20. Phẩm Dạ-ma Cung Kệ Tán

KINH HOA NGHIÊM
Hán Dịch: Đại-Sư Thật-Xoa-Nan-Đà
Việt Dịch: HT Thích Trí Tịnh
Phật Học Viện quốc Tế Xuất Bản PL 2527 – 1983

Lúc đó do thần-lực của đức Phật, mười phương đều có một đại Bồ-Tát, mỗi vị đều cùng phật-sát vi-trần-số Bồ-Tát câu hội, từ những thế-giới ngoài mười vạn phật-sát vi-trần-số quốc-độ mà đến.
 Tên của mười vị Bồ-Tát đó là:
 Công-Đức-Lâm Bồ-Tát, Huệ-Lâm Bồ-Tát, Thắng-Lâm Bồ-Tát, Vô-Úy-Lâm Bồ-Tát, Tàm-Quý-Lâm Bồ-Tát, Tinh-Tấn-Lâm Bồ-Tát, Lực-Lâm Bồ-Tát, Hạnh-Lâm Bồ-Tát, Giác-Lâm Bồ-Tát, Trí-Lâm Bồ-Tát.
 Quốc-độ của các Ngài từ đó mà đến theo thứ-tự là:
 Thân-Huệ thế-giới, Tràng-Huệ thế-giới, Bửu-Huệ thế-giới, Thắng-Huệ thế-giới, Đăng-Huệ thế-giới, Kim-Cang-Huệ thế-giới, An-Lạc-Huệ thế-giới, Nhựt-Huệ thế-giới, Tịnh-Huệ thế-giới, Phạm-Huệ thế-giới.
 Chư Phật Thế-Tôn nơi thế-giới đó theo thứ tự là:
 Thường-Trụ-Nhãn Phật, Vô-Thắng-Nhãn Phật, Võ-Trụ-Nhãn Phật, Bất-Động-Nhãn Phật, Thiên-Nhãn Phật, Giải-Thoát-Nhãn Phật, Thẩm-Đế-Nhãn Phật, Minh-Tướng-Nhãn Phật, Tối-Thượng-Nhãn Phật, Cám-Thanh-Nhãn Phật.
 Chư Bồ-Tát này đến dưới bửu-tòa đảnh lễ Phật, rồi theo phương của mình đến đều riêng hóa hiện tòa sư-tử liên-hoa-tạng mà ngồi kiết-già trên đó.
 Tất cả Dạ-Ma thiên ở thập-phương thế-giới đều như thế cả. Bồ-Tát, quốc-độ và Như-Lai cũng đồng danh, đồng hiệu như trên.
 Lúc đó đức Thế-Tôn, từ trên hai bàn chưn, phóng ra trăm ngàn ức quang-minh màu đẹp chiếu khắp thập phương thế-giới. Tất cả đạo-tràng, Phật và Bồ-Tát đều hiển hiện cả.
 Bấy giờ, Công-Đức-Lâm Bồ-Tát thừa oai-lực của đức Phật, quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng:
 Phật phóng đại quang-minh
 Chiếu khắp nơi mười phương
 Đều thấy Thiên-Nhơn-Tôn
 Thông đạt không chướng-ngại.
 Phật ngồi cung Dạ-Ma
 Khắp cùng mười phương cõi
 Việc này rất lạ lùng
 Thế-gian rất hi-hữu.
 Trời Dạ-Ma Thiên-Vương
 Ca ngợi mười Như-Lai
 Như hội này đã thấy
 Tất cả hội cũng vậy.
 Những chúng Bồ-Tát kia
 Đồng hiệu với chúng tôi
 Thập phương tất cả chỗ
 Diễn thuyết-pháp vô-thượng.
 Bổn-quốc của các ngài
 Danh-hiệu cũng không khác
 Đều riêng nơi bổn-Phật
 Tịnh tu các phạm-hạnh.
 Các đức Như-Lai kia
 Danh-hiệu cũng đều đồng
 Quốc-độ đều giàu vui
 Thần-lực đều tự-tại.
