh của chư Phật khắp pháp-giới vô-sai-biệt.

Trong mỗi thế-giới-hải chúng hội đạo-tràng của chư Phật vô-sai-biệt.

Trong mỗi thế-giới-hải chư Phật biến hóa danh-hiệu vô-sai-biệt.

Trong mỗi thế-giới-hải thinh-âm của chư Phật khắp thế-giới-hải vô-biên kiếp trụ vô-sai-biệt.

Trong mỗi thế-giới-hải pháp-luân phương-tiện vô-sai-biệt.

Trong mỗi thế-giới-hải tất cả thế-giới-hải vào khắp một vi-trần vô-sai-biệt.

Trong mỗi thế-giới-hải mỗi vi-trần cảnh-giới rộng lớn của tất cả tam thế chư Phật đều hiện trong đó vô-sai-biệt.

Có vi-trần số vô-sai-biệt như vậy.
 Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát, muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật quan-sát mười-phương rồi nói kệ rằng: 
 Trong một vi-trần nhiều sát-hải
 Chỗ nơi riêng khác đều nghiêm-tịnh
 Vô-lượng như vậy và một cõi
 Mỗi mỗi chia khác không xen tạp.
 Trong mỗi vi-trần vô-lượng Phật 
 Tùy tâm chúng-sanh khắp hiện-tiền
 Tất cả quốc-độ đều cùng khắp
 Phương-tiện như vậy vô-sai-biệt.
 Trong mỗi vi-trần những thọ vương
 Nhiều thứ trang-nghiêm đều thòng rủ
 Thập phương quốc-độ đều đồng hiện
 Tất cả như vậy vô-sai-biệt.
 Trong mỗi trần có vị-trần chúng
 Cùng nhau bao quanh đức Thế-Tôn 
 Siêu-việt tất cả khắp thế-gian 
 Cũng chẳng chật hẹp tạp loạn nhau.
 Trong mỗi trần có vô-lượng quang
 Chiếu khắp mười phương các cõi nước
 Đều hiện chư Phật hạnh bồ-đề 
 Tất cả sát-độ vô-sai-biệt.
 Trong mỗi trần có vô-lượng thân
 Biến hóa như mây đều cùng khắp
 Phật dùng thần-thông độ chúng-sanh 
 Thập phương quốc-độ vô-sai-biệt.
 Trong mỗi trần diễn nói các pháp
 Pháp đó thanh-tịnh như luân chuyển
 Các môn phương-tiện đều tự-tại 
 Tất cả diễn thuyết vô-sai-biệt.
 Một trần diễn khắp tiếng chư Phật 
 Đầy khắp pháp-khí các chúng-sanh 
 Trụ khắp sát-hải vô-biên kiếp
 Thinh-âm như vậy cũng không khác.
 Sát-hải vô-lượng trang-nghiêm đẹp

Trong một vi trần đều vào cả

Thần thông chư Phật rất tự tại

Tất cả đều do nghiệp tánh hiện
 Trong mỗi vi-trần tam-thế Phật 
 Tùy chỗ sở-thích đều khiến thấy
 Thể-tánh không đến cũng không đi
 Do nơi nguyện-lực khắp thế-gian.