“Bát nhã ba la mật đa tâm kinh” là bộ kinh ngắn nhất của Đại thừa Phật giáo, vì chỉ có 260 chữ Hán, kể luôn bài kệ ở sau rốt. Nhưng đó là tinh yếu, là cốt tủy của bộ kinh “Đại Bát nhã”, dày 60 quyển.
Nguyên văn bằng chữ Phạn (sanscrit), bộ kinh nhỏ này có tất cả sáu bản dịch ra Hán văn. Bản được lưu hành rộng xa nhất ở Trung Hoa, Triều Tiên, Nhật Bản và Việt Nam, và hiện nay chúng ta đang đọc tụng, là bản của ngài Đường Tam tạngPháp sư Trần Huyền Trang, một Thánh sư đã đi tham khảo và thỉnh kinh bên Ấn Độ, mà phần đông Phật tử đều nghe tiếng.
Từ xưa đến nay kinh đã được hơn năm chục nhà Trung Hoa chú giải. Ở Việt Nam, lần thứ nhất, dưới triều Minh Mạng, mới có một người đem kinh ra giải thích: đó là ngài Đạo Tuân Minh Chánh Thiền sư ở Chùa Bích Động, thuộc tỉnh Ninh Bình(1).
Về mặt văn từ, Tâm kinh - để nói tắt theo thói quen - thật rất giản dị, còn về ý nghĩa thì thật là thâm uyên. Trong bài tựa sách “Bát nhã trực giải”, Minh Chánh Thiền sư viết: “Bát nhã tâm kinh” là tâm tông(1) của chư Phật, là coat tủy(2) của các kinh, là ánh sáng của Bồ tát tu Đại thừa, là nguồn cội của chúng sanh trong pháp giới(3). Từ kinh này mà tất cả Như Lai đều sanh ra, nên kham xưng là mẹ Trí; lại trình đủ ba Thừa của kho điển, nên đáng gọi là Vua Tâm. Truyền rằng kinh này do Kinh Đại Bát nhã mà ra. Văn tuy hết sứcsơ lược, diệu nghĩa thật hoàn toàn, lý rất kín sâu, nhờ vậy Chân Không được tỏ. Ấn pháp này, Phật Phật truyền nhau; Đèn Huệ ấy, Sư Sư trao giữ(4). Cứ như trên, Tâm kinh không phải dễ giải.
Chánh Trí tôi tuy biết chỗ thấy còn sơ, nơi thâm chưa đến, vẫn làm gan cố gắng, theo gót iền nhân, diễn ra Việt ngữ, trước để làm tài liệutham học, sau giúp bạn đồng hành cùng một lòng tìm hiểu biết. Nhưng sợ sai Thánh ý, đắc tội doanh thiên, nên xin noi gương ngài Minh Chánh, trước đọc bài kệ mật cầu gia hộ như sau:
- Nam môhiện tạiThích Ca Văn Phật, thập phươngtam thế nhất hế Phật. - Nam môThực TướngĐại thừa môn, Ma ha Bát nhã ba la mật. - Nam môquá khứChánh Pháp Minh, hiện tiềnQuán Thế Âm Bồ Tát.
Viên thông thường lợi diệu minh căn Trí huệtừ bi QuánTự Tại Vô lượngBồ tát, chúng Thánh Hiền Phục nguyệntừ bi thùy gia hộ. Ngã kim phát nguyện giải Tâm kinh Ngưỡng vọng minh tư khai trí huệ. Linh ngã kiến giải Phật âm phù, Phổ sử tín, giải đồng thâm ngộ. Lưu thông hà di độ tương lai. Đồng chứng Niết bànchân thực quả. Nguyện thử nhất đại sự nhân duyên Phổ sử chúng sanh câu đắc độ. Ngã tích sở tạo chư ác nghiệp, Giai do vô thỉ tham, sân, si, Tùng thân, khẩu, ý chi sở sanh, Thế ngã kim giai sám hối. Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật Nam môQuán Tự tại Bồ tátMa Ha Tát
Essence Of Prajñāpāramitā: Iha Śāriputra! (Tinh Túy Bát Nhã Ba La Mật Đa: Này Xá Lợi Phất, Ngay Hiện Tiền Này!)
Commentary by Zen Master Thích Tuệ Hải
Compiled and translated by Milam Sudhana
Edited by Oliver K. Luu
Published by Ekayana Zen Publications (8/2023)
Chúng tôi sử dụng cookie để cung cấp cho bạn trải nghiệm tốt nhất trên trang web của chúng tôi. Nếu tiếp tục, chúng tôi cho rằng bạn đã chấp thuận cookie cho mục đích này.