 Tất cả chúng mười phương
 Đều thấy Phật ở đây
 Hoặc thấy ở nhơn-gian
 Hoặc thấy ở Thiên-cung.
 Như-Lai an-trụ khắp
 Tất cả các quốc-độ
 Nay chúng tôi thấy Phật
 Ở tại Thiên-cung này.
 Xưa phát nguyện bồ-đề
 Khắp đến mười phương cõi
 Nên oai-lực của Phật
 Cùng khắp khó nghĩ bàn.
 Lìa sự tham thế-gian
 Đầy đủ vô-biên đức
 Nên được sức thần-thông
 Chúng-sanh đều thấy cả.
 Du hành mười phương cõi
 Như hư-không vô-ngại
 Một thân vô-lượng thân
 Thân-tướng bất-khả-đắc.
 Phật công-đức vô-biên
 Thế nào lường biết được
 Không dừng cũng không đi
 Vào khắp trong pháp-giới.
 Huệ-Lâm Bồ-Tát thừa oai-lực của đức Phật, quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng:
 Đấng đạo-sư thế-gian
 Đấng ly-cấu vô-thượng
 bất-khả-tư-nghị kiếp
 Khó được gặp gỡ Phật.
 Phật phóng đại quang-minh
 Thế-gian đều khắp thấy
 Vì chúng rộng diễn bày
 Lợi ích những quần-sanh.
 Như-Lai xuất thế-gian
 Vì đời trừ si tối
 Là đèn sáng thế-gian
 Hi-hữu khó thấy được.
 Đã tu thí, giới, nhẫn
 Tinh-tấn và thiền-định
 Bát-nhã ba-la-mật
 Dùng đây chiếu thế-gian.
 Như-Lai không ai bằng
 Muốn sánh chẳng thể được
 Chẳng rõ pháp chơn-thiệt
 Thời không thể thấy Phật
 Thân Phật và thần-thông
 Tự-tại khó nghĩ bàn
 Không đi cũng không đến
 Thuyết-pháp độ chúng-sanh.
 Nếu ai được thấy nghe
 Đấng đạo-sư thanh-tịnh
 Thoát hẳn các ác-đạo
 Xa lìa tất cả khổ.
 Vô-lượng vô-số kiếp
 Tu tập hạnh bồ-đề
 Chẳng thể biết nghĩa này
 Chẳng thể được thành Phật.
 Bất-khả-tư-nghị kiếp
 Cúng-dường vô-lượng Phật
 Nếu biết được nghĩa này
 Công-đức hơn công kia.
 Cúng Phật với trân bửu
 Đầy cả vô-lượng cõi
 Chẳng biết được nghĩa này
 Trọn chẳng thành bồ-đề.
 Lúc đó Thắng-Lâm Bồ-Tát thừa oai-lực của Phật, quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng:
 Ví như tháng mạnh-hạ
 Tạnh ráo không mây mù
 Mặt trời phóng quang-huy
 Thập phương đều sáng chói.
 Quang-minh không hạn lượng
 Không ai lường biết được
 Người mắt sáng còn vậy
 Huống là kẻ mù lòa.
 Chư Phật cũng như vậy
 Công-đức vô-biên-tế
 Bất-khả-tư-nghị kiếp
 Chẳng thể phân-biệt biết.
 Các pháp không lai-xứ

Cũng không có tác giả
 Cũng không từ đâu sanh
 Chẳng thể phân-biệt được.
 Tất cả pháp không đến
 Vì thế nên không sanh
 Vì đã không có sanh
 Nên cũng không có diệt.
 Tất cả pháp vô-sanh
 Tất cả pháp vô-diệt
 Nếu biết được như vậy
 Người này thấy được Phật.
 Vì các pháp vô-sanh
 Nên không có tự-tánh
 Phân-biệt biết như vậy
 Người này đạt thâm nghĩa.
 Do vì pháp vô-tánh
 Không thể rõ biết được
 Nơi pháp hiểu như vậy
 Rốt ráo không chỗ hiểu.
 Nói rằng có sanh đó
 Bởi hiện các quốc-độ
 Biết được tánh quốc-độ
 Thời tâm không mê-hoặc.
 Tánh quốc-độ thế-gian
 Quan-sát đều như thật
 Nếu nơi đây biết được
 Khéo nói tất cả nghĩa.
 Vô-Úy-Lâm Bồ-Tát thừa oai-lực của đức Phật, quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng:
 Thân Như-Lai rộng lớn
 Rốt ráo nơi pháp-giới
 Chẳng rời bửu-tòa này
 Mà khắp tất cả chỗ.
 Nếu ai nghe pháp này
 Mà cung-kính tin ưa
 Rời hẳn ba ác-đạo
 Tất cả những khổ nạn.
 Giả-sử như có người
 Qua vô-lượng thế-giới
 Chuyên tâm muốn được nghe
 Sức tự-tại của Phật,
 Những phật-pháp như vậy
 Là vô-thượng bồ-đề
 Giả-sử muốn tạm nghe
 Không ai có thể được.
 Nếu ai thời quá-khứ
 Tin phật-pháp như vậy
 Đã thành Lưỡng-Túc-Tôn
 Làm đèn sáng thế-gian.
 Nếu ai sẽ được nghe
 Sức tự-tại của Phật
 Nghe rồi có lòng tin
 Người này sẽ thành Phật.
 Nếu có người hiện-tại
 Tin được phật-pháp này
 Cũng sẽ thành chánh-giác
 Thuyết-pháp vô-sở-úy.
 Vô-lượng vô-số kiếp
 Pháp này rất khó gặp
 Nếu có người được nghe
 Là do bổn-nguyện-lực.
 Nếu ai thọ-trì được
 Những phật-pháp như vậy
 Trì xong rộng tuyên thuyết
 Người này sẽ thành Phật.
 Huống là siêng tinh-tấn
 Lòng kiên-cố chẳng bỏ
 Nên biết người như vậy
 Quyết định thành bồ-đề.
 Lúc đó Tàm-Quý-Lâm Bồ-Tát, thừa oai-lực của đức Phật, quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng:
 Nếu ai được nghe pháp
 Hi-hữu tự-tại này
 Sanh được lòng hoan-hỷ
 Chóng trừ lưới si lầm.
 Bực thấy biết tất cả
 Tự nói lời như vầy
 Phật không gì chẳng biết
 Vì thế khó nghĩ bàn.

 Không có từ vô-trí
 Mà sanh ra trí-huệ,
 Thế-gian thường tối tăm
 Nên không thể sanh được.
 Như sắc và phi-sắc
 Hai đây chẳng là một
 Trí vô-trí cũng vậy
 Thể nó đều sai biệt.
 Như tướng cùng vô-tướng
 Sanh tử với niết-bàn
 Phân biệt đều chẳng đồng
 Trí, vô-trí cũng vậy.
 Thế-giới mới thành lập
 Không có tướng bại hoại
 Trí, vô-trí cũng vậy
 Hai thứ chẳng đồng thời.
 Như Bồ-Tát sơ-tâm
 Chẳng chung với hậu-tâm
 Trí, vô-trí cũng vậy
 Hai tâm chẳng đồng thời.
 Ví như những thức-thân
 Đều riêng không hòa hiệp
 Trí, vô-trí cũng vậy
 Rốt ráo không hòa hiệp.
 Như thuốc a-già-đà
 Hay diệt tất cả độc
 Có trí cũng như vậy
 Hay diệt sự vô-trí.
 Như-Lai không ai trên
 Cũng không ai sánh bằng
 Tất cả không so được
 Thế nên khó gặp gỡ.
 Tinh-Tấn-Lâm Bồ-Tát,thừa oai-lực của đức Phật,quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng:
 Các pháp vô-sai-biệt
 Không ai biết được đó
 Chỉ Phật cùng Phật biết
 Vì trí-huệ rốt ráo.
 Như vàng và màu vàng
 Tánh nó vô-sai-biệt
 Pháp phi-pháp cũng vậy

Thể tánh vốn chẳng khác
 Chúng-sanh phi-chúng-sanh
 Hai đều không chơn thật
 Như vậy các pháp-tánh
 Thật nghĩa đều chẳng có.
 Ví như thời vị-lai

Không có tưóng quá khứ

Các pháp cũng như vậy
 Không có tất cả tướng.
 Ví như tướng sanh diệt
 Các thứ đều chẳng thiệt
 Các pháp đều cũng vậy
 Tự-tánh vốn không có.
 Niết-bàn bất-khả-thủ
 Thời-gian nói có hai
 Các pháp cũng như vậy
 Phân-biệt có sai khác.
 Như nương vật bị đếm
 Mà có cái hay đếm
 Tánh kia vốn không có
 Nên rõ pháp như vậy.
 Ví như pháp toán số
 Thêm một đến vô-lượng
 Phép đếm không thể-tánh
 Vì trí nên sai khác.
 Ví như các thế-gian
 Kiếp hỏa có hư diệt
 Hư-không chẳng tổn hư
 Phật-trí cũng như vậy.
 Như thập phương chúng-sanh
 Đều lấy tướng hư-không,
 Chư Phật cũng như vậy
 Thế-gian vọng phân-biệt.
 Lúc đó Lực-Lâm Bồ-Tát thừa oai-lực của Phật quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng:
 Tất cả chúng-sanh-giới
 Đều ở trong ba thời,
 Những chúng-sanh ba thời
 Đều ở trong ngũ-uẩn.
 Nghiệp là gốc của uẩn
 Tâm là gốc các nghiệp
 Tâm đó dường như huyễn
 Thế-gian cũng như vậy.
 Thế-gian chẳng tự làm
 Chẳng phải cái khác làm
 Mà nó được có thành
 Cũng lại được có hoại.
 Thế-gian dầu có thành
 Thế-gian dầu có hoại
 Người rõ thấu thế-gian
 Chẳng nên nói hai việc.
 Thế nào là thế-gian
 Thế nào phi-thế-gian
 Thế-gian phi-thế-gian
 Chỉ là tên sai khác!
 Tam-thế và ngũ-uẩn
 Nói gọi là thế-gian
 Nói diệt là phi-thế
 Như vậy chỉ giả danh.
 Sao gọi là các uẩn
 Các uẩn có tánh gì
 Tánh uẩn chẳng diệt được
 Vì vậy nói vô-sanh.
 Phân-biệt các uẩn này
 Tánh nó vốn không tịch
 Vì không, nên chẳng diệt
 Đây là nghĩa vô-sanh.
 Chúng-sanh đã như vậy
 Chư Phật cũng như vậy
 Phật và các phật-pháp
 Tự-tánh vốn không có.
 Biết được các pháp này
 Như thật không điên-đảo.
 Người thấy biết tất cả
 Thường thấy ở nơi trước
 Hạnh-Lâm Bồ-Tát thừa oai-lực của đức Phật quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng:
 Ví như mười phương cõi
 Tất cả những địa-chủng
 Tự-tánh vốn không có
 Không chỗ nào chẳng khắp.
 Thân Phật cũng như vậy
 Cùng khắp các thế-giới
 Những sắc tướng sai khác
 Không dừng, không chỗ đến.
 Chỉ do vì các nghiệp
 Nói tên là chúng-sanh
 Cũng chẳng lìa chúng-sanh
 Mà có được các nghiệp.
 Nghiệp-tánh vốn không tịch
 Chúng-sanh chỗ y-chỉ
 Khắp làm các hình sắc
 Cũng lại không chỗ đến.
 Những hình sắc như vậy
 Nghiệp-lực khó nghĩ bàn
 Liễu đạt căn-bổn kia
 Nơi trong, không chỗ thấy.
 Thân Phật cũng như vậy
 Chẳng thể nghĩ bàn được
 Những sắc-tướng sai khác
 Hiện khắp mười phương cõi
 Thân chẳng phải là Phật
 Phật cũng chẳng phải thân
 Chỉ lấy pháp làm thân
 Thông đạt tất cả pháp.
 Nếu thấy được thân Phật
 Thanh-tịnh như pháp-tánh
 Với tất cả phật-pháp
 Người này không nghi lầm.
 Nếu thấy tất cả pháp
 Bổn-tánh như niết-bàn
 Đây thời thấy Như-Lai
 Rốt ráo vô-sở-trụ.
 Nếu tu tập chánh-niệm
 Sáng tỏ thấy chánh-giác
 Vô-tướng, vô-phân-biệt
 Đây gọi Pháp-Vương-Tử.
 Lúc đó Giác-Lâm Bồ-Tát thừa oai-lực của đức Phật, quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng:
 Ví như họa-sư kia
 Phân bố những màu sắc
 Hư-vọng lấy dị-tướng
 Đại-chủng không sai khác.
 Trong đại-chủng không sắc
 Trong sắc không đại-chủng
 Cũng chẳng ngoài đại-chủng
 Mà có được màu sắc.
 Trong tâm, không màu vẽ
 Trong màu vẽ, không tâm
 Nhưng chẳng rời nơi tâm
 Mà có được màu vẽ.
 Tâm đó luôn chẳng trụ
 Vô-lượng khó nghĩ bàn
 Thị-hiện tất cả sắc
 Đều riêng chẳng biết nhau.
 Ví như nhà họa-sư
 Chẳng biết được tự-tâm
 Mà do tâm nên vẽ
 Các pháp-tánh như vậy.
 Tâm như nhà họa-sư
 Hay vẽ những thế-gian
 Ngũ-uẩn từ tâm sanh
 Không pháp gì chẳng tạo.
 Như tâm, Phật cũng như vậy
 Như Phật, chúng-sanh đồng
 Phải biết Phật cùng tâm
 Thể-tánh đều vô-tận.
 Nếu người biết tâm hành
 Bảo khắp các thế-gian
 Người này thời thấy Phật
 Rõ Phật chơn-thật-tánh.
 Tâm chẳng trụ nơi thân
 Thân chẳng trụ nơi tâm
 Mà làm được phật-sự
 Tự-tại chưa từng có.
 Nếu người muốn rõ biết
 Tất cả Phật ba đời
 Phải quán pháp-giới-tánh
 Tất cả duy tâm tạo.
 Trí-Lâm Bồ-Tát thừa oai-lực của đức Phật, quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng:
 Sở-thủ chẳng thể lấy
 Sở-kiến chẳng thể thấy
 Sở-văn chẳng thể nghe
 Nhứt-tâm bất-tư-nghị.
 Hữu-lượng và vô-lượng
 Cả hai chẳng thể lấy
 Nếu có ai muốn lấy
 Rốt ráo chẳng thể được.
 Chẳng nên nói mà nói
 Đây là tự khi dối
 Việc mình chẳng thành-tựu
 Chẳng khiến chúng vui mừng.
 Có người muốn khen Phật
 Vô-biên diệu-sắc thân
 Tận cả vô-số kiếp
 Không kể thuật hết được.
 Vì như châu như-ý
 Hay hiện tất cả màu
 Không màu mà hiện màu
 Chư Phật cũng như vậy.
 Lại như hư-không sạch
 Phi-sắc, chẳng thấy được
 Dầu hiện tất cả sắc
 Không ai thấy hư-không.
 Chư Phật cũng như vậy
 Hiện khắp vô-lượng sắc
 Chẳng phải cảnh của tâm
 Tất cả chẳng thấy được.
 Dầu nghe tiếng Như-Lai
 Âm-thinh chẳng phải Phật
 Cũng chẳng ngoài âm-thinh
 Biết được đấng Chánh-Giác.
 Bồ-đề không lai khứ
 Lìa tất cả phân-biệt
 Thế nào ở trong đó
 Tự nói là thấy được.
 Chư Phật không có pháp
 Phật chỗ nào có nói,
 Chỉ theo tự-tâm chúng
 Cho rằng Phật nói pháp.